Başqırd Dövlət İncəsənət Muzeyi və ya Mixail Nesterov adına Başqırd Dövlət İncəsənət Muzeyi — 5 yanvar 1919-cu ildə əsası qoyulmuş və 5 yanvar 1920-ci ildə açılışı baş tutmuş, Ufa şəhərində yerləşən incəsənət muzeyi.
Mixail Nesterov adına Başqırd Dövlət İncəsənət Muzeyi | |
---|---|
başq. М. В. Нестеров исемендәге Башҡорт дәүләт художество музейы | |
Əsası qoyulub | 5 yanvar 1919 |
Ölkə | |
Yerləşir | Ufa |
Telefon | +7-347-273-42-36 |
museum-nesterov.ru | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1913-cü ildə Ufa şəhər sakini Mixayıl Nesterov öz doğma şəhərinə özünə məxsus olan XIX əsrin ikinci yarısı və XX əsrin əvvəllərində fəaliyyət göstərmiş rus rəssamlarının rəsm kolleksiyasını və özünün çəkdiyi 30 rəsmi hədiyyə edir. Hədiyyə olunan rəsmlərin müəllifləri arasında İvan Şişkin, İsaak Levitan, Nikolay Yaroşenko, Konstantin Korovin, Aleksandr Benua, Vasiliy Polenov, Abram Arxipov və digərləri də var. Əldə olunan bu rəsm əsərlərini hökumət tikintisi davam edən Aksakov Xalq evində sərgiləməyi düşünürdü. Lakin bu məsələ Birinci Dünya Müharibəsi başşladığına görə və 1917-ci il inqilabına görə gecikdi. Buna görə də Nesterovun muzey üçün verdiyi eksponatlar 1919-cu ilə qədər Moskvada qorunurdular.
7 noyabr 1919-cu ildə Ufanı ələ keçirən bolşeviklər şəhərdə Oktyabr inqilabı adına Proletar İncəsənət Muzeyi yaratmaq haqqında qərar verirlər. Aksakov xalq evi hələ tikilmədiyinə görə muzeyin yerləşdirilməsi üçün tacir M. Laptevin evi ayrılır.< Muzeyin eksponatlarını Moskvadan Ufaya gətirmək çox çətin idi. Vətəndaş müharibəsi və sakit olmayan Rusiyada yolda eksponatların başına hər iş gələ bilərdi. Eksponatları Moskvadan Ufaya gətirməyi rəssam Nesterovun dostu olan məşhur memar İlya Bondarenkoya tapşırırlar. Eksponatları Ufaya gətirdikdən sonra Bondarenko muzeyə rəhbərlik etməyə başlayır. 1920-ci ilin yanvar ayında muzeyin açılışı baş tutur.
Bondarenkonun həvəsli işi nəticəsində artıq 1920-ci ilin may ayında muzeydə eksponat sayı 1500-ə, kitabların sayı isə 2500-ə çatır. 1920-1930-cu illərdə muzeyin eksponatları aktiv şəkildə Moskva və Petroqraddakı muzey fondlarının sayəsində artır. Bu illərdə muzeyin eksponatları sırasına Konstantin Korovin, Leonard Turjanski, İvan Kramskoy, Vasili Perov, , Valentin Serov, , Natalya Qonçarova kimi rəssamların əl işləri qatılır. 1921-ci ildə Moskva muzey fondu tərəfindən muzeyə verilən qədim rus ikonaları xüsusi dəyərlidir. Bu ikonalar kolleksioner restavrator Qriqori Çirikov tərəfindən fonda verilib.
Muzey ilk yaradılanda Oktyabr inqilabı adına Proletar İncəsənət Muzeyi alandıb. 1922-ci ildən Ufa İncəsənət Muzeyi, 1929-cu ildən Başqırd Dövlət İncəsənət Muzeyi (1954-cü ildən Nesterov adına), 1994-cü ildən Başqırdıstan Respublikası Mixayıl Nesterov adına Dövlət İncəsənət Muzeyi, 1998-ci ildən isə M. Nesterov adına Başqırd Dövlət İncəsənət Muzeyi adlandırılıb.
