Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Braziliyanın dövlət quruluşu - 1988-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
Dövlət quruluşu
Braziliya məhdud hakimiyyətli prezident idarəetmə üsuluna malik federativ respublikadır. Milli bayram günü olan Müstəqillik günü (1822) 7 sentyabr tarixində qeyd olunur. Ölkədə 5 oktyabr 1988-ci il Konstitusiyası qüvvədədir.
İnzibati ərazi bölgüsü
Braziliya 26 ştata (Akri, Alaqoas, Amazonas, Amapa, Baya, Qoyas, Maranyan, Matu-Qrosu, Matu-Qrosudu-Sul, Minas-Jerays, Para, Paraiba, Parana, Pernambuku, Piaui, , Riy-Qrandi-du-Norti, Riy-Qrandi-duSul, Rondoniya, Rorayma, Santa-Katarina, San-Paulu, Seara, Serjipi, Tokantins və Espiritu-Santu) və Braziliya federal dairəsinə bölünür.
Dövlət başçısı
Ölkə Prezidenti dövlətə və özünün formalaşdırdığı Hökumətə başçılıq edir. Prezident ümumxalq səsverməsi yolu ilə, iki dəfədən çox olmamaqla 4 il müddətinə seçilir. 1 yanvar 2011-ci ildən etibarən Braziliyanın hazırkı, sayca 36-cı Prezidenti, İşçi Partiyasının təmsilçisi xanım Dilma Rusefdir.
Qanunverici hakimiyyət
Qanunverici hakimiyyət 1988-ci il Konstitusiyasına əsasən ABŞ federal sistemi modelinə uyğun iki palatalı orqan olan Milli Konqresdir. Konqres 2 palatadan - hər dörd ildən bir senatorların üçdə bir və yaxud üçdə iki hissəsi yenidən seçilmək şərti ilə, üzvləri üç mandatlı dairələrdən majoritar qaydada səlahiyyət müddəti 8 il olmaqla seçilən 81 yerlik Senatdan (sədri 2009-cu ildən Joze Sarneydir) və birbaşa ümumxalq səsverməsi yolu ilə 4 il müddətinə seçilən 513 yerlik Deputatlar Palatasından (sədri 2010-cu ildən Marku Mayadır) ibarətdir.
Deputatlar Palatasının üzvlərinin sayı hər bir ştatın əhalisinin sayından asılı olaraq dəyişir. Hər bir ərazi vahidi deputatla təmsil olunur. Aşağı palataya deputatlar ümumxalq səsverməsi yolu ilə, partiya siyahısı üzrə 4 il müddətinə seçilir. Senata seçkilər isə sadə səs çoxluğu sistemi üzrə keçirilir.
3 oktyabr 2010-cu il tarixində keçirilmiş son seçkilər nəticəsində Braziliya Parlamentində təmsil olunan partiyalar:
- İşçi Partiyası – (Deputatlar Palatası - 88 yer, Federal Senat – 15 yer)
- Braziliya Demokratik Hərəkat Partiyası – (70 yer, 20 yer)
- Braziliya Sosial-Demokrat Partiyası – (53 yer, 11 yer)
- Demokratlar Partiyası - (43 yer, 6 yer)
- Tərəqqi Partiyası – (41 yer, 4 yer)
- Respublika Partiyası - (41 yer, 4 yer)
- Braziliya Sosialist Partiyası - (34 yer, 3 yer)
- Demokratik Əmək Partiyası – (28 yer, 4 yer)
- Sosial Xristian Partiyası – (17 yer, 1 yer)
- Braziliya Kommunist Partiyası - (15 yer, 2 yer).
Hazırda qüvvədə olan 1988-ci il (1994 və 1997-ci illərdə edilmiş düzəlişlərlə) Konstitusiyasına görə əsasını müstəqillik, vətəndaşlıq, insani ləyaqət, sosial dəyərlər, azad sahibkarlıq və siyasi plüralizm prinsipləri təşkil edən Braziliya demokratik hüquqi dövlətdir. Ölkə - 26 ştatdan və Braziliya paytaxt federal dairəsindən ibarət federativ prezident respublikasıdır. Mərkəzin federasiya subyektlərinin işlərinə müdaxiləsi ciddi nizamlanır və yalnız ştatlararası münaqişə, ictimai asayişin qorunması zərurəti və maliyyə intizamına riayət edilməməsi hallarında (ərazi bütövlüyünün qorunması, xarici təcavüzdən müdafiə məqsədilə) bu müdaxiləyə yol verilir.
