Bexşteyn şəbpərəsi (lat. Myotis bechsteinii) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yarasalar dəstəsinin hamarburunlar fəsiləsinin şəbpərə cinsinə aid heyvan növü. Yarasa alman naturalisti Yohan Bexşteynin şərəfinə adlandırılıb.
Bexşteyn şəbpərəsi | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Bexşteyn şəbpərəsi | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Yayılması
Avropanın şərqində, Kiçik Asiya, Şimali İran və Qafqazda yayılmışdır. Qafqazın Qaradəniz sahillərində üstünlük təşkil edir. Azərbaycanda ilk dəfə olaraq 1986-cı ildə Böyük Qafqaz sıra dağlarının cənub yamaclarında tapılmışdır. 30–40 şəbpərədən ibarət balalama koloniyası Qəbələ rayonunun Xəzra kəndində orta əsrlərə aid qəbiristanlığın dörd sərdabəsinin birində aşkar edilmişdir. Bu koloniya 2010-cu ilədək müşahidə olunmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, gecə şəbpərələrinə Rusiya ilə həmsərhəd ərazilərdə də təsadüf edilmişdir.
Yaşayış yeri
Gecə şəbpərəsi meşə növü olub, Qafqaşda ancaq enliyarpaqlı meşələrdə rast gəlinir. Bexşteyn gecə şəbpərəsi yem üçün adətən gecə saatlarında meşə kənarlarına və ya talalara uçurlar. Əsasən yarpaq və ot üzərində olan həşəratlarla qidalanırlar. Onlarla dişi fərdlərdən ibarət olan balalama koloniyaları yaşlı ağacların oyuqlarında, nadir hallarda atılmış tikililərdə məskən salırlar.
Çoxalması
İyun-iyul ayının əvvəlində dişilər bir balası verir. Balalayan koloniyaların əsas xarakterik cəhətlərindən biri də onların tez-tez öz sığınacaq yerlərini dəyişməsidir. Bu səbəbdən onların bala vermək üçün seçdikləri yerdə ağac oyuqlarının çox olması vacibdir. Yeraltı mağaralar əsasən balavermədə iştirak etməyən fərdlərin qışlaması və yayda daldalanması üçün istifadə olunur. Bu növ yarasaların payız cütləşməsi dövründə yeraltı mağaraların rolu böyükdür. Bexşteyn gecə şəbpərəsi – oturaq növdür. Yəqin olunur ki, Qafqazda və Azərbaycanda gecə şəbpərələrinin əsas hissəsi qışı ağacların oyuğunda keçirirlər. 1986-cı ilin iyul ayının sonunda Xəzrada yarasaların sayı 30-a çatmışdır. 28 avqust 1988-ci ildə bu koloniyada 40-a yaxın fərd olmuşdur. 2007-ci ilin yayında uzunqulaq şəbpərəni bu ərazidə müşahidə etmək mümkün olmamışdır. 2010-cu ilin avqustunda isə sərdabədə 90-a yaxın fərd müşahidə edilmişdir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bexsteyn sebperesi lat Myotis bechsteinii heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yarasalar destesinin hamarburunlar fesilesinin sebpere cinsine aid heyvan novu Yarasa alman naturalisti Yohan Bexsteynin serefine adlandirilib Bexsteyn sebperesiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Deste YarasalarYarimdeste Fesileustu Fesile HamarburunlarYarimfesile Cins SebpereNov Bexsteyn sebperesiBeynelxalq elmi adiMyotis bechsteinii Kuhl 1817Sekil axtarisiITIS 632002NCBI 59462EOL 327570YayilmasiAvropanin serqinde Kicik Asiya Simali Iran ve Qafqazda yayilmisdir Qafqazin Qaradeniz sahillerinde ustunluk teskil edir Azerbaycanda ilk defe olaraq 1986 ci ilde Boyuk Qafqaz sira daglarinin cenub yamaclarinda tapilmisdir 30 40 sebpereden ibaret balalama koloniyasi Qebele rayonunun Xezra kendinde orta esrlere aid qebiristanligin dord serdabesinin birinde askar edilmisdir Bu koloniya 2010 cu iledek musahide olunmusdur Qeyd etmek lazimdir ki gece sebperelerine Rusiya ile hemserhed erazilerde de tesaduf edilmisdir Yasayis yeriGece sebperesi mese novu olub Qafqasda ancaq enliyarpaqli meselerde rast gelinir Bexsteyn gece sebperesi yem ucun adeten gece saatlarinda mese kenarlarina ve ya talalara ucurlar Esasen yarpaq ve ot uzerinde olan heseratlarla qidalanirlar Onlarla disi ferdlerden ibaret olan balalama koloniyalari yasli agaclarin oyuqlarinda nadir hallarda atilmis tikililerde mesken salirlar CoxalmasiIyun iyul ayinin evvelinde disiler bir balasi verir Balalayan koloniyalarin esas xarakterik cehetlerinden biri de onlarin tez tez oz siginacaq yerlerini deyismesidir Bu sebebden onlarin bala vermek ucun secdikleri yerde agac oyuqlarinin cox olmasi vacibdir Yeralti magaralar esasen balavermede istirak etmeyen ferdlerin qislamasi ve yayda daldalanmasi ucun istifade olunur Bu nov yarasalarin payiz cutlesmesi dovrunde yeralti magaralarin rolu boyukdur Bexsteyn gece sebperesi oturaq novdur Yeqin olunur ki Qafqazda ve Azerbaycanda gece sebperelerinin esas hissesi qisi agaclarin oyugunda kecirirler 1986 ci ilin iyul ayinin sonunda Xezrada yarasalarin sayi 30 a catmisdir 28 avqust 1988 ci ilde bu koloniyada 40 a yaxin ferd olmusdur 2007 ci ilin yayinda uzunqulaq sebpereni bu erazide musahide etmek mumkun olmamisdir 2010 cu ilin avqustunda ise serdabede 90 a yaxin ferd musahide edilmisdir IstinadlarMammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax