Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Qazaxıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.
Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətləri | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Qazaxıstandaki Azərbaycanin səfirliyi | |||||
Səfir | Ağalar Atamoğlanov | ||||
Ünvan | Astana, Anatoli Xrapatıy küç., bina 4 | ||||
Azərbaycandaki Qazaxıstanin səfirliyi | |||||
Səfir | [ru] | ||||
Ünvan | Bakı, Nəcəfqulu Rəfiyev küç., 14 | ||||
Digər | |||||
Quruluş tarixi | 30 avqust 1992 | ||||
Dövriyyə | 0,599 mlrd doll. (2022) | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Azərbaycan ilə Qazaxıstan münasibətlərinin tarixi qədim tarixə malikdir. Belə ki, azərbaycanlılar və qazaxlar eyni kökə, mədəniyyətə, qədim tarixi münasibətlərə və ənənələrə malikdirlər. Bundan başqa bu xalqları dil və din eyniliyi də birləşdirir.
Hər iki xalq Çar imperiyası və Sovetlər ittifaqı dönəmində vahid mərkəzdən idarə olunublar. Stalin rejimi zamanı minlərlə azərbaycanlı Qazaxıstana sürgün olunub.
Qeyri-rəsmi məlumatlara görə hazırda Qazaxıstanda üç yüz minə qədər azərbaycanlı yaşayır. Qazaxıstanda yaşayan azərbaycanlılar elm, incəsənət, kənd təsərrüfatı, biznes və digər sahələrdə çalışırlar. Onlar Qazaxıstanın ictimai-siyasi həyatında yaxından iştirak edirlər.
Hər iki ölkə SSRİ-nin tərkibində müttəfiq respublika olmuşlar. Elə həmin dövrdə də onlar arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr formalaşmışdır. SSRİ dağıldıqdan, postsovet məkanında müstəqil dövlətlər yarandıqdan sonra bu münasibətlər daha da inkişaf etməyə başlamışdır.
1990-cı illərdən etibarən Qazaxıstanda bir sıra Azərbaycan mədəniyyət mərkəzləri fəaliyyət göstərir. Böyük qazax mütəfəkkiri Oljas Süleymanov 1990-cı ildə SSRİ Ali Sovetinin sessiyasında, rus-erməni şovinizminə qarşı çıxış edərək Azərbaycanın haqq səsini dünyaya bəyan edib.
Azərbaycan ilə Qazaxıstan arasında əlaqələr əsasən beynəlxalq təşkilatlar, xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Müstəqil Dövlətlər Birliyi çərçivəsində mövcud olmuşdur.
Diplomatik əlaqələr
İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin avqust ayının 30-da qurulmuşdur.
Fövqəladə və səlahiyyətli səfirlər
İki ölkə arasında səfirlik səviyyəsində rəsmi münasibətlər yaradılmışdır.
Qazaxıstanın Azərbaycandakı səfirliyi 9 yanvar 1993-cü ildə Bakıda fəaliyyətə başlamışdır.
Azərbaycan Respublikasının 11 aprel 1997-ci il tarixli Qanunu ilə Azərbaycan Respublikasının Qazaxıstan Respublikasında Səfirliyi təsis edilsə də, fəaliyyətə bundan 7 il sonra – 1 mart 2004-cü ildə başlamışdır. Bundan başqa 30 aprel 2008-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Aktau şəhərində Baş Konsulluq təsis edilmiş və elə həmin ilin 6 sentyabr tarixindən fəaliyyətə başlamışdır.
Beynəlxalq görüşlər
Qazaxıstan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin dinc yolla nizamlanması ilə bağlı bir rəsmi görüşə ev sahibliyi etmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Ermənistan Prezidenti Robert Köçəryanla 15 sentyabr 2004-cü ildə Astanada görüşmüşdür.
Parlamentlərarası əlaqələr
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Qazaxıstan parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 7 mart 1997-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Hadı Rəcəbov olmuşdur. 4 mart 2016-cı il tarixindən Adil Əliyev işçi qrupunun rəhbəridir.
