Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti — Sovet dövründə və müstəqilliyinin ilk illərində Azərbaycanda fəaliyyət göstərmiş təşkilat.
| Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti | |
|---|---|
| Növü | Cəmiyyət |
| Yaranma tarixi | 1946 |
| Rəsmi dili | Azərbaycan |
| Mərkəzi |  Azərbaycan, Bakı |
Tarixi
Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti 1946-cı ildə Bakıda yaradılmışdır. Həmin vaxt Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin (DTK) xüsusi nəzarəti altında gərgin fəaliyyət göstərən qurumun əsas məqsədi xaricdə yaşayan azərbaycanlıların, xüsusilə də ziyalı təbəqəsinin Azərbaycanla əlaqəsinin qurulması idi. Ona görə də cəmiyyətin xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla sıx əlaqələrin qurulması və Azərbaycan diasporunun formalaşmasında mühüm rolu olmuşdur. Həmin illərdə Azərbaycan diasporunun formalaşmasında Azərbaycanın görkəmli ziyalılarının böyük fəaliyyətləri olmuşdur. Belə ki, Sovet rejimin ən sərt qaydalarının hökm sürdüyü vaxtlarda belə xaricdə yaşayan azərbaycanlılar öz Vətənləri ilə əlaqələrini davam etdirmişdirlər.
1948-ci ildə cəmiyyətin Rəyasət Heyətinin sədri vəzifəsinə təyin edilmiş ictimai xadim Rza Quliyev, düz 27 il bu vəzifədə işləmiş və beynəlxalq mədəni əlaqələrin inkişafına və möhkəmlənməsinə böyük töhfə vermişdir.Moskvada yaxşı əlaqələri olan, xarici ölkələrlə mədəni əlaqələri bacarıqla nizamlayan Rza Quliyev çalışırdı ki, Azərbaycanı hər yerdə çox tanısınlar, dünyanın qədim xalqlarından birinin mədəniyyəti və incəsənəti haqqında həqiqəti bilsinlər. Bir sıra ölkələrdə səfərlər zamanı o, öz ictimai işini jurnalist fəaliyyəti ilə əlaqələndirirdi, özü ilə respublikanın həyatı, Azərbaycan xalqının mədəniyyəti, tarixi haqqında materiallar aparırdı. Həmin materialları bu ölkələrin kütləvi informasiya vasitələrinə təqdim edir, orada dərc etdirir, beləliklə, Azərbaycanı bütün dünyada populyarlaşdırır və təbliğ edirdi.
Cəmiyyət ölkə rəhbərliyinin daim diqqətində olmuşdur. Məsələn, Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Heydər Əliyev xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların Ümumittifaq Vətən Cəmiyyətinin və Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin birgə xətti ilə Vətənə daha çox dəvət olunmalarını təklif edirdi.
"Vətənin səsi"
Görülən işlərin ictimailəşdirilməsi üçün 1960-cı ildən cəmiyyətin nəzdində "Vətənin səsi" adlı qəzet nəşr edilmişdir. Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılar üçün nəzərdə tutulan "Vətənin səsi" qəzetinin əsas səhifələrində milli təbliğat başlıca yer tuturdu. Bu qəzet vasitəsilə qürbət ellərdəki həmvətənlərə tarixi Vətəndə gedən mədəni, sosial proseslər haqqında məlumatlar çatdırılmışdır.
"Azərbaycan Dünyası"
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 23 sentyabr 1992-ci il tarixli, 522 nömrəli Qərarı ilə Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin "Azərbaycan Dünyası" Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzinə çevrilməsi qərara alınmışdır. Həmin vaxt cəmiyyətin sədri Nəbi Xəzri idi. O, daha sonra 1992-ci ildən "Azərbaycan Dünyası" Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzi adı altında fəaliyyət göstərən təşkilatın da prezidenti olmuşdur.
Xarici ölkələrlə əlaqələr
Türkiyə
Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Heydər Əliyev Türkiyədə Azərbaycan tarixi və ədəbiyyatından dərs deyən müəllimlərin respublikaya səfər edərək azərbaycanlıların həyatı ilə, qazanılmış uğurlarla tanış olmalarına, Azərbaycan mənbələri əsasında araşdırmalar aparmalarına şərait yaradırdı. Məsələn, 1981-ci ilin mart ayında müəllimi, Azərbaycan ədəbiyyatından dərs deyən, Mirzə Fətəli Axundovun əsərlərini türk dilinə çevirən Əli Yavuz Akpınarın Azərbaycana gəlib tədqiqat işi aparmasına nəinki icazə verildi, eyni zamanda, bütün xərcləri Heydər Əliyevin göstərişi ilə Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti tərəfindən ödənildi. Bundan sonra Əli Yavuz Akpınar Azərbaycan ədəbiyyatı haqqında dəyərli əsərlər yazmışdır.
İran
1962-ci ilin oktyabrında "Sovet Azərbaycanının Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti"nin xətti ilə Mirzə Fətəli Axundovun anadan olmasının 150 illik yubileyində iştirak etmək üçün dəvət alan görkəmli İran alimi, professor Səid Nəfisi Tehrana qayıtdıqdan sonra "Pəyami Nəvin" jurnalında yubiley haqqında təəssüratlarını səmimi şəkildə bildirmişdir. Həmin məqalədə alim Azərbaycan alimlərinin İran mədəniyyətinə, elminə olan maraq və məhəbbətini də etiraf edərək yazırdı:
"Azərbaycan Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun alimlərinin çoxu (qadın və kişi) İran tarixi üzərində də ciddi məşğul olub, elmi tədqiqat işləri aparırlar. Bu barədə çoxlu maraqlı əsərlər yazılmış və tərcümə edilmişdir. O cümlədən mənim "Babək Xürrəmdin" əsərimi də tərcümə etmişlər."
Müəllif məqaləsində Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsində fars dilinin tədrisinini yüksək səviyyəsindən də ürək dolusu danışaraq iranlılara Azərbaycan ölkəsinin mədəni əlaqələr sahəsindəki nailiyyətlərini təbliğ edirdi.
Hindistan
1960-cı ildə cəmiyyətin Azərbaycan–Hindistan şöbəsinin yaradılması iki ölkə arasında mədəni əməkdaşlığın vüsətinə yeni təkan verdi. Azərbaycan–Hindistan mədəni əməkdaşlığı sahəsində xüsusi təşkilat və qurumların yaradılması bu istiqamət üzrə fəaliyyətin planlı, ardıcıl və sistemli şəkildə qurulmasına əlverişli şərait yaratdı. Mədəniyyət, elm-təhsilin bütün istiqamətləri üzrə əlaqələr əməkdaşlıq səviyyəsində davam etdirildi. Bu sahələr üzrə intensiv fəaliyyətə üstünlük verildi.
Çin
1961-ci ilin fevralında Çin Xalq Respublikası nümayəndələrinin Bakıya üç günlük səfəri Azərbaycan–Çin mədəni əlaqələrinin inkişafına əhəmiyyətli şəkildə təsir göstərdi. Bu səfər zamanı Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətində bu cəmiyyətin, eləcə də Sovet–Çin dostluğu Cəmiyyətinin Azərbaycan şöbəsi idarə heyətinin üzvləri ilə ÇXR-dan qonaq gəlmiş nümayəndələri arasında mədəni əlaqələrin inkişaf perspektivləri də müzakirə olunmuşdur.
İraq
1971-ci il dekabrın 28-də Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətində Azərbaycanın elm və mədəniyyət xadimləri ilə səmimi görüş keçirilmiş və bir-birinin işləri, fəaliyyətləri ilə yaxından tanış olduqdan sonra mədəni əlaqələrin bütün mədəni istiqamətlər üzrə inkişafı, möhkəmləndirilməsinin vacibliyi vurğulamışdı. Bundan sonra Dövlət və rəsmi ictimai təşkilatların rəsmi əməkdaşlıq protokol razılaşmaları əsasında Azərbaycan-İraq mədəni əlaqələri prosesində keyfiyyətcə yeni bir inkişaf mərhələsi başladı.
