Əhmədov Bəşir Abbas oğlu (5 may 1932, Tovuz rayonu – 19 iyun 2007, Bakı) — Azərbaycan filoloq-dilşünası, metodist, pedaqoq. Ali Attestasiya komissiyasında ekspert şurasının, pedaqoji elmlər üzrə ixtisaslaşdırılmış müdafiə şurasının, Elmlər Akademiyasında Terminologiya komitəsinin, Beynəlxalq Pedaqoji Elmlər Akademiyasının, Bakı Slavyan Universitetində universitet və fakültə elmi şuralarının, Azərbaycanda Pedaqoji-Psixoloji Elmləri Əlaqələndirmə Komissiyası rəyasət heyətinin, "Maarifçi" qəzeti redaksiya heyətinin və Milli Məclisdə təhsil qanununun yeni redaksiyasını hazırlayan işçi qrupunun üzvü olmuşdur.
Bəşir Əhmədov | |
---|---|
Bəşir Abbas oğlu Əhmədov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Alakol, Tovuz rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (75 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Uşağı | İlham Əhmədov |
Elm sahələri | filologiya, dilçilik |
Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
Elmi adı | professor |
Həyatı
Bəşir Əhmədov 1932-ci il 5 mayda Tovuz rayonunun Alakol kəndində anadan olmuşdur. 7 illik təhsilini Alakol kənd məktəbində, orta təhsilini isə Gədəbəy rayonunun Qoşabulaq kənd orta məktəbində almışdır. 1950-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinə daxil olmuş, 1955-ci ildə həmin universiteti bitirmişdir. 1953-cü ildən elmi məqalələri mətbuat səhifələrində dərc olunmağa başlamışdır. 1955-ci ildə Mərəzə qəsəbəsində (Şamaxı rayonu), daha sonra isə Əli Bayramlı (Şirvan) rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. Elə həmin il Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuşdur. 1961-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Ə.Dəmirçizadənin rəhbərliyi altında "V sinifdə Azərbaycan dili fonetikasının tədrisi" mövzusunda namizədlik, 1967-ci ildə "Məzmunla formanın vəhdəti nitq inkişafı metodikasının əsası kimi" (elmi məsləhətçi prof. Ə.Abdullayev) adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1960-1966-cı illərdə Azərbaycan ETPEİ-də elmi işçi, sonra elmi katib vəzifələrində çalışmışdır. 1966-1971-ci illərdə M.F.Axundov adına APRDƏİ (indi BSU) Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kafedrasının, 1971-1976-cı illərdə isə V.İ.Lenin adına APİ-də (indi ADPU) Pedaqogika kafedrasının müdiri işləmişdir. 1976-1984-cü illər arasında APXDİ-də pedaqogika fənnini tədris etmişdir. 1984-cü ildən ömrünün sonuna qədər Bakı Slavyan Universitetində Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kafedrasına rəhbərlik etmişdir. həqiqi üzvü olmuşdur.
Üç övladı, yeddi nəvəsi və altı nəticəsi var.
2007-ci ildə vəfat etmişdir.
16 noyabr 2015-ci ildə Bakı Slavyan Universitetində professorun "Etimologiya lüğəti"nin təqdimatı keçirilmişdir.
Fəaliyyəti
Bəşir Əhmədov elmi yaradıcılığa 1961-ci ildə başlamışdır. Onun yaradıcılığı Azərbaycan dilçiliyi, Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası və pedaqogika elmi ilə bağlıdır. O, bir çox publisistik yazıların da müəllifidir. Alim eyni zamanda Azərbaycanda elmi kadrların hazırlanmasında fəaliyyət göstərmişdir. O, 3 doktorluq işinə elmi məsləhətçi, 25 elmlər namizədinə elmi rəhbər olmuş, 75 dəfə rəsmi opponent kimi çıxış etmiş, 30 əsərin elmi redaktoru olmuşdur. Keçmiş SSRİ-nin bir sıra şəhərlərində, o cümlədən Kiyev, Daşkənd, Tbilisi, İrəvan və s. dəfələrlə elmi konfranslarda məruzələrlə çıxış etmişdir. Onun yazılarından bir qismi Azərbaycandan kənarda dərc olunmuş, görkəmli akademiklər A.Tekuçev, M.A.Danilov, A.V.Dudnikov, Babanski və s. tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Alim 1985-ci ildən M.F.Axundov adına Pedaqoji İnstitutda fəaliyyət göstərən "Məktəbə kömək komissiyası"nın sədr müavini kimi Azərbaycanın, demək olar ki, bütün rayonlarında olmuş, xalq təhsilinin müasir problemlərinə dair silsilə mühazirələr oxumuş, bu barədə mətbuat səhifələrində müntəzəm olaraq informasiyalar dərc etdirmişdir. O, həm də Ali Attestasiya Komissiyasında ekspert şurasının, pedaqoji elmlər üzrə ixtisaslaşdırılmış müdafiə şurasının, Elmlər Akademiyasında Terminologiya komitəsinin, Beynəlxalq Pedaqoji Elmlər Akademiyasının, Bakı Slavyan Universitetində universitet və fakültə elmi şuralarının, Azərbaycanda Pedaqoji-Psixoloji Elmləri Əlaqələndirmə Komissiyası rəyasət heyətinin, "Maarifçi" qəzeti redaksiya heyətinin və Milli Məclisdə təhsil qanununun yeni redaksiyasını hazırlayan işçi qrupunun üzvü olmuşdur. Keçmiş SSRİ dövründə Moskvada pedaqogikanın metodoloji problemləri üzrə elmi şuranın üzvü olmuş və bütövlükdə Zaqafqaziyanı təmsil etmişdir. Onun 33 monoqrafiyası, dərslikləri və dərs vəsaitləri, müxtəlif jurnal və qəzetlərdə çap olunmuş 650-ə yaxın məqaləsi mövcuddur. Metodist alimin zəngin elmi yaradıcılığının bir hissəsini 1960-1977-ci illərdə qələmə aldığı monoqrafiyaları təşkil edir. O, dilçilik, metodika və pedaqogikanın müxtəlif problemlərini özündə əks etdirən monoqrafiyalarında toxunduğu hər bir məsələni özünəməxsus tərzdə araşdırmağa çalışmışdır. Monoqrafiyalarda fonetikanın tədrisi, Azərbaycan dili təliminin qanunları, prinsipləri və metodları, rabitəli nitq vərdişlərin inkişaf etdirmək yolları, Azərbaycan dili dərslikləri ilə işləməyə dair metodik göstərişlər, sadə cümlənin tədrisi, nitq inkişafında müxtəlif fənlərin rolu və digər məsələlər əhatə olunmuşdur. Alim öz yazılarında elmə aşağıdakı yenilikləri gətirmişdir:
- Azərbaycan dili təlimi prosesində səslə hərfin, tələffüzlə yazının müqayisəli öyrədilməsinin zəruriliyi;
- Nitqin məzmunu ilə formasının, fikirlə ədəbi dil normalarının vəhdətlə öyrədilməsi zəruriliyi;
- Təlimdə müəllimə həqiqi müstəqilliyin verilməsi, onun yaradıcı fəaliyyətinin təqdir olunması zəruriliyi;
- Şeirin şifahi nitq formaları zəminində yazılması zəruriliyi;
- Söz birləşməsi, frazeoloji vahid və mürəkkəb sözlərin spesifik xüsusiyyətləri;
- "Pedaqoji gerçəklik", "Pedaqoji proses" anlayışının vacibliyi;
- Müəyyən şəxsli təktərkibli cümlənin mahiyyətinin açılması;
- Təyinin nəyi təyin etməsi məsələsi;
- Mürəkkəb söz və kəmiyyət kateqoriyası məsələsi;
- Məktəb direktorlarına tam səlahiyyətlər verilməsinin züruriliyi;
- Dərsin diskussiya şəklində təşkilinin zəruriliyi;
- Təhsillə bağlı inkişafın rəqabətlə bağlı olmasının əsaslandırılması;
- Söz birləşmələrinin tərəfləri arasında sintaktik əlaqə məsələsi;
- Felin "Mürəkkəb zaman" anlayışının elmi əsasa malik olmaması;
- Təlim-tərbiyədə islam dininin öyrədilməsi zəruriliyi.
- Durğu işarələrinin dəqiqləşdirilməsi.
Monoqrafiyalar, dərsliklər, dərs vəsaitləri
- İbtidai məktəbdə ana dilinin tədrisi təcrübəsindən (T.Kərimov və başqaları). Bakı: Maarif, 1959.
- Azərbaycan dili (rus məktəbləri üçün proqram). Bakı: Azərtədrisnəşr, 1960.
- Beşinci sinifdə Azərbaycan dili fonetikasının tədrisinə dair. Bakı: Azərtədrisnəşr, 1960.
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı proqramı (Ə.Əfəndizadə, Y.Kərimov) Dağıstan məktəbləri üçün. Bakı: Azərtədrisnəşr, 1962.
- Azərbaycan dili (Y.Əfəndiyev), Rus məktəblərinin 5-ci sinfi üçün dərslik. Bakı: Azərtədrisnəşr, 1962.
- Dil və ədəbiyyat dərslərində şagirdlərin sosialist vətənpərvərliyi və proletar beynəlmiləlçiliyi ruhunda tərbiyə edilməsi (Y.Talıbov, C.Əhmədov və b.). Bakı: Azərtədrisnəşr, 1963.
- V-VIII sinif şagirdlərinin rabitəli nitq vərdişlərini inkişaf etdirmək yolları haqqında. Bakı: Maarif, 1963.
- Sadə cümlənin tədrisi prosesində nitq inkişafı üzrə aparılan işlər. Bakı: Azərtədrisnəşr, 1964.
- Gənc nəslin estetik təriyəsinin bəzi məsələləri (İ.Hacıyev və b.). Bakı: Azərtədrisnəşr, 1965.
- Nitq inkişafında müxtəlif fənlərin roluna dair. Bakı: Maarif, 1965.
- Azərbaycan dili tədrisi (Ə.Əfəndizadə, K.Mikayılov və b.). I hissə. Bakı: Azərtədrisnəşr, 1965.
- Azərbaycan dili tədrisi (Ə.Əfəndizadə və b.). II hissə. Bakı: Azərtədrisnəşr, 1966.
- Ana dili dərslərində şagirdlərin nitqini inkişaf etdirmək yolları (V-VIII siniflər). Bakı: Maarif, 1967.
- Nitq inkişafı üzrə çalışmalar məcmuəsi (Ş.Əhmədovla). M.F.Axundov adına APRDƏİ. Bakı: 1967.
- Komentarili yazılar (Y.Kərimov və b). Bakı: Maarif, 1967.
- Azərbaycan dili proqramı (rus məktəbləri üçün). Bakı: Maarif, 1969.
- Azərbaycan dili (A.Axundovla), V-VI siniflər üçün dərslik. Bakı: Maarif, 1972.
- Azərbaycan dili təliminin qanunları, prinsipləri və metodları. Bakı: Maarif, 1974. https://edebiyyatdunyasi.files.wordpress.com/2016/04/azerbaycan-dili-teliminin-qanunlari-prinsipleri-ve-metodlari.pdf
- Yeni proqram üzrə Azərbaycan dilinin tədrisi məsələləri (Ə.Əfəndizadə, Ə.Kəlbəliyev). Bakı: Maarif, 1972.
- Azərbaycan dili, rus məktəblərinin V sinfi üçün dərslik (S.Axundovla). Bakı: Maarif, 1973.
- Təcrübəçi tələbənin uçot-nəzarət kitabçası. Tələbələr üçün vəsait (B.Bəşirov və b.). Bakı: V.İ.Lenin adına APİ-nin nəşri, 1974.
- Gənclərin ictimai fəallığının inkişafında bədən tərbiyəsinin rolu (A.Əliyev). Bakı: Bilik, 1976.
- V sinifdə Azərbaycan dili dərsləri. Dərsliklə işləməyə dair metodik göstərişlər. Bakı: Maarif, 1977.
- Pedaqogikadan mühazirə konspektləri (A.Rzayev). Bakı: Maarif, 1983.
