Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan rublu (azərb. آذربايجان ربلی; Азәрбајҹан рублу) — 1918–1923-cü illərdə Azərbaycan ərazisində pul vahidi.
| Azərbaycan rublu | ||||
|---|---|---|---|---|
| azərb. آذربايجان ربلی, Азәрбајҹан рублу | ||||
| ||||
| Dövriyyə ərazisi | ||||
| Emitent ölkə |  Bakı Kommunası AXC Azərbaycan SSR | |||
| Əvəzedici və paralel vahidlər | ||||
| Kiçik | qəpik | |||
| Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | ||||
| Sikkələr | buraxılmayıb | |||
| Əsginas | 5, 100, 1000, 5000, 10 000, 25 000, 50 000, 100 000, 250 000, 1 000 000, 5 000 000 rubl | |||
| Tarixi | ||||
| Dövriyyəyə buraxılma | 1918 | |||
| Əvvəlki valyuta | Zaqafqaziya rublu | |||
| Xronika | 10.01.1923—10.04.1924 | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Tarixi
19 yanvar 1918-ci ildə Bakı hökuməti "Bakı pulları" buraxmağa başladı. Bu, Zaqafqaziyada inqilabdan sonra buraxılan ilk kağız pul idi. Həmin ilin fevral ayında 1918-ci ilin sentyabrından əvvəl buraxılmış və Gürcüstan, Ermənistan və Azərbaycan arasında müqavilə əsasında bölüşdürülmüş Zaqafqaziya Komissarlığının (ilk Zaqafqaziya rublu, zakbon) qanun layihəsi işə salınıb. Bakı pulunun buraxılması 1918-ci ilin iyuluna qədər davam etdi. İyul ayında, onların əvəzinə, Bakı Soveti ilə birlikdə Şəhər Təsərrüfat Şurasına həmin ilin 14 sentyabrına qədər davam edən pul buraxmağa başladı.
1918-ci ilin oktyabrında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Zaqafqaziyanın payından asılı olmayan pul buraxmağa başladı. 1919-cu ilin sentyabrında yaradılan Azərbaycan Dövlət Bankı 1920-ci ilin aprel ayından əvvəl buraxılmış Azərbaycan Respublikasının banknotlarının buraxılmasına başlamışdır.
1920-ci ilin aprelində Azərbaycan Sosialist Sovet Respublikasının 1923-cü il yanvar ayına qədər buraxılmış kağız pulları buraxılmağa başlayır. Bütün əvvəlki pullar ləğv edilir.
10 yanvar 1923-cü ildə Zaqafqaziyanın pul dövriyyəsini birləşdirən bir pul islahatı başlandı. Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan emissiyaları dayandı, Zaqafqaziya Sosialist Sovet Respublikasının valyuta nişanları (ikinci Zaqafqaziya rublu, zakdenznak) buraxıldı. Mübadilə bu nisbətdə aparılmışdır: 100 Azərbaycan rublu = 1 rubl zakdeznak. Mübadilə müddəti əvvəlcə 10 yanvar 1923-cü il tarixinə təyin edilmiş, lakin sonradan 10 aprel 1924-cü ilədək uzadıdılmışdır.
Banknotlar
Kağız pul nişanları buraxılmışdır:
- Bakı şəhər idarəsi: 5, 15 və 50 qəpik, 1, 3, 5, 10 və 25 rubl;
- Şəhər təsərrüfat şurası: 10, 25 və 50 rubl;
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: 25, 50, 100, 250 və 500 rubl;
- Azərbaycan SSR: 5, 100, 1000, 5000, 10 000, 25 000, 50 000, 100 000, 250 000, 1 000 000 və 5 000 000 rubl.
Bakı şəhər idarəsinin banknotları
Banknotlar 19 yanvar 1918-ci il tarixdən 14 sentyabr 1918-ci il tarixinə qədər buraxılmışdır. Cəmi 172 211 911 rubl 50 qəpik məbləğində banknotlar buraxılmışdır.
| Şəkil | Nominal | Ölçüləri (mm) | Əsas rəngi | Qeydlər | Tiraj | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön tərəf | Arxa tərəf | Ön tərəf | Arxa tərəf | ||||
| 5 qəpik | 30×40 | sarı-qırmızı | nominal, Bakı quberniyasının gerbi | eminentin adı, izahlı yazı | 4 060 590 | ||
 |  | 15 qəpik | 34×44 | qəhvəyi | nominal, Bakı quberniyasının gerbi | nominal, eminentin adı, izahlı yazı | 2 482 920 |
 |  | 50 qəpik | 49×35 | açıq-qəhvəyi | номинал, Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, imzalar | nominal, izahlı yazı, saxta olma haqqında xəbərdarlıq | 6 703 600 |
 |  | 1 rubl | 96×57 | qəhvəyi | nominal, eminentin adı, saxta olma haqqında xəbərdarlıq | Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, imzalar, nominal, izahlı yazılar, buraxılma ili | 2 030 400 |
 |  | 3 rubl | 96×57 | yaşıl | Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, imzalar, nominal, izahlı yazılar | nominal, izahlı yazı, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, buraxılma ili | 2 727 868 |
 |  | 5 рублей | 96×57 | göy | nominal, eminentin adı, izahlı yazı, imzalar, buraxılma ili | nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, Bakı quberniyasının gerbi | 2 282 100 |
 |  | 10 rubl | 96×57 | qırmızı | Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, nominal, izahlı yazı, imzalar | nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, buraxılma ili | 4 644 234 |
 |  | 25 rubl | 109×69 | qəhvəyi boz | Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, nominal, izahlı yazı, imzalar, buraxılma ili | nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq | 4 008 712 |
| Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel. | |||||||
Bakı Şəhər Təssərüfatı Şurasının banknotları
Banknotlar 1918-ci ilin iyul-sentyabr aylarında buraxılmışdır. Cəmi 117 459 000 rubl məbləğində banknotlar buraxılmışdır.
| Şəkil | Nominal | Ölçüləri (mm) | Əsas rəngi | Qeydlər | Tiraj | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön tərəf | Arxa tərəf | Ön tərəf | Arxa tərəf | ||||
 |  | 10 | 99×70 | qırmızı | Merkuri kadusey və kitabla əyləmiş halda, Bakı gerbi qalxanla, dəfnə budaqları и lövbər, nominal, imzalar, izahlı yazı | eminentin adı, nominal və buraxılma ili, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, Bakı gerbi | 1 146 500 |
 |  | 25 | 99×66 | yasəmən rəngli | Merkuri və altı işçi, Bakı gerbi, nominal, imzalar, izahlı yazı, buraxılma ili | eminentin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq | 994 640 |
 |  | 50 | 108×67 | mavi-yaşıl | neft buruqları və gəmi təsviri, Bakı gerbi, "bolluq buynuzu", dişli çarx, yeşiklər və lövbər, nominal və imzalar, izahlı yazı, buraxılma ili | eminentin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq | 1 622 560 |
| Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel. | |||||||
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banknotları
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin mövcud olduğu 23 ay ərazində 28 may 1918–28 aprel 1920-ci illərdə buraxılmışdır.
| Şəkil | Nominal | Ölçüləri (mm) | Əsas rəngi | Qeydlər | Tiraj | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön tərəf | Arxa tərəf | Ön tərəf | Arxa tərəf | ||||
 |  | 25 | 107×65 | yasəmən rəngli | dövlətin adı, nominal, izahlı yazı | dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, imzalar və buraxılma ili | 1919 |
 |  | 50 | 107×65 | yaşıl | dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq | dövlətin adı, nominal, izahlı yazı, imzalar və buraxılma ili | 1919 |
 |  | 100 | 138×90 | qəhvəyi | название государства, номинал, пояснительная надпись и год выпуска | название государства, номинал, предупреждение о подделке и подписи | 1919 |
 |  | 250 | 151×96 | sarı çəhrayı | dövlətin adı, nominal, izahlı yazı | dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, imzalar və buraxılma ili | 1919 |
 |  | 500 | 151×96 | yasəmən rəngli, çəhrayı | dövlətin adı, nominal, izahlı yazı | dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, imzalar və buraxılma ili | 1920 |
| Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel. | |||||||
Azərbaycan SSR banknotları
1920-ci ilin aprelindən 1923-cü ilədək buraxılmışdır.
