Bernard Feringa (Bernard Lukas Ferinqa; 18 may 1951, Barger-Kompaskum[d]) — üzvi və supramolekulyar kimya sahəsində Hollandiyalı sintetik kimyaçı; . 2011-ci ildən Hollandiya Kral Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti. 2016-cı il Kimya üzrə Nobel Mükafatının qalibi (Jan-Pyer Savaj və Frezer Stoddart ilə paylaşır). Əsərləri əsasən stereokimya, homogen kataliz və molekulyar nanotexnologiyaya həsr olunub.
Bernard Feringa | |
---|---|
nid. Ben Feringa | |
Doğum adı | Bernard Lucas Feringa |
Doğum tarixi | 18 may 1951(73 yaş) |
Doğum yeri |
|
Elm sahələri | üzvi kimya |
Elmi dərəcəsi |
|
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
benferinga.com | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiyası
B. Ferinqa fermer Gert Ferinqa (1918–1993) və onun həyat yoldaşı Liz Ferinqa, (Hake nəslindən olan) (1924–2013) ailəsində 18 may 1951-ci ildə Hollandiyanın Barger-Kompaskuum şəhərində anadan olub. B. Ferinqa katolik ailəsində on qardaşdan ikincisi idi. O, gəncliyini Almaniya sərhəddində, Burtange bataqlıqlarında Barger-Kompascuumda yerləşən ailə fermasında keçirib. O, holland və alman əsillidir
Onun əcdadlarına mühacir Johann Gerhard Beckel daxildir. O, Betti Ferinqa ilə evliydi və bu evlilikdən üç qızı var idi. O, Qroninqen yaxınlığındakı Patersvoldda yaşayır.
Karyerası
B. Ferinqa 1974-cü ildə Qroningen Universitetində Elmlər üzrə Magistr dərəcəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdır. Daha sonra 1978-ci ildə həmin universitetdə "Fenolların asimmetrik oksidləşməsi. Atropoizomerləçmə və optik aktivlik" mövzusu üzrə fəlsəfə doktoru adını almışdır.Hollandiyada və Böyük Britaniyada Shell şirkətində qısa müddət işlədikdən sonra o, 1984-cü ildə Qroningen Universitetində müəllim, 1988-ci ildən isə professor Vaynberqdən sonra tam professor vəzifəsinə təyin edilib. Onun ilk karyerası homogen kataliz və oksidləşdirici kataliz, xüsusən də stereokimyaya yönəldi, asimmetrik hidrogenləşmədə istifadə edilən monofos liqand, orqanometal reagentlərin asimmetrik konyuqasiya əlavələri, yüksək reaktiv reagentlər, yüksək reaktiv orqanolitium reagentləri eləcə də üzvi fotokimya və stereokimya da daxil olmaqla, enantioselektiv kataliz sahəsinə böyük töhfələr verdi.
1990-cı illərdə B. Ferinqinin stereokimya sahəsindəki işi fotokimyaya əhəmiyyətli töhfələr verdi, işıqla işləyən ilk biristiqamətli molekulyar fırlanan mühərrikə və daha sonra elektrik impulsları ilə idarə olunan molekulyar avtomobilə (sözdə nanokar) gətirib çıxardı.
B. Ferinqa 30-dan çox patentə malikdir və bu günə qədər 650-dən çox resenziyalı elmi məqalə dərc etdirib, 30.000-dən çox istinad edilib və 90-dan çox H indeksinə malikdir. O, karyerası ərzində 100-dən çox aspirant tələbəyə rəhbərlik edib.
Üzvlükləri
- 2006 ildə — Hollandiya Kral Elmlər Akademiyasının üzvü,
- 2010 ildə — Avropa Akademiyasının üzvü,
- 2004 ildə -Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının əcnəbi üzvü,
- 2019 ildə -ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü,
- 2019 ildə -Çin Elmlər Akademiyası,
- 2020 ildə — London Kral Cəmiyyəti,
- 2024 ildə — Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti .
Mükafatlar və fəxri fərmanları
- 2003 — Körber Mükafatı
- 2004 — Spinoza Mükafatı
- 2005 — Prelog Medalı [Almaniya]
- 2007 — James Flack Norris Mükafatı [Almanca]
- 2008 ildə — Paracelsus Mükafatı [Almanca]
- 2008 ildə — Prijs Akademiehoogleraren [Hollandiya]
- 2009 ildə — Xirallıq Medalı[İngilis dili]
- 2009 ildə -Van 't Hoff Mükafat Mühazirəsi
- 2012 ildə — Chino del Duca Elmi Mükafatı [Almanca]
- 2013 ildə — Mari Skłodovska-Küri medalı
- 2013 ildə — Naqoya Qızıl Medalı [Yaponca]
- 2015 ildə — Gələcək üçün Kimya Solvay Mükafatı
- 2016 ildə — Tetrahedron Mükafatı [İngiliscə]
- 2016ildə — Avqust Vilhelm Hoffman medalı [Almaniya]
- 2016 ildə — Kimya üzrə Nobel Mükafatı
- 2017 ildə — Yüzillik Mükafatı
Sosial həyatı
2017-ci ildə o, Greenpeace, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və bütün dünya hökumətlərini geni dəyişdirilmiş orqanizmlərə (GMO) qarşı mübarizəni dayandırmağa çağıran bir məktub imzaladı.
İstinadlar
- Catalogus Professorum Academiae Groninganae. 2014.
- Gregersen E. Bernard Feringa // Encyclopædia Britannica (ing.).
- http://www.rug.nl/staff/b.l.feringa/cv.
- https://royalsociety.org/news/2020/04/outstanding-scientists-elected-as-fellows-and-foreign-members-of-the-royal-society/.
- Нобелевскую премию по химии присудили за синтез молекулярных машин. INTERFAX. RU (5 октября 2016). Дата обращения: 6 октября 2016. Архивировано 6 октября 2016 года.
- Нобелевскую премию по химии дали за "самые маленькие машины". РБК (5 октября 2016). Дата обращения: 6 октября 2016. Архивировано 5 октября 2016 года.
- Федорова О. Невидимые машины завоёвывают мир // Наука и жизнь. — 2016. — № 12. — С. 2–7. — ISSN 0028–1263. — URL: http://www.nkj.ru/archive/articles/30093/ Архивная копия от 8 января 2017 на Wayback Machine
- См. немецкую и голландскую Википедию.
- Марианна. "Проф. Б. Л. (Бен) Феринга" . www.nwo.nl . Архивировано из оригинала 5 октября 2016 г. . Получено 27 мая 2017 г.
- Асимметричное окисление фенолов. Атропоизомерия и оптическая активность . Архивировано из оригинала 6 января 2015 г. Получено 6 января 2015 г.
- Ван Ден Берг, М.; Миннаард, Эй Джей; Шудде, Е. П.; Ван Эш, Дж.; Де Врис; АХМ; Де Врис, JG; Феринга, Б. Л. (2000). "Высокоэнантиоселективное гидрирование, катализируемое родием, с монодентатными лигандами" (PDF) . Журнал Американского химического общества . 122 (46): 11539–11540. дои : 10.1021/ja002507f . hdl : 11370/3c92d080-f024–45fe-b997-b100634bd612 . S2CID 95403641 .
- Феринга, Бен Л.; Комура, Нагатоши; Зийлстра, Роберт У. Дж.; ван Делден, Ричард А.; Харада, Нобуюки (1999)."Однонаправленный молекулярный ротор с приводом от света"(PDF). Природа.401(6749): 152–155. Бибкод:1999Natur.401..152K.дои:10.1038/43646.hdl: 11370/d8399fe7–11be-4282–8cd0–7c0adf42c96f . ПМИД10490022. S2CID4412610.
- Кудернац, Тибор; Руангсупапичат, Ноппорн; Паршау, Манфред; Масиа, Беатрис; Катсонис, Натали; Арутюнян, Сюзанна Р.; Эрнст, Карл-Хайнц; Феринга, Бен Л. (2011). "Электрически управляемое направленное движение четырехколесной молекулы на металлической поверхности". Nature.479(7372): 208–211. Bibcode:2011Natur.479..208K.doi:10.1038/nature10587. PMID22071765. S2CID6175720.
- . "webofknowledge.com" . Webofscience™ . Thomson Reuters . Получено 24 января 2015 г. .