- Azərbaycan dili. Rus məktəblərinin V sinfi üçün dərslik (A.Abdullayevlə). Bakı: Maarif, 1983.
- Qabaqcıl pedaqoji təcrübəni öyrənmək proqramı. Bakı: V.İ.Lenin adına APİ-nin nəşri, 1983.
- Azərbaycan dili. V-VI siniflər üçün dərslik (A.Axundovla). Bakı: Maarif, 1984.
- Pedaqogikanın qanunları və prinsipləri (A.Hacıyevlə). Bakı: Maarif, 1993.
- Türk dili. VI sinif üçün dərslik (A.Axundovla). Bakı: Öyrətmən, 1994.
- Türk dili. V sinif üçün dərslik (Ə.Əfəndizadə ilə). Bakı: Öyrətmən, 1995.
- Azərbaycan dili - ümumtəhsil məktəblərini Azərbaycan dilində bitirmiş tələbələr üçün eksperimental dərslik (müəllif kollektivi ilə). Bakı: 2005, 232 səhifə. https://edebiyyatdunyasi.files.wordpress.com/2016/05/azerbaycan-dili.pdf
- Azərbaycan dilinin qısa etimoloji lüğəti. Bakı: Təfəkkür, 2001.
- Etimoloji mülahizələr. Bakı: Kitab aləmi, 2003
Redaktor olduğu əsərlər
- Prof. H.Balayev "Şagirdlərin üslubiyyat vərdişlərinin inkişaf etdirilməsinə dair" - Bakı, 1967
- Prof. Ə.Fərəcov "Morfoloji məfhumların mənimsədilməsi" - Bakı, 1967
- Prof. Ə.Fərəcov "Qrammatik məfhum və onun mənimsədilməsinin bəzi məsələləri" - Bakı, 1970
- Prof. A.Abdullayev, Y.Kərimov "İbtidai məktəbdə ana dilinin tədrisi metodikası" - Bakı, 1969
- Pedaqoji elmlər üzrə respublika konfransının tezisləri - Bakı, 1968
- Prof. Ə.Əfəndizadə "Azərbaycan dili təliminin yeni vəzifələri" - Bakı, 1970
- Prof. Y.Kərimov "Şagirdlərin lüğət ehtiyatının zənginləşdirilməsi yolları" - Bakı, 1970
- Prof. N.Əhmədov "Azərbaycn dili dərslərində intonasiyanın öyrədilməsi üzrə aparılan işlər" - Bakı, 1972
- Dos. R.Məmmədov "Ədəbiyyat tədrisində bədii təfəkkürün inkişaf etdirilməsi" - Bakı, 1975
- Prof. H.Balıyev "Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasından mühazirələr" - Bakı, 1978
- Dos. Yarıməmməd Əhmədov "Şagirdlərin cümlə qurmaq vərdişlərinin inkişaf etdirilməsi" - Bakı, 1976
- Prof. Ə.Əfəndizadə "Azərbaycan dili (IV sinif üçün dərslik)" - Bakı, 1989
- Prof. A.Qurbanov "Məktəb islahatı və pedaqoji institut problemləri" - Bakı, 1985
- Prof. H.Həsənov "Azərbaycan dilinin leksikası" - Bakı, 1986
- Dos. Q.Qulamov "Əmək təlimi problemləri" - Bakı, 1987
- Dos. Bəşir Bəşirov "Ali məktəb didaktikası" - Bakı, 1992
- Dos. Akif Məmmədov, Şaban Qaralov "Azərbaycan dili üzrə testlər" - Bakı, 1995
İştirak etdiyi elmi konfranslar
- Təlim metodlarının təkmilləşdirilməsi problemləri (İrəvan, 1964)
- Nitq mədəniyyəti üzrə ümumittifaq müşavirəsi (Orcanekidze, 1965)
- Şagirdlərin müstəqilliyini və idrak fəallığını inkişaf etdirmək problemləri (Moskva, 1969)
- Məktəb haqqında yeni qanun və qarşıda duran vəzifələr (Aşğabad, 1963)
- Pedaqogikanın metodoloji problemləri (Yaroslavl vilayətindəki Rostov şəhəri, 1974)
- Pedaqogikada qanun problemi (Moskva, 1980)
- SSRİ-Pedaqoji Elmlər Akademiyasının İxtisasartırma İnstitutunda pedaqoji prinsiplər haqqında məruzə (Moskva, 1980)
- Özəl təhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi problemləri (Soçi, 1994)
- Çoxmillətlilik şəraitində müəllim hazırlığı problemləri (Tbilisi, 1996)
İstinadlar
- . 2017-05-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-11.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-11.
