Böyük Cami (krımtat. Büyük Cami), Süleyman-xan-camisi və ya Sultan Səlim məscidi (krımtat. Sultan Selim camisi) — Krım ərazisində, Feodosiya (Kefe) şəhərində olan dağıdılmış məscid. Şəhərin əsas Cümə məscidi hesab olunurdu. Gələcək sultan Sultan Süleyman Qanuninin fərmanı ilə inşa edilmişdir. O dövrdə Süleyman Kefe şəhərində sancaq bəyi tituluna malik idi. Ehtimal olunur ki, məscid Müqəddəs Aqnesin adını daşıyan katolik məbədin yerində inşa edilmişdir. Tikinti zamanı məbədin daşlarından istifadə edilmişdir. Məscid tikintisi 1520 və ya 1522-ci ildə başa çatmışdır. Məscidin tikintisinə osmanlı memarı Memar Sinan rəhbərlik edirdi.
Böyük Cami, Süleyman xan camisi, Sultan Səlim məscidi | |
---|---|
Büyük Cami Sultan Selim camisi | |
Ölkə | Ukrayna |
Şəhər | Feodosiya |
Yerləşir | Feodosiya |
Memar | Memar Sinan |
Tikilmə tarixi | 1520 |
Krımın Rusiya İmperiyasına birləşdirilməsindən sonra Feodosiya şəhərinin müsəlman əhalisi kəskin şəkildə azalmağa başlamış və məscidin yerində xristian kilsəsi tikilməsi planı ortaya çıxmışdır. Müxtəlif səbəblərdən bu ideyya həyata keçirilmədi. Ancaq məscid tədricən dağıdıldı (1834). 1873-cü ildə məscidin yerində Aleksandr-Nevski kilsəsi inşa edildi. Bu kilsə də 1933-cü ildə söküldü.
Ümumi məlumat
Süleyman-xan-məscidi şahzadə Süleyman tərəfindən inşa etdirilmişdir. 1512-ci ildə şahzadə Süleyman Kefe sancağının sancaq bəyi idi Məscid Genuya qalasından kənarda inşa edilmişdir. Ancaq şəhər qalasının daxilində idi. Böyük bazarın yaxınlığında idi). Məscid inşasında həm keçmiş katolik məbədinin, həm də yaxınlıqda olan qədim bizans məbədinin sütunlarından və piltələrindən istifadə olunmuşdur. Kefe ərazisini 1667-ci ildə ziyarət etmiş osmanlı səyyahı Övliya Çələbi məscidin memarı haqqında məlumat verməmişdir. Ancaq Cümə Cami (Evpatoriya) məscidinin memarının Memar Sinan olduğunu göstərmişdir.
Uzun illər boyu məscidin adı fərqli adlandırılmışdır. Övliya Çələbi məscidi ancaq Süleymanın adı ilə adlandırmışdır. Ancaq XVIII əsrə aidi şəhər planında məscid artıq Səlimin adını daşıyırdı. Peter Simon Pallas isə məscidi Böyük Cami kimi göstərmişdir.
İstinadlar
- Эвлия Челеби. Книга путешествия. Крым и сопредельные области. (Извлечения из сочинения турецкого путешественника XVII века). / Вступит. статья, перевод с османского языка, комментарии Е. В. Бахревского. — Историко-археологический фонд «Наследие тысячелетий» Изд. 2-е, исправл. и доп.. — Симферополь: Изд-во «ДОЛЯ», 2008. — 272 с. — 2000 экз. — ISBN 978-966-366-159-9.
- Бабенко Г. А., Дюличев В. П. Каффа — Кефе // Шедевры мусульманской архитектуры Крыма. Симферополь. Симферопольская городская типография. 2008. 320. isbn=978-966-2913-83-5
- "На выставке в Феодосии покажут план Главной мечети средневековой Кафы. Марина Фалина, м.н.с., Евгений Савин, н. с. ФМД. 2014". 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-08.
- "Orhunlu C.Th Houtsma. First encyclopaedia of Islam: 1913-1936". 2020-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-08.
- Кушева, Екатерина Николаевна. Народы Северного Кавказа и их связи с Россией: вторая половина XVI - 30-е годы XVII века. Изд-во Академии наук СССР.1963. 201.
- Колли Л.П.Известия Таврической учёной архивной комиссии. Симферополь. 1912.86
- "Кафа в период владения ею Банком св. Георгия (1454-1475)". 2020-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-08.
