Böyük Pelis adası — Yapon dənizində, Böyük Pyotr körfəzi ərazisində, Rimsk-Korsakov arxipelaqına daxil olan ən böyük ada Vladivostokdan 70 km cənub-şərqdə yerləşir. İnzibati baxımdan Rusiya Ferederasiyası Primorsk diyarı Xasan rayonu ərazisinə daxildir. Uzaqşərq dəniz qoruğunun bir hissəsini təşkil edir. Adada daimi əhali yoxdur. Yay-payız ayları adanı turistlər ziyarət edir.
Böyük Pelis adası | |
---|---|
rus. Большой Пелис | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 3,6 km² |
Hündür nöqtəsi | 193 m |
Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Vilayət | |
Akvatoriya | |
|
Tarixi
Böyük Pyotr körfəzinincənub-qərbində yerləşən adaları fransız dənizçiləri "Kapriz" briqində kəşf edirlər. Onlar adanı "Iles Pelees" (tərcümədə "çılpaq adalar" mənasını verir. 1854-cü ildə Pallada freqatı və Vostok şxunu adalara yan alaraq onları Korkasov olaraq adlandırmışlar. 1862–1863-cü illərdə adaları podpolkovnik Vasili Matveeviç Babkin tərtqiq edərək adaları "Vostok" şxununun kapitan-leytinantı Voin Andreeviç Rimski-Korkasovun şərəfinə adlandırır.
1863-cü ildə Vasili Matveyeviç Babkin "Kalevala" gəmisində arxipelaqı tətqiq edir. O arxipelaqa daxil olan bütün adalara ad verir. Fransızların adlandırdığı ilkin adı isə arxipelaqın ən böyük adasına vermişdir.
Ada 1930-cu illərə qədər yaşayışsız olmuşdur. Xasangöl döyüşündən sonda ada coğrafi mövqeyi və əlveriçli reylefi səbəbindən əhəmiyyətli hesab edilir. Adada qarnizon yerləşdirilir. Ada ətrafının su altı daşlar və qayalarla zəngin olması səbəbindən onun işgalı mümkünsüz idi. Bu səbəbdən adanın şərqində, zirvədə mayak quraşdırılmışdır.
1970-ci illərin sonlarında hərbiçilər adanı tərk etmişlər. Bundan sonra bütün ərazi Uzaqşərq qoruğuna verilir. Qoruq 24 mart 1978-ci ildə təşkil edilir.
1974-cü ildə bir təcrübə keçilmişdir. Adaya üç nəfər gətirilmiş və onların psixofizioloji vəziyyəti öyrənilmişdir. Bu qrupa: Anatoli Kvalenko, Vladimir Pişulin, Leonid Pepin daxil idi. Onlar adada cəmi 11 gün qalmışlar. Onlar qidanı özləri tapır və göl kənarında yaşayırdılar. 1976-cı ildə Leonid Pepinin "Üç nəfər yaşayışı olmayan adada" adlı işıq üzü görür.
Coğrafiya
Böyük Pelis adası Primorski diyarının və bütünlükdə Rusiyanın ən cənub adalarından biridir. Bununla yanaşı Rimski-Korsakov arxipelaqının ən böyük adasıdır. Adanın uzunluğu 5 km, eni isə 1,1 km, sahəsi 3,6 km² təşkil edir. Maksimal hündürlüyü 193 metrdir. Ada iki hissədən ibarətdir — böyük şimal və kiçik cənub. Onlar öz aralarında eni 250 metr olan bərzəxlə birləşirlər.
Adanın sahilləri rəngarəngdir. Sahil xətdinin uzunluğu 12,7 km-dir. Adanın şimalında şirinsulu göl yerləşir. Rimsk-Korkasov arxipelaqına daxil olan diğər adalarda göl yoxdu.
Qərb sahillərini Molçan buxtasının suları yuyur. Buxta Vasili Matveyeviç Babkin tərəfindən 1882-ci ildə tətqiq edilmişdir. Buxta İvan Aleksandroviç Molçanskinin şərəfinə adlandırılmışdır.
İqlimi
Adada ən soyuq ay yanvardır. Bu zaman orta temperatur −11 °C olur. Ən isti ay isə avqustdur, bu ayın orta temperaturu +21 °C.
