Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bronxial arteriyalar — insan anatomiyasında ağciyərləri oksigenli qan və qida ilə təmin edir. Bronxial arteriyalar tənəffüs sisteminin həyatı bir hissəsidir. 2 bronxial arteriyanın biri sol ağciyərə, biri isə sağ ağciyərə gedir.
| Bronxial arteriyalar | |
|---|---|
 Bronxial arteriya sağ mərkəzdə işarələnmişdir |
Strukturu
Tipik olaraq 2 sol və 1 sağ bronxial arteriya var.
Sol bronxial arteriyalar (yuxarı və aşağı) adətən birbaşa torakal aortadan əmələ gəlir.
Tək sağ bronxial arteriya adətən aşağıdakılardan birindən yaranır:
- Sağ 3-cü arxa qabırğaarası arteriya ilə ümumi gövdədə torakal aorta
- Sol tərəfdə yuxarı bronxial arteriya
- İstənilən sayda sağ qabırğaarası arteriyalar, əsasən üçüncü sağ posterior.
Funksiyası
Bronxial arteriyalar bronxları və ağciyərlərin birləşdirici toxumasını qanla təmin edir. Onlar tənəffüs bronxiolları səviyyəsində olan bronxlarla birlikdə olur və budaqlanır. Onlar ağciyər arteriyalarının budaqları ilə anastomoz edir və birlikdə ağciyərin visseral plevrasını qanla təmin edirlər. Nəticədə, sol ürəyə qayıdan qan, ağciyər kapilyar yataqları səviyyəsində olan qandan bir qədər az oksigenləşir. Hər bronxial arteriyanın qida borusunu təmin edən bir qolu var.
Ağciyər arteriyaları ilə müqayisədə
Bronxial arteriyaları ağciyər arteriyaları ilə qarışdırmaq asandır, çünki hər ikisi ağciyərləri qanla təmin edir. Lakin əhəmiyyətli fərqləri də var:
| arteriya | funksiyası | dövriyyəsi | diametri |
| ağciyər arteriyaları | sağ mədəcikdən vurulan oksigensiz qanı təmin edir | ağciyər dövriyyəsi | nisbətən böyük |
| bronxial arteriyalar | sol mədəcikdən vurulan oksigenli qanı təmin edir | sistemli dövriyyə | nisbətən kiçik |
Klinik əhəmiyyəti
Bronxial arteriyanın diametri 2 mm-dən çox olduqda genişlənmiş sayılır. Bronxial arteriyaların genişlənməsinin bir neçə səbəbi var:
- anadangəlmə ürək və ya ağciyər xəstəlikləri
- ağciyər arteriyasının maneələri
- ağciyərin iltihabı
Xroniki ağciyər tromboembolik hipertenziyasında bronxial arteriyalar adətən genişlənir və əyri olur. Müasir cərrahi üsullarla bronxial anastomozlar bronxial arteriyaya yenidən qoşulmadan yaxşı sağalır. Əsasən bu səbəbdən, bronxial arteriya dövranı adətən ağciyər transplantasiyası zamanı götürülür və bunun əvəzinə tənəffüs yollarına perfuziya təmin etmək üçün mikrosirkulyasiyanın davamlılığına (ehtimal ki, deoksigenləşdirilmiş ağciyər dövranından yaranır) əsaslanır.
Bronxial arteriyanın anevrizmaları aorta anevrizmalarını təqlid edə bilər. Bronxial arteriya embolizasiyası (BAE) hemoptizi (qanlı öskürək) müalicə etmək üçün bronxial arteriyaya kateter daxil edilməsidir.
Ağciyər şişlərinin əksəriyyəti bronxial arteriya tərəfindən təmin edilir və onlar kimyəvi embolizasiya ilə müalicə edilə bilər (kimyaterapiya və hissəciklərin birbaşa şişi qidalandıran arteriyaya yeridilməsi).
Bronxial arteriyalar və onların ağciyərləri qida ilə təmin etməsi də müşahidə ilə əlaqədardır ki, ağciyər arteriyasının tıxanması (bağlanmış və ya embolizasiyası) çox nadir hallarda ağciyər infarktı ilə nəticələnir. Bronxial arteriyalar ağciyər toxumasına oksigenli qan tədarükünü təmin edə bilər.
İstinadlar
- Marini TJ, He K, Hobbs SK, Kaproth-Joslin K. "Pictorial review of the pulmonary vasculature: from arteries to veins". Insights into Imaging. 9 (6). December 2018: 971–987. doi:10.1007/s13244-018-0659-5. PMC 6269336. PMID 30382495.
- Leslie KO, Wick MR. Lung anatomy. // Leslie KO, Wick MR (redaktorlar ). Practical Pulmonary Pathology: A Diagnostic Approach (Third). Elsevier. January 2018. 1–14. doi:10.1016/b978-0-323-44284-8.00001-6. ISBN .
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-03.
- Kauczor HU, Schwickert HC, Mayer E, Schweden F, Schild HH, Thelen M. "Spiral CT of bronchial arteries in chronic thromboembolism". Journal of Computer Assisted Tomography. 18 (6). 1994: 855–861. doi:10.1097/00004728-199411000-00002. PMID 7962789.
- Nowak K, Kamler M, Bock M, Motsch J, Hagl S, Jakob H, Gebhard MM. "Bronchial Artery Revascularization affects Graft Recovery after Lung Transplantation". American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 165 (2). January 2002: 216–20. doi:10.1164/ajrccm.165.2.2012101. PMID 11790658.
- Vernhet H, Bousquet C, Jean B, Lesnik A, Durand G, Giron J, Senac JP. "Bronchial aneurysms mimicking aortic aneurysms: endovascular treatment in two patients". CardioVascular and Interventional Radiology. 22 (3). 1999: 254–257. doi:10.1007/s002709900378. PMID 10382061.
- James WE. Chapter 23 - Nonpharmacological Therapy for Pulmonary Sarcoidosis // Baughman RP, Valeyre D (redaktorlar ). Sarcoidosis. Philadelphia: Elsevier. 2019-01-01. 277–284. doi:10.1016/b978-0-323-54429-0.00023-9. ISBN .
- Garwood S, Strange C, Sahn SA. Chapter 47 - Massive Hemoptysis // Parrillo JE, Dellinger RP (redaktorlar ). Critical Care Medicine (ingilis) (Third). Philadelphia: Mosby. 2008-01-01. 929–948. doi:10.1016/b978-032304841-5.50049-2. ISBN .
- Boas FE, Kemeny NE, Sofocleous CT, Yeh R, Thompson VR, Hsu M, Moskowitz CS, Ziv E, Yarmohammadi H, Bendet A, Solomon SB. "Bronchial or Pulmonary Artery Chemoembolization for Unresectable and Unablatable Lung Metastases: A Phase I Clinical Trial". Radiology. 301 (2). 2021: 474–84. doi:10.1148/radiol.2021210213. PMC 8574062 (#bad_pmc). PMID 34463550 (#bad_pmid).
- Fishman AP. "The clinical significance of the pulmonary collateral circulation". Circulation. . 24 (3). September 1961: 677–690. doi:10.1161/01.CIR.24.3.677. (eISSN) 1524-4539. PMID 13700013.
Xarici keçidlər
- - anatquest.nlm.nih.gov.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bronxial arteriyalar insan anatomiyasinda agciyerleri oksigenli qan ve qida ile temin edir Bronxial arteriyalar teneffus sisteminin heyati bir hissesidir 2 bronxial arteriyanin biri sol agciyere biri ise sag agciyere gedir Bronxial arteriyalarBronxial arteriya sag merkezde isarelenmisdirStrukturuTipik olaraq 2 sol ve 1 sag bronxial arteriya var Sol bronxial arteriyalar yuxari ve asagi adeten birbasa torakal aortadan emele gelir Tek sag bronxial arteriya adeten asagidakilardan birinden yaranir Sag 3 cu arxa qabirgaarasi arteriya ile umumi govdede torakal aorta Sol terefde yuxari bronxial arteriya Istenilen sayda sag qabirgaarasi arteriyalar esasen ucuncu sag posterior FunksiyasiBronxial arteriyalar bronxlari ve agciyerlerin birlesdirici toxumasini qanla temin edir Onlar teneffus bronxiollari seviyyesinde olan bronxlarla birlikde olur ve budaqlanir Onlar agciyer arteriyalarinin budaqlari ile anastomoz edir ve birlikde agciyerin visseral plevrasini qanla temin edirler Neticede sol ureye qayidan qan agciyer kapilyar yataqlari seviyyesinde olan qandan bir qeder az oksigenlesir Her bronxial arteriyanin qida borusunu temin eden bir qolu var Agciyer arteriyalari ile muqayisede Bronxial arteriyalari agciyer arteriyalari ile qarisdirmaq asandir cunki her ikisi agciyerleri qanla temin edir Lakin ehemiyyetli ferqleri de var arteriya funksiyasi dovriyyesi diametriagciyer arteriyalari sag medecikden vurulan oksigensiz qani temin edir agciyer dovriyyesi nisbeten boyukbronxial arteriyalar sol medecikden vurulan oksigenli qani temin edir sistemli dovriyye nisbeten kicikKlinik ehemiyyetiBronxial arteriyanin diametri 2 mm den cox olduqda genislenmis sayilir Bronxial arteriyalarin genislenmesinin bir nece sebebi var anadangelme urek ve ya agciyer xestelikleri agciyer arteriyasinin maneeleri agciyerin iltihabi Xroniki agciyer tromboembolik hipertenziyasinda bronxial arteriyalar adeten genislenir ve eyri olur Muasir cerrahi usullarla bronxial anastomozlar bronxial arteriyaya yeniden qosulmadan yaxsi sagalir Esasen bu sebebden bronxial arteriya dovrani adeten agciyer transplantasiyasi zamani goturulur ve bunun evezine teneffus yollarina perfuziya temin etmek ucun mikrosirkulyasiyanin davamliligina ehtimal ki deoksigenlesdirilmis agciyer dovranindan yaranir esaslanir Bronxial arteriyanin anevrizmalari aorta anevrizmalarini teqlid ede biler Bronxial arteriya embolizasiyasi BAE hemoptizi qanli oskurek mualice etmek ucun bronxial arteriyaya kateter daxil edilmesidir Agciyer sislerinin ekseriyyeti bronxial arteriya terefinden temin edilir ve onlar kimyevi embolizasiya ile mualice edile biler kimyaterapiya ve hisseciklerin birbasa sisi qidalandiran arteriyaya yeridilmesi Bronxial arteriyalar ve onlarin agciyerleri qida ile temin etmesi de musahide ile elaqedardir ki agciyer arteriyasinin tixanmasi baglanmis ve ya embolizasiyasi cox nadir hallarda agciyer infarkti ile neticelenir Bronxial arteriyalar agciyer toxumasina oksigenli qan tedarukunu temin ede biler IstinadlarMarini TJ He K Hobbs SK Kaproth Joslin K Pictorial review of the pulmonary vasculature from arteries to veins Insights into Imaging 9 6 December 2018 971 987 doi 10 1007 s13244 018 0659 5 PMC 6269336 PMID 30382495 Leslie KO Wick MR Lung anatomy Leslie KO Wick MR redaktorlar Practical Pulmonary Pathology A Diagnostic Approach Third Elsevier January 2018 1 14 doi 10 1016 b978 0 323 44284 8 00001 6 ISBN 978 0 323 44284 8 Arxivlenmis suret 2023 07 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 03 Kauczor HU Schwickert HC Mayer E Schweden F Schild HH Thelen M Spiral CT of bronchial arteries in chronic thromboembolism Journal of Computer Assisted Tomography 18 6 1994 855 861 doi 10 1097 00004728 199411000 00002 PMID 7962789 Nowak K Kamler M Bock M Motsch J Hagl S Jakob H Gebhard MM Bronchial Artery Revascularization affects Graft Recovery after Lung Transplantation American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 165 2 January 2002 216 20 doi 10 1164 ajrccm 165 2 2012101 PMID 11790658 Vernhet H Bousquet C Jean B Lesnik A Durand G Giron J Senac JP Bronchial aneurysms mimicking aortic aneurysms endovascular treatment in two patients CardioVascular and Interventional Radiology 22 3 1999 254 257 doi 10 1007 s002709900378 PMID 10382061 James WE Chapter 23 Nonpharmacological Therapy for Pulmonary Sarcoidosis Baughman RP Valeyre D redaktorlar Sarcoidosis Philadelphia Elsevier 2019 01 01 277 284 doi 10 1016 b978 0 323 54429 0 00023 9 ISBN 978 0 323 54429 0 Garwood S Strange C Sahn SA Chapter 47 Massive Hemoptysis Parrillo JE Dellinger RP redaktorlar Critical Care Medicine ingilis Third Philadelphia Mosby 2008 01 01 929 948 doi 10 1016 b978 032304841 5 50049 2 ISBN 978 0 323 04841 5 Boas FE Kemeny NE Sofocleous CT Yeh R Thompson VR Hsu M Moskowitz CS Ziv E Yarmohammadi H Bendet A Solomon SB Bronchial or Pulmonary Artery Chemoembolization for Unresectable and Unablatable Lung Metastases A Phase I Clinical Trial Radiology 301 2 2021 474 84 doi 10 1148 radiol 2021210213 PMC 8574062 bad pmc PMID 34463550 bad pmid Fishman AP The clinical significance of the pulmonary collateral circulation Circulation 24 3 September 1961 677 690 doi 10 1161 01 CIR 24 3 677 eISSN 1524 4539 PMID 13700013 Xarici kecidler anatquest nlm nih gov