Filmoqrafiya
- Polşada Azərbaycan günləri (film, 1970)
- Ürəkdən ürəyə yollar görünür (film, 1970)
- Azərbaycan incəsənəti (film, 1988)
İstinadlar
- Azərbaycanın dövlət siyasəti və diaspora 2016-08-18 at the Wayback Machine. olaylar.az, 15.08.2014 (az.)
- Onun adı Azərbaycan jurnalistikası tarixinə qızıl hərflərlə yazılmışdır[ölü keçid]. respublica-news.az, 19.04.2014 (az.)
- . Ulu Öndər Heydər Əliyevin sovet dövründə Azərbaycan-Türkiyə mədəni əlaqələrini genişləndirməsi 2022-03-08 at the Wayback Machine. "Səs" qəzeti. 19 mart 2013, səh. 15. (az.)
- Dünəndən bu günə Azərbaycan diasporu 2021-10-16 at the Wayback Machine. aktual.az (az.)
- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 23 sentyabr 1992-ci il tarixli, 522 nömrəli Qərarı 2016-03-04 at the Wayback Machine (az.)
- "Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 500 illiyi haqqında" 2021-04-18 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 31 avqust 1992-ci il tarixli, 102 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (az.)
- Maral Manafova. Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni əlaqələri 2017-02-15 at the Wayback Machine. Dərs vəsaiti. Bakı, 2008, səh. 8. (az.)
- "Ədəbiyyat və İncəsənət" qəzetinin 18 may 1963-cü il tarixli nömrəsi (az.)
- Maral Manafova. Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni əlaqələri 2017-02-15 at the Wayback Machine. Dərs vəsaiti. Bakı, 2008, səh. 20. (az.)
- Maral Manafova. Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni əlaqələri 2017-02-15 at the Wayback Machine. Dərs vəsaiti. Bakı, 2008, səh. 26. (az.)
- Azərbaycan-İraq mədəni inteqrasiyası (XX əsrin II yarısından müasir dövrədək) 2016-03-05 at the Wayback Machine sia.az, 28.02.2014 (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyeti Sovet dovrunde ve musteqilliyinin ilk illerinde Azerbaycanda fealiyyet gostermis teskilat Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler CemiyyetiNovu CemiyyetYaranma tarixi 1946Resmi dili AzerbaycanMerkezi Azerbaycan BakiTarixiAzerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyeti 1946 ci ilde Bakida yaradilmisdir Hemin vaxt Dovlet Tehlukesizlik Komitesinin DTK xususi nezareti altinda gergin fealiyyet gosteren qurumun esas meqsedi xaricde yasayan azerbaycanlilarin xususile de ziyali tebeqesinin Azerbaycanla elaqesinin qurulmasi idi Ona gore de cemiyyetin xaricde yasayan azerbaycanlilarla six elaqelerin qurulmasi ve Azerbaycan diasporunun formalasmasinda muhum rolu olmusdur Hemin illerde Azerbaycan diasporunun formalasmasinda Azerbaycanin gorkemli ziyalilarinin boyuk fealiyyetleri olmusdur Bele ki Sovet rejimin en sert qaydalarinin hokm surduyu vaxtlarda bele xaricde yasayan azerbaycanlilar oz Vetenleri ile elaqelerini davam etdirmisdirler 1948 ci ilde cemiyyetin Reyaset Heyetinin sedri vezifesine teyin edilmis ictimai xadim Rza Quliyev duz 27 il bu vezifede islemis ve beynelxalq medeni elaqelerin inkisafina ve mohkemlenmesine boyuk tohfe vermisdir Moskvada yaxsi elaqeleri olan xarici olkelerle medeni elaqeleri bacariqla nizamlayan Rza Quliyev calisirdi ki Azerbaycani her yerde cox tanisinlar dunyanin qedim xalqlarindan birinin medeniyyeti ve inceseneti haqqinda heqiqeti bilsinler Bir sira olkelerde seferler zamani