- "Профессор химии Бен Феринга руководит своим 100-м аспирантом" . Университет Гронингена . 12 декабря 2013 г. Получено 15 января 2015 г.
- Feringa, Prof. dr. B. L. (Ben) — KNAW. Дата обращения: 10 сентября 2016. Архивировано 17 марта 2016 года.
- Academy of Europe: Feringa Ben. Дата обращения: 10 сентября 2016. Архивировано 19 сентября 2016 года.
- Press Releases — American Academy of Arts & Sciences. Дата обращения: 10 сентября 2016. Архивировано 25 июня 2018 года.
- National Academy of Sciences Elects Members and Foreign Associates; Historic Number of Women Elected to Its Membership Архивная копия от 19 июня 2020 на Wayback Machine, 30 апреля 2019 (англ.)
- Ben Feringa Архивная копия от 23 мая 2020 на Wayback Machine (англ.)
- The American Philosophical Society Welcomes New Members for 2024. Дата обращения: 22 мая 2024. Архивировано 22 мая 2024 года.
- Van 't Hoff Award Lectures — KNAW. Дата обращения: 24 октября 2016. Архивировано 25 октября 2016 года.
- Fondation Simone et Cino del Duca | Grands Prix 2012. Дата обращения: 10 сентября 2016. Архивировано из оригинала 8 декабря 2014 года.
- The 2015 Prize | Solvay. Дата обращения: 27 октября 2017. Архивировано 27 октября 2017 года.
- Tetrahedron Prize for Creativity. Дата обращения: 23 сентября 2016. Архивировано 5 октября 2016 года.
- Press Release: The Nobel Prize in Chemistry 2016. Дата обращения: 5 октября 2016. Архивировано 12 июля 2018 года.
- 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs. Дата обращения: 12 июня 2017. Архивировано 29 июня 2016 года.
- Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs). Дата обращения: 12 июня 2017. Архивировано 7 июля 2016 года.
- Список нобелевских лауреатов подписавших письмо. Дата обращения: 12 июня 2017. Архивировано 2 сентября 2017 года.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bernard Feringa Bernard Lukas Ferinqa 18 may 1951 Barger Kompaskum d uzvi ve supramolekulyar kimya sahesinde Hollandiyali sintetik kimyaci Nobel mukafatcisi 2011 ci ilden Hollandiya Kral Elmler Akademiyasinin vitse prezidenti 2016 ci il Kimya uzre Nobel Mukafatinin qalibi Jan Pyer Savaj ve Frezer Stoddart ile paylasir Eserleri esasen stereokimya homogen kataliz ve molekulyar nanotexnologiyaya hesr olunub Bernard Feringanid Ben FeringaDogum adi Bernard Lucas FeringaDogum tarixi 18 may 1951 1951 05 18 73 yas Dogum yeri Barger Kompaskum d NiderlandElm saheleri uzvi kimyaElmi derecesi kimya elmleri doktoru 1978 Is yerleri Qroningen Universiteti 1988 Qroningen Universiteti 2008 2013 Tehsili Qroningen Universiteti 1969 1978 Uzvluyu Niderland Kral Incesenet ve Elmler Akademiyasi d 2006 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 2019 London Kral Cemiyyeti 2020 Mukafatlaribenferinga com Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiB Ferinqa fermer Gert Ferinqa 1918 1993 ve onun heyat yoldasi Liz Ferinqa Hake neslinden olan 1924 2013 ailesinde 18 may 1951 ci ilde Hollandiyanin Barger Kompaskuum seherinde anadan olub B Ferinqa katolik ailesinde on qardasdan ikincisi idi O gencliyini Almaniya serheddinde Burtange bataqliqlarinda Barger Kompascuumda yerlesen aile fermasinda kecirib O holland ve alman esillidir Onun ecdadlarina muhacir Johann Gerhard Beckel daxildir O Betti Ferinqa ile evliydi