Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan–Türkmənistan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.
| Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Azərbaycan Respublikasının Türkmənistandakı Səfirliyi | |||||
| Səfir | Qismət Gözəlov | ||||
| Ünvan | Aşqabad, Bilim küç., 44 | ||||
| Türkmənistanın Azərbaycan Respublikasındakı Səfirliyi | |||||
| Səfir | Mekan İşanquliyev | ||||
| Ünvan | Bakı, Cəlil Məmmədquluzadə küç., 85/266 AZ1078 | ||||
| Digər | |||||
| Quruluş tarixi | 9 iyun 1992 | ||||
| Dövriyyə | 0,54 mlrd doll. (2022) | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Azərbaycan ilə Türkmənistan münasibətlərinin tarixi qədim tarixə malikdir. Belə ki, azərbaycanlılar və türkmənlər eyni kökə, mədəniyyətə, qədim tarixi münasibətlərə və ənənələrə malikdirlər. Bundan başqa bu xalqları dil və din eyniliyi də birləşdirir. Orta Asiya xalqları içərisində milli mənsubiyyəti baxımından azərbaycanlılara ən yaxın olan xalqlardan biri məhz türkmənlər hesab olunur. Hər iki xalq türklərin oğuz boyundandır.
1930-cu ildə vətənpərvər Azərbaycan şairi Almas İldırım Türkmənistana sürgün edilmişdir. Bundan sonra o, orada bir müddət məktəb direktoru vəzifəsində çalışmışdır. Ancaq ona doğma türkmən elində də yaşamağa imkan verilməmişdir.
Hər iki ölkə SSRİ-nin tərkibində müttəfiq respublika olmuşlar. Elə həmin dövrdə də onlar arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr formalaşmışdır. SSRİ dağıldıqdan, postsovet məkanında müstəqil dövlətlər yarandıqdan sonra bu münasibətlər daha da inkişaf etməyə başlamışdır.
Diplomatik əlaqələr
İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin iyun ayının 9-da qurulmuşdur.1999-cu il iyunun 8-də Türkmənistanın Azərbaycanda səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. 2001-ci il iyunun 4-də Türkmənistan tərəfi maliyyə problemlərini əsas gətirərək Azərbaycandakı səfirliyinin fəaliyyətinə müvəqqəti xitam verib. 2008-ci ildə səfirlik yenidən öz fəaliyyətini bərpa edib. 2002-ci ilin avqustunda isə Azərbaycanın Aşqabadda səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. Saparmurat Niyazovun hakimiyyəti dövründə iki ölkə arasında münasibətlər kifayət qədər mürəkkəb olub. Xüsusən, Xəzərin hüquqi statusu və milli sektorların sərhədləri ilə bağlı Türkmənistanın nümayiş etdirdiyi mövqe Xəzər bölgəsi ölkələri arasında narahatçılığa səbəb olub. Bundan başqa, Xəzər dənizində əməkdaşlıq, onun karbohidrogen ehtiyatlarının işlənməsi və xarici bazarlara çıxarılması məsələsində də Türkmənistanın qeyri - prinsipial mövqeyi bu ölkənin tərəfdaş mövqeyinə xələl gətirib.
1993-cü ili dekabrın 23-24-də Aşqabadda keçirilən MDB-yə üzv ölkələrin başçılarının Zirvə toplantısında iştirak edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevlə Türkmənistan Prezidenti Saparmurad Niyazov arasında keçirilmiş görüşdə iki ölkə arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsi, maraq doğuran regional və beynəlxalq məsələlər barəsində fikir mübadiləsi aparılıb.
1994-cü il oktyabrın 26-27-də Türkmənistanın müstəqillik günü münasibətilə keçirilən tədbirlərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev iştirak edib.