o oz ictimai isini jurnalist fealiyyeti ile elaqelendirirdi ozu ile respublikanin heyati Azerbaycan xalqinin medeniyyeti tarixi haqqinda materiallar aparirdi Hemin materiallari bu olkelerin kutlevi informasiya vasitelerine teqdim edir orada derc etdirir belelikle Azerbaycani butun dunyada populyarlasdirir ve teblig edirdi Cemiyyet olke rehberliyinin daim diqqetinde olmusdur Meselen Azerbaycan KP MK nin birinci katibi Heyder Eliyev xarici olkelerde yasayan azerbaycanlilarin Umumittifaq Veten Cemiyyetinin ve Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyetinin birge xetti ile Vetene daha cox devet olunmalarini teklif edirdi Vetenin sesi Gorulen islerin ictimailesdirilmesi ucun 1960 ci ilden cemiyyetin nezdinde Vetenin sesi adli qezet nesr edilmisdir Xarici olkelerde yasayan azerbaycanlilar ucun nezerde tutulan Vetenin sesi qezetinin esas sehifelerinde milli tebligat baslica yer tuturdu Bu qezet vasitesile qurbet ellerdeki hemvetenlere tarixi Vetende geden medeni sosial prosesler haqqinda melumatlar catdirilmisdir Azerbaycan Dunyasi Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 23 sentyabr 1992 ci il tarixli 522 nomreli Qerari ile Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyetinin Azerbaycan Dunyasi Beynelxalq Elaqeler Merkezine cevrilmesi qerara alinmisdir Hemin vaxt cemiyyetin sedri Nebi Xezri idi O daha sonra 1992 ci ilden Azerbaycan Dunyasi Beynelxalq Elaqeler Merkezi adi altinda fealiyyet gosteren teskilatin da prezidenti olmusdur Xarici olkelerle elaqelerTurkiye Esas meqale Azerbaycan Turkiye munasibetleri Azerbaycan KP MK nin birinci katibi Heyder Eliyev Turkiyede Azerbaycan tarixi ve edebiyyatindan ders deyen muellimlerin respublikaya sefer ederek azerbaycanlilarin heyati ile qazanilmis ugurlarla tanis olmalarina Azerbaycan menbeleri esasinda arasdirmalar aparmalarina serait yaradirdi Meselen 1981 ci ilin mart ayinda muellimi Azerbaycan edebiyyatindan ders deyen Mirze Feteli Axundovun eserlerini turk diline ceviren Eli Yavuz Akpinarin Azerbaycana gelib tedqiqat isi aparmasina neinki icaze verildi eyni zamanda butun xercleri Heyder Eliyevin gosterisi ile Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyeti terefinden odenildi Bundan sonra Eli Yavuz Akpinar Azerbaycan edebiyyati haqqinda deyerli eserler yazmisdir Iran Esas meqale Azerbaycan Iran munasibetleri 1962 ci ilin oktyabrinda Sovet Azerbaycaninin Xarici Olkelerle Medeni Elaqeler Cemiyyeti nin xetti ile Mirze Feteli Axundovun anadan olmasinin 150 illik yubileyinde istirak etmek ucun devet alan gorkemli Iran alimi professor Seid Nefisi Tehrana qayitdiqdan sonra Peyami Nevin jurnalinda yubiley haqqinda teessuratlarini semimi sekilde bildirmisdir Hemin meqalede alim Azerbaycan alimlerinin Iran medeniyyetine elmine olan maraq ve mehebbetini de etiraf ederek yazirdi Azerbaycan Elmler Akademiyasi Tarix Institutunun alimlerinin coxu qadin ve kisi Iran tarixi uzerinde de ciddi mesgul olub elmi tedqiqat isleri aparirlar Bu barede coxlu maraqli eserler yazilmis ve tercume edilmisdir O cumleden menim Babek Xurremdin eserimi de tercume etmisler Muellif meqalesinde Azerbaycan Dovlet Universitetinin Serqsunasliq fakultesinde fars dilinin tedrisinini yuksek seviyyesinden de urek dolusu danisaraq