Federasiya səviyyəsində qanunvericilik hakimiyyəti Deputatlar Palatasından və Federal Senatdan ibarət ikipalatalı Milli Konqresə mənsubdur. Hər iki palata bərabər səlahiyyətlərə malikdir. Parlament tərəfindən bəyənilmiş qanun layihəsi respublika Prezidentinin təsdiqinə göndərilir; dövlət başçısı qanunun təsdiqindən imtina etdikdə Konqres - hər iki palatanın birgə iclasında deputat və sadə səs çoxluğu ilə veto maneəsini aradan qaldırır.
Senatorların yaş həddi 35-dən, deputatların isə 21-dən aşağı olmamalıdır.Deputatlar Palatası 4 illik müddətə ümumi proporsional səsvermə əsasında seçilir. Lakin seçicilər səslərini bu və ya digər partiyaya deyil, bu partiyaların təklif etdiyi namizədlərə verirlər. Federal Senat - ştatların və federal dairənin əhali tərəfindən majoritar sistem üzrə seçilmiş nümayəndələrindən ibarətdir. Federasiyanın hər bir subyekti – nümayəndəliyinin 1/3 və 2/3 hissəsinin hər dörd ildən bir yeniləşməsi şərti ilə 8 il müddətinə seçilən 3 senatorla təmsil olunur.
Konqresin qərarı və ya vətəndaşların təşəbbüsü ilə ümumxalq referendumu təşkil edilə bilər. Onun reallaşması üçün hər birində 0.3%-dən az olmamaqla minimum 5 ştatı təmsil edən seçicilərin səslərinin 1%-ni toplamaq kifayətdir. Xalq qanunvericilik təşəbbüsü əsasında qanunların Parlamentə təqdim edilməsi üçün eyni sayda səslərin toplanması vacibdir.
İcraedici hakimiyyət
İcraedici hakimiyyəti Prezident və onun başçılıq etdiyi hökumət – Nazirlər Kabineti həyata keçirir. Prezident və vitse-prezident rəsmən qeyd olunmuş siyasi partiya və koalisiyaların irəli sürdüyü namizədlərin arasından 4 illik müddətə seçilirlər. Bu posta seçilmək üçün səslərin mütləq əksəriyyətini toplamaq lazımdır və zərurət yarandıqda daha çox səs toplamış iki namizədin iştirakı ilə ikinci tur keçirilir. 1997-ci ildən başlayaraq təkrar müddətə seçilməyə icazə verilir.
Dövlət başçısının səlahiyyətlərinə: nazirlərin təyinatı və vəzifələrindən kənar edilməsi, qanunların imzalanması və dərc edilməsi, müvəqqəti aktların dərc olunması, diplomatik münasibətlərin qurulması və beynəlxalq müqavilələrin imzalanması, mühasirə vəziyyətində milli müdafiənin durumu haqqında dekretlərin dərc edilməsi (bu tədbirlər Konqresdə təsdiqini tapmalıdır) daxildir.
Prezident ali baş komandan sayılır və zəruri hallarda fövqəladə və müharibə vəziyyəti tətbiq etmək, müharibə elan etmək, amnistiya vermək və məhkəmə hökmünü yüngülləşdirmək hüququna malikdir. O, inkişaf planı və büdcə layihəsini baxılması üçün Konqresə göndərir.
Prezident yanında məşvərətçi orqanlar – tərkibinə vitse-prezidentin, Konqresin hər iki palatasının sədrlərinin, parlament çoxluğunun və müxalifətin liderlərinin, ədliyyə nazirinin və 6 görkəmli vətəndaşın daxil olduğu Respublika Şurası və tərkibinə vitse-Prezidentin, palataların sədrlərinin, ədliyyə, xarici işlər, planlaşdırma və müdafiə nazirlərinin daxil olduğu Milli Müdafiə Şurası fəaliyyət göstərirlər.