1996-cı il martın 18-19-da Türkmənistan prezidenti Saparmurat Niyazov Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib. Səfər çərçivəsində iki ölkə arasında bi sıra sənədlər imzalanıb. Azərbaycan Respublikası və Turkmənistan arasında dostluq və əməkdaslıq haqqında muqavilə, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti H.Əliyevlə Turkmənistan Prezidenti S.Niyazovun Bakı Bəyannaməsi, təhsil sahəsində əməkdaslıq haqqında saziş, Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi ilə Turkmənistan Xarici İşlər Nazirliyi arasında məsləhətləşmələr haqqında protokol, konsulluq konvensiyası, Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi və Türkmənistan Milli Təhlükəsizlik Komitəsi arasında əməkdaşlıq və qarşılıqlı fəaliyyət haqqında saziş, dəniz ticarət gəmiciliyi sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş və digər sənədlər imzalanıb.
1997-ci il dekabrın 13-də Tehranda keçirilmiş İslam Konfransı Təşkilatının Zirvə toplantısında Prezident Heydər Əliyevlə Prezident Saparmurat Niyazov arasında keçirilən görüşdə Xəzər dənizinin orta xəttinin müəyyən edilməsi və Xəzər dənizində bir sıra neft yataqlarının mənsubluğu məsələlərinin həll edilməsi üçün iki ölkə arasında ekspertlər qrupunun yaradılması haqqında razılıq əldə olunub. 17-19 noyabr 2007-ci ildə Bakıda Türkdilli Dövlət və cəmiyyətlərinin dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlığının XI Qurultayı keçirilib. Qurultayda Türkmənistanın Nazirlər Kabinetinin Sədr müavini X.Saparlıyevin rəhbərliyi ilə nümayəndə heyəti iştirak edib. X.Saparlıyevi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev qəbul edib.
7 aprel 2008-ci ildə Türkmənistanın Müdafiə Naziri A.Mamedgeldıyev Azərbaycana səfər edib. Səfər zamanı A. Mamedgeldıyevi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlnam Əliyev qəbul edib.
90-cı illərin sonlarından etibarən soyuqlaşan ikitərəfli münasibətlər tədricən mülayimləşməyə başlayıb. 2008-ci il mayın 19-da Türkmənistanın yeni prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədov Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib. İki prezidentin təkbətək görüşü olub. Görüşdə Azərbaycan - Türkmənistan münasibətlərinin inkişaf perspektivləri və bu prosesin fəallaşmasında dövlət başçılarının görüşlərinin rolu vurğulanıb. Türkmənistanın dövlət başçısının Azərbaycana bu rəsmi səfərinin ikitərəfli əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə xidmət edəcəyinə əminlik bildirilib. Danışıqlardan sonra iki ölkənin maliyyə, xarici işlər və nəqliyyat nazirlikləri arasında əməkdaşlıq haqqında sazişlər imzalanıb.
Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədovun Azərbaycana rəsmi səfərinə dair dövlət başçıları bəyanatla çıxış ediblər.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bəyanatında bildirib: "...Bu gün müzakirə etdiyimiz mövzulardan biri də Xəzər problemi idi. Biz Xəzəryanı ölkələrin dövlət başçılarının Tehran sammitinin yekunlarını, eləcə də Xəzərdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinin gələcək yollarını razılıq hissi ilə qeyd etdik. Əminik ki, Türkmənistanın və Azərbaycanın bu istiqamətdə səmərəli qarşılıqlı fəaliyyəti həmin məsələnin hərtərəfli tənzimlənməsinə kömək edəcəkdir...".
Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədov isə bəyanatında qeyd edib ki, "...İlk növbədə, bütün dünyada enerji dövlətləri statusuna malik olan hər iki ölkənin iqtisadiyyatı üçün baza əhəmiyyəti kəsb edən yanacaq-energetika sektorunda tərəfdaşlıqdan söhbət gedir. Möhtərəm İlham Heydər oğlu ilə bugünkü danışıqların gedişində biz bu mövzuya xüsusi diqqət yetirdik. Bizim ümumi fikrimiz belədir ki, məhz bu sahə gələcək dövlətlərarası tərəfdaşlığın strateji istiqamətinə çevriləcəkdir...".