Mənbə
- Məqalələr toplusu (filologiya, pedaqogika, metodika). Professor Bəşir Əhmədovun anadan olmasının 75 illiyinə həsr olunur. Bakı, BSU, Mütərcim, 2007
- Biblioqrafiya - Bəşir Əhmədov. BSU nəşriyyatı - 2003
- G.M.Əhmədova. Bəşir Əhmədovun Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının inkişafında rolu. Magistr dissertasiyası, Bakı, 2011
- Fərrux Rüstəmov. Azərbaycan pedaqogikaşünaslığı. Bakı: Elm və təhsil, 2016. - səh. 99.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmedov Besir Abbas oglu 5 may 1932 Tovuz rayonu 19 iyun 2007 Baki Azerbaycan filoloq dilsunasi metodist pedaqoq Ali Attestasiya komissiyasinda ekspert surasinin pedaqoji elmler uzre ixtisaslasdirilmis mudafie surasinin Elmler Akademiyasinda Terminologiya komitesinin Beynelxalq Pedaqoji Elmler Akademiyasinin Baki Slavyan Universitetinde universitet ve fakulte elmi suralarinin Azerbaycanda Pedaqoji Psixoloji Elmleri Elaqelendirme Komissiyasi reyaset heyetinin Maarifci qezeti redaksiya heyetinin ve Milli Meclisde tehsil qanununun yeni redaksiyasini hazirlayan isci qrupunun uzvu olmusdur Besir EhmedovBesir Abbas oglu EhmedovDogum tarixi 5 may 1932Dogum yeri Alakol Tovuz rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 19 iyun 2007 75 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliUsagi Ilham EhmedovElm saheleri filologiya dilcilikElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adi professorHeyatiBesir Ehmedov 1932 ci il 5 mayda Tovuz rayonunun Alakol kendinde anadan olmusdur 7 illik tehsilini Alakol kend mektebinde orta tehsilini ise Gedebey rayonunun Qosabulaq kend orta mektebinde almisdir 1950 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin Filologiya fakultesine daxil olmus 1955 ci ilde hemin universiteti bitirmisdir 1953 cu ilden elmi meqaleleri metbuat sehifelerinde derc olunmaga baslamisdir 1955 ci ilde Mereze qesebesinde Samaxi rayonu daha sonra ise Eli Bayramli Sirvan rayonunda dil edebiyyat muellimi islemisdir Ele hemin il Azerbaycan Elmi Tedqiqat Pedaqoji Elmler Institutunun aspiranturasina daxil olmusdur 1961 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu E Demircizadenin rehberliyi altinda V sinifde Azerbaycan dili fonetikasinin tedrisi movzusunda namizedlik 1967 ci ilde Mezmunla formanin vehdeti nitq inkisafi metodikasinin esasi kimi elmi meslehetci prof E Abdullayev adli doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 1960 1966 ci illerde Azerbaycan ETPEI de elmi isci sonra elmi katib vezifelerinde calismisdir 1966 1971 ci illerde M F Axundov adina APRDEI indi BSU Azerbaycan dili ve onun tedrisi metodikasi kafedrasinin 1971 1976 ci illerde ise V I Lenin adina API de indi ADPU Pedaqogika kafedrasinin mudiri islemisdir 1976 1984 cu iller arasinda APXDI de pedaqogika fennini tedris etmisdir 1984 cu ilden omrunun sonuna qeder Baki Slavyan Universitetinde Azerbaycan dili ve onun tedrisi metodikasi kafedrasina rehberlik etmisdir heqiqi uzvu olmusdur Uc ovladi yeddi nevesi ve alti neticesi var 2007 ci ilde vefat etmisdir 16 noyabr 2015 ci ilde Baki Slavyan Universitetinde