Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşıq Veysəl (türk. Veysel Şatıroğlu; 25 oktyabr 1894, Sarqışla, Sivas ili – 21 mart 1973, Sarqışla, Sivas ili) — Türk xalq ozanı. Əfşar boyunun Şatırlı obasına mənsub musiqiçi.
| Aşıq Veysəl | |
|---|---|
| türk. Veysel Şatıroğlu | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ləqəbi | Âşık Veysel |
| Doğum tarixi | 25 oktyabr 1894 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 mart 1973(78 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər xərçəngi |
| Vətəndaşlığı | |
| Milliyyəti | Türk |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | musiqiçi, müğənni, şair, bəstəkar, mahnı yazarı[d], aşıq |
| Fəaliyyət illəri | 1899-cu ildən |
| Janr | Türkiyə xalq musiqisi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Aşıq Veysəl Şatıroğlu 1894-cü ilin oktyabr ayında Sivasın Şarkışla səmtinə bağlı Sivrialan kəndində dünyaya gəlmişdir. Anası Gülizar, atası isə Əhməd adlı kəndilər idi. Veysəlin iki bacısı həmin zamanlarda ərazidə geniş yayılmış çiçək xəstəliyi səbəbindən gənc yaşda vəfat edirlər. Ailənin oğlan övladı da yeddi yaşı olarkən həmin xəstəlikdən hər iki gözünü itirir. Aşıq Veysəl uşaqlıq dövrlərinə təsadüf edən olayı bu şəkildə xatırlamışdır:
 | Çiçək xəstəliyinə tutulmamışdan əvvəl anam mənim üçün gözəl köynək toxumuşdu. Həmin köynəyi geyinib məni çox istəyən bir nəfərin yanına getmişdim. Geyimim xoşuna gəlmişdi. Həmin gün yağışlı bir gündü, evə qayıdarkən yıxıldım və bir daha ayağa dura bilmədim. Çiçək xəstəliyinə yoluxmuşdum.. Xəstəliyi ağır keçirdirdim. İlk əvvəl sol gözüm tutuldu və daha sonra isə sağ.. Həmin gündən bu günə dünya mənim üçün bir zindandır.. |  |
Yetmiş doqquz il ömür sürən Aşıq Veysəl bu ömrünün cəmi 6–7 ilini gözlərilə işıqlı dünyaya baxa bilmişdir. Qalan ömründə Veysəl özü demişkən dünyaya qəlbinin gözü ilə baxmışdır. Onun fikrinə görə aşıq işıqlı dünyada baş verən olaylara gözlərilə deyil, könlü, ürəyi ilə baxmalıdır. Elə buna görə də o, gözlərini açmaq belə mümkün olsa da, buna icazə verməyəcəyini söyləyir. Çünki aşıq özü üçün qurduğu öz aləmini, öz kiçik dünyasını məhv etmək istəmir. Gözləri açılsa onun bu dünyası dağılıb gedər. Aşıq Veysəl zülmətə qərq olmuş öz işıqlı dünyasında nələr yaratmamışdır. Gözlərinin xarici aləmə, işıqlı dünyaya bağlanması ona çox dolğun və zəngin bir daxili aləm qazandırmışdır. Daxili, dəruni qəlbi müşahidələri çox güclüdür. Zəmanəsinin olaylarını, ətrafında baş verən əhvalatları, olub-bitənləri dərindən duyur və əsərlərində yaşadırdı. Əsərlərində son dərəcə böyük humanist olan Veysəl həyatda da insanlığa, yurddaşlarına xidmət etməyi öz başlıca vəzifəsi və borcu sayırdı. Onun öz yaxınları və həmkəndlilərilə birlikdə, məhz onun özünün təşəbbüsü ilə saldırdığı bağlar, körpülər və digər xeyirxah işlər heç vaxt unudulmaz. Aşıq Veysəl öncə başqa aşıqların şerlərini oxuyardı. 1931-ci ildə təşkil olunmuş "Xalq şairləri bayramı"nda iştirak edir və bundan sonra özünü bir aşıq kimi hiss etməyə başlayır. Bir vəfalı yoldaşı ilə sazını götürüb vətənini qarışqarış gəzməyə və şerlərini oxumağa başladı. 