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2008-ci ilin noyabrın 28-də Türkmənistana rəsmi səfərə gedib. Türkənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədovla təkbətək görüşdə iki ölkə arasında münasibətlərin müxtəlif sahələrdə inkişafından məmnunluq ifadə olunub, əlaqələrin daha da genişlənəcəyinə əminlik vurğulanıb. Bildirilib ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türkmənistana rəsmi səfəri ikitərəfli münasibətlərin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edəcəkdir. Geniş tərkibdə keçirilən görüşdə isə prezident Qurbanqulu Berdimühəmmədov ölkəsinin Azərbaycanla münasibətlərinə böyük önəm verdiyini vurğulayıb. Türkmənistanın dövlət başçısı həmçinin bir çox sahələrdə əlaqələrin daha da genişləndirilməsi üçün böyük potensialın olduğunu qeyd edib.
Prezident Qurbanqulu Berdımühəmmədov tranzit boru kəmərlərinin təhlükəsizliyinin təmin olunması barədə Türkmənistanın beynəlxalq təşkilatlarda irəli sürdüyü təşəbbüsün Azərbaycan Prezidenti tərəfindən dəstəklənməsini yüksək qiymətləndirib. O, zəngin neft və qaz yataqları olan Azərbaycanın və Türkmənistanın regionda enerji siyasəti məsələlərinə eyni mövqedən yanaşdığını xüsusi vurğulayıb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev isə Azərbaycan və Türkmənistan arasındakı münasibətlərin təkcə bu ölkələr üçün deyil, həm də bütün Mərkəzi Asiya, eləcə də Xəzər, Qafqaz regionu üçün böyük əhəmiyyəti olduğunu bildirib.
Geniş tərkibdə görüşdən sonra dövlət başçılarının iştirakı ilə Bakı və Türkmənbaşı limanları vasitəsilə beynəlxalq dəmir yolu - bərə xəttində yüklərin daşınmasının, yük vaqonlarının və konteynerlərinin istismarının, nömrələr üzrə qeydiyyatının və onlardan istifadəyə görə hesablaşmanın təşkili haqqında saziş, təhsil haqqında əməkdaşlıq haqqında saziş, hökumətlər arasında iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Azərbaycan-Türkmənistan hökumətlərarası komissiyası haqqında saziş və digər sənədlər imzalanıb.
Prezident İlham Əliyevin Türkmənistana rəsmi səfərinə dair dövlət başçıları mətbuat üçün bəyanat veriblər. Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədov bəyanatında qeyd edib: "...Enerji daşıyıcıları məsələsinə gəldikdə isə, həqiqətən zəngin karbohidrogen ehtiyatlarına malik olan bu iki ölkə, iki dövlət bu məsələ barədə ümumi fikirdədir. Yəni biz "açıq qapı" siyasətinə və karbohidrogen ehtiyatlarımızın nəqlinin şaxələndirilməsinə tərəfdarıq. Hər iki ölkə enerji ehtiyatlarının işlənilməsi, emal edilməsi və satışı məsələləri barədə eyni fikirdədir...". Prezident İlham Əliyev isə öz bəyanatında bildirib ki, "...İndi Xəzər dənizi regionunda nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığı genişləndirmək üçün çox böyük potensial vardır. Hazırda Azərbaycanı dəmir yolu vasitəsilə Türkiyə və Avropa ilə, eləcə də Xəzər dənizi vasitəsilə Mərkəzi Asiya ilə birləşdirəcək Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu tikilir. Ümid edirəm ki, bu yeni İpək yolu iki ildən sonra bizim hamımızın sərəncamında olacaq və hamımız ondan istifadə edəcəyik....". Səfər çərçivəsində Türkmənbaşı şəhərində Azərbaycan Prezident İlham Əliyevin, Türkiyə Prezidenti Abdullah Gülün və Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədovun üçtərəfli görüşü olub. Görüşdə üç ölkə arasında əlaqələrin yüksək səviyydə olduğu bildirilib, Azərbaycan, Türkmənistan və Türkiyə prezidentlərinin birgə görüşünün əhəmiyyəti vurğulanıb. Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimühəmmədovun adından Prezident İlham Əliyevin şərəfinə ziyafət verilib.
Fövqəladə və səlahiyyətli səfirlər
İki ölkə arasında səfirlik səviyyəsində rəsmi münasibətlər yaradılmışdır.