- Паллас П. С. Наблюдения, сделанные во время путешествия по южным наместничествам Русского государства / Пер. с нем.; Отв. ред. Б. В. Левшин; Сост. Н. К. Ткачёва. — М.: Наука, 1999. — С. 117, 218.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Cami krimtat Buyuk Cami Suleyman xan camisi ve ya Sultan Selim mescidi krimtat Sultan Selim camisi Krim erazisinde Feodosiya Kefe seherinde olan dagidilmis mescid Seherin esas Cume mescidi hesab olunurdu Gelecek sultan Sultan Suleyman Qanuninin fermani ile insa edilmisdir O dovrde Suleyman Kefe seherinde sancaq beyi tituluna malik idi Ehtimal olunur ki mescid Muqeddes Aqnesin adini dasiyan katolik mebedin yerinde insa edilmisdir Tikinti zamani mebedin daslarindan istifade edilmisdir Mescid tikintisi 1520 ve ya 1522 ci ilde basa catmisdir Mescidin tikintisine osmanli memari Memar Sinan rehberlik edirdi Boyuk Cami Suleyman xan camisi Sultan Selim mescidiBuyuk Cami Sultan Selim camisi45 01 23 sm e 35 23 28 s u Olke UkraynaSeher FeodosiyaYerlesir FeodosiyaMemar Memar SinanTikilme tarixi 1520 Krimin Rusiya Imperiyasina birlesdirilmesinden sonra Feodosiya seherinin muselman ehalisi keskin sekilde azalmaga baslamis ve mescidin yerinde xristian kilsesi tikilmesi plani ortaya cixmisdir Muxtelif sebeblerden bu ideyya heyata kecirilmedi Ancaq mescid tedricen dagidildi 1834 1873 cu ilde mescidin yerinde Aleksandr Nevski kilsesi insa edildi Bu kilse de 1933 cu ilde sokuldu Umumi melumatKefe seherinin planinda mescid 1784 Suleyman xan mescidi sahzade Suleyman terefinden insa etdirilmisdir 1512 ci ilde sahzade Suleyman Kefe sancaginin sancaq beyi idi Mescid Genuya qalasindan kenarda insa edilmisdir Ancaq seher qalasinin daxilinde idi Boyuk bazarin yaxinliginda idi Mescid insasinda hem kecmis katolik mebedinin hem de yaxinliqda olan qedim bizans mebedinin sutunlarindan ve piltelerinden istifade olunmusdur Kefe erazisini 1667 ci ilde ziyaret etmis osmanli seyyahi Ovliya Celebi mescidin memari haqqinda melumat vermemisdir Ancaq Cume Cami Evpatoriya mescidinin memarinin Memar Sinan oldugunu gostermisdir Uzun iller boyu mescidin adi ferqli adlandirilmisdir Ovliya Celebi mescidi ancaq Suleymanin adi ile adlandirmisdir Ancaq XVIII esre aidi seher planinda mescid artiq Selimin adini dasiyirdi Peter Simon Pallas ise mescidi Boyuk Cami kimi gostermisdir IstinadlarEvliya Chelebi Kniga puteshestviya Krym i sopredelnye oblasti Izvlecheniya iz sochineniya tureckogo puteshestvennika XVII veka Vstupit statya perevod s osmanskogo yazyka kommentarii E V Bahrevskogo Istoriko arheologicheskij fond Nasledie tysyacheletij Izd 2 e ispravl i dop Simferopol Izd vo DOLYa 2008 272 s 2000 ekz ISBN 978 966 366 159 9 Babenko G A Dyulichev V P Kaffa Kefe Shedevry musulmanskoj arhitektury Kryma Simferopol Simferopolskaya gorodskaya tipografiya 2008 320 isbn 978 966 2913 83 5 Na vystavke v Feodosii pokazhut plan Glavnoj mecheti srednevekovoj Kafy Marina Falina m n s Evgenij Savin n s FMD 2014 2022 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 08 Orhunlu C Th Houtsma First encyclopaedia of Islam 1913 1936 2020 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 08 Kusheva Ekaterina Nikolaevna Narody Severnogo Kavkaza i ih svyazi s Rossiej vtoraya polovina XVI 30 e gody XVII veka Izd vo Akademii nauk SSSR 1963 201 Kolli L P Izvestiya Tavricheskoj uchyonoj arhivnoj komissii Simferopol 1912 86 Kafa v period vladeniya eyu Bankom sv Georgiya 1454 1475 2020 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 08 Pallas P S Nablyudeniya sdelannye vo vremya puteshestviya po yuzhnym namestnichestvam Russkogo gosudarstva Per s nem Otv red B V Levshin Sost N K Tkachyova M Nauka 1999 S 117 218