Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bəyazid qülləsi (türk. Beyazıt Kulesi) və ya Serəskər qülləsi — Osmanlı Hərbi Nazirliyi tərəfindən tikilmiş, hazırda İstanbul Universitetinin əsas kampusunun (əvvəlki Osmanlı Hərbi Nazirliyi) həyətində yerləşən 85 metr hündürlüyündə (279 ft) yanğınsöndürmə qülləsidir. Türkiyənin İstanbul şəhərində, Beyazid meydanı (Roma dövründə Forum Tauri olaraq bilinir), I Konstantinin inşa etdirdyi "yeddi təpədən" birinin üstündədir.
| Bəyazid qülləsi | |
|---|---|
| türk. Beyazıt Kulesi | |
 İstanbul Universitetinin əsas kampusundakı Bəyazid qülləsi | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Növü | Müşahidə qülləsi Radiotranslyasiya qülləsi |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Şəhər | İstanbul |
| Koordinatlar | |
| Şərəfinə adlandırılıb | II Bəyazid |
| Tikintisinin başlaması | 1749 |
| Açılma | 1749 |
| Hündürlük | |
| Hündürlük | 85m |
| İstinadlar | |
| https://www.tripadvisor.com.tr/ | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bəyazid qülləsinin tikilməsi Osmanlı sultanı II Mahmud (1808–1839) tərəfindən sifriş edilmişdir. 1828-ci ildə yanğında dağılmış və əvvəllər memarın qardaşı Krikor Balyan tərəfindən inşa edilən orijinal taxta Bəyazid qülləsi yerində onu daşdan tikən Sənəkərim Balyan tərəfindən dizayn edilmişdir.
Hazırda hava şəraitini fərqli rənglərdə göstərmək üçün işıqlandırma sistemi ilə təchiz edilmişdir. Qırmızı rəng havanın qarlı, mavi rəng- gözəl və aydın , yaşıl rəng - yağışlı və sarı rəng isə - dumanlı olacağını bildirir.
Tarixi
Beyaziddəki ilk yanğınsöndürmə qülləsi 1749-cu ildə ağacdan tikilmiş, lakin 1756-cı ildə Cibalidə böyük yanğın əsnasında yandırılmışdır. Eyni yerdə başqa bir taxtadan qüllə tikildi ki, sultan II Mahmudun 1826-cı ildə Yeniçəri Korpusunu ləğv etmək qərarı ilə bağlı baş üsyanlardan sonra dağıdıldı. Elə həmin il saray memarı Krikor Balyan tərəfindən dizayn edilmiş və tikilən və yeniçərilərin tərəfdarları tərəfindən yenidən yandırılan ərazidə başqa bir taxta qüllə tikildi. Nəhayət, daşdan hazırkı qüllə, 1828-ci ildə Sənəkərim Balyan tərəfindən Osmanlı barokko üslubunda inşa edilmişdir.
Daş qüllənin yuxarısında yanğına baxmaq üçün 50 m²-lik mərtəbəyə sahib idi ki,buraya qalxmaq üçün 180 addımlıq taxta pilləkəndən keçilməli idi. Bu saat otağının 13 dairəvi tağlı pəncərəsi var. Başlanğıcda, qüllə konus şəklində taxta bir dam örtüyünə sahib idi. 1849-cu ildə üst hissəyə dairəvi pəncərəli səkkizguşəli planlı üç mərtəbə əlavə edildi: biri siqnal,digərləri siqnal səbətləri və bayraqlar üçün. Ən yüksək üç mərtəbənin daha kiçik diametri ikinci mərtəbədə bir teras üçün yer yaradır. 1889-cu ildə damında 13 metrlik dəmir dirək ucaldıldı. Qüllə 1889-cu il zəlzələsində qismən ziyan gördü və sonradan bərpa edildi. Hazırda qüllənin daş damı və 256 pilləli taxta pilləkəni var.