Türkmənistanın Azərbaycandakı səfirliyi 8 iyun 1999-cu ildə Bakıda fəaliyyətə başlamış, lakin 4 iyun 2001-ci ildə maliyyə çatışmazlığı səbəbindən Aşqabada köçürülmüşdür. Həmin səfirlik 8 aprel 2008-ci ildə fəaliyyətini yenidən Bakıda bərpa etmişdir.
Azərbaycan Respublikasının 11 aprel 1997-ci il tarixli Qanunu ilə Azərbaycan Respublikasının Türkmənistan Respublikasında Səfirliyi təsis edilsə də, fəaliyyətə bundan 5 il sonra – 18 oktyabr 2002-ci ildə başlamışdır.
Parlamentlərarası əlaqələr
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Türkmənistan parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 7 mart 1997-ci il tarixində "Azərbaycan-Qırğızıstan, Türkmənistan, Tacikistan ilə parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu" adı ilə yaradılmış və ilk rəhbəri Fəzail Ağamalıyev olmuşdur. Bu işçi qrupu indiki adla 5 dekabr 2000-ci il tarixindən adlandırılmışdır. 4 mart 2016-cı il tarixindən Astan Şahverdiyev işçi qrupunun rəhbəridir.
Rəsmi sənədlər
Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Türkmənistan hökuməti arasında 40-dan çox sənəd imzalanmışdır.
İqtisadi əlaqələr
Sovet dönəmində Türkmənistanın neft sənayesinin formalaşmasında Azərbaycan mütəxəssisləri böyük rol oynamışlar.
Lakin müstəqillik illərində iki ölkə arasındakı münasibətlərin istənilən səviyyədə olmaması iqtisadi əlaqələrin sürətlə inkişafına problem yaratmışdır. Yalnız 2000-ci ilin sonlarına doğru Azərbaycan ilə Türkmənistanın iqtisadi münasibətləri tədricən inkişaf etməyə başlamışdır. Azərbaycan 1990-cı illərin əvvəllərində qaz alqı-satqısı zamanı Türkmənistana olan borcunu 2008-ci ildə qaytardıqdan sonra iki ölkə arasında münasibətlərdə irəliləyiş əldə olunmuşdur.
Əmtəə dövriyyəsi (min doll.)
| İl | İxrac | Idxal | Ümumi dövriyyəsi |
|---|---|---|---|
| 2020 | 18 909,59 | 89 865,22 | 108 774,81 |
| 2021 | 34 275,96 | 70 747,58 | 105 023,54 |
| 2022 | 25 691,12 | 509 706,01 | 535 397,13 |
Diaspora
Türkmənistan azərbaycanlıları
İdman sahəsində əməkdaşlıq
Futbol qarşılaşmaları
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Q.F. Gözəlovun Azərbaycan Respublikasının Türkmənistanda fövqəladə və səlahiyyətli səfiri təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2023-08-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-31.
- Azərbaycan - Türkmənistan münasibətləri 2020-02-24 at the Wayback Machine. aliyevheritage.org (az.)
- Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı 2017-08-05 at the Wayback Machine. mfa.gov.az (az.)
- Azərbaycan - Türkmənistan münasibətləri 2015-04-26 at the Wayback Machine. mfa.gov.az, 18.09.2014 (az.)
- Azərbaycan Respublikasının Türkmənistanda Səfirliyinin təsis edilməsi haqqında 2018-09-01 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikasının 11 aprel 1997-ci il tarixli, 260-IQ nömrəli Qanunu. e-qanun.az (az.)
- "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" 2017-11-25 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" 2019-07-01 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 7 mart 1997-ci il tarixli, 256-I QR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" 2020-08-27 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 dekabr 2000-ci il tarixli, 24-IIQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- "AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2020" (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2021-11-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- "AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2021" (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2022-01-31 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti. ""AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2022"" (PDF). customs.az. 2023-02-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-02-18.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikasının Türkmənistandakı Səfirliyi Rəsmi sayti
- Türkmənistanın Azərbaycan Respublikasındakı Səfirliyi Rəsmi sayti (rus.)