professorun Etimologiya lugeti nin teqdimati kecirilmisdir FealiyyetiBesir Ehmedov elmi yaradiciliga 1961 ci ilde baslamisdir Onun yaradiciligi Azerbaycan dilciliyi Azerbaycan dilinin tedrisi metodikasi ve pedaqogika elmi ile baglidir O bir cox publisistik yazilarin da muellifidir Alim eyni zamanda Azerbaycanda elmi kadrlarin hazirlanmasinda fealiyyet gostermisdir O 3 doktorluq isine elmi meslehetci 25 elmler namizedine elmi rehber olmus 75 defe resmi opponent kimi cixis etmis 30 eserin elmi redaktoru olmusdur Kecmis SSRI nin bir sira seherlerinde o cumleden Kiyev Daskend Tbilisi Irevan ve s defelerle elmi konfranslarda meruzelerle cixis etmisdir Onun yazilarindan bir qismi Azerbaycandan kenarda derc olunmus gorkemli akademikler A Tekucev M A Danilov A V Dudnikov Babanski ve s terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir Alim 1985 ci ilden M F Axundov adina Pedaqoji Institutda fealiyyet gosteren Mektebe komek komissiyasi nin sedr muavini kimi Azerbaycanin demek olar ki butun rayonlarinda olmus xalq tehsilinin muasir problemlerine dair silsile muhazireler oxumus bu barede metbuat sehifelerinde muntezem olaraq informasiyalar derc etdirmisdir O hem de Ali Attestasiya Komissiyasinda ekspert surasinin pedaqoji elmler uzre ixtisaslasdirilmis mudafie surasinin Elmler Akademiyasinda Terminologiya komitesinin Beynelxalq Pedaqoji Elmler Akademiyasinin Baki Slavyan Universitetinde universitet ve fakulte elmi suralarinin Azerbaycanda Pedaqoji Psixoloji Elmleri Elaqelendirme Komissiyasi reyaset heyetinin Maarifci qezeti redaksiya heyetinin ve Milli Meclisde tehsil qanununun yeni redaksiyasini hazirlayan isci qrupunun uzvu olmusdur Kecmis SSRI dovrunde Moskvada pedaqogikanin metodoloji problemleri uzre elmi suranin uzvu olmus ve butovlukde Zaqafqaziyani temsil etmisdir Onun 33 monoqrafiyasi derslikleri ve ders vesaitleri muxtelif jurnal ve qezetlerde cap olunmus 650 e yaxin meqalesi movcuddur Metodist alimin zengin elmi yaradiciliginin bir hissesini 1960 1977 ci illerde qeleme aldigi monoqrafiyalari teskil edir O dilcilik metodika ve pedaqogikanin muxtelif problemlerini ozunde eks etdiren monoqrafiyalarinda toxundugu her bir meseleni ozunemexsus terzde arasdirmaga calismisdir Monoqrafiyalarda fonetikanin tedrisi Azerbaycan dili teliminin qanunlari prinsipleri ve metodlari rabiteli nitq verdislerin inkisaf etdirmek yollari Azerbaycan dili derslikleri ile islemeye dair metodik gosterisler sade cumlenin tedrisi nitq inkisafinda muxtelif fenlerin rolu ve diger meseleler ehate olunmusdur Alim oz yazilarinda elme asagidaki yenilikleri getirmisdir Azerbaycan dili telimi prosesinde sesle herfin teleffuzle yazinin muqayiseli oyredilmesinin zeruriliyi Nitqin mezmunu ile formasinin fikirle edebi dil normalarinin vehdetle oyredilmesi zeruriliyi Telimde muellime heqiqi musteqilliyin verilmesi onun yaradici fealiyyetinin teqdir olunmasi zeruriliyi Seirin sifahi nitq formalari zemininde yazilmasi zeruriliyi Soz birlesmesi frazeoloji vahid ve murekkeb sozlerin spesifik xususiyyetleri Pedaqoji gerceklik Pedaqoji proses anlayisinin vacibliyi Mueyyen sexsli tekterkibli cumlenin mahiyyetinin acilmasi Teyinin neyi teyin etmesi meselesi Murekkeb soz ve kemiyyet kateqoriyasi meselesi Mekteb direktorlarina tam selahiyyetler verilmesinin zururiliyi Dersin diskussiya seklinde teskilinin zeruriliyi Tehsille bagli inkisafin reqabetle bagli olmasinin esaslandirilmasi Soz birlesmelerinin terefleri arasinda sintaktik elaqe meselesi Felin Murekkeb zaman anlayisinin elmi esasa malik olmamasi Telim terbiyede islam dininin oyredilmesi zeruriliyi Durgu isarelerinin deqiqlesdirilmesi Monoqrafiyalar derslikler ders vesaitleri Ibtidai mektebde ana dilinin tedrisi tecrubesinden T Kerimov ve basqalari Baki Maarif 1959 Azerbaycan dili rus mektebleri ucun proqram Baki Azertedrisnesr 1960 Besinci sinifde Azerbaycan dili fonetikasinin tedrisine dair Baki Azertedrisnesr 1960 Azerbaycan dili ve edebiyyati proqrami E Efendizade Y Kerimov Dagistan mektebleri ucun Baki Azertedrisnesr 1962 Azerbaycan dili Y Efendiyev Rus mekteblerinin 5 ci sinfi ucun derslik Baki Azertedrisnesr 1962 Dil ve edebiyyat derslerinde sagirdlerin sosialist vetenperverliyi ve proletar beynelmilelciliyi ruhunda terbiye edilmesi Y Talibov C Ehmedov ve b Baki Azertedrisnesr 1963 V VIII sinif sagirdlerinin rabiteli nitq verdislerini inkisaf etdirmek yollari haqqinda Baki Maarif 1963 Sade cumlenin tedrisi prosesinde nitq inkisafi uzre aparilan isler Baki Azertedrisnesr 1964 Genc neslin estetik teriyesinin bezi meseleleri I Haciyev ve b Baki Azertedrisnesr 1965 Nitq inkisafinda muxtelif fenlerin roluna dair Baki Maarif 1965 Azerbaycan dili tedrisi E Efendizade K Mikayilov ve b I hisse Baki Azertedrisnesr 1965 Azerbaycan dili tedrisi E Efendizade ve b II hisse Baki Azertedrisnesr 1966 Ana dili derslerinde sagirdlerin nitqini inkisaf etdirmek yollari V VIII sinifler Baki Maarif 1967 Nitq inkisafi uzre calismalar mecmuesi S Ehmedovla M F Axundov adina APRDEI Baki 1967 Komentarili yazilar Y Kerimov ve b Baki Maarif 1967 Azerbaycan dili proqrami rus mektebleri ucun Baki Maarif 1969 Azerbaycan dili A Axundovla V VI sinifler ucun derslik Baki Maarif 1972 Azerbaycan dili teliminin qanunlari prinsipleri ve metodlari Baki Maarif 1974 https edebiyyatdunyasi files wordpress com 2016 04 azerbaycan dili teliminin qanunlari prinsipleri ve metodlari pdf Yeni proqram uzre Azerbaycan dilinin tedrisi meseleleri E Efendizade E Kelbeliyev Baki Maarif 1972 Azerbaycan dili rus mekteblerinin V sinfi ucun derslik S Axundovla Baki Maarif 1973 Tecrubeci telebenin ucot nezaret kitabcasi Telebeler ucun vesait B Besirov ve b Baki V I Lenin adina API nin nesri 1974 Genclerin ictimai fealliginin inkisafinda beden terbiyesinin rolu A Eliyev Baki Bilik 1976 V sinifde Azerbaycan dili dersleri Derslikle islemeye dair metodik gosterisler Baki Maarif 1977 Pedaqogikadan muhazire konspektleri A Rzayev Baki Maarif 1983 Azerbaycan dili Rus mekteblerinin V sinfi ucun derslik A Abdullayevle Baki Maarif 1983 Qabaqcil pedaqoji tecrubeni oyrenmek proqrami Baki V I Lenin adina API nin nesri 1983 Azerbaycan dili V VI sinifler ucun