| Şəkil | Nominal | Ölçüləri (mm) | Əsas rəngi | Qeydlər | Tiraj | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ön tərəf | Arxa tərəf | Ön tərəf | Arxa tərəf | ||||
 |  | 5 | 49×64 | sarı, yasəmən rəngli | 1920 | ||
| 100 | 167×107 | sarı-yaşıl | 1920 | ||||
| 1000 | 107×66 | yaşıl | 1920 | ||||
| 118×67 | yaşıl | 1920 | |||||
| 5000 | 146×94 | sarı, mavi, qəhvəyi | 1920 | ||||
 |  | 10 000 | 149×93 | çəhrayı, yaşıl | 1921 | ||
| 25 000 | 145×93 | boz, qəhvəyi | 1921 | ||||
 | 50 000 | 145×93 | boz, yaşıl | 1921 | |||
 |  | 100 000 | 138×90 | mavi | 1922 | ||
 |  | 250 000 | 145×93 | qəhvəyi, mavi | 1922 | ||
 |  | 1 000 000 | 145×93 | qırmızı | 1922 | ||
 |  | 5 000 000 | 156×96 | yaşıl, qırmızı | 1923 | ||
| Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel. | |||||||
Ədəbiyyat
- Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. — 215 с. — ISBN 5-7325-0325-0.
- Cuhaj G. S. Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368–1960. — 12-е изд. — Iola: Krause Publications, 2008. — 1223 с. — ISBN 978-0-89689-730-4.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "И. Колташев "Рассказывают бумажные деньги"". сайт bonistikaweb.ru. 2012-10-02 tarixində arxivləşdirilib. (rus.)
- "History of the national currency" (az.). сайт cbar.az. 2012-10-02 tarixində arxivləşdirilib.
- Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. с. 96–97.
- Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. с. 58.
- Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. с. 58–59.
- rubl al hizbe (ərəb. ربع الحزب)
- həmçinin erməni yazısı — Ե
- Л. Иольсон — Правительственные эмиссии Закавказья / Советский коллекционер, 1925, № 4, с.7–9 2018-03-21 at the Wayback Machine (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan rublu azerb آذربايجان ربلی Azәrbaјҹan rublu 1918 1923 cu illerde Azerbaycan erazisinde pul vahidi Azerbaycan rubluazerb آذربايجان ربلی Azәrbaјҹan rublu 10 000 rubl 1921 ci ilDovriyye erazisiEmitent olke Baki Kommunasi AXC Azerbaycan SSREvezedici ve paralel vahidlerKicik qepikDovriyyede olan sikke ve esginaslarSikkeler buraxilmayibEsginas 5 100 1000 5000 10 000 25 000 50 000 100 000 250 000 1 000 000 5 000 000 rublTarixiDovriyyeye buraxilma 1918Evvelki valyuta Zaqafqaziya rubluXronika 10 01 1923 10 04 1924 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi19 yanvar 1918 ci ilde Baki hokumeti Baki pullari buraxmaga basladi Bu Zaqafqaziyada inqilabdan sonra buraxilan ilk kagiz pul idi Hemin ilin fevral ayinda 1918 ci ilin sentyabrindan evvel buraxilmis ve Gurcustan Ermenistan ve Azerbaycan arasinda muqavile esasinda bolusdurulmus Zaqafqaziya Komissarliginin ilk Zaqafqaziya rublu zakbon qanun layihesi ise salinib Baki pulunun buraxilmasi 1918 ci ilin iyuluna qeder davam etdi Iyul ayinda onlarin evezine Baki Soveti ile birlikde Seher Teserrufat Surasina hemin ilin 14 sentyabrina qeder davam eden pul buraxmaga basladi 1918 ci ilin oktyabrinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti Zaqafqaziyanin payindan asili olmayan pul buraxmaga basladi 1919 cu ilin sentyabrinda yaradilan Azerbaycan Dovlet