Azuçi qəsri (安土城) – Yaponiyanın Şiqa prefekturasının şəhərində yerləşmiş qəsr. Oda Nobunaqanın əsas qəsrlərindən biri olmuşdur. Bir çox xüsusiyyətinə görə dövrünün müasir qəsrlərindən biri olmuşdur. 1582-ci ildə baş vermiş yanğından sonra məhv olmuşdur. Daş bünövrəsindən başqa heç bir hissəsi salamat qalmayıb, lakin Mie prefekturasında reproduksiyası yerləşir.
Azuçi qəsri | |
---|---|
安土城 | |
( Yaponiya) | |
Tipi | |
Yer haqqında informasiya | |
Vəziyyəti | yanğında məhv olub |
Tikinti yerinin tarixi | |
Tikilib | 1576-1579 |
İnşaatçı | Oda Nobunaqa |
İstifadə illəri | 1579-1582 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
XVI əsrin ortalarında portuqallar tərəfindən odlu silahların Yaponiyaya tanıdılmasından sonra ənənəvi qəsr modellərindən imtina edilmiş və feodallar odlu silahlara qarşı effektiv qəsrlər tikdirməyə başlamışdırlar. Azuçi qəsri bu baxımdan növünün ilk nümunələrindən biri olmuşdur. Qəsrin tikintisi Oda Nobunaqa tərəfindən 1576-cı ildə başladılmış və 1579-cu ildə tamamlanmışdır. Qəsr Biva gölünün sahilində, düzənliyə baxan təpənin üstündə, paytaxt Kiotoya gedən vacib nəqliyyat yollarının üstündə tikilmişdir. Əvvəlcə qəsr ancaq müdafiə qurğusu kimi nəzərdə tutulsa da, Nobunaqa qəsrdən iqamətgah kimi də istifadə etmişdir.
Azuçi qəsri bir çox xüsusiyyətinə görə əvvəlki yapon qəsrindən fərqlənirdi. Böyük ölçüləri və əsasən daşdan tikilməsi odlu silahlara dözümlü olması üçün nəzərdə tutulmuşdu. Hündür müdafiə qüllələri və qəsrin dağ əvəzinə təpədə yerləşməsi isə müharibə taktikalarının dəyişməsinə görə tətbiq edilən digər yeniliklər idi. Bu xüsusiyyətlər düşmənləri odlu silahlarla daha uzaqdan qarşılamağa imkan verirdi.
Nobunaqa tərəfindən qəsrin divarları xaricində yaradılmış qəsr şəhəri isə yeni növ idi. Nobunaqa bəzi əsgərləri və təhkimliləri üçün evlər tikdirsə də, onlar yeni şəhərə gec köçdükləri üçün ancaq 2-3 il sonra şəhər məskunlaşılmışdır. Bunlardan əlavə, Nobunaqa tacir və sənətkarları cəlb etmək üçün də şəhərdə şərait yaratmışdır. O, 1577-ci ildə fərman buraxaraq şəhərdə alqı-satqı vergisinin alınmayacağını bildirmişdir. Bu dəyişiklik bir çox usta və taciri şəhərə cəlb etmişdir.
Yaponiyaya gəlmiş rahib və digər xristian rahiblər Azuçi qəsrində Nobunaqa tərəfindən qəbul edilmiş, hətta Nobunaqa onlara kilsə və ev tikdirmək təklifi etmişdir.
21 iyun 1582-ci ildə Nobunaqanın ölümündən sonra Azuçi qəsrinə yerimiş və Nobunaqanın xəzinəsini müttəfiqlərinə paylamışdır. Mitsuhide qəsrə xətər yetirməsə də, tezliklə baş verən bir yanğın nəticəsində məhv olmuşdur. Yanğının necə və kim tərəfindən başladığı bilinmir, amma populyar fikrə görə Nobunaqanın oğlu atasının ölümündən çox sarsıldığı üçün qəsri yandırmaq qərarına gəlmişdir. Digər fikrə görə yanğına səbəb şəhər əhalisi olmuşdur. Yanğından sonra təkcə xəndəklər, divarlar və bünövrəsi salamat qalmışdır.