Ay üzrə günəşli saatların sayı. | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yanvar | Feval | Mart | Aprel | May | İyun | İyul | Avqust | Sentyabr | Oktyabr | Noyabr | Dekabr | İl | |
200 | 199 | 202 | 192 | 165 | 127 | 118 | 156 | 209 | 213 | 170 | 179 | 2130 |
Mənbə
- Большой Пелис на сайте Shamora.info
İstinadlar
- "MOLÇAN — buxta". khasan-district.narod.ru (рус.). Xasan rayonu. 2017-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Pelis adasi Yapon denizinde Boyuk Pyotr korfezi erazisinde Rimsk Korsakov arxipelaqina daxil olan en boyuk ada Vladivostokdan 70 km cenub serqde yerlesir Inzibati baximdan Rusiya Ferederasiyasi Primorsk diyari Xasan rayonu erazisine daxildir Uzaqserq deniz qorugunun bir hissesini teskil edir Adada daimi ehali yoxdur Yay payiz aylari adani turistler ziyaret edir Boyuk Pelis adasirus Bolshoj PelisUmumi melumatlarSahesi 3 6 km Hundur noqtesi 193 mEhalisi 0 nefer 2015 ci il Yerlesmesi42 39 sm e 131 27 s u Olke RusiyaVilayet Primorsk diyariAkvatoriya Sakit okeanYapon deniziBoyuk Pelis adasiTarixiBoyuk Pyotr korfezinincenub qerbinde yerlesen adalari fransiz denizcileri Kapriz briqinde kesf edirler Onlar adani Iles Pelees tercumede cilpaq adalar menasini verir 1854 cu ilde Pallada freqati ve Vostok sxunu adalara yan alaraq onlari Korkasov olaraq adlandirmislar 1862 1863 cu illerde adalari podpolkovnik Vasili Matveevic Babkin tertqiq ederek adalari Vostok sxununun kapitan leytinanti Voin Andreevic Rimski Korkasovun serefine adlandirir 1863 cu ilde Vasili Matveyevic Babkin Kalevala gemisinde arxipelaqi tetqiq edir O arxipelaqa daxil olan butun adalara ad verir Fransizlarin adlandirdigi ilkin adi ise arxipelaqin en boyuk adasina vermisdir Ada 1930 cu illere qeder yasayissiz olmusdur Xasangol doyusunden sonda ada cografi movqeyi ve elvericli reylefi sebebinden ehemiyyetli hesab edilir Adada qarnizon yerlesdirilir Ada etrafinin su alti daslar ve qayalarla zengin olmasi sebebinden onun isgali mumkunsuz idi Bu sebebden adanin serqinde zirvede mayak qurasdirilmisdir 1970 ci illerin sonlarinda herbiciler adani terk etmisler Bundan sonra butun erazi Uzaqserq qoruguna verilir Qoruq 24 mart 1978 ci ilde teskil edilir 1974 cu ilde bir tecrube kecilmisdir Adaya uc nefer getirilmis ve onlarin psixofizioloji veziyyeti oyrenilmisdir Bu qrupa Anatoli Kvalenko Vladimir Pisulin Leonid Pepin daxil idi Onlar adada cemi 11 gun qalmislar Onlar qidani ozleri tapir ve gol kenarinda yasayirdilar 1976 ci ilde Leonid Pepinin Uc nefer yasayisi olmayan adada adli isiq uzu gorur CografiyaBoyuk Pelis adasi Primorski diyarinin ve butunlukde Rusiyanin en cenub adalarindan biridir Bununla yanasi Rimski Korsakov arxipelaqinin en boyuk adasidir Adanin uzunlugu 5 km eni ise 1 1 km sahesi 3 6 km teskil edir Maksimal hundurluyu 193 metrdir Ada iki hisseden ibaretdir boyuk simal ve kicik cenub Onlar oz aralarinda eni 250 metr olan berzexle birlesirler Adanin sahilleri rengarengdir Sahil xetdinin uzunlugu 12 7 km dir Adanin simalinda sirinsulu gol yerlesir Rimsk Korkasov arxipelaqina daxil olan diger adalarda gol yoxdu Qerb sahillerini Molcan buxtasinin sulari yuyur Buxta Vasili Matveyevic Babkin terefinden 1882 ci ilde tetqiq edilmisdir Buxta Ivan Aleksandrovic Molcanskinin serefine adlandirilmisdir IqlimiAdada en soyuq ay yanvardir Bu zaman orta temperatur 11 C olur En isti ay ise avqustdur bu ayin orta temperaturu 21 C Ay uzre gunesli saatlarin sayi Yanvar Feval Mart Aprel May Iyun Iyul Avqust Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr Il200 199 202 192 165 127 118 156 209 213 170 179 2130MenbeBolshoj Pelis na sajte Shamora infoIstinadlar MOLCAN buxta khasan district narod ru rus Xasan rayonu 2017 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 23