Banki 1920 ci ilin aprel ayindan evvel buraxilmis Azerbaycan Respublikasinin banknotlarinin buraxilmasina baslamisdir 1920 ci ilin aprelinde Azerbaycan Sosialist Sovet Respublikasinin 1923 cu il yanvar ayina qeder buraxilmis kagiz pullari buraxilmaga baslayir Butun evvelki pullar legv edilir 10 yanvar 1923 cu ilde Zaqafqaziyanin pul dovriyyesini birlesdiren bir pul islahati baslandi Azerbaycan Gurcustan ve Ermenistan emissiyalari dayandi Zaqafqaziya Sosialist Sovet Respublikasinin valyuta nisanlari ikinci Zaqafqaziya rublu zakdenznak buraxildi Mubadile bu nisbetde aparilmisdir 100 Azerbaycan rublu 1 rubl zakdeznak Mubadile muddeti evvelce 10 yanvar 1923 cu il tarixine teyin edilmis lakin sonradan 10 aprel 1924 cu iledek uzadidilmisdir BanknotlarKagiz pul nisanlari buraxilmisdir Baki seher idaresi 5 15 ve 50 qepik 1 3 5 10 ve 25 rubl Seher teserrufat surasi 10 25 ve 50 rubl Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 25 50 100 250 ve 500 rubl Azerbaycan SSR 5 100 1000 5000 10 000 25 000 50 000 100 000 250 000 1 000 000 ve 5 000 000 rubl Baki seher idaresinin banknotlari Banknotlar 19 yanvar 1918 ci il tarixden 14 sentyabr 1918 ci il tarixine qeder buraxilmisdir Cemi 172 211 911 rubl 50 qepik mebleginde banknotlar buraxilmisdir Sekil Nominal Olculeri mm Esas rengi Qeydler TirajOn teref Arxa teref On teref Arxa teref5 qepik 30 40 sari qirmizi nominal Baki quberniyasinin gerbi eminentin adi izahli yazi 4 060 59015 qepik 34 44 qehveyi nominal Baki quberniyasinin gerbi nominal eminentin adi izahli yazi 2 482 92050 qepik 49 35 aciq qehveyi nominal Baki quberniyasinin gerbi eminentin adi imzalar nominal izahli yazi saxta olma haqqinda xeberdarliq 6 703 6001 rubl 96 57 qehveyi nominal eminentin adi saxta olma haqqinda xeberdarliq Baki quberniyasinin gerbi eminentin adi imzalar nominal izahli yazilar buraxilma ili 2 030 4003 rubl 96 57 yasil Baki quberniyasinin gerbi eminentin adi imzalar nominal izahli yazilar nominal izahli yazi saxta olma haqqinda xeberdarliq buraxilma ili 2 727 8685 rublej 96 57 goy nominal eminentin adi izahli yazi imzalar buraxilma ili nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq Baki quberniyasinin gerbi 2 282 10010 rubl 96 57 qirmizi Baki quberniyasinin gerbi eminentin adi nominal izahli yazi imzalar nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq buraxilma ili 4 644 23425 rubl 109 69 qehveyi boz Baki quberniyasinin gerbi eminentin adi nominal izahli yazi imzalar buraxilma ili nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq 4 008 712Tesvirin miqyasi her millimetre 1 0 piksel Baki Seher Tesserufati Surasinin banknotlari Banknotlar 1918 ci ilin iyul sentyabr aylarinda buraxilmisdir Cemi 117 459 000 rubl mebleginde banknotlar buraxilmisdir Sekil Nominal Olculeri mm Esas rengi Qeydler TirajOn teref Arxa teref On teref Arxa teref10 99 70 qirmizi Merkuri kadusey ve kitabla eylemis halda Baki gerbi qalxanla defne budaqlari i lovber nominal imzalar izahli yazi eminentin adi nominal ve buraxilma ili saxta olma haqqinda xeberdarliq Baki gerbi 1 146 50025 99 66 yasemen rengli Merkuri ve alti