İstifadəsi
Yanğın İstanbul üçün əhəmiyyətli bir təhlükə idi və çox sayda genişmiqyaslı fəlakətə səbəb oldu, çünki əsasən İçərişəhərin tarixi məhəllələrindəki evlərin əksəriyyəti taxtadan idi. Bəyazid qülləsi, Qalata qülləsi və İcadiye Gözətçi qülləsi (Vanıköy təpəsində), şəhərin yuxarıdan uzaq mənzərələrinə xitab edə bildikləri üçün yanğın təhlükələrini aşkar etmək üçün istifadə edilirdilər. Bütün İçərişəhər (Yeddiqüllə, Topkapı, Kocamustafapaşa, Fateh, Bəyazid meydanı), Haliç bölgələrinin kəsiyi (Fənər, Balat, Eminönü) və Boğaziçi (Topxana, Beşiktaş, Ortaköy), Mərmərə dənizin girişi (Üsküdar, Kadıköy) və hətta şəhərin cənub-şərqindəki Şahzadə adaları Bəyazid qülləsindən seyr edilə bilinirdi.
Gündüz zənbillər endirilərək, gecə rəngli lampalar yandırılaraq yanğın siqnalı verilirdi. Zənbillərin və ya lampaların sayı və rəngi yeri, yəni İstanbulun hansı bölgəsində yanğın hadisəsi göstərirdi. Cavab olaraq, Boğazın Anadolu tərəfindəki İcadiye Gözətçi qülləsi daha sonra vətəndaşlara yanğını bildirmək üçün 7 yaylım atəş açırdı. İyirmi xilasetmə qrupu 1923-cü ilə qədər Bəyazid qülləsində dururdu. 1997-ci ildə struktur hərtərəfli bərpa olundu.
Bəyazid qülləsi bu gün də bir gözətçi qülləsi olaraq, gecə Haliçdəki gəmilərə hava proqnozu və dəniz naviqasiya məlumatları siqnallarını vermək üçün istifadə olunur. Qüllə qabaqcıl rabitə texnologiyasının inkişafı ilə əhəmiyyətini itirdi. Son vaxtlarda üç növbədə iki yanğınsöndürən qüllədə yalnız mühafizə məqsədilə yerləşdirilib. 1972-ci ildən bəri qülləyə daxil olmaq üçün xüsusi icazə tələb olunur.
İstinadlar
- Beyazıt Kulesi 2020-03-25 at the Wayback Machine, www.itfaiye.ibb.gov.tr. Erişim Tarihi: 25.03.2020.
- Beyazıt Kulesi, istanbul.ktb.gov.tr. Erişim Tarihi: 25.03.2020.
- "16 Nisan 1999". 2008-02-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-24.
- Hürriyet Daily News, Weathercast in 4 colors, 08.12.2010 (İngilizce)
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- (türk.)
- Seraskierat (i.e., Seraskerat) (Hərbi Nazirlik), İstanbul, Türkiyə (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beyazid qullesi turk Beyazit Kulesi ve ya Seresker qullesi Osmanli Herbi Nazirliyi terefinden tikilmis hazirda Istanbul Universitetinin esas kampusunun evvelki Osmanli Herbi Nazirliyi heyetinde yerlesen 85 metr hundurluyunde 279 ft yanginsondurme qullesidir Turkiyenin Istanbul seherinde Beyazid meydani Roma dovrunde Forum Tauri olaraq bilinir I Konstantinin insa etdirdyi yeddi tepeden birinin ustundedir Beyazid qullesiturk Beyazit KulesiIstanbul Universitetinin esas kampusundaki Beyazid qullesiUmumi melumatlarNovu Musahide qullesi Radiotranslyasiya qullesiOlke TurkiyeSeher IstanbulKoordinatlar 41 00 45 sm e 28 57 53 s u Serefine adlandirilib II BeyazidTikintisinin baslamasi 1749Acilma 1749HundurlukHundurluk 85mIstinadlarhttps www tripadvisor com tr Vikianbarda elaqeli mediafayllarQulledeki yazi Beyazid qullesinin tikilmesi Osmanli sultani II Mahmud 1808 1839 terefinden sifris edilmisdir 1828 ci ilde yanginda dagilmis ve evveller memarin qardasi Krikor Balyan terefinden insa edilen orijinal taxta Beyazid qullesi yerinde onu dasdan tiken Senekerim Balyan terefinden dizayn edilmisdir Hazirda hava seraitini ferqli renglerde gostermek ucun isiqlandirma sistemi ile techiz edilmisdir Qirmizi reng havanin qarli mavi reng gozel ve aydin yasil reng yagisli