29 oktyabr 1933-cü ildə Cümhuriyyətin qurulmasının on illiyi münasibətilə Ankarada milli bayramda iştirak edib şerlərini ifa etdi. Onun tanınmasında XX yüzilliyin 30-cu illərində Sivasda ədəbiyyat müəllimi işləyən görkəmli şair, dramaturq və publisist Əhməd Qüdsi Təcərin xidmətləri xüsusilə böyükdür. Aşıq Veysəl Şatıroğlu bir müddət, özəlliklə də 1943–1946-cı illərdə Arifiyə, Həsənoğlan, Yıldızeli, Kastamonu və Əskişəhərin Çiftələr kənd institutlarında xalq türküləri müəllimi kimi də fəaliyyət göstərmişdir. Tez-tez İstanbul və Ankara radiolarında sazıyla, sözüylə çıxış edən Veysəl Şatıroğlu altı övlad böyütmüşdür. Aşığın ilk şerlər kitabı 1944-cü ildə Ankarada "Deyişlər" adı ilə çap olunmuşdur. Daha sonralar onun "Sazımdan səslər", "Aşıq Veysəl", "Dostlar məni xatırlasın" və s. kitabları işıq üzü görür. Saz şairi 1973-cü ildə martın 12-də doğma kəndi Sivrialanda dünyasını dəyişmişdir. Aşığın durumunu və vətən qarşısındakı xidmətlərini nəzərə alaraq 1960-cı ildən ona özəl təqaüd ayrılmış, xatirəsini əbədiləşdirmək üçün haqqında film çəkilmiş və İstanbuldakı məşhur Gülxana parkında heykəli ucaldılmışdır. Ümid Yaşar Oğuzcan, Süleyman Arısoy, Tahir Qüdsi Makal, Adnan Binyazar, Ümid Kaftancıoğlu, Sabahəddin Eyyuboğlu, Möhsün Durucan və başqa bu kimi qələm sahibləri onun həyat və yaradıcılığı haqqında maraqlı əsərlər yazmışlar. Aşığın həyat və yaradıcılığı Azərbaycanda da bəzi tədqiqatçıların diqqətini çəkmişdir. X. C. Quliyeva-Qafqazlı, Ə. Kərimov onunla bağlı araşdırmalarında maraqlı bilgilər vermişlər. Əsərlərindən də görünür ki, Aşıq Veysəl elini-obasını sevən, elinin-obasının dərdini-qəmini çəkən, ictimai yaşamın hər bir sahəsinə qəlbilə nəzər salan, müşahidələr aparan və bütün bunlara öz münasibətini bildirən bir xalq sənətka-rıdır. Bu el aşığı istər gerçək həyatda, istərsə də poetik əsərlərində yurddaşlarının sevincinə də, kədərinə də şərik olur və şerlərində xalqın güzəranını incəliklə tərənnüm edirdi.
Yaradcılığı
Aşıq Veysəlin yaradıcılığında humanizm, eşq, yurd sevgisi özəl yer tutur. Aşıq vətəninə müraciətlə yazdığı şerlərinin birində "sən eşqsən, mən Məcnun, sən gülsən, mən isə bülbül, əgər sən olmasaydın, mən də olmazdım" deyir. Vətən sevgisi onda çox güclüdür. Aşıq-şairin ömür yoldaşı saza münasibəti də çox maraqlıdır. Veysəl "Sazıma" şerində sanki doğma adamına, sevimli övladma vəsiyyət eləyir. Sazı canlı adam kimi səsləndirir və öz nəsihətlərinə əməl etməyə səsləyir. Şer altı bənddən ibarətdir. 1965-ci ildə aşıq dövlət tərəfindən maaş ilə təmin edilir. 1970-ci illərdə isə Hümeyra,, Fikrət Qızılox və Esin Əfşar kimi sənətçilərin aşıq tərəfindən yazılan mahnıları səsləndirməsi onun şöhrətini bütün ölkə hüdudularına yayılması ilə nəticələnir. Aşıq Veysəl 1973-cü ildə 78 yaşında olarkən ağciyər xərçəngindən vəfat etmişdir.
Aşıq Veysəl Şatıroğlu XX yüzillikdə Qaracaoğlan, Dərdli, Əmrahlar, Seyrani, Dadaloğlu kimi nəhəng sələflərinin ən ləyaqətli davamçısı olmuşdur.