Ekspozisiyası
Hazırda muzeydə Başqırdıstanın məşhur rəssamları Aleksandr Tyulkin, David Burlyuk, Rəşid Nurməhəmmədov, Aleksey Kuznetsov, Əhməd Lotfullin, Fyodr Kaşeyev, Adiyə Sitdikova, R.Xalidov, Boris Domaşnikov, Aleksandr Burzyantsev, Aleksandr Panteleyev, Vladimir Pustarnakov, R.Qumerov, B.Palehi, E.Saitov, Mariya Elqaştinanın rəsm əsərləri, heykəltaraşlar Vera Morozova, Tamara Neçayeva, Boris Fuzeyev, Aleksandr Şutovun əsərləri və teatr dekorasiyası ustadları olan Əmir Arslanov, Qaliyə İmaşevanın əsərləri sərgilənir.
Bundan başqa rəssamlar Mixayıl Nesterov, İlya Repin, , İvan Ayvazovski, Valentin Serov, İsaak Levitan, Aleksey Savrasov, də rəsmləri sərgilənir.
Muzeyin ekspozisiyasında, köhnə ikonalar, qədim əlyazmalar və kitablar, dekorativ bəzək əşyaları və müxtəlif dövrlərə aid qədim rus rəsm əsərləri də var. Bundan başqa burada müəllifi məlum olmayan XVI əsrə aid "Müqəddəs ana" və " İohan Predteça" ikonaları da var. Muzeyin kolleksiyasında ümumilikdə təsviri incəsənətə aid 4000 eksponat var. Elmi kitabxanasında isə 10.000-dən artıq kitab mövcuddur.
Filialları
- Neftekamsk rəsm qalereyası (Neftekamsk şəhəri, Stroiteli küçəsi 89.)
- Sterlitamaksk rəsm qalereyası (Sterlitamaksk şəhəri, Kommunistiçeskaya küçəsi 84.)
- "İjad" sərgi salonu (Ufa şəhəri, Kosmonavtlar küçəsi 22.)
- Meleuzovsk rayonunun Voskresenskoe kəndindəki rəsm qalereyası
- Salavat Yulayev muzeyi
İstinadlar
- Государственный каталог Музейного фонда Российской Федерации (rus.).
- "Дом М. А. Лаптева". 2010-07-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-30.
- "Дом Лаптева (здание Музея) на сайте Научно-производственного центра по охране и использованию недвижимых объектов культурного наследия Республики Башкортостан при Министерстве культуры Республики Башкортостан". 2013-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-30.
- Особняк М. А. Лаптева в Башкирской энциклопедии[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Basqird Dovlet Incesenet Muzeyi ve ya Mixail Nesterov adina Basqird Dovlet Incesenet Muzeyi 5 yanvar 1919 cu ilde esasi qoyulmus ve 5 yanvar 1920 ci ilde acilisi bas tutmus Ufa seherinde yerlesen incesenet muzeyi Mixail Nesterov adina Basqird Dovlet Incesenet Muzeyibasq M V Nesterov isemendәge Bashҡort dәүlәt hudozhestvo muzejyEsasi qoyulub 5 yanvar 1919Olke RusiyaYerlesir UfaTelefon 7 347 273 42 3654 43 27 sm e 55 56 10 s u museum nesterov ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1913 cu ilde Ufa seher sakini Mixayil Nesterov oz dogma seherine ozune mexsus olan XIX esrin ikinci yarisi ve XX esrin evvellerinde fealiyyet gostermis rus ressamlarinin resm kolleksiyasini ve ozunun cekdiyi 30 resmi hediyye edir Hediyye olunan resmlerin muellifleri arasinda Ivan Siskin Isaak Levitan Nikolay Yarosenko Konstantin Korovin Aleksandr Benua Vasiliy Polenov Abram Arxipov ve digerleri de var Elde olunan bu resm eserlerini hokumet tikintisi davam eden Aksakov Xalq evinde sergilemeyi dusunurdu Lakin bu mesele Birinci Dunya Muharibesi bassladigina gore ve 1917 ci il inqilabina gore gecikdi Buna gore de Nesterovun muzey ucun verdiyi eksponatlar 1919 cu ile qeder Moskvada qorunurdular 7 noyabr 1919 cu ilde Ufani ele keciren bolsevikler seherde Oktyabr inqilabi adina Proletar Incesenet Muzeyi yaratmaq haqqinda qerar