Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aydınoğulları bəyliyi — Rum Səlcuqlu dövlətinin çökməsi və dağılmasıyla başlayan Anadolu bəylikləri dönəmində, XIV əsrin əvvəllərində Anadolunun Aydın və çevrəsində qurulmuş bir türk bəyliyi.
| Tarixi dövlət | |||
| Aydınoğulları bəyliyi | |||
|---|---|---|---|
| Aydınoğulları Beyliği | |||
| |||
 Aydınoğulları bəyliyinin ən böyük sərhədləri Qazi Mehmet Bəyin dövründə sərhədlər fəthləri sonrası sərhədlər | |||
 | |||
| Paytaxt | Səlcuq (İzmir) | ||
| Rəsmi dilləri | Türk dili | ||
| Dövlət dini | İslam (Sünni) | ||
| İdarəetmə forması | Anadolu bəylikləri | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tarixi
Malazgird döyüşünü (1071) izləyən illərdə türklərin əlinə keçən bölgə, XI əsr əvvəllərində I xaclı səfərilərinin dalınca Bizanslılar tərəfindən geriyə alındı. 1280-ci ildə Məntəşə bəy tərəfindən fəth edildi. Məntəşə bəyin hakimiyyətində qalan şəhər daha sonra Məntəşə bəyi öldürən Aydınoğlu Məmməd beyin əlinə keçdi və 1308-ci ildə Aydınoğulları bəyliyi quruldu. Dövlətin qurucusu Aydınoğlu Məmməd bəy, Germiyanoğullarıın subaşısıydı (ordu komandiri). Məmməd bəy, əvvəl Germiyanoğullarına bağlı qaldı. Sonra Bizansdan Birgini alıb paytaxt halına gətirdi. Bu şəkildə müstəqilliyini elan etdi. Daha sonra Ödəmiş, Sultanhisar və Ġzmiri də torpaqlarına qatdı. Ayasuluğda (bugünkü Səlcuq) Aydınoğullarının ilk donanmasını qurdu.
Məmməd bəyin 1334-cü ildə ölümündən sonra bəyliyin başına oğulu Umur bəy keçdi. Umur bəy Səlcuq və Ġzmirdə limanlar qurdu, donanmasını gücləndirdi. Saqqız, Bozcaada, Eğriboz, Mora və Rumeli sahillərinə axınlar təşkil etdi. Umur bəy Alaşehiri də torpaqlarına qatınca, Venedik, Cənəviz, Rodos cəngavərləri və Kipr krallığının donanmaları birləşərək hərəkətə keçdi. Birləşmiş xaçlı donanması 1344-cü ildə Ġzmiri ələ keçirdi və Aydınoğulları bu döyüşdə donanmasını itirdi.
Aydınoğulları, Umur bəyin 1348-ci ildə ölməsindən sonra gücünü itirdi. Dənizdən Venedik və Rodos şovalyelerinə, qurudan da Osmanlılara qarşı qoya bilmədi. Ġsa Bəy, 1390-cı ildə torpaqlarını Ġldırım Bayezide buraxaraq Tiredə oturmağı qəbul etdi. 1402-ci ildəki Ankara döyüşündə Ġldırım Bayezidi məğlub edən Teymur Aydınoğullarına köhnə torpaqlarını geri verdi. Bəyliyi əlinə keçirən Cüneyd bəy idarəsində Aydınoğulları bir az daha ayaqda qaldı. Lakin Cüneyd bəy Osmanlı dövləti əleyhində müxtəlif narahatlıqlara qatıldı. Xüsusilə fetret dövründə dəyişik şahzadələrə dəstək təmin etdi və saxta Mustafa üsyanlarında əhəmiyyətli rol oynadı. Ən sonunda Ġzmir yaxınlarındakı sığındığı qalada təslim olmaq məcburiyyətində qaldı və həm özü həm də ailəsi öldürüldü. Beləcə 1426da Aydınoğulları bəyliyi torpaqları II Murad tərəfindən qəti olaraq Osmanlı dövlətinə qatıldı.