ve bu evlilikden uc qizi var idi O Qroninqen yaxinligindaki Patersvoldda yasayir KaryerasiB Ferinqa 1974 cu ilde Qroningen Universitetinde Elmler uzre Magistr derecesini ferqlenme diplomu ile bitirmisdir Daha sonra 1978 ci ilde hemin universitetde Fenollarin asimmetrik oksidlesmesi Atropoizomerlecme ve optik aktivlik movzusu uzre felsefe doktoru adini almisdir Hollandiyada ve Boyuk Britaniyada Shell sirketinde qisa muddet isledikden sonra o 1984 cu ilde Qroningen Universitetinde muellim 1988 ci ilden ise professor Vaynberqden sonra tam professor vezifesine teyin edilib Onun ilk karyerasi homogen kataliz ve oksidlesdirici kataliz xususen de stereokimyaya yoneldi asimmetrik hidrogenlesmede istifade edilen monofos liqand orqanometal reagentlerin asimmetrik konyuqasiya elaveleri yuksek reaktiv reagentler yuksek reaktiv orqanolitium reagentleri elece de uzvi fotokimya ve stereokimya da daxil olmaqla enantioselektiv kataliz sahesine boyuk tohfeler verdi 1990 ci illerde B Ferinqinin stereokimya sahesindeki isi fotokimyaya ehemiyyetli tohfeler verdi isiqla isleyen ilk biristiqametli molekulyar firlanan muherrike ve daha sonra elektrik impulslari ile idare olunan molekulyar avtomobile sozde nanokar getirib cixardi B Ferinqa 30 dan cox patente malikdir ve bu gune qeder 650 den cox resenziyali elmi meqale derc etdirib 30 000 den cox istinad edilib ve 90 dan cox H indeksine malikdir O karyerasi erzinde 100 den cox aspirant telebeye rehberlik edib Uzvlukleri2006 ilde Hollandiya Kral Elmler Akademiyasinin uzvu 2010 ilde Avropa Akademiyasinin uzvu 2004 ilde Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin ecnebi uzvu 2019 ilde ABS Milli Elmler Akademiyasinin uzvu 2019 ilde Cin Elmler Akademiyasi 2020 ilde London Kral Cemiyyeti 2024 ilde Amerika Felsefe Cemiyyeti Mukafatlar ve fexri fermanlari2003 Korber Mukafati 2004 Spinoza Mukafati 2005 Prelog Medali Almaniya 2007 James Flack Norris Mukafati Almanca 2008 ilde Paracelsus Mukafati Almanca 2008 ilde Prijs Akademiehoogleraren Hollandiya 2009 ilde Xiralliq Medali Ingilis dili 2009 ilde Van t Hoff Mukafat Muhaziresi 2012 ilde Chino del Duca Elmi Mukafati Almanca 2013 ilde Mari Sklodovska Kuri medali 2013 ilde Naqoya Qizil Medali Yaponca 2015 ilde Gelecek ucun Kimya Solvay Mukafati 2016 ilde Tetrahedron Mukafati Ingilisce 2016ilde Avqust Vilhelm Hoffman medali Almaniya 2016 ilde Kimya uzre Nobel Mukafati 2017 ilde Yuzillik MukafatiSosial heyati2017 ci ilde o Greenpeace Birlesmis Milletler Teskilati ve butun dunya hokumetlerini geni deyisdirilmis orqanizmlere GMO qarsi mubarizeni dayandirmaga cagiran bir mektub imzaladi IstinadlarCatalogus Professorum Academiae Groninganae 2014 Gregersen E Bernard Feringa Encyclopaedia Britannica ing http www rug nl staff b l feringa cv https royalsociety org news 2020 04 outstanding scientists elected as fellows and foreign members of the royal society Nobelevskuyu premiyu po himii prisudili za sintez molekulyarnyh mashin INTERFAX RU 5 oktyabrya 2016 Data obrasheniya 6 oktyabrya 2016 Arhivirovano 6 oktyabrya 2016 goda Nobelevskuyu premiyu po himii dali za samye malenkie mashiny RBK 5 oktyabrya 2016 Data obrasheniya 6 oktyabrya 2016 Arhivirovano 5 oktyabrya 2016 goda Fedorova O Nevidimye mashiny zavoyovyvayut mir Nauka