Quruluşu
Qəsrin tikintisi zamanı portuqalların təmin etdikləri sxemlərdən istifadə olunmuşdur. Buna görə Azuçi qəsri dövrün digər qəsrlərindən çox fərqlənirdi. Kiçik ordu qəsrin tikintisində istifadə olunan böyük daşları Azuçiyama qəsrinə daşımışdır. Qəsrin göl sahilində yerləşən hissəsi isə təxminən 180 metr hündürlüyündə olan dik uçurumla əhatə olunmuşdur. Qəsrin digər hissələri ilə dərin xəndəklər və 21 metr hündürlüyündə olan, uzun daş divarla əhatə olunmuşdu. Xarici istehkamların sayı dörd idi. Əsas qüllə 7 mərtəbəli və 52 metr hündürlüyündə idi. Nəhəng daş bünövrənin hündürlüyü 21 metr idi və birinci mərtəbəni əmələ gətirirdi. Birinci mərtəbənin ölçüləri 37x31 metr idi, işıqlandırma üçün 60 çıxışı var idi və 45 otaqdan ibarət idi.
Orijinal daş bünövrəsindən başqa heç bir hissəsi salamat qalmayıb, lakin həmin dövrə aid detallı təsvir qalıb. İkinci mərtəbədə bir çox dekorasiya otağı yerləşirdi və təbiəti əks etdirən rəsmlərlə bəzədilmişdi. Hətta otaqlardan biri qızılla örtülmüşdü və sakuralarla bəzədilmişdi. İkinci mərtəbədə qida, paltar, silah kimi ləvazimatları saxlamaq üçün anbar da yerləşirdi. Üçüncü mərtəbədə bir çox mənzil var idi. Dördüncü mərtəbənin mənzərəli bağçası malik idi. Beşinci mərtəbə rəsmlərlə bəzədilmişdi, lakin altıncı mərtəbənin 4 oktaqonal otağı var idi və bu otaqların qırmızı rəngli xarici sütunları və qızılı rəngli daxili sütunları var idi. Yeddinci mərtəbə müşahidə platforması idi, qızılı vərəqlərlə və əjdaha rəsmləri ilə bəzədilmişdi.
Həmin dövrdə Yaponiyaya gəlmiş portuqal Luiş Froiş qəsr haqqında yazmışdır. O yazmışdır ki, Nobunaqanın vassallarının otaqları qızılla bəzədilmişdi. Müşahidə qüllələri divarların üzərində yerləşirdi. Divarlar yaxşı quraşdırılmış dəmirlə örtülmüşdü və tövlələr o qədər təmiz idi ki, hətta yuxarı zümrədən olan şəxslər də orada qala bilərdi. Qəsrin xarici tərəflərində Nobunaqanın baş vassallarının malikanələri, anbarlar və dini ehtiyaclar üçün bir məbəd yerləşirdi.
İstinadlar
- Schmorleitz, 1974. səh. 65
- Schmorleitz, 1974. səh. 67
- Schmorleitz, 1974. səh. 68
- Schmorleitz, 1974. səh. 66
Ədəbiyyat
- *Schmorleitz, Morton S. Castles in Japan. Tokyo: Charles E. Tuttle Co. 1974. 65–68. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azuci qesri 安土城 Yaponiyanin Siqa prefekturasinin seherinde yerlesmis qesr Oda Nobunaqanin esas qesrlerinden biri olmusdur Bir cox xususiyyetine gore dovrunun muasir qesrlerinden biri olmusdur 1582 ci ilde bas vermis yangindan sonra mehv olmusdur Das bunovresinden basqa hec bir hissesi salamat qalmayib lakin Mie prefekturasinda reproduksiyasi yerlesir Azuci qesri安土城 Yaponiya Azuci qesriTipiYer haqqinda informasiyaVeziyyetiyanginda mehv olubTikinti yerinin tarixiTikilib1576 1579InsaatciOda NobunaqaIstifade illeri1579 1582 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAzuci qesrinin tesviri XVI esrin ortalarinda portuqallar terefinden odlu silahlarin Yaponiyaya tanidilmasindan sonra enenevi qesr modellerinden imtina edilmis ve feodallar odlu silahlara qarsi effektiv qesrler tikdirmeye baslamisdirlar Azuci qesri bu baximdan novunun ilk numunelerinden biri olmusdur Qesrin tikintisi Oda Nobunaqa terefinden 1576 ci ilde basladilmis ve 1579 cu ilde tamamlanmisdir Qesr Biva golunun sahilinde duzenliye baxan tepenin ustunde paytaxt Kiotoya geden vacib neqliyyat yollarinin ustunde tikilmisdir Evvelce qesr ancaq mudafie qurgusu kimi nezerde tutulsa da Nobunaqa qesrden iqametgah kimi de istifade etmisdir Azuci qesri bir cox xususiyyetine gore evvelki yapon qesrinden ferqlenirdi Boyuk olculeri ve esasen dasdan tikilmesi odlu