Uşaq hüquqlarının müdafiəsi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və bir sıra digər qanunlarla təmin edilir. Uşaq hüquqları uşaqlara aid hüquqi, sosial və digər məsələləri əhatə edir.
Uşaqların hüquqi statusu
“Uşaq Hüquqları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa və Ailə Məcəlləsinə əsasən, uşağın hüquq və mənafeləri pozulduqda, o cümlədən valideynlər uşağın təhsili və tərbiyəsi ilə bağlı vəzifələrini yerinə yetirmədikdə, uşağın bir sıra hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət etmək hüququ vardır. Uşaq pozulmuş hüququndan və onun müvafiq prosessual qaydalarından asılı olaraq fərdi qaydada və ya öz nümayəndələri, vəliəhdi vasitəsilə müraciət edə bilər.
Prezidentin 6 fevral 2006-cı il tarixli sərəncamı ilə yaradılmış Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin bir şöbəsi bu kontekstdə olan problemlərlə məşğul olur. Komitə uşaqların müdafiəsi, onların rifahının inkişaf etdirilməsi, hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi, bu sahədə dövlət siyasətinin əlaqələndirilməsi üzrə məsuliyyət daşıyır. O, dövlətin nəzarətində olan müəssisələrdə mütəmadi monitorinqlər aparır, vətəndaşlar tərəfindən edilən müraciətləri araşdırır, ekspertlər və uşaqlar üçün təqdimat kampaniyaları, təlimlər və tədbirlər təşkil edir və s.
Azərbaycan hökuməti və bu Komitə müvafiq sahədə beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlıq edir. Bundan əlavə, Azərbaycan əlil uşaqlar, evsiz uşaqları, uşaqlara qarşı zorakılığın qarşısının alınması, erkən nikahlar, uşaq ölümləri, məktəbəqədər təhsil kimi təhsil, səhiyyə və digər sosial məsələlərdə UNICEF ilə sıx əməkdaşlıq edir.
Uşaq Hüquqları Konvensiyası (UHK)
1992-ci ildə Azərbaycanda BMT-nin “ Uşaq hüquqları haqqında” Konvensiyası və səkkiz il sonra onun “Uşaqların silahlı münaqişələrə cəlb edilməsi” və “Uşaqların satışı, uşaq fahişəliyi və uşaq pornoqrafiyası” daxil olmaqla iki Fakültativ Protokolu ratifikasiya edilib. ”.
Azərbaycan 1993-cü ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Yetkinlik yaşına çatmayanlara dair ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsinə dair Standart Minimum Qaydalarını, 1996-cı ildə Nikahın bağlanmasına razılıq, nikah üçün minimum yaş və nikahların qeydiyyatı haqqında Konvensiyanı, 2004-cü ildə Avropa Sosial Xartiyasını və Ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması haqqında Konvensiyanı və 2006-cı ildə Təhsil Sahəsi üzrə hüquqi sənədləri qəbul etmişdir
Hökumət BMT-nin Uşaq Hüquqları Komitəsinə (UNHCR) Konvensiyanın və onun iki Fakültativ Protokolunun həyata keçirilməsi üçün dövri hesabatlar təqdim edir. Bundan əlavə, Azərbaycan “Uşaqların yaşaması, qorunması və inkişafı haqqında” Ümumdünya Bəyannaməsinin tərəflərindən biridir. “Uşaq hüquqlarının müdafiəsi haqqında” da bir sıra milli qanunvericilik aktları təsdiq edilmişdir.
Uşaq Hüquqları Konvensiyasının (UHK) hüquqi statusu
CRC milli qanuna daxil edilmişdir. Bundan əlavə, Azərbaycan 1998-ci ildə qanunvericiliyini UHK-da qeyd olunan prinsiplərə uyğunlaşdıran “Uşaq hüquqları haqqında” qanunu qəbul edib. Bununla belə, Uşaq Hüquqları üzrə Komitə Konvensiyaya uyğun olmaq üçün islahat edilməli olan bir sıra milli qanunvericilik tədbirlərini daha üstün tutur.