i zhizn 2016 12 S 2 7 ISSN 0028 1263 URL http www nkj ru archive articles 30093 Arhivnaya kopiya ot 8 yanvarya 2017 na Wayback Machine Sm nemeckuyu i gollandskuyu Vikipediyu Marianna Prof B L Ben Feringa www nwo nl Arhivirovano iz originala 5 oktyabrya 2016 g Polucheno 27 maya 2017 g Asimmetrichnoe okislenie fenolov Atropoizomeriya i opticheskaya aktivnost Arhivirovano iz originala 6 yanvarya 2015 g Polucheno 6 yanvarya 2015 g Van Den Berg M Minnaard Ej Dzhej Shudde E P Van Esh Dzh De Vris AHM De Vris JG Feringa B L 2000 Vysokoenantioselektivnoe gidrirovanie kataliziruemoe rodiem s monodentatnymi ligandami PDF Zhurnal Amerikanskogo himicheskogo obshestva 122 46 11539 11540 doi 10 1021 ja002507f hdl 11370 3c92d080 f024 45fe b997 b100634bd612 S2CID 95403641 Feringa Ben L Komura Nagatoshi Zijlstra Robert U Dzh van Delden Richard A Harada Nobuyuki 1999 Odnonapravlennyj molekulyarnyj rotor s privodom ot sveta PDF Priroda 401 6749 152 155 Bibkod 1999Natur 401 152K doi 10 1038 43646 hdl 11370 d8399fe7 11be 4282 8cd0 7c0adf42c96f PMID10490022 S2CID4412610 Kudernac Tibor Ruangsupapichat Nopporn Parshau Manfred Masia Beatris Katsonis Natali Arutyunyan Syuzanna R Ernst Karl Hajnc Feringa Ben L 2011 Elektricheski upravlyaemoe napravlennoe dvizhenie chetyrehkolesnoj molekuly na metallicheskoj poverhnosti Nature 479 7372 208 211 Bibcode 2011Natur 479 208K doi 10 1038 nature10587 PMID22071765 S2CID6175720 webofknowledge com Webofscience Thomson Reuters Polucheno 24 yanvarya 2015 g Professor himii Ben Feringa rukovodit svoim 100 m aspirantom Universitet Groningena 12 dekabrya 2013 g Polucheno 15 yanvarya 2015 g Feringa Prof dr B L Ben KNAW Data obrasheniya 10 sentyabrya 2016 Arhivirovano 17 marta 2016 goda Academy of Europe Feringa Ben Data obrasheniya 10 sentyabrya 2016 Arhivirovano 19 sentyabrya 2016 goda Press Releases American Academy of Arts amp Sciences Data obrasheniya 10 sentyabrya 2016 Arhivirovano 25 iyunya 2018 goda National Academy of Sciences Elects Members and Foreign Associates Historic Number of Women Elected to Its Membership Arhivnaya kopiya ot 19 iyunya 2020 na Wayback Machine 30 aprelya 2019 angl Ben Feringa Arhivnaya kopiya ot 23 maya 2020 na Wayback Machine angl The American Philosophical Society Welcomes New Members for 2024 Data obrasheniya 22 maya 2024 Arhivirovano 22 maya 2024 goda Van t Hoff Award Lectures KNAW Data obrasheniya 24 oktyabrya 2016 Arhivirovano 25 oktyabrya 2016 goda Fondation Simone et Cino del Duca Grands Prix 2012 Data obrasheniya 10 sentyabrya 2016 Arhivirovano iz originala 8 dekabrya 2014 goda The 2015 Prize Solvay Data obrasheniya 27 oktyabrya 2017 Arhivirovano 27 oktyabrya 2017 goda Tetrahedron Prize for Creativity Data obrasheniya 23 sentyabrya 2016 Arhivirovano 5 oktyabrya 2016 goda Press Release The Nobel Prize in Chemistry 2016 Data obrasheniya 5 oktyabrya 2016 Arhivirovano 12 iyulya 2018 goda 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs Data obrasheniya 12 iyunya 2017 Arhivirovano 29 iyunya 2016 goda Laureates Letter Supporting Precision Agriculture GMOs Data obrasheniya 12 iyunya 2017 Arhivirovano 7 iyulya 2016 goda Spisok nobelevskih laureatov podpisavshih pismo Data obrasheniya 12 iyunya 2017 Arhivirovano 2 sentyabrya 2017 goda Xarici kecidler