Bəyləri
| Tarixlər | Ad | Qeydlər |
|---|---|---|
| 1308-1334 | Qazi Məmməd bəy | Bəyliyin qurucusu. |
| 1334-1348 | I | |
| 1348-1360 | Xızır bəy | |
| 1360-1390 | İsa bəy | Osmanlı dövlətinə qatıldı |
| 1390–1402 | Musa bəy | |
| II Qazi Umur bəy | ||
| 1402–1403 | İzmir bəy Cüneyd bəy | Tam olaraq Osmanlı dövlətinə qatıldı. |
İstinadlar
- Boswiorth, Clifford Edmund, [1] 2014-09-22 at the Wayback Machine, Okuma tarihi Eylul 2008
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Anadolu'da Kuralan İkinci Dönem Türk Beylikleri
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aydinogullari beyliyi Rum Selcuqlu dovletinin cokmesi ve dagilmasiyla baslayan Anadolu beylikleri doneminde XIV esrin evvellerinde Anadolunun Aydin ve cevresinde qurulmus bir turk beyliyi Tarixi dovletAydinogullari beyliyiAydinogullari BeyligiBayraqAydinogullari beyliyinin en boyuk serhedleri Qazi Mehmet Beyin dovrunde serhedler fethleri sonrasi serhedler 1300 1426Paytaxt Selcuq Izmir Resmi dilleri Turk diliDovlet dini Islam Sunni Idareetme formasi Anadolu beylikleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMalazgird doyusunu 1071 izleyen illerde turklerin eline kecen bolge XI esr evvellerinde I xacli seferilerinin dalinca Bizanslilar terefinden geriye alindi 1280 ci ilde Mentese bey terefinden feth edildi Mentese beyin hakimiyyetinde qalan seher daha sonra Mentese beyi olduren Aydinoglu Memmed beyin eline kecdi ve 1308 ci ilde Aydinogullari beyliyi quruldu Dovletin qurucusu Aydinoglu Memmed bey Germiyanogullariin subasisiydi ordu komandiri Memmed bey evvel Germiyanogullarina bagli qaldi Sonra Bizansdan Birgini alib paytaxt halina getirdi Bu sekilde musteqilliyini elan etdi Daha sonra Odemis Sultanhisar ve Ġzmiri de torpaqlarina qatdi Ayasulugda bugunku Selcuq Aydinogullarinin ilk donanmasini qurdu Memmed beyin 1334 cu ilde olumunden sonra beyliyin basina ogulu Umur bey kecdi Umur bey Selcuq ve Ġzmirde limanlar qurdu donanmasini guclendirdi Saqqiz Bozcaada Egriboz Mora ve Rumeli sahillerine axinlar teskil etdi Umur bey Alasehiri de torpaqlarina qatinca Venedik Ceneviz Rodos cengaverleri ve Kipr kralliginin donanmalari birleserek herekete kecdi Birlesmis xacli donanmasi 1344 cu ilde Ġzmiri ele kecirdi ve Aydinogullari bu doyusde donanmasini itirdi Aydinogullari Umur beyin 1348 ci ilde olmesinden sonra gucunu itirdi Denizden Venedik ve Rodos sovalyelerine qurudan da Osmanlilara qarsi qoya bilmedi Ġsa Bey 1390 ci ilde torpaqlarini Ġldirim Bayezide buraxaraq Tirede oturmagi qebul etdi 1402 ci ildeki Ankara doyusunde Ġldirim Bayezidi meglub eden Teymur Aydinogullarina kohne torpaqlarini geri verdi Beyliyi eline keciren Cuneyd bey idaresinde Aydinogullari bir az daha ayaqda qaldi Lakin Cuneyd bey Osmanli dovleti eleyhinde muxtelif narahatliqlara qatildi Xususile fetret dovrunde deyisik sahzadelere destek temin etdi ve saxta Mustafa usyanlarinda ehemiyyetli rol oynadi En sonunda Ġzmir yaxinlarindaki sigindigi qalada teslim olmaq mecburiyyetinde qaldi ve hem ozu hem de ailesi olduruldu Belece 1426da Aydinogullari beyliyi torpaqlari II Murad terefinden qeti olaraq Osmanli dovletine qatildi BeyleriTarixler Ad Qeydler1308 1334 Qazi Memmed bey Beyliyin qurucusu 1334 1348 I 1348 1360 Xizir bey 1360 1390 Isa bey Osmanli dovletine qatildi1390 1402 1390 1402 Musa beyII Qazi Umur bey 1402 1403 1403 1426 Izmir bey Cuneyd bey Tam olaraq Osmanli dovletine qatildi IstinadlarBoswiorth Clifford Edmund 1 2014 09 22 at the Wayback Machine Okuma tarihi Eylul 2008Hemcinin baxXarici kecidlerAnadolu da Kuralan Ikinci Donem Turk Beylikleri