ve sari reng ise dumanli olacagini bildirir TarixiBeyaziddeki ilk yanginsondurme qullesi 1749 cu ilde agacdan tikilmis lakin 1756 ci ilde Cibalide boyuk yangin esnasinda yandirilmisdir Eyni yerde basqa bir taxtadan qulle tikildi ki sultan II Mahmudun 1826 ci ilde Yeniceri Korpusunu legv etmek qerari ile bagli bas usyanlardan sonra dagidildi Ele hemin il saray memari Krikor Balyan terefinden dizayn edilmis ve tikilen ve yenicerilerin terefdarlari terefinden yeniden yandirilan erazide basqa bir taxta qulle tikildi Nehayet dasdan hazirki qulle 1828 ci ilde Senekerim Balyan terefinden Osmanli barokko uslubunda insa edilmisdir Das qullenin yuxarisinda yangina baxmaq ucun 50 m lik mertebeye sahib idi ki buraya qalxmaq ucun 180 addimliq taxta pillekenden kecilmeli idi Bu saat otaginin 13 dairevi tagli penceresi var Baslangicda qulle konus seklinde taxta bir dam ortuyune sahib idi 1849 cu ilde ust hisseye dairevi pencereli sekkizguseli planli uc mertebe elave edildi biri siqnal digerleri siqnal sebetleri ve bayraqlar ucun En yuksek uc mertebenin daha kicik diametri ikinci mertebede bir teras ucun yer yaradir 1889 cu ilde daminda 13 metrlik demir direk ucaldildi Qulle 1889 cu il zelzelesinde qismen ziyan gordu ve sonradan berpa edildi Hazirda qullenin das dami ve 256 pilleli taxta pillekeni var IstifadesiYangin Istanbul ucun ehemiyyetli bir tehluke idi ve cox sayda genismiqyasli felakete sebeb oldu cunki esasen Iceriseherin tarixi mehellelerindeki evlerin ekseriyyeti taxtadan idi Beyazid qullesi Qalata qullesi ve Icadiye Gozetci qullesi Vanikoy tepesinde seherin yuxaridan uzaq menzerelerine xitab ede bildikleri ucun yangin tehlukelerini askar etmek ucun istifade edilirdiler Butun Iceriseher Yeddiqulle Topkapi Kocamustafapasa Fateh Beyazid meydani Halic bolgelerinin kesiyi Fener Balat Eminonu ve Bogazici Topxana Besiktas Ortakoy Mermere denizin girisi Uskudar Kadikoy ve hetta seherin cenub serqindeki Sahzade adalari Beyazid qullesinden seyr edile bilinirdi Gunduz zenbiller endirilerek gece rengli lampalar yandirilaraq yangin siqnali verilirdi Zenbillerin ve ya lampalarin sayi ve rengi yeri yeni Istanbulun hansi bolgesinde yangin hadisesi gosterirdi Cavab olaraq Bogazin Anadolu terefindeki Icadiye Gozetci qullesi daha sonra vetendaslara yangini bildirmek ucun 7 yaylim ates acirdi Iyirmi xilasetme qrupu 1923 cu ile qeder Beyazid qullesinde dururdu 1997 ci ilde struktur herterefli berpa olundu Beyazid qullesi bu gun de bir gozetci qullesi olaraq gece Halicdeki gemilere hava proqnozu ve deniz naviqasiya melumatlari siqnallarini vermek ucun istifade olunur Qulle qabaqcil rabite texnologiyasinin inkisafi ile ehemiyyetini itirdi Son vaxtlarda uc novbede iki yanginsonduren qullede yalniz muhafize meqsedile yerlesdirilib 1972 ci ilden beri qulleye daxil olmaq ucun xususi icaze teleb olunur IstinadlarBeyazit Kulesi 2020 03 25 at the Wayback Machine www itfaiye ibb gov tr Erisim Tarihi 25 03 2020 Beyazit Kulesi istanbul ktb gov tr Erisim Tarihi 25 03 2020 16 Nisan 1999 2008 02 10 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 24 Hurriyet Daily News Weathercast in 4 colors 08 12 2010 Ingilizce Hemcinin baxEn yuksek televiziya qullelerinin siyahisi Qalata qullesiXarici kecidlerVikianbarda Beyazid qullesi ile elaqeli mediafayllar var turk Seraskierat i e Seraskerat Herbi Nazirlik Istanbul Turkiye ing