Rəsmi sənədlər
Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Qazaxıstan hökuməti arasında 100-dən çox sənəd imzalanmışdır.
İqtisadi əlaqələr
Azərbaycan və Qazaxıstan arasında iqtisadi əlaqələrin də böyük və qədim tarixi var. Sovet dönəmində Qazaxıstanın neft sənayesinin formalaşmasında Azərbaycan mütəxəssisləri böyük rol oynamışlar. Azərbaycan neftçiləri Qazaxıstanın Manqışlağın, Quryevin neft mədənlərində səmərəli fəaliyyət göstəriblər.
Azərbaycan və Qazaxıstan neftçiləri, alimləri, mühəndisləri Xəzər dənizi hövzəsində də birgə əməkdaşlıq ediblər ki, bu ənənə günümüzdə də davam edir.
2005-ci il mayın 25-də Qazaxıstan Prezidenti N. Nazarbayev Azərbaycanda səfərdə olarkən Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac boru kəmərinin Azərbaycan hissəsinin istifadəyə verilməsi tədbirində iştirak etmişdir. Mərasim zamanı Qazaxıstanın da qoşulduğu "Şərq-Qərb enerji nəqliyyat dəhlizinin inkişaf etdirilməsi və genişləndirilməsi haqqında Bakı Bəyannaməsi" imzalanmışdır.
Əmtəə dövriyyəsi (min doll.)
İl | İxrac | Idxal | Ümumi dövriyyəsi |
---|---|---|---|
2020 | 25 919,70 | 116 107,75 | 142 027,45 |
2021 | 39 893,97 | 95 905,00 | 135 798,97 |
2022 | 104 031,35 | 494 437,25 | 598 468,6 |
Diaspora
Qazaxıstan azərbaycanlıları
Mədəni əlaqələr
Qardaşlaşmış şəhərlər
İdman sahəsində əməkdaşlıq
Futbol qarşılaşmaları
İstinadlar
- Azərbaycan — Qazaxıstan münasibətləri 2020-02-24 at the Wayback Machine. aliyevheritage.org (az.)
- Azərbaycan — Qazaxıstan münasibətləri 2015-04-26 at the Wayback Machine. mfa.gov.az, 18.09.2014 (az.)
- Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı 2017-08-05 at the Wayback Machine. mfa.gov.az (az.)
- Azərbaycan Respublikasının Qazaxıstan Respublikasında Səfirliyinin təsis edilməsi haqqında 2021-07-09 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikasının 11 aprel 1997-ci il tarixli, 259-IQ nömrəli Qanunu. e-qanun.az (az.)
- Qazaxıstan Respublikasının Aktau şəhərində Azərbaycan Respublikasının Baş konsulluğunun təsis edilməsi haqqında 2020-02-02 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 aprel 2008-ci il tarixli, 2785 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (az.)
- Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin 18 ildə keçirdiyi görüşlərin siyahısı 2018-12-04 at the Wayback Machine. 01.04.2016 (az.)
- "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" 2017-11-25 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" 2019-07-01 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 7 mart 1997-ci il tarixli, 256-I QR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- "AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2020" (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2021-11-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- "AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2021" (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2022-01-31 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti. ""AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2022"" (PDF). customs.az. 2023-02-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-02-18.