iranlilara Azerbaycan olkesinin medeni elaqeler sahesindeki nailiyyetlerini teblig edirdi Hindistan Esas meqale Azerbaycan Hindistan munasibetleri 1960 ci ilde cemiyyetin Azerbaycan Hindistan sobesinin yaradilmasi iki olke arasinda medeni emekdasligin vusetine yeni tekan verdi Azerbaycan Hindistan medeni emekdasligi sahesinde xususi teskilat ve qurumlarin yaradilmasi bu istiqamet uzre fealiyyetin planli ardicil ve sistemli sekilde qurulmasina elverisli serait yaratdi Medeniyyet elm tehsilin butun istiqametleri uzre elaqeler emekdasliq seviyyesinde davam etdirildi Bu saheler uzre intensiv fealiyyete ustunluk verildi Cin Esas meqale Azerbaycan Cin munasibetleri 1961 ci ilin fevralinda Cin Xalq Respublikasi numayendelerinin Bakiya uc gunluk seferi Azerbaycan Cin medeni elaqelerinin inkisafina ehemiyyetli sekilde tesir gosterdi Bu sefer zamani Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyetinde bu cemiyyetin elece de Sovet Cin dostlugu Cemiyyetinin Azerbaycan sobesi idare heyetinin uzvleri ile CXR dan qonaq gelmis numayendeleri arasinda medeni elaqelerin inkisaf perspektivleri de muzakire olunmusdur Iraq Esas meqale Azerbaycan Iraq munasibetleri 1971 ci il dekabrin 28 de Azerbaycanin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyetinde Azerbaycanin elm ve medeniyyet xadimleri ile semimi gorus kecirilmis ve bir birinin isleri fealiyyetleri ile yaxindan tanis olduqdan sonra medeni elaqelerin butun medeni istiqametler uzre inkisafi mohkemlendirilmesinin vacibliyi vurgulamisdi Bundan sonra Dovlet ve resmi ictimai teskilatlarin resmi emekdasliq protokol razilasmalari esasinda Azerbaycan Iraq medeni elaqeleri prosesinde keyfiyyetce yeni bir inkisaf merhelesi basladi FilmoqrafiyaPolsada Azerbaycan gunleri film 1970 Urekden ureye yollar gorunur film 1970 Azerbaycan inceseneti film 1988 IstinadlarAzerbaycanin dovlet siyaseti ve diaspora 2016 08 18 at the Wayback Machine olaylar az 15 08 2014 az Onun adi Azerbaycan jurnalistikasi tarixine qizil herflerle yazilmisdir olu kecid respublica news az 19 04 2014 az Ulu Onder Heyder Eliyevin sovet dovrunde Azerbaycan Turkiye medeni elaqelerini genislendirmesi 2022 03 08 at the Wayback Machine Ses qezeti 19 mart 2013 seh 15 az Dunenden bu gune Azerbaycan diasporu 2021 10 16 at the Wayback Machine aktual az az Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 23 sentyabr 1992 ci il tarixli 522 nomreli Qerari 2016 03 04 at the Wayback Machine az Mehemmed Fuzulinin anadan olmasinin 500 illiyi haqqinda 2021 04 18 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 31 avqust 1992 ci il tarixli 102 nomreli Serencami e qanun az az Maral Manafova Azerbaycanin Serqi Asiya olkeleri ile medeni elaqeleri 2017 02 15 at the Wayback Machine Ders vesaiti Baki 2008 seh 8 az Edebiyyat ve Incesenet qezetinin 18 may 1963 cu il tarixli nomresi az Maral Manafova Azerbaycanin Serqi Asiya olkeleri ile medeni elaqeleri 2017 02 15 at the Wayback Machine Ders vesaiti Baki 2008 seh 20 az Maral Manafova Azerbaycanin Serqi Asiya olkeleri ile medeni elaqeleri 2017 02 15 at the Wayback Machine Ders vesaiti Baki 2008 seh 26 az Azerbaycan Iraq medeni inteqrasiyasi XX esrin II yarisindan muasir dovredek 2016 03 05 at the Wayback Machine sia az 28 02 2014 az