Konqres Prezidenti tutduğu vəzifədən kənarlaşdırmaq hüququna malikdir. Bunun üçün Deputatlar Palatasının üzvlərinin (Ali Federal Məhkəməsi Prezident tərəfindən cinayət törədilməsi ittihamı ilə çıxış etdikdə) və ya senatorların (Prezident öz vəzifəsinin öhdəsindən gələ bilmədikdə) səslərinin 2/3 hissəsi vacibdir.
İdarəetmədə mərkəzi orqanların bəzi vəzifələrinin yerli orqanlara verilməsi çərçivəsində ştatların və yerli özünüidarələrin səlahiyyətləri genişləndirilmişdir. Ştatda icraedici hakimiyyət qubernatora məxsusdur. Qubernatorlar və vitse-qubernatorlar eyniliklə Prezident seçkisi prinsipi üzrə seçilirlər. Hər bir federasiya subyektinin seçkili qanunvericilik Assambleyası vardır. Yerlərdə seçkili merlər və nümayəndəli bələdiyyə orqanları mövcuddur.
Məhkəmə hakimiyyəti
Braziliyanın məhkəmə sistemi yuxarıdan aşağıya ümumi və ixtisaslaşdırılmış məhkəmələrdən ibarətdir. Məhkəmə hakimiyyətinin ali orqanları Ali Federal və Ali Ədalət məhkəmələridir..
Prezidentə, vitse-prezidentə, Konqresin üzvlərinə, yüksək vəzifəli şəxslərə qarşı ittiham irəli sürüldükdə son qərar çıxaran, beynəlxalq və ştatlararası münaqişələri həll edən, Konstitusiyaya nəzarəti həyata keçirən orqan Ali Federal məhkəmədir. Ali Federal Məhkəmənin tərkibi Senatın razılığı ilə Prezident tərəfindən təyin edilən 11 nəfərdən ibarətdir. Ali Ədalət məhkəməsi qubernatorlara və ştatların digər vəzifəli şəxslərinə qarşı ittiham üzrə qərar çıxarır, aşağı məhkəmə orqanlarının qərarlarına zəruri hallarda yenidən baxır və qanunvericiliyin şərhi ilə məşğul olur. Ali Ədalət məhkəməsi Senatın razılığı ilə Prezident tərəfindən təcrübəli hüquqşünaslardan təyin olunur.
Braziliyada, eyni zamanda, əmək məsələləri üzrə Ali məhkəmə, Ali seçki məhkəməsi, Ali hərbi tribunal, ştatlar səviyyəsində ümumi və xüsusi məhkəmələr, yerli məhkəmələr və cinayət işlərinə baxmaq üçün andlılar məhkəmələri də fəaliyyət göstərir. Məhkəmə hakimiyyəti inzibati və iqtisadi muxtariyyətə malikdir.
Siyasi partiyalar
Hazırda Braziliyada fəaliyyət göstərən və ölkə parlamentində təmsil olunan əsas partiyalar aşağıdakılardır: Braziliya Demokratik Hərəkat Partiyası, İşçi Partiyası, Liberal Cəbhə Partiyası, Sosial-Demokrat Partiyası və Tərəqqi Partiyası.
İşçi Partiyası - 1970-ci illərin fəhlə və digər sosial hərəkatları dalğasında, daha dəqiq – 1979-cu ildə San-Paulu şəhərində metallurqların həmkarlar ittifaqları qurultayının təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. İşçi Partiyası gələcəkdə istismarçıların və istismar edilənlərin olmadığı bərabərhüquqlu cəmiyyət uğrunda, SSRİ-də mövcud olmuş “real sosializm”dən və ənənəvi sosial-demokratiyadan fərqlənən demokratik sosializm uğrunda çıxış edir. Hazırda üzvlərinin sayı 500 mindən artıq olan İşçi Partiyası - zəhmətkeşlərin Vahid həmkarlar ittifaqı mərkəzində və torpaqsız əməkçilər Hərəkatında üstün təsirə malikdir.
