Britaniya Kolumbiyası (ing. British Columbia [ˌbrɪtɨʃ kəˈlʌmbiə], fr. Colombie-Britannique) — Kanadada əyalət, inzibati mərkəzi Viktoriya şəhəridir.
Britaniya Kolumbiyası | |||||
---|---|---|---|---|---|
British Columbia | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Viktoriya | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 1871 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
ISO kodu | CA-BC | ||||
Telefon kodu | 236, 778, 250, 604 | ||||
Poçt indeksi | V | ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ən böyük şəhər Vankuverdir, ölkənin üçüncü böyük metropol sahəsi və Pasifik Şimal-Qərbindəki ikinci böyük şəhərdir. 2009-cu ildə vilayətin əhalisi 4.419.974 (təxminən iki milyonu Böyük Vankuverdə yaşayırdı) olaraq qiymətləndirildi.
Britaniya Kolumbiyası iqtisadiyyatı ilk növbədə təbii qaynaqlara əsaslanır. Qitələrarası yolların və dəmir yollarının son nöqtəsidir və Sakit okean bölgəsindəki aktiv beynəlxalq ticarətə imkan verən ən böyük limanlara ev sahibliyi edir. İsti iqlimi sayəsində, torpaqlarının 5% -dən azının əkinə yararlı olmasına baxmayaraq, vilayət, xüsusilə Fraser və Okanagan Vadisində kənd təsərrüfatını inkişaf etdirdi. İqlim açıq istirahət və turizmin inkişafı üçün əlverişlidir, baxmayaraq ki, ağac kəsmə və mədənçilik uzun müddət vilayətin iqtisadi onurğa sütunu olmuşdur.
Etimologiyası
Əyalətin adı Britaniya Kolumbiyası 1858-ci ildə İngilis olduqdan sonra Kraliça Viktoriya tərəfindən seçildi. Adı Kolumbiya bölgəsindən gəlir, Britaniya Kolumbiyasının cənub-şərqində yaranan Kolumbiya çayı boyunca ərazinin İngilis adıdır. Britaniya Kolumbiyası adı Oreqon müqaviləsindən əvvəl şöbəsinə aid idi. Kraliça Victoriya, 1848-ci ildə müqavilə ilə Oreqon halına gələn Amerika Birləşmiş Ştatlarının Kolumbiya bölgəsindən ("Amerikan Kolumbiyası" ya da "Cənubi Kolumbiya") ayırt etmək üçün Britaniya Kolumbiyası adını seçdi.
Coğrafiyası
Şimalda Britaniya Kolumbiyası Yukon və Şimal-Qərb əraziləri, şərqdə Alberta, cənubda isə Amerikanın Montana, Aydaho və Vaşinqton ştatları ilə həmsərhəddir. Qərbdə vilayətin ərazisi Alyaska ilə həmsərhəddir və Sakit Okeanın suları ilə yuyulur. Ümumi sahə 944 735 km²-dir (Kanadada beşinci yer), bunlardan 925 186 km² quruda. Qorunan ərazilər vilayətin 12,5% -ni əhatə edir.
Britaniya Kolumbiyasının paytaxtı Victoriya, Vankuver adasının cənub-şərq ucunda yerləşir. Əyalətdəki ən sıx şəhər Vankuver adasında olmayan, ancaq vilayətin materikinin cənub-qərb hissəsində yerləşən Vancouver'dir (bölgə tez-tez Aşağı Xalq adlanır). Digər böyük şəhərlər arasında , , , , , və Lower Mainland; , , , Mişin, Port-Mudi və Lenqli Freyzer vadisində; Vankuver adasında, və . əyalətin şimal hissəsindəki ən böyük şəhərdir, onun şimal-qərbindəki kənd olan Vanderhof isə vilayətin coğrafi mərkəzinin yaxınlığında.
Sahil silsilələri Britaniya Kolumbiyasının böyüməkdə olan turizm sənayesi üçün fon və kontekst yaradan məşhur və mənzərəli mənzərələrindən bəzilərini meydana gətirir. İl ərazisinin 75% -i dağlarla örtülüdür (dəniz səviyyəsindən 1000 metrdən yuxarı), 60% -i meşəlikdir və yalnız 5% -i əkin sahəsidir.
Okanagan regionu Kanadada yerləşən şərab bölgələrindən biridir və eyni zamanda şirniyyat istehsal edir; Britaniya Kolumbiyasındakı digər şərab istehsal edən bölgələrə Vancouver Adasındakı Kouçin vadisi və Freyzer vadisi daxildir. Kamlups və Pentikton qəsəbələri, Oliver və Osoyos kəndləri Kanadada ən isti və ən uzun yaya sahibdir.
Vankuver adasının qərb hissəsinin çox hissəsi və sahilin qalan hissəsi tayqa meşəsi ilə örtülmüşdür. Əyalətin materik hissəsi, sahil bölgələrindən fərqli olaraq, Sakit Okeanın o qədər də güclü təsiri altında deyil və səhralardan və yarı quraq yaylalardan ibarətdir. Bir neçə cənub daxili vadidə qısa və soyuq qışlar olur, arabir qar yağır. Şimal vadilər genişliklərinə görə kifayət qədər soyuq bir iqlimə malikdirlər. Əyalətin şimalının üçdə ikisi, əsasən yaşayış olmayan və inkişaf etməmiş ərazilərdir və Sülh Çayının yerləşdiyi Qayalı Dağların şərqindəki ərazilər xaricində əsasən dağlıqdır.
İqlimi
Şimali Sakit Okeanı keçən isti Kuroshio cərəyanının təsiri nəticəsində vilayətin sahil bölgələri mülayim, yağışlı dəniz iqliminə malikdir. Nəmli hava kütlələrinin dağ silsilələri tərəfindən tıxanması səbəbindən vilayətin daxili bölgələri illik 250 mm-dən az yağış alan bəzi yerlərdə quraq bir iqlimə malikdir. Əyalətin ən çox məskunlaşdığı bölgələrdə orta illik temperatur 10 °C-dən yuxarıdır, Kanadadakı hər yerdən daha isti.
İlin daxili bölgəsində və vilayətin şimalında qışlar çox sərt ola bilər. Məsələn, Prins-Corc şəhərində yanvar ayında orta gecə istiliyi −13 °C-dir. Britaniya Kolumbiyasındakı ən soyuq temperatur Mavi Çayda qeydə alınıb −59 °C-yə düşdü. Bu, Şimali Amerikadakı ən aşağı göstəricilərdən biridir. Cənubdakı daxili vadilər qısa soyuq qarışıq qışa sahibdir. Sahildə güclü qar yağır və Qayalı Dağlar xizəkçilər üçün yaxşı baza təmin edir.
Şimal Sakit Okeanındakı aşağı təzyiqli siklonik sistem sayəsində sahildə qışda davamlı leysan yağış üstünlük təşkil edir. Bəzən (hər qışda deyil) şiddətli qar yağması və sıfırdan aşağı şaxtalar şimal qütb havası sahilyanı ərazilərə çatdıqda meydana gəlir, lakin bunlar ümumiyyətlə çox qısa müddətdir. Yaz aylarında Cənubi daxili vadilərdə, məsələn Osoiosda, iyul ayında ortalama yüksəklik 32 °C-yə çatır, isti hava bəzən sahilə və ya Uzaq Şimala doğru irəliləyir.
Yaz aylarında quruluq, ildırım və ya antropogen səbəblərdən tez-tez meşə yanğınları üçün şərait yaradır. Sahil bölgələri yayda mülayim və quru bir iqlimə meyillidirlər, əksər hallarda sabit antisiklonik yüksək təzyiqlərdən təsirlənirlər. Əyalətin bir çox bölgəsi yay günəşli olmasına baxmayaraq qışda sıx bulud və aşağı duman yorğanına bürünür. İl ərzində günəş işığı saatlarının sayı, Kranbruk yaxınlığında 2300 ilə Alyaskanın cənubunda, şimal sahilində yerləşən Prince Rupertdə ildə 1300 saatdan az günəş işığına qədər dəyişə bilər.
Şəhərlər
İstinadlar
Ədəbiyyat
|
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Britaniya Kolumbiyasi ing British Columbia ˌbrɪtɨʃ keˈlʌmbie fr Colombie Britannique Kanadada eyalet inzibati merkezi Viktoriya seheridir Britaniya KolumbiyasiBritish ColumbiaBayraq d Gerb d 54 30 sm e 124 30 q u Olke KanadaInzibati merkez ViktoriyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 1871Sahesi 944 735 km Saat qursagi Sakit okean vaxti d EhalisiEhalisi 5 000 879 nef 2021 Reqemsal identifikatorlarISO kodu CA BCTelefon kodu 236 778 250 604Poct indeksi VResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar En boyuk seher Vankuverdir olkenin ucuncu boyuk metropol sahesi ve Pasifik Simal Qerbindeki ikinci boyuk seherdir 2009 cu ilde vilayetin ehalisi 4 419 974 texminen iki milyonu Boyuk Vankuverde yasayirdi olaraq qiymetlendirildi Britaniya Kolumbiyasi iqtisadiyyati ilk novbede tebii qaynaqlara esaslanir Qitelerarasi yollarin ve demir yollarinin son noqtesidir ve Sakit okean bolgesindeki aktiv beynelxalq ticarete imkan veren en boyuk limanlara ev sahibliyi edir Isti iqlimi sayesinde torpaqlarinin 5 den azinin ekine yararli olmasina baxmayaraq vilayet xususile Fraser ve Okanagan Vadisinde kend teserrufatini inkisaf etdirdi Iqlim aciq istirahet ve turizmin inkisafi ucun elverislidir baxmayaraq ki agac kesme ve medencilik uzun muddet vilayetin iqtisadi onurga sutunu olmusdur EtimologiyasiEyaletin adi Britaniya Kolumbiyasi 1858 ci ilde Ingilis olduqdan sonra Kralica Viktoriya terefinden secildi Adi Kolumbiya bolgesinden gelir Britaniya Kolumbiyasinin cenub serqinde yaranan Kolumbiya cayi boyunca erazinin Ingilis adidir Britaniya Kolumbiyasi adi Oreqon muqavilesinden evvel sobesine aid idi Kralica Victoriya 1848 ci ilde muqavile ile Oreqon halina gelen Amerika Birlesmis Statlarinin Kolumbiya bolgesinden Amerikan Kolumbiyasi ya da Cenubi Kolumbiya ayirt etmek ucun Britaniya Kolumbiyasi adini secdi CografiyasiSimalda Britaniya Kolumbiyasi Yukon ve Simal Qerb erazileri serqde Alberta cenubda ise Amerikanin Montana Aydaho ve Vasinqton statlari ile hemserheddir Qerbde vilayetin erazisi Alyaska ile hemserheddir ve Sakit Okeanin sulari ile yuyulur Umumi sahe 944 735 km dir Kanadada besinci yer bunlardan 925 186 km quruda Qorunan eraziler vilayetin 12 5 ni ehate edir Britaniya Kolumbiyasinin paytaxti Victoriya Vankuver adasinin cenub serq ucunda yerlesir Eyaletdeki en six seher Vankuver adasinda olmayan ancaq vilayetin materikinin cenub qerb hissesinde yerlesen Vancouver dir bolge tez tez Asagi Xalq adlanir Diger boyuk seherler arasinda ve Lower Mainland Misin Port Mudi ve Lenqli Freyzer vadisinde Vankuver adasinda ve eyaletin simal hissesindeki en boyuk seherdir onun simal qerbindeki kend olan Vanderhof ise vilayetin cografi merkezinin yaxinliginda Sahil silsileleri Britaniya Kolumbiyasinin boyumekde olan turizm senayesi ucun fon ve kontekst yaradan meshur ve menzereli menzerelerinden bezilerini meydana getirir Il erazisinin 75 i daglarla ortuludur deniz seviyyesinden 1000 metrden yuxari 60 i meselikdir ve yalniz 5 i ekin sahesidir Okanagan regionu Kanadada yerlesen serab bolgelerinden biridir ve eyni zamanda sirniyyat istehsal edir Britaniya Kolumbiyasindaki diger serab istehsal eden bolgelere Vancouver Adasindaki Koucin vadisi ve Freyzer vadisi daxildir Kamlups ve Pentikton qesebeleri Oliver ve Osoyos kendleri Kanadada en isti ve en uzun yaya sahibdir Vankuver adasinin qerb hissesinin cox hissesi