Böyük Kvirike (gürc. კვირიკე დიდი); I Kvirike (Şəki/Eretidə); III Kvirike (Kaxetidə) – ən geci 1032/1038-ci ildən Şəki-Kaxeti hökmdarı. 1010-cu ildən Kaxeti xorepiskopu. 1011-1014/15-vi illərdə III Baqratın əsiri olmuş, sonra yenidən Kaxetidə hakimiyyətini bərpa etmişdir. XVIII əsr gürcü tarixçi-coğrafiyaşünası Vaxuşti Baqrationi səhvən, Böyük Kvirikenin 1039-cu ildə öldüyünü və həmin ildə də Qagikin hakimiyyətə gəldiyini göstərir. Lakin əslində Böyük Kvirike Tiflisin 1037/1038-ci il mühasirəsi zamanı artıq həyatda yox idi.
Böyük Kvirike | |
---|---|
Şəki-Kaxeti hökmdarı (ranların və kaxların çarı) | |
ən geci 1032/1038 – 1037/1038 | |
Sonrakı | Qagik |
Kaxeti xorepiskopu | |
1010 – ən geci 1032/1038 (1011-1014/15-vi illərdə III Baqratın əsiri olub) | |
Əvvəlki | David |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | bilinmir |
Vəfat tarixi | ən geci 1037/1038 |
Atası | David |
Dini | xristian |
Tarixi mənbələrdə ilk dəfə olaraq 1032 – 1037/38-ci illər arasında baş vermiş hadisənin təsvirində Kaxeti xorepiskopu III Kvirike “ranların və kaxların çarı” və “Böyük Kvirike” kimi təqdim olunur.
Erməni tarixçisi Vardan Arevelsi (Böyük Vardan) III Kvirikeni Albaniya çarı kimi tanıyır.
Tianetidə məşhur Bodoci sarayını tikdirmişdir.
“”nə görə o, ov zamanı hansısa osetin qul tərəfindən qətlə yetirilmişdir, səbəbi də bu imiş ki, hansısa döyüşdə osetin çarını öldürmüşdür.
Nümuzmatikada Böyük Kvirikenin adı olan 3 sikkə məlumdur. Bunlar 2012-2013-cü illərdə – ikisi Çuxur Qəbələdə, biri isə Sisianda (Ermənistan) tapılmışdır. İslam nümuzmatik ənənələrinə uyğun olaraq sikkələrdə kəlmeyi-şəhadət, xəlifənin adı da həkk olunub. Ermənistanda tapılan sikkənin metal təlkibi 60 % gümüş, 40 %-i isə misdən ibarətdir. Sikkələrin bir üzündə Kvirikenin adı, titulu, atasının adı ərəb hərfləri ilə ərəb dilində üç sətrdə həkk olunub: əl məlik əl adil Abu-l Fadl K.rki bin Davud.
İstinadlar
- Мусхелишвили Д. Л., 1982. səh. 41
- Вахушти Багратиони., 1976
- Картлис Цховреба, 2008. səh. 154
- Вардан Аревелци., 1861
- Акопян А.В., Варданян А.Р., 2013. səh. 43
Ədəbiyyat
- Мусхелишвили Д. Л. Из исторической географии восточной Грузии (Шаки и Гогорена). Тбилиси: Мацниереба. 1982.
- Вахушти Багратиони. История царства Грузинского (PDF). Тбилиси: Мецниереба. Перевел, снабдил предисловием, словарями и указателем Н. Т. Накашидзе. 1976.
- Картлис Цховреба (PDF). Тбилиси: Артануджи. Главный редактор академик Роин Метревели. 2008.
- Вардан Аревелци. Всеобщая история Вардана Великого. М. 1861.
- Акопян А.В., Варданян А.Р. Монеты Квирике III, царя Кахети и Эрети // Семнадцатая Всероссийская нумизматическая конференция (тезисы докладов и сообщений). Государственный Исторический музей (rus). Москва, Пущино. 2013. 43.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Kvirike gurc კვირიკე დიდი I Kvirike Seki Eretide III Kvirike Kaxetide en geci 1032 1038 ci ilden Seki Kaxeti hokmdari 1010 cu ilden Kaxeti xorepiskopu 1011 1014 15 vi illerde III Baqratin esiri olmus sonra yeniden Kaxetide hakimiyyetini berpa etmisdir XVIII esr gurcu tarixci cografiyasunasi Vaxusti Baqrationi sehven Boyuk Kvirikenin 1039 cu ilde olduyunu ve hemin ilde de Qagikin hakimiyyete geldiyini gosterir Lakin eslinde Boyuk Kvirike Tiflisin 1037 1038 ci il muhasiresi zamani artiq heyatda yox idi Boyuk KvirikeSeki Kaxeti hokmdari ranlarin ve kaxlarin cari en geci 1032 1038 1037 1038SonrakiQagikKaxeti xorepiskopu1010 en geci 1032 1038 1011 1014 15 vi illerde III Baqratin esiri olub EvvelkiDavidSexsi melumatlarDogum tarixi bilinmirVefat tarixi en geci 1037 1038Atasi DavidDini xristian Tarixi menbelerde ilk defe olaraq 1032 1037 38 ci iller arasinda bas vermis hadisenin tesvirinde Kaxeti xorepiskopu III Kvirike ranlarin ve kaxlarin cari ve Boyuk Kvirike kimi teqdim olunur Ermeni tarixcisi Vardan Arevelsi Boyuk Vardan III Kvirikeni Albaniya cari kimi taniyir Tianetide meshur Bodoci sarayini tikdirmisdir ne gore o ov zamani hansisa osetin qul terefinden qetle yetirilmisdir sebebi de bu imis ki hansisa doyusde osetin carini oldurmusdur Kvirikenin kesdirdiyi sikke Numuzmatikada Boyuk Kvirikenin adi olan 3 sikke melumdur Bunlar 2012 2013 cu illerde ikisi Cuxur Qebelede biri ise Sisianda Ermenistan tapilmisdir Islam numuzmatik enenelerine uygun olaraq sikkelerde kelmeyi sehadet xelifenin adi da hekk olunub Ermenistanda tapilan sikkenin metal telkibi 60 gumus 40 i ise misden ibaretdir Sikkelerin bir uzunde Kvirikenin adi titulu atasinin adi ereb herfleri ile ereb dilinde uc setrde hekk olunub el melik el adil Abu l Fadl K rki bin Davud IstinadlarMushelishvili D L 1982 seh 41 Vahushti Bagrationi 1976 Kartlis Chovreba 2008 seh 154 Vardan Arevelci 1861 Akopyan A V Vardanyan A R 2013 seh 43EdebiyyatMushelishvili D L Iz istoricheskoj geografii vostochnoj Gruzii Shaki i Gogorena Tbilisi Macniereba 1982 Vahushti Bagrationi Istoriya carstva Gruzinskogo PDF Tbilisi Mecniereba Perevel snabdil predisloviem slovaryami i ukazatelem N T Nakashidze 1976 Kartlis Chovreba PDF Tbilisi Artanudzhi Glavnyj redaktor akademik Roin Metreveli 2008 Vardan Arevelci Vseobshaya istoriya Vardana Velikogo M 1861 Akopyan A V Vardanyan A R Monety Kvirike III carya Kaheti i Ereti Semnadcataya Vserossijskaya numizmaticheskaya konferenciya tezisy dokladov i soobshenij Gosudarstvennyj Istoricheskij muzej rus Moskva Pushino 2013 43 Xarici kecidler 1