derslik A Axundovla Baki Maarif 1984 Pedaqogikanin qanunlari ve prinsipleri A Haciyevle Baki Maarif 1993 Turk dili VI sinif ucun derslik A Axundovla Baki Oyretmen 1994 Turk dili V sinif ucun derslik E Efendizade ile Baki Oyretmen 1995 Azerbaycan dili umumtehsil mekteblerini Azerbaycan dilinde bitirmis telebeler ucun eksperimental derslik muellif kollektivi ile Baki 2005 232 sehife https edebiyyatdunyasi files wordpress com 2016 05 azerbaycan dili pdf Azerbaycan dilinin qisa etimoloji lugeti Baki Tefekkur 2001 Etimoloji mulahizeler Baki Kitab alemi 2003Redaktor oldugu eserlerProf H Balayev Sagirdlerin uslubiyyat verdislerinin inkisaf etdirilmesine dair Baki 1967 Prof E Ferecov Morfoloji mefhumlarin menimsedilmesi Baki 1967 Prof E Ferecov Qrammatik mefhum ve onun menimsedilmesinin bezi meseleleri Baki 1970 Prof A Abdullayev Y Kerimov Ibtidai mektebde ana dilinin tedrisi metodikasi Baki 1969 Pedaqoji elmler uzre respublika konfransinin tezisleri Baki 1968 Prof E Efendizade Azerbaycan dili teliminin yeni vezifeleri Baki 1970 Prof Y Kerimov Sagirdlerin luget ehtiyatinin zenginlesdirilmesi yollari Baki 1970 Prof N Ehmedov Azerbaycn dili derslerinde intonasiyanin oyredilmesi uzre aparilan isler Baki 1972 Dos R Memmedov Edebiyyat tedrisinde bedii tefekkurun inkisaf etdirilmesi Baki 1975 Prof H Baliyev Azerbaycan dilinin tedrisi metodikasindan muhazireler Baki 1978 Dos Yarimemmed Ehmedov Sagirdlerin cumle qurmaq verdislerinin inkisaf etdirilmesi Baki 1976 Prof E Efendizade Azerbaycan dili IV sinif ucun derslik Baki 1989 Prof A Qurbanov Mekteb islahati ve pedaqoji institut problemleri Baki 1985 Prof H Hesenov Azerbaycan dilinin leksikasi Baki 1986 Dos Q Qulamov Emek telimi problemleri Baki 1987 Dos Besir Besirov Ali mekteb didaktikasi Baki 1992 Dos Akif Memmedov Saban Qaralov Azerbaycan dili uzre testler Baki 1995Istirak etdiyi elmi konfranslarTelim metodlarinin tekmillesdirilmesi problemleri Irevan 1964 Nitq medeniyyeti uzre umumittifaq musaviresi Orcanekidze 1965 Sagirdlerin musteqilliyini ve idrak fealligini inkisaf etdirmek problemleri Moskva 1969 Mekteb haqqinda yeni qanun ve qarsida duran vezifeler Asgabad 1963 Pedaqogikanin metodoloji problemleri Yaroslavl vilayetindeki Rostov seheri 1974 Pedaqogikada qanun problemi Moskva 1980 SSRI Pedaqoji Elmler Akademiyasinin Ixtisasartirma Institutunda pedaqoji prinsipler haqqinda meruze Moskva 1980 Ozel tehsil sisteminin tekmillesdirilmesi problemleri Soci 1994 Coxmilletlilik seraitinde muellim hazirligi problemleri Tbilisi 1996 Istinadlar 2017 05 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 11 Arxivlenmis suret 2020 09 26 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 11 MenbeMeqaleler toplusu filologiya pedaqogika metodika Professor Besir Ehmedovun anadan olmasinin 75 illiyine hesr olunur Baki BSU Mutercim 2007 Biblioqrafiya Besir Ehmedov BSU nesriyyati 2003 G M Ehmedova Besir Ehmedovun Azerbaycan dilinin tedrisi metodikasinin inkisafinda rolu Magistr dissertasiyasi Baki 2011 Ferrux Rustemov Azerbaycan pedaqogikasunasligi Baki Elm ve tehsil 2016 seh 99