UNICEF
UNICEF Azərbaycanda 1993-cü ildən fəaliyyət göstərir. Proqramın əsas məqsədləri heç bir ayrı-seçkiliyə yol vermədən bütün uşaqlar üçün qoruyucu mühitin yaradılmasından ibarətdir. Uşaqların zorakılıq, istismar, sui-istifadə və ayrı-seçkilikdən qorunması UNICEF-in qlobal prioritetidir. Azərbaycanda bu proqramı Uşaq Hüquqları Konvensiyası və Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi haqqında Konvensiyanın prinsipləri idarə edir.
UNICEF uşaqların sağ qalmasını, müdafiəsini və inkişafını bəşəriyyətin tərəqqisi üçün əsas kimi qəbul edir. Bundan əlavə, inkişaf etməkdə olan ölkələrdən olan uşaqlar və ailələr UNICEF-dən xidmətlər alırlar . Qurum inkişaf etməkdə olan ölkələrə “uşaqlar üçün ilk zəng”i təmin etmək və müvafiq siyasətlər hazırlamaq imkanlarını formalaşdırmaqda kömək etmək üçün siyasi iradə və maddi resurslardan istifadə edir. Bundan əlavə, təşkilat müharibənin, fəlakətlərin, ifrat yoxsulluğun, zorakılığın və istismarın bütün formalarının qurbanı olan və əlilliyi olan uşaqlar üçün xüsusi müdafiənin təmin edilməsinə diqqət yetirir. Qurum uşaq hüquqları məsələlərinə operativ reaksiya vermək üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının tərəfdaşları və humanitar agentlikləri ilə əməkdaşlıq edir. Bununla bağlı UNICEF 2005-ci ildə qanunla ziddiyyət təşkil edən uşaqlara əsaslanan layihəyə başlayıb. Layihənin məqsədləri polislərin, hakimlərin və təhlükəsizlik işçilərinin qanunla uşaqların insan hüquqlarına dair məlumatlılığının artırılması və hüquq-mühafizə və ədliyyə mühiti ilə təmasda olan uşaqlara kömək etmək üçün düzgün istiqamətləndirmə sisteminin yaradılmasından ibarətdir. Layihə baxımından təşkilat aşağıdakı tədbirləri həyata keçirdi:
Əlilliyi olan Uşaqların İnteqrasiyası üzrə Fəaliyyət : UNICEF evdə təhsildə islahatların aparılması və məlumatların toplanmasının nəzərdən keçirilməsi yolu ilə Azərbaycanda əlilliyi olan uşaqlara münasibəti dəyişmək məqsədi daşıyır.
Küçə Uşaqları üzrə Fəaliyyət: UNICEF uşaqların müdafiəsi orqanları və QHT-lərlə işləməklə uşaqlar üçün icma əsaslı sosial xidmətlərin təkmilləşdirilməsini və küçələrdə işləməyi hədəfləyir.
Mina Riskinin Maarifləndirilməsi üzrə Fəaliyyət: Uşaqları mümkün mina/ PHS partlayışları haqqında maarifləndirmək məqsədilə UNICEF cəbhəyanı rayonlarda məktəb kurrikuluma Mina Riskinin Tədrisini əlavə etmək üçün yerli tərəfdaşlarla işləyir.
Azərbaycana Birləşmiş Yardım – UAFA
1998-ci ildə Azərbaycana Birləşmiş Yardım Təşkilatı (UAFA) “Azərbaycanda həyatın uzunmüddətli inkişafına kömək etmək, xüsusilə uşaqlar, sağlamlıq və təhsilə diqqət yetirmək” məqsədi ilə yaradılmışdır. UAFA Böyük Britaniyada qeydiyyatdan keçməsinə baxmayaraq Azərbaycanda yerli QHT kimi fəaliyyət göstərir. UAFA tərəfindən dövlət orqanları ilə əməkdaşlıq çərçivəsində əlilliyi olan uşaqlara və onların ailələrinə dəstək, aztəminatlı ailələrdən olan uşaqlara məktəbəqədər təhsil xidmətlərinin göstərilməsi və əlilliyin, yoxsulluğun və yerləşmənin sabitliyi təhdid etdiyi regionlarda kiçik sosial işçi qruplarının yaradılması üçün pilot layihələr həyata keçirilib. bir ailənin.
Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü
Azərbaycanda 1 iyun Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü qeyd olunur. Azərbaycanda uşaqların müdafiəsi prioritetdir. Bununla bağlı Azərbaycan Respublikasının Uşaq Siyasəti üzrə Dövlət Proqramında uşaqların həyat şəraitinin inkişafı, sağlamlığı, təhsili və gələcək məşğulluğu ilə bağlı tədbirlər öz əksini tapmışdır. Bundan başqa, valideyn himayəsindən məhrum, sağlamlıq imkanları məhdud, milli azlıqlardan olan uşaqlar, habelə qaçqın və məcburi köçkün uşaqlar kimi həssas qruplardan olan uşaqlarla bağlı silsilə tədbirlərin təşkilinə xüsusi diqqət yetirilib.
Bundan əlavə, 2004-cü ilin mayında əsası qoyulmuş Heydər Əliyev Fondu uşaq müəssisələrinin infrastrukturunun inkişafı, uşaq evlərinin və internat məktəblərinin təmiri, körpələr evi və uşaq bağçalarının tikintisi üçün maliyyə vəsaiti ayırmaqla bağlı bir sıra layihələr həyata keçirir. Bundan əlavə, fond valideynlərini itirmiş və uşaq evlərində tərbiyə alan uşaqların, habelə sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin sosial inteqrasiyasına yönəlmiş layihələrin həyata keçirilməsi ilə məşğul olur. “Uşaq evlərinin və uşaq evlərinin inkişafı” proqramı çərçivəsində Fond tərəfindən 34 uşaq müəssisəsi bərpa və avadanlıqla təchiz edilmişdir.
İnsan hüquqlarına hörmət cəmiyyətin öz uşaqlarına münasibətindən başlayır. Uşaqlar fiziki və psixoloji cəhətdən müdafiəsiz və zəif olduqlarından onların xüsusi qayğı və münasibətə ehtiyacı var. Uşaq hüquqlarının qorunmasında birinci dərəcəli məsuliyyət ailənin üzərinə düşür. Bu Azərbaycan Respublikası Ailə Məcəlləsinin 51-ci maddəsində öz əksini tapmışdır. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 17-ci maddəsində göstərilir ki, uşaqların qayğısına qalmaq, onları müdafiə etrmək ailənin borcudur. Bu borcun yerinə yetirilməsinə dövlət nəzarət edir.
XX əsrdə uşaqlar daha çox təcavüz, zorakılıq, irqi ayrı-seçkilik, deportasiya və soyqırımlara məruz qalmışlar. Bu əsrdə baş verən iki dünya müharibəsi, lokal müharibələr yüz minlərlə uşağı valideyn himayəsindən məhrum etmiş, onların həyatına son qoymuş, adi insani hüquqlarını kobudcasına pozmuşdur.
Uşaqların hüququnu qorumaq üçün ilk təşəbbüs 1924 ildə Mİllətlər Cəmiyyəti tərəfindən 5 əsas prinsipdən ibarət bəyannamə oldu. Bu sənəd Cenevrə bəyannaməsi adlanır. 1959 ildə BMT Baş Məclisi “Uşaq Hüquqları Bəyannaməsini” qəbul etdi. Lakin bu bəyannamənin hüquqi qüvvəsi və nəzarət mexanizmi yox idi. Bu sənəd dövlətlərin üzərinə məsuliyyət və öhdəlik qoymurdu.