- İkitərəfli münasibətlər
 | Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Türkmənistan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Turkmenistan munasibetleri Azerbaycan Respublikasi ile Turkmenistan Respublikasi arasindaki movcud ikiterefli elaqeler Azerbaycan Turkmenistan munasibetleri Azerbaycan TurkmenistanAzerbaycan Respublikasinin Turkmenistandaki SefirliyiSefir Qismet GozelovUnvan Asqabad Bilim kuc 44Turkmenistanin Azerbaycan Respublikasindaki SefirliyiSefir Mekan IsanquliyevUnvan Baki Celil Memmedquluzade kuc 85 266 AZ1078DigerQurulus tarixi 9 iyun 1992Dovriyye 0 54 mlrd doll 2022 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAzerbaycan ile Turkmenistan munasibetlerinin tarixi qedim tarixe malikdir Bele ki azerbaycanlilar ve turkmenler eyni koke medeniyyete qedim tarixi munasibetlere ve enenelere malikdirler Bundan basqa bu xalqlari dil ve din eyniliyi de birlesdirir Orta Asiya xalqlari icerisinde milli mensubiyyeti baximindan azerbaycanlilara en yaxin olan xalqlardan biri mehz turkmenler hesab olunur Her iki xalq turklerin oguz boyundandir 1930 cu ilde vetenperver Azerbaycan sairi Almas Ildirim Turkmenistana surgun edilmisdir Bundan sonra o orada bir muddet mekteb direktoru vezifesinde calismisdir Ancaq ona dogma turkmen elinde de yasamaga imkan verilmemisdir Her iki olke SSRI nin terkibinde muttefiq respublika olmuslar Ele hemin dovrde de onlar arasinda iqtisadi ve medeni elaqeler formalasmisdir SSRI dagildiqdan postsovet mekaninda musteqil dovletler yarandiqdan sonra bu munasibetler daha da inkisaf etmeye baslamisdir Diplomatik elaqelerIki olke arasinda diplomatik elaqeler 1992 ci ilin iyun ayinin 9 da qurulmusdur 1999 cu il iyunun 8 de Turkmenistanin Azerbaycanda sefirliyi fealiyyete baslayib 2001 ci il iyunun 4 de Turkmenistan terefi maliyye problemlerini esas getirerek Azerbaycandaki sefirliyinin fealiyyetine muveqqeti xitam verib 2008 ci ilde sefirlik yeniden oz fealiyyetini berpa edib 2002 ci ilin avqustunda ise Azerbaycanin Asqabadda sefirliyi fealiyyete baslayib Saparmurat Niyazovun hakimiyyeti dovrunde iki olke arasinda munasibetler kifayet qeder murekkeb olub Xususen Xezerin huquqi statusu ve milli sektorlarin serhedleri ile bagli Turkmenistanin numayis etdirdiyi movqe Xezer bolgesi olkeleri arasinda narahatciliga sebeb olub Bundan basqa Xezer denizinde emekdasliq onun karbohidrogen ehtiyatlarinin islenmesi ve xarici bazarlara cixarilmasi meselesinde de Turkmenistanin qeyri prinsipial movqeyi bu olkenin terefdas movqeyine xelel getirib 1993 cu ili dekabrin 23 24 de Asqabadda kecirilen MDB ye uzv olkelerin bascilarinin Zirve toplantisinda istirak eden Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyevle Turkmenistan Prezidenti Saparmurad Niyazov arasinda kecirilmis gorusde iki olke arasinda elaqelerin inkisaf etdirilmesi maraq doguran regional ve beynelxalq meseleler baresinde fikir mubadilesi aparilib 1994 cu il oktyabrin 26 27 de Turkmenistanin musteqillik gunu munasibetile kecirilen tedbirlerde Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyev istirak edib 1996 ci il martin 18 19 da Turkmenistan prezidenti Saparmurat Niyazov Azerbaycana resmi sefere gelib Sefer cercivesinde iki olke arasinda bi sira senedler imzalanib Azerbaycan Respublikasi ve Turkmenistan arasinda dostluq ve emekdasliq haqqinda muqavile Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti H Eliyevle Turkmenistan Prezidenti S Niyazovun Baki Beyannamesi tehsil sahesinde emekdasliq haqqinda sazis Azerbaycan Respublikasi Xarici Isler Nazirliyi ile Turkmenistan Xarici Isler Nazirliyi arasinda