isci Baki gerbi nominal imzalar izahli yazi buraxilma ili eminentin adi nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq 994 64050 108 67 mavi yasil neft buruqlari ve gemi tesviri Baki gerbi bolluq buynuzu disli carx yesikler ve lovber nominal ve imzalar izahli yazi buraxilma ili eminentin adi nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq 1 622 560Tesvirin miqyasi her millimetre 1 0 piksel Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin banknotlari Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin movcud oldugu 23 ay erazinde 28 may 1918 28 aprel 1920 ci illerde buraxilmisdir Sekil Nominal Olculeri mm Esas rengi Qeydler TirajOn teref Arxa teref On teref Arxa teref25 107 65 yasemen rengli dovletin adi nominal izahli yazi dovletin adi nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq imzalar ve buraxilma ili 191950 107 65 yasil dovletin adi nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq dovletin adi nominal izahli yazi imzalar ve buraxilma ili 1919100 138 90 qehveyi nazvanie gosudarstva nominal poyasnitelnaya nadpis i god vypuska nazvanie gosudarstva nominal preduprezhdenie o poddelke i podpisi 1919250 151 96 sari cehrayi dovletin adi nominal izahli yazi dovletin adi nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq imzalar ve buraxilma ili 1919500 151 96 yasemen rengli cehrayi dovletin adi nominal izahli yazi dovletin adi nominal saxta olma haqqinda xeberdarliq imzalar ve buraxilma ili 1920Tesvirin miqyasi her millimetre 1 0 piksel Azerbaycan SSR banknotlari 1920 ci ilin aprelinden 1923 cu iledek buraxilmisdir Sekil Nominal Olculeri mm Esas rengi Qeydler TirajOn teref Arxa teref On teref Arxa teref5 49 64 sari yasemen rengli 1920100 167 107 sari yasil 19201000 107 66 yasil 1920118 67 yasil 19205000 146 94 sari mavi qehveyi 192010 000 149 93 cehrayi yasil 192125 000 145 93 boz qehveyi 192150 000 145 93 boz yasil 1921100 000 138 90 mavi 1922250 000 145 93 qehveyi mavi 19221 000 000 145 93 qirmizi 19225 000 000 156 96 yasil qirmizi 1923Tesvirin miqyasi her millimetre 1 0 piksel EdebiyyatVasyukov A I Gorshkov V V Kolesnikov V I Bumazhnye denezhnye znaki Rossii i SSSR M Politehnika 1993 215 s ISBN 5 7325 0325 0 Cuhaj G S Standard Catalog of World Paper Money General Issues 1368 1960 12 e izd Iola Krause Publications 2008 1223 s ISBN 978 0 89689 730 4 Hemcinin baxAzerbaycan manati Baki bonlari SSRI rubluIstinadlar I Koltashev Rasskazyvayut bumazhnye dengi sajt bonistikaweb ru 2012 10 02 tarixinde arxivlesdirilib rus History of the national currency az sajt cbar az 2012 10 02 tarixinde arxivlesdirilib Vasyukov A I Gorshkov V V Kolesnikov V I Bumazhnye denezhnye znaki Rossii i SSSR M Politehnika 1993 s 96 97 Vasyukov A I Gorshkov V V Kolesnikov V I Bumazhnye denezhnye znaki Rossii i SSSR M Politehnika 1993 s 58 Vasyukov A I Gorshkov V V Kolesnikov V I Bumazhnye denezhnye znaki Rossii i SSSR M Politehnika 1993 s 58 59 rubl al hizbe ereb ربع الحزب hemcinin ermeni yazisi Ե L Iolson Pravitelstvennye emissii Zakavkazya Sovetskij kollekcioner 1925 4 s 7 9 2018 03 21 at the Wayback Machine rus