Uşaqların hüquqlarını qorumağa dair ən mükəmməl beynəlxalq sənəd 1989 il noyabrın 20 BMT tərəfindən qəbul edilmiş Uşaq Hüquqları Konvensiyası oldu. Bu Konvensiyaya 189 ölkə qoşulmuşdur. Azərbaycan Respublikası Konvensiyanı 1992 ildə ratifikasiya etmişdir.
Konvensiyanın məzmunu, onun əsas ideyası uşaq şəxsiyyətidir. Bununla yanaşı Konvensiya iştirakçı ölkələri uşaqların öz ölkəsinin sosial-siyasi həyatında daha fəal və yaradıcı iştirakına imkan verən şəraitə çağırır. Konvensiyanın mühüm prinsipi irqi ayrı-seçkiliyə yol verməməkdir. Uşaqlar irqindən, dərisinin rəngindən, cinsindən, mənşəyindən, əmlak vəziyyətindən asılı olmayaraq, öz hüquqlarından istifadə etməlidirlər.
İstinadlar
- "Statement by the Delegation of Azerbaijan Human Dimension Implementation Meeting Working Session 16: Rights of the Child". 2017-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-04.
- "ACCESS TO JUSTICE FOR CHILDREN: AZERBAIJAN" (PDF). 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-11-04.
- FS. "Rights of children". www.mfa.gov.az. 2017-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi - UŞAQ SİYASƏTİ". scfwca.gov.az (ingilis). 2017-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "UNICEF Azerbaijan - About - UNICEF in Azerbaijan". www.unicef.org. 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "UNICEF Azerbaijan - About - UNICEF's Mission". www.unicef.org. 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "UNICEF Azerbaijan - Child Protection". www.unicef.org. 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "History". uafa.az (ingilis). 2020-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "Statement by the Delegation of the Republic of Azerbaijan" (PDF). 2016-04-30 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-11-04.
- "Official web-site of President of Azerbaijan Republic - NEWS » Events Ilham Aliyev attended the opening of nursery school and kindergarten "Fidan" in Jalilabad". en.president.az. 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "First Lady views newly renovated orphanage and kindergarten No3 in Khatai [PHOTO]". AzerNews.az (ingilis). 2016-10-04. 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- "Second plenary session on the topic "Progressive methods in the sphere of social integration" in the framework of the Baku Global Forum". heydar-aliyev-foundation.org (ingilis). 2017-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
- Cipriani, Don. Children's Rights and the Minimum Age of Criminal Responsibility: A Global Perspective (ingilis). Routledge. 2016-05-23. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Usaq huquqlarinin mudafiesi Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi ve bir sira diger qanunlarla temin edilir Usaq huquqlari usaqlara aid huquqi sosial ve diger meseleleri ehate edir Usaqlarin huquqi statusu Usaq Huquqlari haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununa ve Aile Mecellesine esasen usagin huquq ve menafeleri pozulduqda o cumleden valideynler usagin tehsili ve terbiyesi ile bagli vezifelerini yerine yetirmedikde usagin bir sira huquq muhafize orqanlarina muraciet etmek huququ vardir Usaq pozulmus huququndan ve onun muvafiq prosessual qaydalarindan asili olaraq ferdi qaydada ve ya oz numayendeleri veliehdi vasitesile muraciet ede biler Prezidentin 6 fevral 2006 ci il tarixli serencami ile yaradilmis Aile Qadin ve Usaq Problemleri uzre Dovlet