meslehetlesmeler haqqinda protokol konsulluq konvensiyasi Azerbaycan Respublikasi Milli Tehlukesizlik Nazirliyi ve Turkmenistan Milli Tehlukesizlik Komitesi arasinda emekdasliq ve qarsiliqli fealiyyet haqqinda sazis deniz ticaret gemiciliyi sahesinde emekdasliq haqqinda sazis ve diger senedler imzalanib 1997 ci il dekabrin 13 de Tehranda kecirilmis Islam Konfransi Teskilatinin Zirve toplantisinda Prezident Heyder Eliyevle Prezident Saparmurat Niyazov arasinda kecirilen gorusde Xezer denizinin orta xettinin mueyyen edilmesi ve Xezer denizinde bir sira neft yataqlarinin mensublugu meselelerinin hell edilmesi ucun iki olke arasinda ekspertler qrupunun yaradilmasi haqqinda raziliq elde olunub 17 19 noyabr 2007 ci ilde Bakida Turkdilli Dovlet ve cemiyyetlerinin dostluq qardasliq ve emekdasliginin XI Qurultayi kecirilib Qurultayda Turkmenistanin Nazirler Kabinetinin Sedr muavini X Saparliyevin rehberliyi ile numayende heyeti istirak edib X Saparliyevi Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev qebul edib 7 aprel 2008 ci ilde Turkmenistanin Mudafie Naziri A Mamedgeldiyev Azerbaycana sefer edib Sefer zamani A Mamedgeldiyevi Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilnam Eliyev qebul edib 90 ci illerin sonlarindan etibaren soyuqlasan ikiterefli munasibetler tedricen mulayimlesmeye baslayib 2008 ci il mayin 19 da Turkmenistanin yeni prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedov Azerbaycana resmi sefere gelib Iki prezidentin tekbetek gorusu olub Gorusde Azerbaycan Turkmenistan munasibetlerinin inkisaf perspektivleri ve bu prosesin feallasmasinda dovlet bascilarinin goruslerinin rolu vurgulanib Turkmenistanin dovlet bascisinin Azerbaycana bu resmi seferinin ikiterefli elaqelerin mohkemlendirilmesine xidmet edeceyine eminlik bildirilib Danisiqlardan sonra iki olkenin maliyye xarici isler ve neqliyyat nazirlikleri arasinda emekdasliq haqqinda sazisler imzalanib Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedovun Azerbaycana resmi seferine dair dovlet bascilari beyanatla cixis edibler Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyev beyanatinda bildirib Bu gun muzakire etdiyimiz movzulardan biri de Xezer problemi idi Biz Xezeryani olkelerin dovlet bascilarinin Tehran sammitinin yekunlarini elece de Xezerde emekdasligin inkisaf etdirilmesinin gelecek yollarini raziliq hissi ile qeyd etdik Eminik ki Turkmenistanin ve Azerbaycanin bu istiqametde semereli qarsiliqli fealiyyeti hemin meselenin herterefli tenzimlenmesine komek edecekdir Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedov ise beyanatinda qeyd edib ki Ilk novbede butun dunyada enerji dovletleri statusuna malik olan her iki olkenin iqtisadiyyati ucun baza ehemiyyeti kesb eden yanacaq energetika sektorunda terefdasliqdan sohbet gedir Mohterem Ilham Heyder oglu ile bugunku danisiqlarin gedisinde biz bu movzuya xususi diqqet yetirdik Bizim umumi fikrimiz beledir ki mehz bu sahe gelecek dovletlerarasi terefdasligin strateji istiqametine cevrilecekdir Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev 2008 ci ilin noyabrin 28 de Turkmenistana resmi sefere gedib Turkenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedovla tekbetek gorusde iki olke arasinda munasibetlerin muxtelif sahelerde inkisafindan memnunluq ifade olunub elaqelerin daha da genisleneceyine eminlik vurgulanib Bildirilib ki Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyevin Turkmenistana resmi seferi ikiterefli munasibetlerin daha da mohkemlenmesine xidmet edecekdir Genis terkibde kecirilen gorusde ise prezident Qurbanqulu Berdimuhemmedov