Aymara dili (Aymar aru) — aymaralar tərəfindən danışılan dil. Aymara ispan dili ilə birlikdə Boliviyanın rəsmi dilidir. Peru, Argentina və Çilidə də danışılır. Aymara dili qədim dövrlərdə dili idi, lakin sonradan onlar inkalar tərəfindən fəth edilmişdir.
Aymara dili | |
---|---|
Orijinal adı | Aymar aru |
Ölkələr | Boliviya, Peru, Çili |
Danışanların ümumi sayı |
|
Təsnifatı | |
Yazı | Latın əlifbası |
Dil kodları | |
QOST 7.75–97 | айм 026 |
ISO 639-1 | ay |
ISO 639-2 | aym |
ISO 639-3 | aym
|
755 | |
aym | |
ELCat | 8111 |
IETF | ay |
Glottolog | nucl1667 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bəzi dilçilər iddia edirlər ki, Aymara onun qonşusu olan Keçua dili ilə bağlıdır. Bununla belə, bu iddia mübahisəlidir. Bu dillər arasında oxşarlıqlar olsa da, əksər dilçilər bu oxşarlıqların bu dillərin uzun müddət qarşılıqlı əlaqədə olması, eyni və ya qonşu əraziləri tutması ilə əlaqədar olduğu ilə razılaşırlar.
Aymara dili bir milyondan çox danışan bir neçə hind dillərindən biridir. Bu dildə təxminən 3,1 milyon insan danışır.
Aymara dilinin qrammatikası ilk dəfə 1603-cü ildə Ludoviko Bertonio tərəfindən tərtib edilmişdir. İlk lüğət o, 1608-ci ildə tərtib etmişdir.
Aymara aqlütinativ-polisintetik dildir, "SOV" söz sırasına malikdir.
Etimologiya
"Aymara" etimologiyası qeyri-müəyyən olaraq qalır. Sözün "jaya" ("əcdad") və "mara" ("il, vaxt") sözlərindən əmələ gəldiyi iddiası var, lakin bu, mübahisəlidir.
Əlifba
Aymara dili bir neçə əlavə hərflə latın əlifbasından istifadə edir: А а, Ä ä, Ch ch, Chh chh, Ch' ch', I i, Ï ï, J j, K k, Kh kh, K' k', L l, Ll ll, M m, N n, Ñ ñ, P p, Ph ph, P' p', Q q, Qh qh, Q' q', R r, S s, T t, Th th, T' t', U u, Ü ü, W w, X x, Y y.
Paylanma coğrafiyası
Aymara dilində ən çox Boliviyada danışır və bu ölkədə bu dildə danışanların sayı 2.256.000 nəfərdir. Peruda 732 min, Çilidə 53,200, Argentinada 41,300 nəfər bu dildə danışır.
İstinadlar
- http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-755.html.
- книге «Lingüística Aimara» перуанского лингвиста Родолфо Серрон-Паломино (2000: pp. 34–6).
- "People Groups | Joshua Project". 2014-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-20.
Xarici keçidlər
- Aymaraca üçün Ethnologue hesabatı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aymara dili Aymar aru aymaralar terefinden danisilan dil Aymara ispan dili ile birlikde Boliviyanin resmi dilidir Peru Argentina ve Cilide de danisilir Aymara dili qedim dovrlerde dili idi lakin sonradan onlar inkalar terefinden feth edilmisdir Aymara diliOrijinal adi Aymar aruOlkeler Boliviya Peru CiliDanisanlarin umumi sayi 4 000 000 nef 2020 TesnifatiYazi Latin elifbasiDil kodlariQOST 7 75 97 ajm 026ISO 639 1 ayISO 639 2 aymISO 639 3 aym ayr ayc 755aymELCat 8111IETF ayGlottolog nucl1667 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bezi dilciler iddia edirler ki Aymara onun qonsusu olan Kecua dili ile baglidir Bununla bele bu iddia mubahiselidir Bu diller arasinda oxsarliqlar olsa da ekser dilciler bu oxsarliqlarin bu dillerin uzun muddet qarsiliqli elaqede olmasi eyni ve ya qonsu erazileri tutmasi ile elaqedar oldugu ile razilasirlar Aymara dili bir milyondan cox danisan bir nece hind dillerinden biridir Bu dilde texminen 3 1 milyon insan danisir Aymara dilinin qrammatikasi ilk defe 1603 cu ilde Ludoviko Bertonio terefinden tertib edilmisdir Ilk luget o 1608 ci ilde tertib etmisdir Aymara aqlutinativ polisintetik dildir SOV soz sirasina malikdir Etimologiya Aymara etimologiyasi qeyri mueyyen olaraq qalir Sozun jaya ecdad ve mara il vaxt sozlerinden emele geldiyi iddiasi var lakin bu mubahiselidir ElifbaAymara dili bir nece elave herfle latin elifbasindan istifade edir A a A a Ch ch Chh chh Ch ch I i I i J j K k Kh kh K k L l Ll ll M m N n N n P p Ph ph P p Q q Qh qh Q q R r S s T t Th th T t U u U u W w X x Y y Paylanma cografiyasiAymara dilinde en cox Boliviyada danisir ve bu olkede bu dilde danisanlarin sayi 2 256 000 neferdir Peruda 732 min Cilide 53 200 Argentinada 41 300 nefer bu dilde danisir Istinadlarhttp www unesco org languages atlas en atlasmap language id 755 html knige Linguistica Aimara peruanskogo lingvista Rodolfo Serron Palomino 2000 pp 34 6 People Groups Joshua Project 2014 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 20 Xarici kecidlerAymaraca ucun Ethnologue hesabati