Ağşəmsəddin və ya Məhməd Şəmsəddin (1389, Dəməşq, Osmanlı imperiyası – 16 fevral 1459, Göynük (Bolu), Osmanlı imperiyası) — türk alim, təbib, Şəmsîyyə-î Bayramîyyə təriqətinin qurucusu. O, Osmanlı sultanı II Mehmedin müəllimi olmuşdur.
Ağşəmsəddin | |
---|---|
Doğum tarixi | 1389 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 16 fevral 1459 |
Vəfat yeri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1389-cu ildə Şeyx Həmzənin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Rəvayətə görə, Akşəmsəddin ata tərəfdən Ebu Zerr Giffarinin soyundandır. Ilk təhsilini atasından alan Akşemsəddinin 7 yaşında hafiz olduğu iddia edilir. Ailəsi ilə birlikdə Çorum-Osmancık mahalının Sarpın Kavak kəndində məskunlaşıb. Atasının ölümündən sonra Amasya və Osmancık mədrəsələrində təhsilini başa vuran Akşəmsəddin Osmancık mədrəsəsində müəllim işləyir. Eyni zamanda o, təbabət və əczaçılıqla da maraqlanaraq təbabət elmini öyrənib. Akşemsəddin təsəvvüflə maraqlandığı üçün İrana səyahət edir, lakin ümid etdiyini tapa bilmədiyi üçün yenidən Anadoluya qayıtmalı oldu. O, Ankarada Hacı Bayram Velinin yanına gedir. Amma qısa zaman sonra ordan ayrılıb Hələbə gedir. Hələbdə bir gecə yuxusunda boynuna zəncir bağlandığını, zəncirinin o biri ucunun isə Hacı Bayram Vəlinin əlində olduğunu və onu Ankaraya tərəf çəkdiyini görür. Bundan sonra Ankaraya qayıtdı. Qısa müddət ərzində təsəvvüfün bütün yollarını və incəliklərini öyrənən Akşemsəddin bu uğuruna görə Hacı Bayram Vəlidən vəsiqə alaraq onun icazəsi ilə Ankaranı tərk edərək Bəypazarıda məskunlaşır. Beypazarında böyük şöhrət tapan Akşemsəddin qısa müddətdən sonra oradan ayrılaraq İskilipə, buradan da Göynük mahalına köçür. Göynükdə yeni dəyirman, məscid tikdirən Ağşəmsəddin övladlarının təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olmuş, digər tərəfdən də əsərlərini yazmış, yeddi dəfə həccə getmək imkanı qazanmışdır. Akşemsəddinin on iki uşağı olduğu qeyd olunsa da, başqa mənbələrdə yalnız on uşağın adı çəkilir.
İstanbulun fəthi
Ağşəmsəddinin əsl şöhrəti, II Muradın əmri və istəyi ilə II Məhmədin müəllimi təyin olunması ilə başlayır. Onun İstanbulun fatehi Fâteh Sultan Məhmədlə tanışlığı hacı bayram Vəli vasitəsilə olmuşdur.Ağşəmsəddinin İstanbulun fəthində rolu böyükdür. O, övladları, tələbələri və davamçıları ilə birlikdə fəth ordusuna qatıldı.
Ağşəmsəddin və tibb
Mənbələrdə Akşemsəddinin tibb elmini necə və kimdən öyrəndiyi barədə dəqiq məlumat yoxdur. Bununla əlaqədar olaraq Şotland şərqşünası Elias Con Gibb "Osmanlı Poeziya Tarixi" əsərində Akşemsəddinin Aşkın Yolculuğu: Hacı Bayram-ı Veli 13–14. Bölümnin yanında olduğu illərdə tibb elminə yiyələndiyini qeyd edir və ondan alim və mübarək bir insan kimi bəhs edir. Onun yalnız fiziki deyil, ruhi xəstəlikləri də müalicə etdiyi bildirilir.
Əsərləri
- Risaletü'n-Nûriye
- Hall-i Müşkilât
- Makamât-ı Evliyâ
- Kitabü't Tıb
- Maddetü'l-Hayat
- Def'ü Metain
- Nasihatnamei
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119386372 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Yıldız, Mehmet. "BAZI TASAVVUFİ KAVRAMLAR EŞLİĞİNDE BİR ÖRNEK ŞAHSİYET "AKŞEMSEDDİN". Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi. 4 (8). 2017: 51.
- Yılmaz, Mehmet. "BAZI TASAVVUFİ KAVRAMLAR EŞLİĞİNDE BİR ÖRNEK ŞAHSİYET "AKŞEMSEDDİN"". Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi. 4. 2017: 51.
- Yılmaz, Mehmet. "BAZI TASAVVUFİ KAVRAMLAR EŞLİĞİNDE BİR ÖRNEK ŞAHSİYET "AKŞEMSEDDİN"". Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi. 4. 2017: 6.
- Elias John Wilkinson Gibb. History of Ottoman Poetry (İngilis). 3. 1900–1909. səh. 138.
Xarici keçidlər
2. Murat Kimdir? 2. Murat'ın Yaptıkları Ve Başlıca Katkıları Nelerdir? Gün Gün İSTANBUL'UN FETHİ (1453) Fatih Sultan Mehmed #1
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agsemseddin ve ya Mehmed Semseddin 1389 Demesq Osmanli imperiyasi 16 fevral 1459 Goynuk Bolu Osmanli imperiyasi turk alim tebib Semsiyye i Bayramiyye teriqetinin qurucusu O Osmanli sultani II Mehmedin muellimi olmusdur AgsemseddinDogum tarixi 1389Dogum yeri Demesq Osmanli imperiyasiVefat tarixi 16 fevral 1459Vefat yeri Goynuk Bolu Osmanli imperiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1389 cu ilde Seyx Hemzenin ailesinde dunyaya gelmisdir Revayete gore Aksemseddin ata terefden Ebu Zerr Giffarinin soyundandir Ilk tehsilini atasindan alan Aksemseddinin 7 yasinda hafiz oldugu iddia edilir Ailesi ile birlikde Corum Osmancik mahalinin Sarpin Kavak kendinde meskunlasib Atasinin olumunden sonra Amasya ve Osmancik medreselerinde tehsilini basa vuran Aksemseddin Osmancik medresesinde muellim isleyir Eyni zamanda o tebabet ve eczaciliqla da maraqlanaraq tebabet elmini oyrenib Aksemseddin tesevvufle maraqlandigi ucun Irana seyahet edir lakin umid etdiyini tapa bilmediyi ucun yeniden Anadoluya qayitmali oldu O Ankarada Haci Bayram Velinin yanina gedir Amma qisa zaman sonra ordan ayrilib Helebe gedir Helebde bir gece yuxusunda boynuna zencir baglandigini zencirinin o biri ucunun ise Haci Bayram Velinin elinde oldugunu ve onu Ankaraya teref cekdiyini gorur Bundan sonra Ankaraya qayitdi Qisa muddet erzinde tesevvufun butun yollarini ve inceliklerini oyrenen Aksemseddin bu uguruna gore Haci Bayram Veliden vesiqe alaraq onun icazesi ile Ankarani terk ederek Beypazarida meskunlasir Beypazarinda boyuk sohret tapan Aksemseddin qisa muddetden sonra oradan ayrilaraq Iskilipe buradan da Goynuk mahalina kocur Goynukde yeni deyirman mescid tikdiren Agsemseddin ovladlarinin telim terbiyesi ile mesgul olmus diger terefden de eserlerini yazmis yeddi defe hecce getmek imkani qazanmisdir Aksemseddinin on iki usagi oldugu qeyd olunsa da basqa menbelerde yalniz on usagin adi cekilir Istanbulun fethiAgsemseddinin esl sohreti II Muradin emri ve isteyi ile II Mehmedin muellimi teyin olunmasi ile baslayir Onun Istanbulun fatehi Fateh Sultan Mehmedle tanisligi haci bayram Veli vasitesile olmusdur Agsemseddinin Istanbulun fethinde rolu boyukdur O ovladlari telebeleri ve davamcilari ile birlikde feth ordusuna qatildi Agsemseddin ve tibbMenbelerde Aksemseddinin tibb elmini nece ve kimden oyrendiyi barede deqiq melumat yoxdur Bununla elaqedar olaraq Sotland serqsunasi Elias Con Gibb Osmanli Poeziya Tarixi eserinde Aksemseddinin Askin Yolculugu Haci Bayram i Veli 13 14 Bolumnin yaninda oldugu illerde tibb elmine yiyelendiyini qeyd edir ve ondan alim ve mubarek bir insan kimi behs edir Onun yalniz fiziki deyil ruhi xestelikleri de mualice etdiyi bildirilir EserleriRisaletu n Nuriye Hall i Muskilat Makamat i Evliya Kitabu t Tib Maddetu l Hayat Def u Metain NasihatnameiIstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 119386372 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Yildiz Mehmet BAZI TASAVVUFI KAVRAMLAR ESLIGINDE BIR ORNEK SAHSIYET AKSEMSEDDIN Bartin Universitesi Islami Ilimler Fakultesi Dergisi 4 8 2017 51 Yilmaz Mehmet BAZI TASAVVUFI KAVRAMLAR ESLIGINDE BIR ORNEK SAHSIYET AKSEMSEDDIN Bartin Universitesi Islami Ilimler Fakultesi Dergisi 4 2017 51 Yilmaz Mehmet BAZI TASAVVUFI KAVRAMLAR ESLIGINDE BIR ORNEK SAHSIYET AKSEMSEDDIN Bartin Universitesi Islami Ilimler Fakultesi Dergisi 4 2017 6 Elias John Wilkinson Gibb History of Ottoman Poetry Ingilis 3 1900 1909 seh 138 Xarici kecidler2 Murat Kimdir 2 Murat in Yaptiklari Ve Baslica Katkilari Nelerdir Gun Gun ISTANBUL UN FETHI 1453 Fatih Sultan Mehmed 1