silahlara dozumlu olmasi ucun nezerde tutulmusdu Hundur mudafie qulleleri ve qesrin dag evezine tepede yerlesmesi ise muharibe taktikalarinin deyismesine gore tetbiq edilen diger yenilikler idi Bu xususiyyetler dusmenleri odlu silahlarla daha uzaqdan qarsilamaga imkan verirdi Nobunaqa terefinden qesrin divarlari xaricinde yaradilmis qesr seheri ise yeni nov idi Nobunaqa bezi esgerleri ve tehkimlileri ucun evler tikdirse de onlar yeni sehere gec kocdukleri ucun ancaq 2 3 il sonra seher meskunlasilmisdir Bunlardan elave Nobunaqa tacir ve senetkarlari celb etmek ucun de seherde serait yaratmisdir O 1577 ci ilde ferman buraxaraq seherde alqi satqi vergisinin alinmayacagini bildirmisdir Bu deyisiklik bir cox usta ve taciri sehere celb etmisdir Yaponiyaya gelmis rahib ve diger xristian rahibler Azuci qesrinde Nobunaqa terefinden qebul edilmis hetta Nobunaqa onlara kilse ve ev tikdirmek teklifi etmisdir 21 iyun 1582 ci ilde Nobunaqanin olumunden sonra Azuci qesrine yerimis ve Nobunaqanin xezinesini muttefiqlerine paylamisdir Mitsuhide qesre xeter yetirmese de tezlikle bas veren bir yangin neticesinde mehv olmusdur Yanginin nece ve kim terefinden basladigi bilinmir amma populyar fikre gore Nobunaqanin oglu atasinin olumunden cox sarsildigi ucun qesri yandirmaq qerarina gelmisdir Diger fikre gore yangina sebeb seher ehalisi olmusdur Yangindan sonra tekce xendekler divarlar ve bunovresi salamat qalmisdir QurulusuQesrin tensusunun qaliqlari Qesrin tikintisi zamani portuqallarin temin etdikleri sxemlerden istifade olunmusdur Buna gore Azuci qesri dovrun diger qesrlerinden cox ferqlenirdi Kicik ordu qesrin tikintisinde istifade olunan boyuk daslari Azuciyama qesrine dasimisdir Qesrin gol sahilinde yerlesen hissesi ise texminen 180 metr hundurluyunde olan dik ucurumla ehate olunmusdur Qesrin diger hisseleri ile derin xendekler ve 21 metr hundurluyunde olan uzun das divarla ehate olunmusdu Xarici istehkamlarin sayi dord idi Esas qulle 7 mertebeli ve 52 metr hundurluyunde idi Neheng das bunovrenin hundurluyu 21 metr idi ve birinci mertebeni emele getirirdi Birinci mertebenin olculeri 37x31 metr idi isiqlandirma ucun 60 cixisi var idi ve 45 otaqdan ibaret idi Orijinal das bunovresinden basqa hec bir hissesi salamat qalmayib lakin hemin dovre aid detalli tesvir qalib Ikinci mertebede bir cox dekorasiya otagi yerlesirdi ve tebieti eks etdiren resmlerle bezedilmisdi Hetta otaqlardan biri qizilla ortulmusdu ve sakuralarla bezedilmisdi Ikinci mertebede qida paltar silah kimi levazimatlari saxlamaq ucun anbar da yerlesirdi Ucuncu mertebede bir cox menzil var idi Dorduncu mertebenin menzereli bagcasi malik idi Besinci mertebe resmlerle bezedilmisdi lakin altinci mertebenin 4 oktaqonal otagi var idi ve bu otaqlarin qirmizi rengli xarici sutunlari ve qizili rengli daxili sutunlari var idi Yeddinci mertebe musahide platformasi idi qizili vereqlerle ve ejdaha resmleri ile bezedilmisdi Hemin dovrde Yaponiyaya gelmis portuqal Luis Frois qesr haqqinda yazmisdir O yazmisdir ki Nobunaqanin vassallarinin otaqlari qizilla bezedilmisdi Musahide qulleleri divarlarin uzerinde yerlesirdi Divarlar yaxsi qurasdirilmis demirle ortulmusdu ve tovleler o qeder temiz idi ki hetta yuxari zumreden olan sexsler de orada qala bilerdi Qesrin xarici tereflerinde Nobunaqanin bas vassallarinin malikaneleri anbarlar ve dini ehtiyaclar ucun bir mebed yerlesirdi IstinadlarSchmorleitz 1974 seh 65 Schmorleitz 1974 seh 67 Schmorleitz 1974 seh 68 Schmorleitz 1974 seh 66Edebiyyat Schmorleitz Morton S Castles in Japan Tokyo Charles E Tuttle Co 1974 65 68 ISBN 0 8048 1102 4