Liberal Cəbhə Partiyası - Sosial-demokratik partiyadan (hərbi rejim tərəfdarları təşkilatı) çıxmış siyasətçilər tərəfindən 1984-cü ildə təsis edilmişdir. İdeya cəhətdən LCP - özəl sahibkarlığı və güclü Prezident hakimiyyətini müdafiə edən, dövlətin iqtisadiyyata müdaxiləsinin məhdudiyyətinə səy göstərən neoliberal mövqeli sağçı partiyadır.
Braziliya Demokratik Hərəkat Partiyası – hərbi rejim dövründə fəaliyyət göstərən müxalifətçi Braziliya demokratik hərəkatının əsasında, 1981-ci ildə qeydə alınmışdır. Partiyada mühafizəkarlar, sosial-demokratlar, kommunistlər və sair müxtəlif daxili cərəyanlar mövcud olmuş və onların bəziləri bu gün də fəaliyyət göstərir.
1980-ci illərdən etibarən BDHP – mərkəzçi və sağ mərkəzçi partiyadır. Belə ki, o dövrdə partiya öz proqramında ölkənin demokratikləşməsinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. Hazırda BDHP iqtisadi sahədə yoxsulluğun aradan qaldırılması, əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin qorunması, gəlirlərin daha ədalətli şəkildə bölüşdürülməsi, aqrar islahatlar və pulsuz orta təhsil uğrunda çıxış edir.
1988-ci ildə BDHP-dən ayrılmış sol mərkəzçi Braziliya Sosial-Demokrat Partiyasının ilk proqramı bazar prinsipləri ilə dövlət tənzimlənməsinin uyğunluğuna əsaslanırdı. Braziliya sosial-demokratları xüsusi mülkiyyəti iqtisadi sistemin əsası hesab edirdilər, ancaq eyni zamanda onlar mülkiyyətin kooperativ formada inkişafını və dövlət sektorunun effektiv fəaliyyətinin təminatını vəd edirdilər.
BSDP aqrar islahat, sosial ədalət, desentralizasiya, “demokratiyanın iştirakı” və pulsuz təhsil ideyalarını dəstəkləyir, yeni iş yerlərinin yaradılması, əmək haqlarının artırılması, işsizlərə müavinətlərin ödənilməsi, sahibkarlarla muzdlu işçilər arasında qarşılıqlı güzəştlərin olması tələbi ilə çıxış edir.
Ölkənin ən aparıcı və nüfuzlu sağçı partiyalarından biri olan Braziliya Tərəqqi Partiyası 1993-1995-ci illərdə SosialDemokratik Partiyanın, Xristian-Demokratik, Tərəqqi və Respublika-Tərəqqi partiyalarının birləşməsi nəticəsində meydana gəlmişdir. İqtisadi sahədə BTP bazar münasibətlərinin fəal inkişafı, xarici və transmilli kapitalın geniş surətdə cəlb edilməsi uğrunda, habelə dövlət tərəfindən təsərrüfat fəaliyyətinə müdaxilə əleyhinə mübarizə aparır. Partiya mühafizəkar məfkurə dəyərlərinə etiqad edir və silahlı qüvvələrə istinad edən güclü Prezident hakimiyyəti uğrunda çıxış edir.
Bütövlükdə, qeyd olunan partiyalarla yanaşı Braziliyada bir çox digər siyasi partiyalar (Liberal partiya, Braziliya Kommunist partiyası, Demokratik trabalist partiya, Braziliya trabalist partiyası, Braziliya sosialist partiyası, Xalq sosialist partiyası, Yaşıllar partiyası və s.) və ideyalı təşkilatlar (Anarxistlər federasiyaları, Fəhlə sosialist cərəyanı və s.) fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- Текст конституции на 2010 год 2013-06-26 at the Wayback Machine.
- Конституция Бразилии 2012-11-14 at the Wayback Machine.
- "Федеральный сенат". 2013-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-06.
- "Палата Депутатов". 2015-11-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-06.
- Судебная система Бразилии 2011-08-26 at the Wayback Machine в энциклопедии «».
- *Политический атлас — Политические партии Бразилии. 2012-06-20 at the Wayback Machine
Mənbə
- Строганов А. И. Латинская Америка в XX веке: Пособие для вузов. М.: Дрофа, 2002.
- Мартынов Б. Бразилия на мировой арене // Свободная мысль. - 2014. - № 1
Xarici keçidlər
- Бразилия в энциклопедии «Кругосвет».
- Политический атлас — Конституционный строй Бразилии. 2012-06-20 at the Wayback Machine
- Политический атлас — Braziliyanın siyasi partiyaları 2012-06-20 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Braziliyanin dovlet qurulusu 1988 ci ilde qebul edilmis Konstitusiyaya esasen huquqi siyasi inzibati iqtisadi ve ictimai munasibetler sistemi Dovlet qurulusuBraziliya mehdud hakimiyyetli prezident idareetme usuluna malik federativ respublikadir Milli bayram gunu olan Musteqillik gunu 1822 7 sentyabr tarixinde qeyd olunur Olkede 5 oktyabr 1988 ci il Konstitusiyasi quvvededir Inzibati erazi bolgusuBraziliya 26 stata Akri Alaqoas Amazonas Amapa Baya Qoyas Maranyan Matu Qrosu Matu Qrosudu Sul Minas Jerays Para Paraiba Parana Pernambuku Piaui Riy Qrandi du Norti Riy Qrandi duSul Rondoniya Rorayma Santa Katarina San Paulu Seara Serjipi Tokantins ve Espiritu Santu ve Braziliya federal dairesine bolunur Dovlet bascisiOlke Prezidenti dovlete ve ozunun formalasdirdigi Hokumete basciliq edir Prezident umumxalq sesvermesi yolu ile iki defeden cox olmamaqla 4 il muddetine secilir 1 yanvar 2011 ci ilden etibaren Braziliyanin hazirki sayca 36 ci Prezidenti Isci Partiyasinin temsilcisi xanim Dilma Rusefdir Qanunverici hakimiyyetQanunverici hakimiyyet 1988 ci il Konstitusiyasina esasen ABS federal sistemi modeline uygun iki palatali orqan olan Milli Konqresdir Konqres 2 palatadan her dord ilden bir senatorlarin ucde bir ve yaxud ucde iki hissesi yeniden secilmek serti ile uzvleri uc mandatli dairelerden majoritar qaydada selahiyyet muddeti 8 il olmaqla secilen 81 yerlik Senatdan sedri 2009 cu ilden Joze Sarneydir ve birbasa umumxalq sesvermesi yolu ile 4 il muddetine secilen 513 yerlik Deputatlar Palatasindan sedri 2010 cu ilden Marku Mayadir ibaretdir Deputatlar Palatasinin uzvlerinin sayi her bir statin ehalisinin sayindan asili olaraq deyisir Her bir erazi vahidi deputatla temsil olunur Asagi palataya deputatlar umumxalq sesvermesi yolu ile partiya siyahisi uzre 4 il muddetine secilir Senata seckiler ise sade ses coxlugu sistemi uzre kecirilir 3 oktyabr 2010 cu il tarixinde kecirilmis son seckiler neticesinde Braziliya Parlamentinde temsil olunan partiyalar Isci Partiyasi Deputatlar Palatasi 88 yer Federal Senat 15 yer Braziliya Demokratik Herekat Partiyasi 70 yer 20 yer Braziliya Sosial Demokrat Partiyasi 53 yer 11 yer Demokratlar Partiyasi 43 yer 6 yer Tereqqi Partiyasi 41 yer 4 yer Respublika Partiyasi 41 yer 4 yer Braziliya Sosialist Partiyasi 34 yer 3 yer Demokratik Emek Partiyasi 28 yer 4 yer Sosial Xristian Partiyasi 17 yer 1 yer Braziliya Kommunist Partiyasi 15 yer 2 yer Hazirda quvvede olan 1988 ci il 1994 ve 1997 ci illerde edilmis duzelislerle Konstitusiyasina gore esasini musteqillik vetendasliq insani leyaqet sosial deyerler azad sahibkarliq