Aşıq Vəysəl Muzeyi
Sivas'da yerləşən Xalq Aşıqı Aşıq Vəysəl Şatıroğlu'nun muzeyə çevrilmiş evi, Avropa Birliyi-Türkiyə Mədəniyyətlərarası Dialoqu-Muzeylər Hibi Proqramı çərçivəsində yeniləndikdən sonra, sərgi sahəsi yeni bir anlayışla tərtib edildi. Muzeydə sergilenən şəxsi əşyaları, şəkilləri, şeirləri və onunla bağlı nəşr edilmiş əsərlər, ziyarətçilərə Aşıq Vəysəl'in həyat hekayəsini anlatır. Aşıq Vəysəl Muzeyi, Sivas'ın turizm potensialını artırmaqda və mədəni turizm mənbəyi olaraq da böyük bir önəmə malikdir. Hər il köyündə "Aşıq Vəysəl Aşıqlar Bayramı" adı altında keçirilən festival isə Aşıq Vəysəl'in xatirəsini yaşatmağa davam edir.
Əsərləri
- Anlatamam derdimi (5:24)
- Arasam seni gül ilen (4:18)
- Atatürk'e ağıt (5:26)
- Beni hor görme (2:46)
- Beş günlük Dünya (3:58)
- Bir kökte uzamış (4:55)
- Birlik destani (1:42)
- Çiçekler (3:05)
- Cümle âlem senindir (6:44)
- Derdimi dökersem derin dereye (4:51)
- Dost çevirmiş yüzünü benden (3:12)
- Dost yolunda (4:43)
- Dostlar beni hatırlasın (6:02)
- Dün gece yar eşiğinde (4:28)
- Dünya'ya gelmemde maksat (2:43)
- Esti bahar yeli (2:41)
- Gel ey âşık (5:35)
- Gonca gülün kokusuna (5:24)
- Gönül sana nasihatim (6:40)
- Gözyaşı armağan (3:32)
- Güzelliğin on para etmez (4:31)
- Kahpe felek (2:58)
- Kara toprak (9:25)
- Kızılırmak seni seni (4:58)
- Küçük dünyam (5:17)
- Murat (5:13)
- Ne ötersin dertli dertli (3:05)
- Necip (3:16)
- Sazım (6:02)
- Seherin vaktinde (5:01)
- Sekizinci ayın yirmi ikisi (4:43)
- Sen varsın (4:01)
- Şu geniş Dünya'ya (7:27)
- Uzun ince bir yoldayım (2:23)
- Yaz gelsin (3:02)
- Yıldız (Sivas ellerinde) (3:16)
Qeyd: Mötərizədə göstərilmiş vaxt əsərlərin müddətini göstərir.
Mənbə
- Aydın Abi Aydın "Türkiyə ədəbiyyatı tarixi"(müqayisəli) I cild. Bakı: "Təknur", 2010. s. 234–238
İstinadlar
- Aşık Veysel // filmportal.de. 2005.
- Azərbaycan Aşıqlar Birliyi. (PDF) (az.). “Zərdabi Nəşr” MMC nəşriyyatı. 2020. Archived from the original on 2023-06-16. İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- Gündem SİVAS. "Aşık Veysel Müzesi, Ziyaretçilerine Tarihî Bir Yolculuk Sunuyor". GÜNDEM SİVAS | SİVAS HABERLERİ. 6 Mayıs 2023 tarixində .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asiq Veysel turk Veysel Satiroglu 25 oktyabr 1894 Sarqisla Sivas ili 21 mart 1973 Sarqisla Sivas ili Turk xalq ozani Efsar boyunun Satirli obasina mensub musiqici Asiq Veyselturk Veysel SatirogluUmumi melumatlarLeqebi Asik VeyselDogum tarixi 25 oktyabr 1894 1894 10 25 Dogum yeri Sarqisla Sivas ili TurkiyeVefat tarixi 21 mart 1973 1973 03 21 78 yasinda Vefat yeri Sarqisla Sivas ili TurkiyeVefat sebebi agciyer xercengiVetendasligi Osmanli imperiyasi TurkiyeMilliyyeti TurkMusiqici melumatlariFealiyyeti musiqici mugenni sair bestekar mahni yazari d asiqFealiyyet illeri 1899 cu ildenJanr Turkiye xalq musiqisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAsiq Veysel Satiroglu 1894 cu ilin oktyabr ayinda Sivasin Sarkisla semtine bagli Sivrialan kendinde dunyaya gelmisdir Anasi Gulizar atasi ise Ehmed adli kendiler idi Veyselin iki bacisi hemin zamanlarda erazide genis yayilmis cicek xesteliyi sebebinden genc yasda vefat edirler Ailenin oglan ovladi da yeddi yasi olarken hemin xestelikden her iki gozunu itirir Asiq Veysel usaqliq dovrlerine tesaduf eden olayi bu sekilde xatirlamisdir Cicek xesteliyine tutulmamisdan evvel anam menim ucun gozel koynek toxumusdu Hemin koyneyi geyinib meni cox isteyen bir neferin yanina getmisdim Geyimim xosuna gelmisdi Hemin gun yagisli bir gundu eve qayidarken yixildim ve bir daha ayaga dura bilmedim Cicek xesteliyine yoluxmusdum Xesteliyi agir kecirdirdim Ilk evvel sol gozum tutuldu ve daha sonra ise sag Hemin gunden bu gune dunya menim ucun bir zindandir Yetmis doqquz il omur suren Asiq Veysel bu omrunun cemi 6 7 ilini gozlerile isiqli dunyaya baxa bilmisdir Qalan omrunde Veysel ozu demisken dunyaya qelbinin gozu ile baxmisdir Onun fikrine gore asiq isiqli dunyada bas veren olaylara gozlerile deyil konlu ureyi ile baxmalidir Ele buna gore de o gozlerini acmaq bele mumkun olsa da buna icaze vermeyeceyini soyleyir Cunki asiq ozu ucun qurdugu oz alemini oz kicik dunyasini mehv etmek istemir Gozleri acilsa onun bu dunyasi dagilib geder Asiq Veysel zulmete qerq olmus oz isiqli dunyasinda neler yaratmamisdir Gozlerinin xarici aleme isiqli dunyaya baglanmasi ona cox dolgun ve zengin bir daxili alem qazandirmisdir Daxili deruni qelbi musahideleri cox gucludur Zemanesinin olaylarini etrafinda bas veren ehvalatlari olub bitenleri derinden duyur ve eserlerinde yasadirdi Eserlerinde son derece boyuk humanist olan Veysel heyatda da insanliga yurddaslarina xidmet etmeyi oz baslica vezifesi ve borcu sayirdi Onun oz yaxinlari ve hemkendlilerile birlikde mehz onun ozunun tesebbusu ile saldirdigi baglar korpuler ve diger xeyirxah isler hec vaxt unudulmaz Asiq Veysel once basqa asiqlarin serlerini oxuyardi 1931 ci ilde teskil olunmus Xalq sairleri bayrami nda istirak edir ve bundan sonra ozunu bir asiq kimi hiss etmeye baslayir Bir vefali yoldasi ile sazini goturub vetenini qarisqaris gezmeye ve serlerini oxumaga basladi 29 oktyabr 1933 cu ilde Cumhuriyyetin qurulmasinin on illiyi munasibetile Ankarada milli bayramda istirak edib serlerini ifa etdi Onun taninmasinda XX yuzilliyin 30 cu illerinde Sivasda edebiyyat muellimi isleyen gorkemli sair dramaturq ve publisist Ehmed Qudsi Tecerin xidmetleri xususile boyukdur Asiq Veysel Satiroglu bir muddet ozellikle de 1943 1946 ci illerde Arifiye Hesenoglan Yildizeli Kastamonu ve Eskiseherin Cifteler kend institutlarinda xalq turkuleri muellimi kimi de fealiyyet gostermisdir Tez tez Istanbul ve Ankara radiolarinda saziyla sozuyle cixis eden Veysel Satiroglu alti ovlad boyutmusdur Asigin ilk serler kitabi 1944 cu ilde Ankarada Deyisler adi ile cap olunmusdur Daha sonralar onun Sazimdan sesler Asiq Veysel Dostlar meni xatirlasin ve s kitablari isiq uzu gorur Saz sairi 1973 cu ilde martin 12 de dogma kendi Sivrialanda dunyasini deyismisdir Asigin durumunu ve veten qarsisindaki xidmetlerini nezere alaraq 1960 ci ilden ona ozel teqaud ayrilmis xatiresini ebedilesdirmek ucun haqqinda film cekilmis ve Istanbuldaki meshur Gulxana parkinda heykeli ucaldilmisdir Umid Yasar Oguzcan Suleyman Arisoy Tahir Qudsi Makal Adnan Binyazar Umid Kaftancioglu Sabaheddin Eyyuboglu Mohsun Durucan ve basqa bu kimi qelem sahibleri onun heyat ve yaradiciligi haqqinda maraqli eserler yazmislar Asigin heyat ve yaradiciligi Azerbaycanda da bezi tedqiqatcilarin diqqetini cekmisdir X C Quliyeva Qafqazli E Kerimov onunla bagli arasdirmalarinda maraqli bilgiler vermisler Eserlerinden de gorunur ki Asiq Veysel elini obasini seven elinin obasinin derdini qemini ceken ictimai yasamin her bir sahesine qelbile nezer salan musahideler aparan ve butun bunlara oz munasibetini bildiren bir xalq senetka ridir Bu el asigi ister gercek heyatda isterse de poetik eserlerinde yurddaslarinin sevincine de kederine de serik olur ve serlerinde xalqin guzeranini incelikle terennum edirdi YaradciligiAsiq Veyselin yaradiciliginda humanizm esq yurd sevgisi ozel yer tutur Asiq vetenine muracietle yazdigi serlerinin birinde sen esqsen men Mecnun sen gulsen men ise bulbul eger sen olmasaydin men de olmazdim deyir Veten sevgisi onda cox gucludur Asiq sairin omur yoldasi saza munasibeti de cox maraqlidir Veysel Sazima serinde sanki dogma adamina sevimli ovladma vesiyyet eleyir Sazi canli adam kimi seslendirir ve oz nesihetlerine emel etmeye sesleyir Ser alti bendden ibaretdir 1965 ci ilde asiq dovlet terefinden maas ile temin edilir 1970 ci illerde ise Humeyra Fikret Qizilox ve Esin Efsar kimi senetcilerin asiq terefinden yazilan mahnilari seslendirmesi onun sohretini butun olke hududularina yayilmasi ile neticelenir Asiq Veysel 1973 cu ilde 78 yasinda olarken agciyer xercenginden vefat etmisdir Asiq Veysel Satiroglu XX yuzillikde Qaracaoglan Derdli Emrahlar Seyrani Dadaloglu kimi neheng seleflerinin en leyaqetli davamcisi olmusdur Asiq Veysel MuzeyiSivas da yerlesen Xalq Asiqi Asiq Veysel Satiroglu nun muzeye cevrilmis evi Avropa Birliyi Turkiye Medeniyyetlerarasi Dialoqu Muzeyler Hibi Proqrami cercivesinde yenilendikden sonra sergi sahesi yeni bir anlayisla tertib edildi Muzeyde sergilenen sexsi esyalari sekilleri seirleri ve onunla bagli nesr edilmis eserler ziyaretcilere Asiq Veysel in heyat hekayesini anlatir Asiq Veysel Muzeyi Sivas in turizm potensialini artirmaqda ve medeni turizm menbeyi olaraq da boyuk bir oneme malikdir Her il koyunde Asiq Veysel Asiqlar Bayrami adi altinda kecirilen festival ise Asiq Veysel in xatiresini yasatmaga davam edir EserleriAnlatamam derdimi 5 24 Arasam seni gul ilen 4 18 Ataturk e agit 5 26 Beni hor gorme 2 46 Bes gunluk Dunya 3 58 Bir kokte uzamis 4 55 Birlik destani 1 42 Cicekler 3 05 Cumle alem senindir 6 44 Derdimi dokersem derin dereye 4 51 Dost cevirmis yuzunu benden 3 12 Dost yolunda 4 43 Dostlar beni hatirlasin 6 02 Dun gece yar esiginde 4 28 Dunya ya gelmemde maksat 2 43 Esti bahar yeli 2 41 Gel ey asik 5 35 Gonca gulun kokusuna 5 24 Gonul sana nasihatim 6 40 Gozyasi armagan 3 32 Guzelligin on para etmez 4 31 Kahpe felek 2 58 Kara toprak 9 25 Kizilirmak seni seni 4 58 Kucuk dunyam 5 17 Murat 5 13 Ne otersin dertli dertli 3 05 Necip 3 16 Sazim 6 02 Seherin vaktinde 5 01 Sekizinci ayin yirmi ikisi 4 43 Sen varsin 4 01 Su genis Dunya ya 7 27 Uzun ince bir yoldayim 2 23 Yaz gelsin 3 02 Yildiz Sivas ellerinde 3 16 Qeyd Moterizede gosterilmis vaxt eserlerin muddetini gosterir MenbeAydin Abi Aydin Turkiye edebiyyati tarixi muqayiseli I cild Baki Teknur 2010 s 234 238IstinadlarAsik Veysel filmportal de 2005 Azerbaycan Asiqlar Birliyi PDF az Zerdabi Nesr MMC nesriyyati 2020 Archived from the original on 2023 06 16 Istifade tarixi 17 iyun 2023 Gundem SIVAS Asik Veysel Muzesi Ziyaretcilerine Tarihi Bir Yolculuk Sunuyor GUNDEM SIVAS SIVAS HABERLERI 6 Mayis 2023 tarixinde Xarici kecidler