verirler Aksakov xalq evi hele tikilmediyine gore muzeyin yerlesdirilmesi ucun tacir M Laptevin evi ayrilir lt Muzeyin eksponatlarini Moskvadan Ufaya getirmek cox cetin idi Vetendas muharibesi ve sakit olmayan Rusiyada yolda eksponatlarin basina her is gele bilerdi Eksponatlari Moskvadan Ufaya getirmeyi ressam Nesterovun dostu olan meshur memar Ilya Bondarenkoya tapsirirlar Eksponatlari Ufaya getirdikden sonra Bondarenko muzeye rehberlik etmeye baslayir 1920 ci ilin yanvar ayinda muzeyin acilisi bas tutur Bondarenkonun hevesli isi neticesinde artiq 1920 ci ilin may ayinda muzeyde eksponat sayi 1500 e kitablarin sayi ise 2500 e catir 1920 1930 cu illerde muzeyin eksponatlari aktiv sekilde Moskva ve Petroqraddaki muzey fondlarinin sayesinde artir Bu illerde muzeyin eksponatlari sirasina Konstantin Korovin Leonard Turjanski Ivan Kramskoy Vasili Perov Valentin Serov Natalya Qoncarova kimi ressamlarin el isleri qatilir 1921 ci ilde Moskva muzey fondu terefinden muzeye verilen qedim rus ikonalari xususi deyerlidir Bu ikonalar kolleksioner restavrator Qriqori Cirikov terefinden fonda verilib Muzey ilk yaradilanda Oktyabr inqilabi adina Proletar Incesenet Muzeyi alandib 1922 ci ilden Ufa Incesenet Muzeyi 1929 cu ilden Basqird Dovlet Incesenet Muzeyi 1954 cu ilden Nesterov adina 1994 cu ilden Basqirdistan Respublikasi Mixayil Nesterov adina Dovlet Incesenet Muzeyi 1998 ci ilden ise M Nesterov adina Basqird Dovlet Incesenet Muzeyi adlandirilib EkspozisiyasiHazirda muzeyde Basqirdistanin meshur ressamlari Aleksandr Tyulkin David Burlyuk Resid Nurmehemmedov Aleksey Kuznetsov Ehmed Lotfullin Fyodr Kaseyev Adiye Sitdikova R Xalidov Boris Domasnikov Aleksandr Burzyantsev Aleksandr Panteleyev Vladimir Pustarnakov R Qumerov B Palehi E Saitov Mariya Elqastinanin resm eserleri heykeltaraslar Vera Morozova Tamara Necayeva Boris Fuzeyev Aleksandr Sutovun eserleri ve teatr dekorasiyasi ustadlari olan Emir Arslanov Qaliye Imasevanin eserleri sergilenir Bundan basqa ressamlar Mixayil Nesterov Ilya Repin Ivan Ayvazovski Valentin Serov Isaak Levitan Aleksey Savrasov de resmleri sergilenir Muzeyin ekspozisiyasinda kohne ikonalar qedim elyazmalar ve kitablar dekorativ bezek esyalari ve muxtelif dovrlere aid qedim rus resm eserleri de var Bundan basqa burada muellifi melum olmayan XVI esre aid Muqeddes ana ve Iohan Predteca ikonalari da var Muzeyin kolleksiyasinda umumilikde tesviri incesenete aid 4000 eksponat var Elmi kitabxanasinda ise 10 000 den artiq kitab movcuddur FiliallariNeftekamsk resm qalereyasi Neftekamsk seheri Stroiteli kucesi 89 Sterlitamaksk resm qalereyasi Sterlitamaksk seheri Kommunisticeskaya kucesi 84 Ijad sergi salonu Ufa seheri Kosmonavtlar kucesi 22 Meleuzovsk rayonunun Voskresenskoe kendindeki resm qalereyasi Salavat Yulayev muzeyiIstinadlarGosudarstvennyj katalog Muzejnogo fonda Rossijskoj Federacii rus Dom M A Lapteva 2010 07 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 30 Dom Lapteva zdanie Muzeya na sajte Nauchno proizvodstvennogo centra po ohrane i ispolzovaniyu nedvizhimyh obektov kulturnogo naslediya Respubliki Bashkortostan pri Ministerstve kultury Respubliki Bashkortostan 2013 01 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 30 Osobnyak M A Lapteva v Bashkirskoj enciklopedii olu kecid