ve siyasi pluralizm prinsipleri teskil eden Braziliya demokratik huquqi dovletdir Olke 26 statdan ve Braziliya paytaxt federal dairesinden ibaret federativ prezident respublikasidir Merkezin federasiya subyektlerinin islerine mudaxilesi ciddi nizamlanir ve yalniz statlararasi munaqise ictimai asayisin qorunmasi zerureti ve maliyye intizamina riayet edilmemesi hallarinda erazi butovluyunun qorunmasi xarici tecavuzden mudafie meqsedile bu mudaxileye yol verilir Federasiya seviyyesinde qanunvericilik hakimiyyeti Deputatlar Palatasindan ve Federal Senatdan ibaret ikipalatali Milli Konqrese mensubdur Her iki palata beraber selahiyyetlere malikdir Parlament terefinden beyenilmis qanun layihesi respublika Prezidentinin tesdiqine gonderilir dovlet bascisi qanunun tesdiqinden imtina etdikde Konqres her iki palatanin birge iclasinda deputat ve sade ses coxlugu ile veto maneesini aradan qaldirir Senatorlarin yas heddi 35 den deputatlarin ise 21 den asagi olmamalidir Deputatlar Palatasi 4 illik muddete umumi proporsional sesverme esasinda secilir Lakin seciciler seslerini bu ve ya diger partiyaya deyil bu partiyalarin teklif etdiyi namizedlere verirler Federal Senat statlarin ve federal dairenin ehali terefinden majoritar sistem uzre secilmis numayendelerinden ibaretdir Federasiyanin her bir subyekti numayendeliyinin 1 3 ve 2 3 hissesinin her dord ilden bir yenilesmesi serti ile 8 il muddetine secilen 3 senatorla temsil olunur Konqresin qerari ve ya vetendaslarin tesebbusu ile umumxalq referendumu teskil edile biler Onun reallasmasi ucun her birinde 0 3 den az olmamaqla minimum 5 stati temsil eden secicilerin seslerinin 1 ni toplamaq kifayetdir Xalq qanunvericilik tesebbusu esasinda qanunlarin Parlamente teqdim edilmesi ucun eyni sayda seslerin toplanmasi vacibdir Icraedici hakimiyyetIcraedici hakimiyyeti Prezident ve onun basciliq etdiyi hokumet Nazirler Kabineti heyata kecirir Prezident ve vitse prezident resmen qeyd olunmus siyasi partiya ve koalisiyalarin ireli surduyu namizedlerin arasindan 4 illik muddete secilirler Bu posta secilmek ucun seslerin mutleq ekseriyyetini toplamaq lazimdir ve zeruret yarandiqda daha cox ses toplamis iki namizedin istiraki ile ikinci tur kecirilir 1997 ci ilden baslayaraq tekrar muddete secilmeye icaze verilir Dovlet bascisinin selahiyyetlerine nazirlerin teyinati ve vezifelerinden kenar edilmesi qanunlarin imzalanmasi ve derc edilmesi muveqqeti aktlarin derc olunmasi diplomatik munasibetlerin qurulmasi ve beynelxalq muqavilelerin imzalanmasi muhasire veziyyetinde milli mudafienin durumu haqqinda dekretlerin derc edilmesi bu tedbirler Konqresde tesdiqini tapmalidir daxildir Prezident ali bas komandan sayilir ve zeruri hallarda fovqelade ve muharibe veziyyeti tetbiq etmek muharibe elan etmek amnistiya vermek ve mehkeme hokmunu yungullesdirmek huququna malikdir O inkisaf plani ve budce layihesini baxilmasi ucun Konqrese gonderir Prezident yaninda mesveretci orqanlar terkibine vitse prezidentin Konqresin her iki palatasinin sedrlerinin parlament coxlugunun ve muxalifetin liderlerinin edliyye nazirinin ve 6 gorkemli vetendasin daxil oldugu Respublika Surasi ve terkibine vitse Prezidentin palatalarin sedrlerinin edliyye xarici isler planlasdirma ve mudafie nazirlerinin daxil oldugu Milli Mudafie Surasi fealiyyet gosterirler Konqres Prezidenti tutdugu vezifeden kenarlasdirmaq huququna malikdir Bunun ucun Deputatlar Palatasinin uzvlerinin Ali Federal Mehkemesi Prezident terefinden cinayet toredilmesi ittihami ile cixis etdikde ve ya senatorlarin Prezident oz vezifesinin ohdesinden gele bilmedikde seslerinin 2 3 hissesi vacibdir Idareetmede merkezi orqanlarin bezi vezifelerinin yerli orqanlara verilmesi cercivesinde statlarin ve yerli ozunuidarelerin selahiyyetleri genislendirilmisdir Statda icraedici hakimiyyet qubernatora mexsusdur Qubernatorlar ve vitse qubernatorlar eynilikle Prezident seckisi prinsipi uzre secilirler Her bir federasiya subyektinin seckili qanunvericilik Assambleyasi vardir Yerlerde seckili merler ve numayendeli belediyye orqanlari movcuddur Mehkeme hakimiyyetiBraziliyanin mehkeme sistemi yuxaridan asagiya umumi ve ixtisaslasdirilmis mehkemelerden ibaretdir Mehkeme hakimiyyetinin ali orqanlari Ali Federal ve Ali Edalet mehkemeleridir Prezidente vitse prezidente Konqresin uzvlerine yuksek vezifeli sexslere qarsi ittiham ireli suruldukde son qerar cixaran beynelxalq ve statlararasi munaqiseleri hell eden Konstitusiyaya nezareti heyata keciren orqan Ali Federal mehkemedir Ali Federal Mehkemenin terkibi Senatin raziligi ile Prezident terefinden teyin edilen 11 neferden ibaretdir Ali Edalet mehkemesi qubernatorlara ve statlarin diger vezifeli sexslerine qarsi ittiham uzre qerar cixarir asagi mehkeme orqanlarinin qerarlarina zeruri hallarda yeniden baxir ve qanunvericiliyin serhi ile mesgul olur Ali Edalet mehkemesi Senatin raziligi ile Prezident terefinden tecrubeli huquqsunaslardan teyin olunur Braziliyada eyni zamanda emek meseleleri uzre Ali mehkeme Ali secki mehkemesi Ali herbi tribunal statlar seviyyesinde umumi ve xususi mehkemeler yerli mehkemeler ve cinayet islerine baxmaq ucun andlilar mehkemeleri de fealiyyet gosterir Mehkeme hakimiyyeti inzibati ve iqtisadi muxtariyyete malikdir Siyasi partiyalarHazirda Braziliyada fealiyyet gosteren ve olke parlamentinde temsil olunan esas partiyalar asagidakilardir Braziliya Demokratik Herekat Partiyasi Isci Partiyasi Liberal Cebhe Partiyasi Sosial Demokrat Partiyasi ve Tereqqi Partiyasi Isci Partiyasi 1970 ci illerin fehle ve diger sosial herekatlari dalgasinda daha deqiq 1979 cu ilde San Paulu seherinde metallurqlarin hemkarlar ittifaqlari qurultayinin tesebbusu ile yaradilmisdir Isci Partiyasi gelecekde istismarcilarin ve istismar edilenlerin olmadigi beraberhuquqlu cemiyyet ugrunda SSRI de movcud olmus real sosializm den ve enenevi sosial demokratiyadan ferqlenen demokratik sosializm ugrunda cixis edir Hazirda uzvlerinin sayi 500 minden artiq olan Isci Partiyasi zehmetkeslerin Vahid hemkarlar ittifaqi merkezinde ve torpaqsiz emekciler Herekatinda ustun tesire malikdir Liberal Cebhe Partiyasi Sosial demokratik partiyadan herbi rejim terefdarlari teskilati cixmis siyasetciler terefinden 1984 cu ilde tesis edilmisdir Ideya cehetden LCP ozel sahibkarligi ve guclu Prezident hakimiyyetini mudafie eden dovletin iqtisadiyyata mudaxilesinin mehdudiyyetine sey gosteren