Ballistika (alm. Ballistik. yun. ballo — atıram, tullayıram, tolazlayıram) İdarəolunmayan raketlərin, artilleriya mərmilərinin, aviabombaların, güllələrin və s. hərəkətləri barədə elm. Ballistika, ali riyaziyyat, nəzəri mexanika, , termodinamika, barıtın və partlayıcı maddələrin və s. nəzəriyəsinə əsaslanan texniki fəndir. Daxili və xarici ballistika fərqlənirlər.
Daxili ballistika
Daxili ballistika, atıcı PM-in yanmasının təsirindən topun lüləsinin kanalında (mexaniki sərbəstliyi müəyyən şərtlərlə məhdudalaşan) mərminin və yaxud başqa cismin hərəkətini, eləcə də atəş zamanı yaxud barıt raketinin kamerasındakı başqa proseslərin qanunauyğunluqlarını öyrənir. Daxili ballistika atəşi, barıtın kimyəvi enerjisinin istilik enerjisinə, sonra isə doldurmanın, mərminin və topun hərəkətli hissələrinin mexaniki işinə çevrilməsini qəliz termodinamik və qazodinamik proses kimi nəzərdən keçirərək atəş hadisəsində aşağıdakı mərhələləri fərqləndirir:
- hazırlıq — barıtın yanmasının başlamasından mərminin hərəkətinin başlamasına qədər;
- 1-ci (əsas) — mərminin hərəkətinin başlamasından barıtın yanmasının sonuna qədər;
- 2-ci — barıtın yanmasının sonundan mərminin lülə kanalından uçması anına qədər(qazların adiabatik genişlənməsi mərhələsi) və
- barıt qazlarının mərmiyə və lüləyə sonrakı-təsiri mərhələsi — mərminin lülə kanalından uçmasından ona qazların təsirinin kəsilməsinə qədər.
Daxili ballistikanın əsas bölmələri , və topların, raketlərin, atıcı silahların ballistik layihələndirilməsidir. Pirostatika barıtın yanmasının qanunauyğunluqlarını və onun sabit həcmdə yanması zamanı qazın əmələ gəlməsini öyrənir.
Xarici ballistika
İdarəolunmayan raketlərin və mərmilərin silahın lüləsi ilə qarşılıqlı təsirin kəsilməsindən sonrakı hərəkətlərini, eləcə də bu hərəkətə təsir edən amilləri öyrənir. Onun əsas bölmələri: mərmiyə uçuş zamanı təsir edən qüvvə və anların öyrənilməsi; müəyyən başlanğıc və xarici şərtlərlə(xarici ballistikanın birbaşa məqsədi) elementlərini hesablamaq məqsədilə mərminin kütlə mərkəzinin hərəkətinin, eləcə də uçuşunun dayanıqlığını və yayılma xarakteristikalarının müəyyən olunması məqsədilə mərminin hərəkətlərinin kütlə mərkəzinə nisbət öyrənilməsi.
Mənbə
- Советская военная энциклопедия Москва 1980 Военное издательство министерства обороны СССР T. 1 səh.379
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ballistika alm Ballistik yun ballo atiram tullayiram tolazlayiram Idareolunmayan raketlerin artilleriya mermilerinin aviabombalarin gullelerin ve s hereketleri barede elm Ballistika ali riyaziyyat nezeri mexanika termodinamika baritin ve partlayici maddelerin ve s nezeriyesine esaslanan texniki fendir Daxili ve xarici ballistika ferqlenirler Daxili ballistikaDaxili ballistika atici PM in yanmasinin tesirinden topun lulesinin kanalinda mexaniki serbestliyi mueyyen sertlerle mehdudalasan merminin ve yaxud basqa cismin hereketini elece de ates zamani yaxud barit raketinin kamerasindaki basqa proseslerin qanunauygunluqlarini oyrenir Daxili ballistika atesi baritin kimyevi enerjisinin istilik enerjisine sonra ise doldurmanin merminin ve topun hereketli hisselerinin mexaniki isine cevrilmesini qeliz termodinamik ve qazodinamik proses kimi nezerden kecirerek ates hadisesinde asagidaki merheleleri ferqlendirir hazirliq baritin yanmasinin baslamasindan merminin hereketinin baslamasina qeder 1 ci esas merminin hereketinin baslamasindan baritin yanmasinin sonuna qeder 2 ci baritin yanmasinin sonundan merminin lule kanalindan ucmasi anina qeder qazlarin adiabatik genislenmesi merhelesi ve barit qazlarinin mermiye ve luleye sonraki tesiri merhelesi merminin lule kanalindan ucmasindan ona qazlarin tesirinin kesilmesine qeder Daxili ballistikanin esas bolmeleri ve toplarin raketlerin atici silahlarin ballistik layihelendirilmesidir Pirostatika baritin yanmasinin qanunauygunluqlarini ve onun sabit hecmde yanmasi zamani qazin emele gelmesini oyrenir Xarici ballistikaIdareolunmayan raketlerin ve mermilerin silahin lulesi ile qarsiliqli tesirin kesilmesinden sonraki hereketlerini elece de bu herekete tesir eden amilleri oyrenir Onun esas bolmeleri mermiye ucus zamani tesir eden quvve ve anlarin oyrenilmesi mueyyen baslangic ve xarici sertlerle xarici ballistikanin birbasa meqsedi elementlerini hesablamaq meqsedile merminin kutle merkezinin hereketinin elece de ucusunun dayaniqligini ve yayilma xarakteristikalarinin mueyyen olunmasi meqsedile merminin hereketlerinin kutle merkezine nisbet oyrenilmesi MenbeSovetskaya voennaya enciklopediya Moskva 1980 Voennoe izdatelstvo ministerstva oborony SSSR T 1 seh 379