Komitesinin bir sobesi bu kontekstde olan problemlerle mesgul olur Komite usaqlarin mudafiesi onlarin rifahinin inkisaf etdirilmesi huquq ve azadliqlarinin temin edilmesi bu sahede dovlet siyasetinin elaqelendirilmesi uzre mesuliyyet dasiyir O dovletin nezaretinde olan muessiselerde mutemadi monitorinqler aparir vetendaslar terefinden edilen muracietleri arasdirir ekspertler ve usaqlar ucun teqdimat kampaniyalari telimler ve tedbirler teskil edir ve s Azerbaycan hokumeti ve bu Komite muvafiq sahede beynelxalq qurumlarla emekdasliq edir Bundan elave Azerbaycan elil usaqlar evsiz usaqlari usaqlara qarsi zorakiligin qarsisinin alinmasi erken nikahlar usaq olumleri mektebeqeder tehsil kimi tehsil sehiyye ve diger sosial meselelerde UNICEF ile six emekdasliq edir Usaq Huquqlari Konvensiyasi UHK 1992 ci ilde Azerbaycanda BMT nin Usaq huquqlari haqqinda Konvensiyasi ve sekkiz il sonra onun Usaqlarin silahli munaqiselere celb edilmesi ve Usaqlarin satisi usaq fahiseliyi ve usaq pornoqrafiyasi daxil olmaqla iki Fakultativ Protokolu ratifikasiya edilib Azerbaycan 1993 cu ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Yetkinlik yasina catmayanlara dair edalet muhakimesinin heyata kecirilmesine dair Standart Minimum Qaydalarini 1996 ci ilde Nikahin baglanmasina raziliq nikah ucun minimum yas ve nikahlarin qeydiyyati haqqinda Konvensiyani 2004 cu ilde Avropa Sosial Xartiyasini ve Ayri seckiliyin aradan qaldirilmasi haqqinda Konvensiyani ve 2006 ci ilde Tehsil Sahesi uzre huquqi senedleri qebul etmisdir Hokumet BMT nin Usaq Huquqlari Komitesine UNHCR Konvensiyanin ve onun iki Fakultativ Protokolunun heyata kecirilmesi ucun dovri hesabatlar teqdim edir Bundan elave Azerbaycan Usaqlarin yasamasi qorunmasi ve inkisafi haqqinda Umumdunya Beyannamesinin tereflerinden biridir Usaq huquqlarinin mudafiesi haqqinda da bir sira milli qanunvericilik aktlari tesdiq edilmisdir Usaq Huquqlari Konvensiyasinin UHK huquqi statusu CRC milli qanuna daxil edilmisdir Bundan elave Azerbaycan 1998 ci ilde qanunvericiliyini UHK da qeyd olunan prinsiplere uygunlasdiran Usaq huquqlari haqqinda qanunu qebul edib Bununla bele Usaq Huquqlari uzre Komite Konvensiyaya uygun olmaq ucun islahat edilmeli olan bir sira milli qanunvericilik tedbirlerini daha ustun tutur UNICEFUNICEF Azerbaycanda 1993 cu ilden fealiyyet gosterir Proqramin esas meqsedleri hec bir ayri seckiliye yol vermeden butun usaqlar ucun qoruyucu muhitin yaradilmasindan ibaretdir Usaqlarin zorakiliq istismar sui istifade ve ayri seckilikden qorunmasi UNICEF in qlobal prioritetidir Azerbaycanda bu proqrami Usaq Huquqlari Konvensiyasi ve Qadinlara qarsi ayri seckiliyin butun formalarinin legvi haqqinda Konvensiyanin prinsipleri idare edir UNICEF usaqlarin sag qalmasini mudafiesini ve inkisafini beseriyyetin tereqqisi ucun esas kimi qebul edir Bundan elave inkisaf etmekde olan olkelerden olan usaqlar ve aileler UNICEF den xidmetler alirlar Qurum inkisaf etmekde olan olkelere usaqlar ucun ilk zeng i temin etmek ve muvafiq siyasetler hazirlamaq imkanlarini formalasdirmaqda komek etmek ucun siyasi irade ve maddi resurslardan istifade edir Bundan elave teskilat muharibenin felaketlerin ifrat yoxsullugun zorakiligin ve istismarin butun formalarinin qurbani olan ve elilliyi olan usaqlar ucun xususi mudafienin temin edilmesine diqqet yetirir Qurum usaq huquqlari meselelerine operativ reaksiya vermek ucun Birlesmis Milletler