neoliberal movqeli sagci partiyadir Braziliya Demokratik Herekat Partiyasi herbi rejim dovrunde fealiyyet gosteren muxalifetci Braziliya demokratik herekatinin esasinda 1981 ci ilde qeyde alinmisdir Partiyada muhafizekarlar sosial demokratlar kommunistler ve sair muxtelif daxili cereyanlar movcud olmus ve onlarin bezileri bu gun de fealiyyet gosterir 1980 ci illerden etibaren BDHP merkezci ve sag merkezci partiyadir Bele ki o dovrde partiya oz proqraminda olkenin demokratiklesmesine xususi ehemiyyet verirdi Hazirda BDHP iqtisadi sahede yoxsullugun aradan qaldirilmasi ehalinin aliciliq qabiliyyetinin qorunmasi gelirlerin daha edaletli sekilde bolusdurulmesi aqrar islahatlar ve pulsuz orta tehsil ugrunda cixis edir 1988 ci ilde BDHP den ayrilmis sol merkezci Braziliya Sosial Demokrat Partiyasinin ilk proqrami bazar prinsipleri ile dovlet tenzimlenmesinin uygunluguna esaslanirdi Braziliya sosial demokratlari xususi mulkiyyeti iqtisadi sistemin esasi hesab edirdiler ancaq eyni zamanda onlar mulkiyyetin kooperativ formada inkisafini ve dovlet sektorunun effektiv fealiyyetinin teminatini ved edirdiler BSDP aqrar islahat sosial edalet desentralizasiya demokratiyanin istiraki ve pulsuz tehsil ideyalarini destekleyir yeni is yerlerinin yaradilmasi emek haqlarinin artirilmasi issizlere muavinetlerin odenilmesi sahibkarlarla muzdlu isciler arasinda qarsiliqli guzestlerin olmasi telebi ile cixis edir Olkenin en aparici ve nufuzlu sagci partiyalarindan biri olan Braziliya Tereqqi Partiyasi 1993 1995 ci illerde SosialDemokratik Partiyanin Xristian Demokratik Tereqqi ve Respublika Tereqqi partiyalarinin birlesmesi neticesinde meydana gelmisdir Iqtisadi sahede BTP bazar munasibetlerinin feal inkisafi xarici ve transmilli kapitalin genis suretde celb edilmesi ugrunda habele dovlet terefinden teserrufat fealiyyetine mudaxile eleyhine mubarize aparir Partiya muhafizekar mefkure deyerlerine etiqad edir ve silahli quvvelere istinad eden guclu Prezident hakimiyyeti ugrunda cixis edir Butovlukde qeyd olunan partiyalarla yanasi Braziliyada bir cox diger siyasi partiyalar Liberal partiya Braziliya Kommunist partiyasi Demokratik trabalist partiya Braziliya trabalist partiyasi Braziliya sosialist partiyasi Xalq sosialist partiyasi Yasillar partiyasi ve s ve ideyali teskilatlar Anarxistler federasiyalari Fehle sosialist cereyani ve s fealiyyet gosterir IstinadlarTekst konstitucii na 2010 god 2013 06 26 at the Wayback Machine Konstituciya Brazilii 2012 11 14 at the Wayback Machine Federalnyj senat 2013 04 20 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 06 Palata Deputatov 2015 11 05 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 06 Sudebnaya sistema Brazilii 2011 08 26 at the Wayback Machine v enciklopedii Politicheskij atlas Politicheskie partii Brazilii 2012 06 20 at the Wayback MachineMenbeStroganov A I Latinskaya Amerika v XX veke Posobie dlya vuzov M Drofa 2002 Martynov B Braziliya na mirovoj arene Svobodnaya mysl 2014 1Xarici kecidlerBraziliya v enciklopedii Krugosvet Politicheskij atlas Konstitucionnyj stroj Brazilii 2012 06 20 at the Wayback Machine Politicheskij atlas Braziliyanin siyasi partiyalari 2012 06 20 at the Wayback Machine