olkesinin Azerbaycanla munasibetlerine boyuk onem verdiyini vurgulayib Turkmenistanin dovlet bascisi hemcinin bir cox sahelerde elaqelerin daha da genislendirilmesi ucun boyuk potensialin oldugunu qeyd edib Prezident Qurbanqulu Berdimuhemmedov tranzit boru kemerlerinin tehlukesizliyinin temin olunmasi barede Turkmenistanin beynelxalq teskilatlarda ireli surduyu tesebbusun Azerbaycan Prezidenti terefinden desteklenmesini yuksek qiymetlendirib O zengin neft ve qaz yataqlari olan Azerbaycanin ve Turkmenistanin regionda enerji siyaseti meselelerine eyni movqeden yanasdigini xususi vurgulayib Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyev ise Azerbaycan ve Turkmenistan arasindaki munasibetlerin tekce bu olkeler ucun deyil hem de butun Merkezi Asiya elece de Xezer Qafqaz regionu ucun boyuk ehemiyyeti oldugunu bildirib Genis terkibde gorusden sonra dovlet bascilarinin istiraki ile Baki ve Turkmenbasi limanlari vasitesile beynelxalq demir yolu bere xettinde yuklerin dasinmasinin yuk vaqonlarinin ve konteynerlerinin istismarinin nomreler uzre qeydiyyatinin ve onlardan istifadeye gore hesablasmanin teskili haqqinda sazis tehsil haqqinda emekdasliq haqqinda sazis hokumetler arasinda iqtisadi emekdasliq uzre Azerbaycan Turkmenistan hokumetlerarasi komissiyasi haqqinda sazis ve diger senedler imzalanib Prezident Ilham Eliyevin Turkmenistana resmi seferine dair dovlet bascilari metbuat ucun beyanat veribler Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedov beyanatinda qeyd edib Enerji dasiyicilari meselesine geldikde ise heqiqeten zengin karbohidrogen ehtiyatlarina malik olan bu iki olke iki dovlet bu mesele barede umumi fikirdedir Yeni biz aciq qapi siyasetine ve karbohidrogen ehtiyatlarimizin neqlinin saxelendirilmesine terefdariq Her iki olke enerji ehtiyatlarinin islenilmesi emal edilmesi ve satisi meseleleri barede eyni fikirdedir Prezident Ilham Eliyev ise oz beyanatinda bildirib ki Indi Xezer denizi regionunda neqliyyat sahesinde emekdasligi genislendirmek ucun cox boyuk potensial vardir Hazirda Azerbaycani demir yolu vasitesile Turkiye ve Avropa ile elece de Xezer denizi vasitesile Merkezi Asiya ile birlesdirecek Baki Tbilisi Qars demir yolu tikilir Umid edirem ki bu yeni Ipek yolu iki ilden sonra bizim hamimizin serencaminda olacaq ve hamimiz ondan istifade edeceyik Sefer cercivesinde Turkmenbasi seherinde Azerbaycan Prezident Ilham Eliyevin Turkiye Prezidenti Abdullah Gulun ve Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedovun ucterefli gorusu olub Gorusde uc olke arasinda elaqelerin yuksek seviyyde oldugu bildirilib Azerbaycan Turkmenistan ve Turkiye prezidentlerinin birge gorusunun ehemiyyeti vurgulanib Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimuhemmedovun adindan Prezident Ilham Eliyevin serefine ziyafet verilib Fovqelade ve selahiyyetli sefirler Iki olke arasinda sefirlik seviyyesinde resmi munasibetler yaradilmisdir Turkmenistanin Azerbaycandaki sefirliyi 8 iyun 1999 cu ilde Bakida fealiyyete baslamis lakin 4 iyun 2001 ci ilde maliyye catismazligi sebebinden Asqabada kocurulmusdur Hemin sefirlik 8 aprel 2008 ci ilde fealiyyetini yeniden Bakida berpa etmisdir Azerbaycan Respublikasinin 11 aprel 1997 ci il tarixli Qanunu ile Azerbaycan Respublikasinin Turkmenistan Respublikasinda Sefirliyi tesis edilse de fealiyyete bundan 5 il sonra 18 oktyabr 2002 ci ilde baslamisdir Parlamentlerarasi elaqelerAzerbaycan Respublikasinin Milli Meclisinde Azerbaycan Turkmenistan parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qrupu fealiyyet gosterir Bu isci qrupu 7 mart 1997 ci il