Teskilatinin terefdaslari ve humanitar agentlikleri ile emekdasliq edir Bununla bagli UNICEF 2005 ci ilde qanunla ziddiyyet teskil eden usaqlara esaslanan layiheye baslayib Layihenin meqsedleri polislerin hakimlerin ve tehlukesizlik iscilerinin qanunla usaqlarin insan huquqlarina dair melumatliliginin artirilmasi ve huquq muhafize ve edliyye muhiti ile temasda olan usaqlara komek etmek ucun duzgun istiqametlendirme sisteminin yaradilmasindan ibaretdir Layihe baximindan teskilat asagidaki tedbirleri heyata kecirdi Elilliyi olan Usaqlarin Inteqrasiyasi uzre Fealiyyet UNICEF evde tehsilde islahatlarin aparilmasi ve melumatlarin toplanmasinin nezerden kecirilmesi yolu ile Azerbaycanda elilliyi olan usaqlara munasibeti deyismek meqsedi dasiyir Kuce Usaqlari uzre Fealiyyet UNICEF usaqlarin mudafiesi orqanlari ve QHT lerle islemekle usaqlar ucun icma esasli sosial xidmetlerin tekmillesdirilmesini ve kucelerde islemeyi hedefleyir Mina Riskinin Maariflendirilmesi uzre Fealiyyet Usaqlari mumkun mina PHS partlayislari haqqinda maariflendirmek meqsedile UNICEF cebheyani rayonlarda mekteb kurrikuluma Mina Riskinin Tedrisini elave etmek ucun yerli terefdaslarla isleyir Azerbaycana Birlesmis Yardim UAFA1998 ci ilde Azerbaycana Birlesmis Yardim Teskilati UAFA Azerbaycanda heyatin uzunmuddetli inkisafina komek etmek xususile usaqlar saglamliq ve tehsile diqqet yetirmek meqsedi ile yaradilmisdir UAFA Boyuk Britaniyada qeydiyyatdan kecmesine baxmayaraq Azerbaycanda yerli QHT kimi fealiyyet gosterir UAFA terefinden dovlet orqanlari ile emekdasliq cercivesinde elilliyi olan usaqlara ve onlarin ailelerine destek azteminatli ailelerden olan usaqlara mektebeqeder tehsil xidmetlerinin gosterilmesi ve elilliyin yoxsullugun ve yerlesmenin sabitliyi tehdid etdiyi regionlarda kicik sosial isci qruplarinin yaradilmasi ucun pilot layiheler heyata kecirilib bir ailenin Usaqlarin Beynelxalq Mudafiesi GunuAzerbaycanda 1 iyun Usaqlarin Beynelxalq Mudafiesi Gunu qeyd olunur Azerbaycanda usaqlarin mudafiesi prioritetdir Bununla bagli Azerbaycan Respublikasinin Usaq Siyaseti uzre Dovlet Proqraminda usaqlarin heyat seraitinin inkisafi saglamligi tehsili ve gelecek mesgullugu ile bagli tedbirler oz eksini tapmisdir Bundan basqa valideyn himayesinden mehrum saglamliq imkanlari mehdud milli azliqlardan olan usaqlar habele qacqin ve mecburi kockun usaqlar kimi hessas qruplardan olan usaqlarla bagli silsile tedbirlerin teskiline xususi diqqet yetirilib Bundan elave 2004 cu ilin mayinda esasi qoyulmus Heyder Eliyev Fondu usaq muessiselerinin infrastrukturunun inkisafi usaq evlerinin ve internat mekteblerinin temiri korpeler evi ve usaq bagcalarinin tikintisi ucun maliyye vesaiti ayirmaqla bagli bir sira layiheler heyata kecirir Bundan elave fond valideynlerini itirmis ve usaq evlerinde terbiye alan usaqlarin habele saglamliq imkanlari mehdud sexslerin sosial inteqrasiyasina yonelmis layihelerin heyata kecirilmesi ile mesgul olur Usaq evlerinin ve usaq evlerinin inkisafi proqrami cercivesinde Fond terefinden 34 usaq muessisesi berpa ve avadanliqla techiz edilmisdir Insan huquqlarina hormet cemiyyetin oz usaqlarina munasibetinden baslayir Usaqlar fiziki ve psixoloji cehetden mudafiesiz ve zeif olduqlarindan onlarin xususi qaygi ve munasibete ehtiyaci var Usaq huquqlarinin qorunmasinda birinci dereceli mesuliyyet ailenin uzerine dusur Bu Azerbaycan Respublikasi Aile Mecellesinin 51 ci maddesinde oz eksini tapmisdir Azerbaycan Respublikasi Konstitusiyasinin 17 ci maddesinde gosterilir ki usaqlarin qaygisina qalmaq onlari mudafie etrmek ailenin borcudur Bu borcun yerine yetirilmesine dovlet nezaret edir XX esrde usaqlar daha cox tecavuz zorakiliq irqi ayri seckilik deportasiya ve soyqirimlara meruz qalmislar Bu esrde bas veren iki dunya muharibesi lokal muharibeler yuz minlerle usagi valideyn himayesinden mehrum etmis onlarin heyatina son qoymus adi insani huquqlarini kobudcasina pozmusdur Usaqlarin huququnu qorumaq ucun ilk tesebbus 1924 ilde MIlletler Cemiyyeti terefinden 5 esas prinsipden ibaret beyanname oldu Bu sened Cenevre beyannamesi adlanir 1959 ilde BMT Bas Meclisi Usaq Huquqlari Beyannamesini qebul etdi Lakin bu beyannamenin huquqi quvvesi ve nezaret mexanizmi yox idi Bu sened dovletlerin uzerine mesuliyyet ve ohdelik qoymurdu Usaqlarin huquqlarini qorumaga dair en mukemmel beynelxalq sened 1989 il noyabrin 20 BMT terefinden qebul edilmis Usaq Huquqlari Konvensiyasi oldu Bu Konvensiyaya 189 olke qosulmusdur Azerbaycan Respublikasi Konvensiyani 1992 ilde ratifikasiya etmisdir Konvensiyanin mezmunu onun esas ideyasi usaq sexsiyyetidir Bununla yanasi Konvensiya istirakci olkeleri usaqlarin oz olkesinin sosial siyasi heyatinda daha feal ve yaradici istirakina imkan veren seraite cagirir Konvensiyanin muhum prinsipi irqi ayri seckiliye yol vermemekdir Usaqlar irqinden derisinin renginden cinsinden menseyinden emlak veziyyetinden asili olmayaraq oz huquqlarindan istifade etmelidirler Istinadlar Statement by the Delegation of Azerbaijan Human Dimension Implementation Meeting Working Session 16 Rights of the Child 2017 08 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 11 04 ACCESS TO JUSTICE FOR CHILDREN AZERBAIJAN PDF 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2023 11 04 FS Rights of children www mfa gov az 2017 08 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 Aile Qadin ve Usaq Problemleri uzre Dovlet Komitesi USAQ SIYASETI scfwca gov az ingilis 2017 11 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 UNICEF Azerbaijan About UNICEF in Azerbaijan www unicef org 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 UNICEF Azerbaijan About UNICEF s Mission www unicef org 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 UNICEF Azerbaijan Child Protection www unicef org 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 History uafa az ingilis 2020 01 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 Statement by the Delegation of the Republic of Azerbaijan PDF 2016 04 30 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2023 11 04 Official web site of President of Azerbaijan Republic NEWS Events Ilham Aliyev attended the opening of nursery school and kindergarten Fidan in Jalilabad en president az 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 First Lady views newly renovated orphanage and kindergarten No3 in Khatai PHOTO AzerNews az ingilis 2016 10 04 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 Second plenary session on the topic Progressive methods in the sphere of social integration in the framework of the Baku Global Forum heydar aliyev foundation org ingilis 2017 09 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 13 Cipriani Don Children s Rights and the Minimum Age of Criminal Responsibility A Global Perspective ingilis Routledge 2016 05 23 ISBN 978 1 317 16759 4