ve sahilin qalan hissesi tayqa mesesi ile ortulmusdur Eyaletin materik hissesi sahil bolgelerinden ferqli olaraq Sakit Okeanin o qeder de guclu tesiri altinda deyil ve sehralardan ve yari quraq yaylalardan ibaretdir Bir nece cenub daxili vadide qisa ve soyuq qislar olur arabir qar yagir Simal vadiler genisliklerine gore kifayet qeder soyuq bir iqlime malikdirler Eyaletin simalinin ucde ikisi esasen yasayis olmayan ve inkisaf etmemis erazilerdir ve Sulh Cayinin yerlesdiyi Qayali Daglarin serqindeki eraziler xaricinde esasen dagliqdir Iqlimi Vankuver yaxinliginda Corciya bogazi Simali Sakit Okeani kecen isti Kuroshio cereyaninin tesiri neticesinde vilayetin sahil bolgeleri mulayim yagisli deniz iqlimine malikdir Nemli hava kutlelerinin dag silsileleri terefinden tixanmasi sebebinden vilayetin daxili bolgeleri illik 250 mm den az yagis alan bezi yerlerde quraq bir iqlime malikdir Eyaletin en cox meskunlasdigi bolgelerde orta illik temperatur 10 C den yuxaridir Kanadadaki her yerden daha isti Ilin daxili bolgesinde ve vilayetin simalinda qislar cox sert ola biler Meselen Prins Corc seherinde yanvar ayinda orta gece istiliyi 13 C dir Britaniya Kolumbiyasindaki en soyuq temperatur Mavi Cayda qeyde alinib 59 C ye dusdu Bu Simali Amerikadaki en asagi gostericilerden biridir Cenubdaki daxili vadiler qisa soyuq qarisiq qisa sahibdir Sahilde guclu qar yagir ve Qayali Daglar xizekciler ucun yaxsi baza temin edir Simal Sakit Okeanindaki asagi tezyiqli siklonik sistem sayesinde sahilde qisda davamli leysan yagis ustunluk teskil edir Bezen her qisda deyil siddetli qar yagmasi ve sifirdan asagi saxtalar simal qutb havasi sahilyani erazilere catdiqda meydana gelir lakin bunlar umumiyyetle cox qisa muddetdir Yaz aylarinda Cenubi daxili vadilerde meselen Osoiosda iyul ayinda ortalama yukseklik 32 C ye catir isti hava bezen sahile ve ya Uzaq Simala dogru irelileyir Yaz aylarinda quruluq ildirim ve ya antropogen sebeblerden tez tez mese yanginlari ucun serait yaradir Sahil bolgeleri yayda mulayim ve quru bir iqlime meyillidirler ekser hallarda sabit antisiklonik yuksek tezyiqlerden tesirlenirler Eyaletin bir cox bolgesi yay gunesli olmasina baxmayaraq qisda six bulud ve asagi duman yorganina burunur Il erzinde gunes isigi saatlarinin sayi Kranbruk yaxinliginda 2300 ile Alyaskanin cenubunda simal sahilinde yerlesen Prince Rupertde ilde 1300 saatdan az gunes isigina qeder deyise biler Seherler Esas meqale Britaniya Kolumbiyasi seherlerinin ehali sayi nef Yasayis menteqesi belediyye rayonlari daxil olmaqla 2006 1996Vankuver 2 215 200 1 831 665Viktoriya 330 088 304 287162 276 136 349159 020 136 48092 882 85 40792 361 82 69183 225 87 73180 892 66 25455 418 49 70149 214 46 297Istinadlar https www12 statcan gc ca census recensement 2021 dp pd prof details page cfm LANG F amp GENDERlist 1 2 3 amp STATISTIClist 1 amp HEADERlist 1 amp SearchText Canada amp DGUIDlist 2021A000259 Ged Martin The Naming of British Columbia Albion A Quarterly Journal Concerned with British Studies Vol 10 No 3 Autumn 1978 pp 257 263 in JSTOR 2016 12 15 at the Wayback Machine Vanderhoof Tourism BC 2011 08 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 04 26 2002 2009 02 20 tarixinde Statistics Canada orijinalindan bad url arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 04 26 Indian reserve populations are not included in these figures Edebiyyat Britanskaya Kolumbiya Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907