Xarici keçidlər
- Azərbaycandaki Qazaxıstanin səfirliyi Rəsmi sayti
- Qazaxıstandaki Azərbaycanin səfirliyi Rəsmi sayti
- İkitərəfli münasibətlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Qazaxistan munasibetleri Azerbaycan Respublikasi ile Qazaxistan Respublikasi arasindaki movcud ikiterefli elaqeler Azerbaycan Qazaxistan munasibetleri Azerbaycan QazaxistanQazaxistandaki Azerbaycanin sefirliyiSefir Agalar Atamoglanov Unvan Astana Anatoli Xrapatiy kuc bina 4Azerbaycandaki Qazaxistanin sefirliyiSefir ru Unvan Baki Necefqulu Refiyev kuc 14DigerQurulus tarixi 30 avqust 1992Dovriyye 0 599 mlrd doll 2022 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAzerbaycan ile Qazaxistan munasibetlerinin tarixi qedim tarixe malikdir Bele ki azerbaycanlilar ve qazaxlar eyni koke medeniyyete qedim tarixi munasibetlere ve enenelere malikdirler Bundan basqa bu xalqlari dil ve din eyniliyi de birlesdirir Her iki xalq Car imperiyasi ve Sovetler ittifaqi doneminde vahid merkezden idare olunublar Stalin rejimi zamani minlerle azerbaycanli Qazaxistana surgun olunub Qeyri resmi melumatlara gore hazirda Qazaxistanda uc yuz mine qeder azerbaycanli yasayir Qazaxistanda yasayan azerbaycanlilar elm incesenet kend teserrufati biznes ve diger sahelerde calisirlar Onlar Qazaxistanin ictimai siyasi heyatinda yaxindan istirak edirler Her iki olke SSRI nin terkibinde muttefiq respublika olmuslar Ele hemin dovrde de onlar arasinda iqtisadi ve medeni elaqeler formalasmisdir SSRI dagildiqdan postsovet mekaninda musteqil dovletler yarandiqdan sonra bu munasibetler daha da inkisaf etmeye baslamisdir 1990 ci illerden etibaren Qazaxistanda bir sira Azerbaycan medeniyyet merkezleri fealiyyet gosterir Boyuk qazax mutefekkiri Oljas Suleymanov 1990 ci ilde SSRI Ali Sovetinin sessiyasinda rus ermeni sovinizmine qarsi cixis ederek Azerbaycanin haqq sesini dunyaya beyan edib Azerbaycan ile Qazaxistan arasinda elaqeler esasen beynelxalq teskilatlar xususile de Birlesmis Milletler Teskilati Islam Emekdasliq Teskilati ve Musteqil Dovletler Birliyi cercivesinde movcud olmusdur Diplomatik elaqelerIlham Eliyevin Nursultan Nazarbayevle gorusu Iki olke arasinda diplomatik elaqeler 1992 ci ilin avqust ayinin 30 da qurulmusdur Fovqelade ve selahiyyetli sefirler Iki olke arasinda sefirlik seviyyesinde resmi munasibetler yaradilmisdir Qazaxistanin Azerbaycandaki sefirliyi 9 yanvar 1993 cu ilde Bakida fealiyyete baslamisdir Azerbaycan Respublikasinin 11 aprel 1997 ci il tarixli Qanunu ile Azerbaycan Respublikasinin Qazaxistan Respublikasinda Sefirliyi tesis edilse de fealiyyete bundan 7 il sonra 1 mart 2004 cu ilde baslamisdir Bundan basqa 30 aprel 2008 ci il tarixinde Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami ile Aktau seherinde Bas Konsulluq tesis edilmis ve ele hemin ilin 6 sentyabr tarixinden fealiyyete baslamisdir Beynelxalq goruslerQazaxistan Dagliq Qarabag munaqisesinin dinc yolla nizamlanmasi ile bagli bir resmi goruse ev sahibliyi etmisdir Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyev Ermenistan Prezidenti Robert Koceryanla 15 sentyabr 2004 cu ilde Astanada gorusmusdur Parlamentlerarasi elaqelerAzerbaycan Respublikasinin Milli Meclisinde Azerbaycan Qazaxistan parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qrupu fealiyyet gosterir Bu isci qrupu 7 mart 1997 ci il tarixinde yaradilmis ve ilk rehberi Hadi Recebov olmusdur 4 mart 2016 ci il tarixinden Adil Eliyev isci qrupunun rehberidir Resmi senedlerAzerbaycan Respublikasi