Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Bakinskiy listok" (rus. Бакинский листок) — Bakıda rus dilində çap olunmuş ilk qəzet.
| "Bakinski listok" | |
|---|---|
 | |
| Baş redaktor | Xristian Sink |
| Yazıçılar | Həsən bəy Zərdabi |
| Yaranma tarixi | 6 (18) mart 1871 |
| Dil | rus dili |
| Nəşrini dayandırıb | 3 (15) iyun 1872 |
| Baş ofis | |
| Ölkə | |
Qəzet haqqında məlumat
Azərbaycanda çıxan ilk rusdilli nəşr "Bakinskiy listok" hesab edilir. Qəzetin baş redaktoru Bakı real gimnaziyasının müəllimi Xristian Sink idi. 1870-ci il dekabr ayının 3-də qəzetin nəşrinə rəsmi icazə verildi. Qəzetin ilk nömrəsi 1871-ci ilin martın 6-da çıxmış, iyun ayında bağlanmışdır. 1872-ci ilin yanvarında qəzetin nəşri yenidən bərpa olunmuşdur. Həmin il iyunun 3-dək davam etmişdir. Qəzet İçərişəhərdə, Mixail Voliçkin adlı şəxsin xüsusi mətbəəsində çap olunurdu. Bu qəzetdə rəsmi xəbərlər, qərarlar, elanlar və teleqramlar geniş yer tuturdu.
Xristian Sink
Xristian Sink Bakı qubernatoru, general-leytenant Kalyubaykinə 1870-ci il 25 fevral tarixli ərizəsində öz məqsəd və məramını belə izah edir:
 | Bakı quberniya əhalisinin öz mətbuat orqanının olmasına görünən tələbi və şəxsi istəyim, mənə yaxın olan cəmiyyətin xeyrinə bütün qüvvəmi sərf etmək arzusu doğurmuşdu. Bu cəhət məni siz ola həzrətdən Bakı şəhərində qəzet nəşrinə icazə istəmək cəsarətinə məcbur edir. |  |
Xristian Sink azərbaycanlıların maariflənməsinə kömək etməyi də özünün vicdani borcu sayırdı. Bu məqsədlə o, "Bakinski listok" qəzetində Azərbaycan şöbəsi açmaq istəyirdi. Qəzetin nəşrinə verilən icazə şərtlərində bu barədə qeyd də var. "Bakinskiy listok"un Azərbaycan dilində ruscadan tərcümə olunmuş məqalələrin çapına icazəsi vardı. Lakin senzorun Azərbaycan dilində bilməməsi səbəbindən bu iş Azərbaycan dilini yaxşı bilən məmurlardan birinə həvalə olunmalıydı. Qəzetin ilk sayındakı baş məqalədə bu məsələyə də toxunulub:
| | Sevinirik ki, bizim tatar dilində (Azərbaycan dilində) – ilk qəzet yaratmaq səylərimiz səmərəsiz qalmadı, bizim elanımız kütlə tərəfindən rəğbətlə qarşılandı: abunəçilərin miqdarı gözlədiyimizdən çox oldu; abunə hətta ucqar tatar kəndlərində yayılmışdır və biz tamamilə ümidvarıq ki, öz fəaliyyətimizi kiçik qardaşımızın rifahına həsr edəcəyik | |
Yenə də qəzetin həmin nömrəsində "Redaksiyadan" adlı məlumatda qeyd edilir ki, "… qəzetimizin tatar şöbəsinə gəldikdə, haqqında danışdığımız mətbəə xahiş etmişdir ki, onun buraxılması gələcək aprelə qədər təxirə salınsın…". Redaksiya daha sonra abunəçilərdən üzr istəyib mətbəə çətinliyini nəzərə almağı rica edir.
Həsən bəy Zərdabi
"Bakinskiy listok" qəzetinin 1872-ci il 26 fevral tarixli nömrəsində Həsən bəy Məlikovun "Cəmiyyəti xeyriyyə" təşkilinə başlanması haqqında məqaləsi dərc olunmuşdur. Bu məqalə Həsən bəy Zərdabinin bizə məlum olan ilk məqaləsi kimi tarixi və elmi əhəmiyyətə malikdir. Məqalədə əsasən xeyriyyə cəmiyyətindən, onun əhəmiyyəti və təşkilat məsələlərindən bəhs edilir, cəmiyyətin əsasnaməsi qısa şərh olunur.
Bakıdan köçdükdən sonra Xristian Sink Moskvada yaşamış, pedoqoji və jurnalistlik fəaliyyətini davam etdirmişdir. Xristian Sinklə Həsən bəy Zərdabi arasında dostluq əlaqələri var idi. Real gimnaziyada birlikdə işlədikləri vaxt gənclərin mütərəqqi ideyalar ruhunda tərbiyələnməsində onların dostluğu əhəmiyyətli rol oynamışdır. Xristian Sink sonralar Moskvada yaşadığı illərdə də Həsən bəy Zərdabi ilə əlaqə saxlayır, onunla məktublaşırdı. Onun 1878-ci ilin martında Həsən bəyə göndərdiyi məktubunda deyilirdi:
| | Mən böyük bir maraqla sizin son zamanlardakı fəaliyyətinizi izləyirdim. Sizin geri çəkilməyə məcbur olduğunuzu bildikdə hirsimdən dişlərimi qıcayırdım. Lakin siz mənim nəzərimdə yenə də qəhrəmansınız. Biz sizinlə azmı, çoxmu iş görmüşük, bilmirəm, nə bacarmışıqsa, onu etmişik və silahı hələ yerə qoymamışıq. | |
1880-ci ildə Zərdabi Bakıdan öz doğma vətəni Zərdaba köçən vaxt Xristian Sink Moskvadan ona yazmışdı:
| | Siz mənim nəzərimdə həmişə ləyaqətli qəhrəman kimi qalırsınız. Az-çox biz bir iş gördük, hələ ki, silahı yerə qoymamışıq. Burada dayanmalıyıqmı? Mən sizin portretinizi gördüm: saçlarınız ağarmışdır, əhli – əyal sahibisiniz. Mənim də artıq ailəm var. Özümüz haqqında fikirləşməyin vaxtıdırmı? Yox, Əzizim Məlikov! | |
Xristian Sink adamlara maarif işığı bəxş etmək uğrunda mübarizəni axıradək aparmağı tövsiyə edirdi. Bu barədə ürək sözlərini öz dostu ilə bölüşdürürdü.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Mətbuat tarixi
- Azərbaycanda milli mətbuatın yaradılmasının 125 illiyi haqqında
- Xarici dilli mediaya bu gün çox ehtiyac var [ölü keçid]
Ədəbiyyat siyası
- RƏF, arxiv 3, Q-2 (67)
- "Russkaya periodiçeskaya peçat". (1702–1894), Moskva, 1959, səh.535
- N. Axundov və S. Muxranskayanın "Bakinski listok" qəzeti" sərlövhəli məqalə. "Bakı" qəzeti. 24 iyun 1971
Mənbə
- N. N. Zeynalov. "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı "ADU", 1973 – səh. 50–51,
- Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 43–44 səh.
İstinadlar
- "Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006 - 248 səh" (PDF). 2016-03-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-27.
- (PDF). 2020-05-26 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bakinskiy listok rus Bakinskij listok Bakida rus dilinde cap olunmus ilk qezet Bakinski listok Bas redaktor Xristian SinkYazicilar Hesen bey ZerdabiYaranma tarixi 6 18 mart 1871Dil rus diliNesrini dayandirib 3 15 iyun 1872Bas ofis BakiOlke Rusiya imperiyasiQezet haqqinda melumatAzerbaycanda cixan ilk rusdilli nesr Bakinskiy listok hesab edilir Qezetin bas redaktoru Baki real gimnaziyasinin muellimi Xristian Sink idi 1870 ci il dekabr ayinin 3 de qezetin nesrine resmi icaze verildi Qezetin ilk nomresi 1871 ci ilin martin 6 da cixmis iyun ayinda baglanmisdir 1872 ci ilin yanvarinda qezetin nesri yeniden berpa olunmusdur Hemin il iyunun 3 dek davam etmisdir Qezet Iceriseherde Mixail Volickin adli sexsin xususi metbeesinde cap olunurdu Bu qezetde resmi xeberler qerarlar elanlar ve teleqramlar genis yer tuturdu Xristian SinkXristian Sink Baki qubernatoru general leytenant Kalyubaykine 1870 ci il 25 fevral tarixli erizesinde oz meqsed ve meramini bele izah edir Baki quberniya ehalisinin oz metbuat orqaninin olmasina gorunen telebi ve sexsi isteyim mene yaxin olan cemiyyetin xeyrine butun quvvemi serf etmek arzusu dogurmusdu Bu cehet meni siz ola hezretden Baki seherinde qezet nesrine icaze istemek cesaretine mecbur edir Xristian Sink azerbaycanlilarin maariflenmesine komek etmeyi de ozunun vicdani borcu sayirdi Bu meqsedle o Bakinski listok qezetinde Azerbaycan sobesi acmaq isteyirdi Qezetin nesrine verilen icaze sertlerinde bu barede qeyd de var Bakinskiy listok un Azerbaycan dilinde ruscadan tercume olunmus meqalelerin capina icazesi vardi Lakin senzorun Azerbaycan dilinde bilmemesi sebebinden bu is Azerbaycan dilini yaxsi bilen memurlardan birine hevale olunmaliydi Qezetin ilk sayindaki bas meqalede bu meseleye de toxunulub Sevinirik ki bizim tatar dilinde Azerbaycan dilinde ilk qezet yaratmaq seylerimiz semeresiz qalmadi bizim elanimiz kutle terefinden regbetle qarsilandi abunecilerin miqdari gozlediyimizden cox oldu abune hetta ucqar tatar kendlerinde yayilmisdir ve biz tamamile umidvariq ki oz fealiyyetimizi kicik qardasimizin rifahina hesr edeceyik Yene de qezetin hemin nomresinde Redaksiyadan adli melumatda qeyd edilir ki qezetimizin tatar sobesine geldikde haqqinda danisdigimiz metbee xahis etmisdir ki onun buraxilmasi gelecek aprele qeder texire salinsin Redaksiya daha sonra abunecilerden uzr isteyib metbee cetinliyini nezere almagi rica edir Hesen bey Zerdabi Bakinskiy listok qezetinin 1872 ci il 26 fevral tarixli nomresinde Hesen bey Melikovun Cemiyyeti xeyriyye teskiline baslanmasi haqqinda meqalesi derc olunmusdur Bu meqale Hesen bey Zerdabinin bize melum olan ilk meqalesi kimi tarixi ve elmi ehemiyyete malikdir Meqalede esasen xeyriyye cemiyyetinden onun ehemiyyeti ve teskilat meselelerinden behs edilir cemiyyetin esasnamesi qisa serh olunur Bakidan kocdukden sonra Xristian Sink Moskvada yasamis pedoqoji ve jurnalistlik fealiyyetini davam etdirmisdir Xristian Sinkle Hesen bey Zerdabi arasinda dostluq elaqeleri var idi Real gimnaziyada birlikde isledikleri vaxt genclerin mutereqqi ideyalar ruhunda terbiyelenmesinde onlarin dostlugu ehemiyyetli rol oynamisdir Xristian Sink sonralar Moskvada yasadigi illerde de Hesen bey Zerdabi ile elaqe saxlayir onunla mektublasirdi Onun 1878 ci ilin martinda Hesen beye gonderdiyi mektubunda deyilirdi Men boyuk bir maraqla sizin son zamanlardaki fealiyyetinizi izleyirdim Sizin geri cekilmeye mecbur oldugunuzu bildikde hirsimden dislerimi qicayirdim Lakin siz menim nezerimde yene de qehremansiniz Biz sizinle azmi coxmu is gormusuk bilmirem ne bacarmisiqsa onu etmisik ve silahi hele yere qoymamisiq 1880 ci ilde Zerdabi Bakidan oz dogma veteni Zerdaba kocen vaxt Xristian Sink Moskvadan ona yazmisdi Siz menim nezerimde hemise leyaqetli qehreman kimi qalirsiniz Az cox biz bir is gorduk hele ki silahi yere qoymamisiq Burada dayanmaliyiqmi Men sizin portretinizi gordum saclariniz agarmisdir ehli eyal sahibisiniz Menim de artiq ailem var Ozumuz haqqinda fikirlesmeyin vaxtidirmi Yox Ezizim Melikov Xristian Sink adamlara maarif isigi bexs etmek ugrunda mubarizeni axiradek aparmagi tovsiye edirdi Bu barede urek sozlerini oz dostu ile bolusdururdu Hemcinin baxBakinskiye izvestiya qezet Bakinskiye qubernskiye vedomostiXarici kecidlerMetbuat tarixi Azerbaycanda milli metbuatin yaradilmasinin 125 illiyi haqqinda Xarici dilli mediaya bu gun cox ehtiyac var olu kecid Edebiyyat siyasiREF arxiv 3 Q 2 67 Russkaya periodiceskaya pecat 1702 1894 Moskva 1959 seh 535 N Axundov ve S Muxranskayanin Bakinski listok qezeti serlovheli meqale Baki qezeti 24 iyun 1971MenbeN N Zeynalov Azerbaycan metbuat tarixi I hisse Baki ADU 1973 seh 50 51 Veliyev Akif Abdulezim oglu Asirli Azerbaycan metbuati tarixi 1875 1920 Baki Elm ve Tehsil 2009 43 44 seh Istinadlar Sahverdiyev A B Azerbaycan metbuati tarixi Tehsil nesriyyati 2006 248 seh PDF 2016 03 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 06 27 PDF 2020 05 26 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 06 07