tarixinde Azerbaycan Qirgizistan Turkmenistan Tacikistan ile parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qrupu adi ile yaradilmis ve ilk rehberi Fezail Agamaliyev olmusdur Bu isci qrupu indiki adla 5 dekabr 2000 ci il tarixinden adlandirilmisdir 4 mart 2016 ci il tarixinden Astan Sahverdiyev isci qrupunun rehberidir Resmi senedlerAzerbaycan Respublikasi hokumeti ile Turkmenistan hokumeti arasinda 40 dan cox sened imzalanmisdir Iqtisadi elaqelerSovet doneminde Turkmenistanin neft senayesinin formalasmasinda Azerbaycan mutexessisleri boyuk rol oynamislar Lakin musteqillik illerinde iki olke arasindaki munasibetlerin istenilen seviyyede olmamasi iqtisadi elaqelerin suretle inkisafina problem yaratmisdir Yalniz 2000 ci ilin sonlarina dogru Azerbaycan ile Turkmenistanin iqtisadi munasibetleri tedricen inkisaf etmeye baslamisdir Azerbaycan 1990 ci illerin evvellerinde qaz alqi satqisi zamani Turkmenistana olan borcunu 2008 ci ilde qaytardiqdan sonra iki olke arasinda munasibetlerde irelileyis elde olunmusdur Emtee dovriyyesi min doll Il Ixrac Idxal Umumi dovriyyesi2020 18 909 59 89 865 22 108 774 812021 34 275 96 70 747 58 105 023 542022 25 691 12 509 706 01 535 397 13DiasporaTurkmenistan azerbaycanlilari Esas meqale Turkmenistan azerbaycanlilariIdman sahesinde emekdasliqFutbol qarsilasmalari Esas meqale Azerbaycan Turkmenistan futbol matclarinin siyahisiHemcinin baxIstinadlar Q F Gozelovun Azerbaycan Respublikasinin Turkmenistanda fovqelade ve selahiyyetli sefiri teyin edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2023 08 29 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 31 Azerbaycan Turkmenistan munasibetleri 2020 02 24 at the Wayback Machine aliyevheritage org az Azerbaycan Respublikasi ile diplomatik elaqeler qurmus dovletlerin siyahisi 2017 08 05 at the Wayback Machine mfa gov az az Azerbaycan Turkmenistan munasibetleri 2015 04 26 at the Wayback Machine mfa gov az 18 09 2014 az Azerbaycan Respublikasinin Turkmenistanda Sefirliyinin tesis edilmesi haqqinda 2018 09 01 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasinin 11 aprel 1997 ci il tarixli 260 IQ nomreli Qanunu e qanun az az Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin rehberlerinin secilmesi haqqinda 2017 11 25 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 4 mart 2016 ci il tarixli 161 VQR nomreli Qerari e qanun az az Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin yaradilmasi haqqinda 2019 07 01 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 7 mart 1997 ci il tarixli 256 I QR nomreli Qerari e qanun az az Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin yaradilmasi haqqinda 2020 08 27 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 5 dekabr 2000 ci il tarixli 24 IIQR nomreli Qerari e qanun az az AR Xarici ticaretin gomruk statistikasi 2020 PDF AR Dovlet Gomruk Komitesi Resmi sayti az 2021 11 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 08 16 AR Xarici ticaretin gomruk statistikasi 2021 PDF AR Dovlet Gomruk Komitesi Resmi sayti az 2022 01 31 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 08 16 AR Dovlet Gomruk Komitesi Resmi sayti AR Xarici ticaretin gomruk statistikasi 2022 PDF customs az 2023 02 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 02 18 Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasinin Turkmenistandaki Sefirliyi Resmi sayti Turkmenistanin Azerbaycan Respublikasindaki Sefirliyi Resmi sayti rus Ikiterefli munasibetlerAzerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Turkmenistan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin