Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Belkıs Şövkət və ya Belkıs Şövkət Xanım — təyyarəyə minən ilk türk qadını və qadın fəalı. Belkıs Şövkət 1 dekabr 1913-cü ildə ilk türk qadını kimi təyyarəyə minərək tarixə düşüb. De Babası II Mahmudun vəzirlərindən Əli Namık Paşa olub. Ata Paşanın oğlu Şövkət bəyin, yaxud bəzi başqa mənbələrə görə Ata Paşanın qızı idi. Belkıs Şevket Hanım aynı zamanda bir çocuk terbiyecisi Belkıs Şövkət Xanım həm də uşaq tərbiyəçisi, musiqi müəllimi və yazıçı idi. O, ingilis dilini də yaxşı bilirdi.
| Belkıs Şövkət | |
|---|---|
| türk. Belkıs Şevket | |
 | |
| Doğum tarixi | bilinmir |
| Vəfat tarixi | bilinmir |
| Fəaliyyəti | yazıçı, qadın hüquqları fəalı[d], müəllimə |
| Tanınır | təyyarəyə minən ilk türk qadını |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təyyarəyə minən ilk türk qadını
İkinci Məşrutiyyətin elan edilməsindən sonra İstanbulda bəzi türk qadınları 1913-cü ildə Osmanlı Hüquqlarını Müdafiə Nisvan Cəmiyyətini (Qadınların Hüquqlarını Müdafiə Dərnəyi) qurdular. Bu cəmiyyət “Qadın dünyası” adlı jurnal da çıxarırdı. Belkıs Şövkət xanım da bu dərnəyin fəal üzvü və "Qadın Dünyası" jurnalının yazarlarından biri idi. Dərnək vasitəsilə həm türk qadınlarını təbliğ etmək, həm də Osmanlı ordusuna təyyarə hədiyyə edə biləcək yardım toplamaq üçün səylər göstərirdi. Bu məqsədlə o, dərnəkdə toplantı təşkil edirdi. O, dərnəyin üzvü Mesadet Bedirhenin həyat yoldaşı Süreyya bəydən Safraköydəki Təyyarə Məktəbi Müdirliyinə getməsini və məktəbin müdirindən onun üçün uçmaq icazəsini almağı tələb etməsini istəyib. Sürəyya bəy onun bu istəyini yerə salmadı. O, Təyyarə Məktəbinə getdi. Ancaq Təyyarə Məktəbinin direktoru Vəli bəy bu məsələ ilə bağlı qərar verə bilməyəcəyini və Birinci Korpus Komandanlığından icazə lazım olduğunu söylədi.
Bundan sonra dərnək birinci korpusun komandanının müavini Camal Mərsinliyə müraciət edərək korpus komandirindən lazımi yazılı icazəni aldı. Alınan icazə ilə Belkıs Şövkət xanımın 30 Noyabr 1913-cü il bazar günü və ya hava şəraiti uyğun gəlmədiyi təqdirdə ertəsi gün havaya qalxması planlaşdırıldı. Lakin bazar günü fasilələrlə yağan yağış səbəbindən uçuş həyata keçirilə bilmədi. Bu səbəbdən uçuş 1 dekabr 1913-cü il bazar ertəsi gününə təxirə salındı. Belkıs xanımın təyyarədən atmaq üçün dərnək adına çap olunmuş açıqca dolu səbəti vardı. Bu açıqca üzərində aşağıdakı sözlər yazılmışdı:
 | Osmanlı və İslam qadını adına havada uçarkən (Osmanlı Hüquqlarını Müdafiə Cəmiyyətinin üzvü və "Qadın Dünyası" müxbirləri dəyərli ordumuza “Qadın Dünyası” adı ilə bir təyyarə hədiyyə edirlər. Cinsi fərqlərinə (irq və məzhəb) və məzhəbindən asılı olmayaraq Osmanlı qadını hər zaman dövlətin yanındadır. — Müdafaa-i Hukuk-u Nisvan Cəmiyyəti |  |
1 dekabr 1913-cü il bazar ertəsi günü dərnək sədri və üzvləri Yeşilköyə yola düşdülər. Onlar saat 13:00 radələrində əraziyə gəldilər. Ərazidə tamaşaçılarla yanaşı yerli və xarici mətbuat nümayəndələri də var idi. Belkıs Şevket xanımın minəcəyi təyyarə Deperdussin tipli təyyarə idi. Təyyarənin pilotu isə baş leytenant Fəthi bəy oldu. Təyyarənin adı "Osmanlı" idi və tək mühərrikli üstü açıq təyyarə idi. Belkıs Şövkət xanım izdiham qarşısında qısa çıxış etdikdən sonra saat 15:14 radələrində təyyarə havaya qalxıb. Təxminən 200 metr yüksəklikdə reallaşan uçuş Şişli, Azadlıq Anıtı, Üsküdar və Kadıköy üzərində həyata keçirilib. Belkıs Şövkət xanım havada olarkən hazırladığı açıqcaları havadan yerə səpələyib. Ümumi uçuş 15 dəqiqə davam edib.
Lakin təyyarə almaq üçün pul toplanması istənilən diqqəti çəkmədi. Təxminən üç həftə davam edən kampaniyada ümumilikdə 2622 Kuruş toplandı. Ancaq Belkıs Şevket xanımın uçuşu xarici mətbuatda diqqət çəkdi. Məsələn; 1872-1939-cu illər arasında Almaniyada nəşr olunan "Berliner Tageblatt" (və ya qısaca BT) qəzeti xəbər hesabatında onun bu addımı haqda "diqqətlə nəzərə alınmalı olan cəsarətli bir jest" ifadəsini işlətdi.
Belkıs Şövkət xanımın havaya qalxmasından sonra dövrün hərbi hökuməti onun fotoşəkillərini hərbi muzeydə sərgiləməyə başladı. Bundan əlavə, o dövrdə yeni buraxılan kolonya "Belkıs Kolonya Suyu" adlanırdı.
İstinadlar
- "İlk Kez Uçan Türk Kadını Belkıs ŞEVKET" (Türkçe). 2015-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-30.
- "Mustafa Kemal Atatürk Türk Kadınlarını Gökyüzünde de Görmek İstedi" (Türkçe). 2013-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-30. (#first_missing_last)
- "Turgay Tuna" (Türkçe). 2014-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-30. (#first_missing_last)
- "Kadın Edebiyatı Araştırmalarına Bir Kaynak Olarak Nevsâl-i Millî" (PDF). 2013-12-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-03-30. (#first_missing_last)
- "Tarihin önde giden ilk kadınları" (Türkçe). 2015-12-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-30.
- "İstanbul Semalarında Uçan İlk Türk Kadını: Belkıs Şevket Hanım". 2020-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-30. (#first_missing_last); (#first_missing_last)
- "Türk Havacılığı Salonu" (Türkçe). 2014-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-30.
- Safarian, Alexander. “On the History of Turkish Feminism.” Iran & the Caucasus, vol. 11, no. 1, 2007, pp. 141–151. JSTOR, icproxy.sabanciuniv.edu:2261/stable/25597322. Accessed 1 Jan. 2021.
Xarici keçidlər
- Uçağa binen ilk kadın: Belkıs Şevket Hanım
- Belkıs Şevket Pilot, Aktivist
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Belkis Sovket ve ya Belkis Sovket Xanim teyyareye minen ilk turk qadini ve qadin feali Belkis Sovket 1 dekabr 1913 cu ilde ilk turk qadini kimi teyyareye minerek tarixe dusub De Babasi II Mahmudun vezirlerinden Eli Namik Pasa olub Ata Pasanin oglu Sovket beyin yaxud bezi basqa menbelere gore Ata Pasanin qizi idi Belkis Sevket Hanim ayni zamanda bir cocuk terbiyecisi Belkis Sovket Xanim hem de usaq terbiyecisi musiqi muellimi ve yazici idi O ingilis dilini de yaxsi bilirdi Belkis Sovketturk Belkis SevketDogum tarixi bilinmirVefat tarixi bilinmirFealiyyeti yazici qadin huquqlari feali d muellimeTaninir teyyareye minen ilk turk qadini Vikianbarda elaqeli mediafayllarTeyyareye minen ilk turk qadiniFethi bey ve Belkis Sovket xanimFethi bey ve Belkis Sovket xanim ucusdan onceBelkis Sovket xanim ucusdan sonra Ikinci Mesrutiyyetin elan edilmesinden sonra Istanbulda bezi turk qadinlari 1913 cu ilde Osmanli Huquqlarini Mudafie Nisvan Cemiyyetini Qadinlarin Huquqlarini Mudafie Derneyi qurdular Bu cemiyyet Qadin dunyasi adli jurnal da cixarirdi Belkis Sovket xanim da bu derneyin feal uzvu ve Qadin Dunyasi jurnalinin yazarlarindan biri idi Dernek vasitesile hem turk qadinlarini teblig etmek hem de Osmanli ordusuna teyyare hediyye ede bilecek yardim toplamaq ucun seyler gosterirdi Bu meqsedle o dernekde toplanti teskil edirdi O derneyin uzvu Mesadet Bedirhenin heyat yoldasi Sureyya beyden Safrakoydeki Teyyare Mektebi Mudirliyine getmesini ve mektebin mudirinden onun ucun ucmaq icazesini almagi teleb etmesini isteyib Sureyya bey onun bu isteyini yere salmadi O Teyyare Mektebine getdi Ancaq Teyyare Mektebinin direktoru Veli bey bu mesele ile bagli qerar vere bilmeyeceyini ve Birinci Korpus Komandanligindan icaze lazim oldugunu soyledi Bundan sonra dernek birinci korpusun komandaninin muavini Camal Mersinliye muraciet ederek korpus komandirinden lazimi yazili icazeni aldi Alinan icaze ile Belkis Sovket xanimin 30 Noyabr 1913 cu il bazar gunu ve ya hava seraiti uygun gelmediyi teqdirde ertesi gun havaya qalxmasi planlasdirildi Lakin bazar gunu fasilelerle yagan yagis sebebinden ucus heyata kecirile bilmedi Bu sebebden ucus 1 dekabr 1913 cu il bazar ertesi gunune texire salindi Belkis xanimin teyyareden atmaq ucun dernek adina cap olunmus aciqca dolu sebeti vardi Bu aciqca uzerinde asagidaki sozler yazilmisdi Osmanli ve Islam qadini adina havada ucarken Osmanli Huquqlarini Mudafie Cemiyyetinin uzvu ve Qadin Dunyasi muxbirleri deyerli ordumuza Qadin Dunyasi adi ile bir teyyare hediyye edirler Cinsi ferqlerine irq ve mezheb ve mezhebinden asili olmayaraq Osmanli qadini her zaman dovletin yanindadir Mudafaa i Hukuk u Nisvan Cemiyyeti 1 dekabr 1913 cu il bazar ertesi gunu dernek sedri ve uzvleri Yesilkoye yola dusduler Onlar saat 13 00 radelerinde eraziye geldiler Erazide tamasacilarla yanasi yerli ve xarici metbuat numayendeleri de var idi Belkis Sevket xanimin mineceyi teyyare Deperdussin tipli teyyare idi Teyyarenin pilotu ise bas leytenant Fethi bey oldu Teyyarenin adi Osmanli idi ve tek muherrikli ustu aciq teyyare idi Belkis Sovket xanim izdiham qarsisinda qisa cixis etdikden sonra saat 15 14 radelerinde teyyare havaya qalxib Texminen 200 metr yukseklikde reallasan ucus Sisli Azadliq Aniti Uskudar ve Kadikoy uzerinde heyata kecirilib Belkis Sovket xanim havada olarken hazirladigi aciqcalari havadan yere sepeleyib Umumi ucus 15 deqiqe davam edib Lakin teyyare almaq ucun pul toplanmasi istenilen diqqeti cekmedi Texminen uc hefte davam eden kampaniyada umumilikde 2622 Kurus toplandi Ancaq Belkis Sevket xanimin ucusu xarici metbuatda diqqet cekdi Meselen 1872 1939 cu iller arasinda Almaniyada nesr olunan Berliner Tageblatt ve ya qisaca BT qezeti xeber hesabatinda onun bu addimi haqda diqqetle nezere alinmali olan cesaretli bir jest ifadesini isletdi Belkis Sovket xanimin havaya qalxmasindan sonra dovrun herbi hokumeti onun fotosekillerini herbi muzeyde sergilemeye basladi Bundan elave o dovrde yeni buraxilan kolonya Belkis Kolonya Suyu adlanirdi Istinadlar Ilk Kez Ucan Turk Kadini Belkis SEVKET Turkce 2015 06 10 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 30 Mustafa Kemal Ataturk Turk Kadinlarini Gokyuzunde de Gormek Istedi Turkce 2013 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 30 first missing last Turgay Tuna Turkce 2014 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 30 first missing last Kadin Edebiyati Arastirmalarina Bir Kaynak Olarak Nevsal i Milli PDF 2013 12 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 03 30 first missing last Tarihin onde giden ilk kadinlari Turkce 2015 12 12 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 30 Istanbul Semalarinda Ucan Ilk Turk Kadini Belkis Sevket Hanim 2020 03 22 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 30 first missing last first missing last Turk Havaciligi Salonu Turkce 2014 07 20 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 30 Safarian Alexander On the History of Turkish Feminism Iran amp the Caucasus vol 11 no 1 2007 pp 141 151 JSTOR icproxy sabanciuniv edu 2261 stable 25597322 Accessed 1 Jan 2021 Xarici kecidlerVikianbarda Belkis Sovket ile elaqeli mediafayllar var Ucaga binen ilk kadin Belkis Sevket Hanim Belkis Sevket Pilot Aktivist