hokumeti ile Qazaxistan hokumeti arasinda 100 den cox sened imzalanmisdir Iqtisadi elaqelerAzerbaycan ve Qazaxistan arasinda iqtisadi elaqelerin de boyuk ve qedim tarixi var Sovet doneminde Qazaxistanin neft senayesinin formalasmasinda Azerbaycan mutexessisleri boyuk rol oynamislar Azerbaycan neftcileri Qazaxistanin Manqislagin Quryevin neft medenlerinde semereli fealiyyet gosteribler Azerbaycan ve Qazaxistan neftcileri alimleri muhendisleri Xezer denizi hovzesinde de birge emekdasliq edibler ki bu enene gunumuzde de davam edir 2005 ci il mayin 25 de Qazaxistan Prezidenti N Nazarbayev Azerbaycanda seferde olarken Baki Tbilisi Ceyhan esas ixrac boru kemerinin Azerbaycan hissesinin istifadeye verilmesi tedbirinde istirak etmisdir Merasim zamani Qazaxistanin da qosuldugu Serq Qerb enerji neqliyyat dehlizinin inkisaf etdirilmesi ve genislendirilmesi haqqinda Baki Beyannamesi imzalanmisdir Emtee dovriyyesi min doll Il Ixrac Idxal Umumi dovriyyesi2020 25 919 70 116 107 75 142 027 452021 39 893 97 95 905 00 135 798 972022 104 031 35 494 437 25 598 468 6DiasporaQazaxistan azerbaycanlilari Esas meqale Qazaxistan azerbaycanlilariMedeni elaqelerQardaslasmis seherler Sumqayit Azerbaycan Aktau QazaxistanIdman sahesinde emekdasliqFutbol qarsilasmalari Esas meqale Azerbaycan Qazaxistan futbol matclarinin siyahisiIstinadlarAzerbaycan Qazaxistan munasibetleri 2020 02 24 at the Wayback Machine aliyevheritage org az Azerbaycan Qazaxistan munasibetleri 2015 04 26 at the Wayback Machine mfa gov az 18 09 2014 az Azerbaycan Respublikasi ile diplomatik elaqeler qurmus dovletlerin siyahisi 2017 08 05 at the Wayback Machine mfa gov az az Azerbaycan Respublikasinin Qazaxistan Respublikasinda Sefirliyinin tesis edilmesi haqqinda 2021 07 09 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasinin 11 aprel 1997 ci il tarixli 259 IQ nomreli Qanunu e qanun az az Qazaxistan Respublikasinin Aktau seherinde Azerbaycan Respublikasinin Bas konsullugunun tesis edilmesi haqqinda 2020 02 02 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 30 aprel 2008 ci il tarixli 2785 nomreli Serencami e qanun az az Azerbaycan ve Ermenistan prezidentlerinin 18 ilde kecirdiyi goruslerin siyahisi 2018 12 04 at the Wayback Machine 01 04 2016 az Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin rehberlerinin secilmesi haqqinda 2017 11 25 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 4 mart 2016 ci il tarixli 161 VQR nomreli Qerari e qanun az az Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin yaradilmasi haqqinda 2019 07 01 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 7 mart 1997 ci il tarixli 256 I QR nomreli Qerari e qanun az az AR Xarici ticaretin gomruk statistikasi 2020 PDF AR Dovlet Gomruk Komitesi Resmi sayti az 2021 11 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 08 16 AR Xarici ticaretin gomruk statistikasi 2021 PDF AR Dovlet Gomruk Komitesi Resmi sayti az 2022 01 31 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 08 16 AR Dovlet Gomruk Komitesi Resmi sayti AR Xarici ticaretin gomruk statistikasi 2022 PDF customs az 2023 02 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 02 18 Xarici kecidlerAzerbaycandaki Qazaxistanin sefirliyi Resmi sayti Qazaxistandaki Azerbaycanin sefirliyi Resmi sayti Ikiterefli munasibetlerVikianbarda Azerbaycan Qazaxistan munasibetleri ile elaqeli mediafayllar var Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Qazaxistan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin