Qəzvin Cümə məscidi – Azərbaycanın ən qədim məscidlərindən biri. Kompleksə məsciddən başqa bir neçə mühüm tikili də daxildir. Qəzvin cümə məscidi Azərbaycan memarlığında özünəməxsus yeri olan abidələrdəndir.
Cümə məscidi | |
---|---|
Ölkə | |
Şəhər | Qəzvin |
Yerləşir | Qəzvin şəhristanı |
Sifarişçi | Xumartaş Abdulla oğlu (Qəzvin hakimi) |
Tikilmə tarixi | VIII əsr |
Üslubu | Səfəvi memarlığı[d] |
Material | daş[d], kərpic, Gips |
Vəziyyəti | stabil |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Qəzvin Cümə məscidi uzun formalaşma tarixi olan və iç həyət ətrafında müxtəlif çağlarda tikilmiş bina və yerləşgələr toplusundan ibarət mürəkkəb quruluşlu abidədir. Məscid keçmiş atəşpərəst məbədinin yerində tikilmişdir. Onun ilk özül daşı VIII əsrdə qoyulmuş, son tikinti işləri XX əsrin ortalarında aparılmışdır. Bu tarixlər arasında məscid dəfələrlə genişləndirilmiş, yenidən qurulmuşdur. Qəzvin Cümə məscidi kompleksinə daxil olan abidələrdən ən dəyərlisi sözsüz ki, Əmir Xumartaş Türbəsi, ya da Xumartaş Məqsurəsi adı ilə tanınan səlcuqlu dövrü abidəsidir. Abidə xalq arasında daha çox Xumartaş Günbədi adı ilə tanınır. Orta əsr yazarları Qəzvin Cümə məscidindən danışanda bildirirlər ki:
Azərbaycan ölkəsindəki Qəzvin şəhərinin came məscidinin möcüzələrindən biri məscidin qarpız biçimli çox uca məqsurəsidir. Başqa ölkələrdə ona tay yoxdur. |
Xumartaş günbədinin indi bayır tutumunu üst-üstə kub, səkkiz üzlü və günbəz yaradır. Sferik səthi lentvari saya bəzəklə örtüldüyündən günbəzin biçimcə qarpıza oxşarlığı var. Xumartaş məqsurəsini Səlcuqlu sultanı Sultan Mahmud zamanında Qəzvin hakimi Xumartaş Abdulla oğlu 1106–1114-cü illər arasında tikdirmişdir. Onun kvadrat planlı ibadət salonu tək günbəzlə (diametri 10, 3 m) örtülüdür.
Görüntülər
Həmçinin bax
İstinadlar
- Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
- "Province of Qazvin". iranchamber.com. 2021-10-31 tarixində .
- . 16 dekabr 2010. 2018-01-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Cəfər Qiyasi. Nizami dövrü memarlıq abidələri. Bakı: İşıq nəşriyyatı. 1991. səh. 49.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Cume mescidi Qezvin Cume mescidi Azerbaycanin en qedim mescidlerinden biri Komplekse mescidden basqa bir nece muhum tikili de daxildir Qezvin cume mescidi Azerbaycan memarliginda ozunemexsus yeri olan abidelerdendir Cume mescidi36 15 39 sm e 50 00 06 s u Olke IranSeher QezvinYerlesir Qezvin sehristaniSifarisci Xumartas Abdulla oglu Qezvin hakimi Tikilme tarixi VIII esrUslubu Sefevi memarligi d Material das d kerpic GipsVeziyyeti stabilCume mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiQezvin Cume mescidi uzun formalasma tarixi olan ve ic heyet etrafinda muxtelif caglarda tikilmis bina ve yerlesgeler toplusundan ibaret murekkeb quruluslu abidedir Mescid kecmis atesperest mebedinin yerinde tikilmisdir Onun ilk ozul dasi VIII esrde qoyulmus son tikinti isleri XX esrin ortalarinda aparilmisdir Bu tarixler arasinda mescid defelerle genislendirilmis yeniden qurulmusdur Qezvin Cume mescidi kompleksine daxil olan abidelerden en deyerlisi sozsuz ki Emir Xumartas Turbesi ya da Xumartas Meqsuresi adi ile taninan selcuqlu dovru abidesidir Abide xalq arasinda daha cox Xumartas Gunbedi adi ile taninir Orta esr yazarlari Qezvin Cume mescidinden danisanda bildirirler ki Azerbaycan olkesindeki Qezvin seherinin came mescidinin mocuzelerinden biri mescidin qarpiz bicimli cox uca meqsuresidir Basqa olkelerde ona tay yoxdur Xumartas gunbedinin indi bayir tutumunu ust uste kub sekkiz uzlu ve gunbez yaradir Sferik sethi lentvari saya bezekle ortulduyunden gunbezin bicimce qarpiza oxsarligi var Xumartas meqsuresini Selcuqlu sultani Sultan Mahmud zamaninda Qezvin hakimi Xumartas Abdulla oglu 1106 1114 cu iller arasinda tikdirmisdir Onun kvadrat planli ibadet salonu tek gunbezle diametri 10 3 m ortuludur GoruntulerHemcinin baxElemut Xerreqan turbeleri Cehel Sutun SarayiIstinadlarWiki Loves Monuments monuments database 2017 Province of Qazvin iranchamber com 2021 10 31 tarixinde 16 dekabr 2010 2018 01 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Cefer Qiyasi Nizami dovru memarliq abideleri Baki Isiq nesriyyati 1991 seh 49