Bu səhifədə iş davam etməkdədir. Müdaxilə etməyə tələsməyin!
|
Aybaşı dövrü və ya menstruasiya dövrü — hormon istehsalında və qadın reproduktiv sisteminin uşaqlıq və yumurtalıqların strukturlarında hamilə qalmağa imkan verən bir sıra təbii dəyişikliklər. Yumurtalıq dövrü yumurtaların istehsalını və buraxılmasını, həmçinin estrogen və progesteron hormonlarının dövri buraxılmasını idarə edir. Uterus dövrü, embrionun yerləşməsi üçün uşaqlığın (bətnin) divarının hazırlanmasını və saxlanmasını tənzimləyir. Bu dövrlər eyni vaxtda və əlaqəli şəkildə baş verir, normalda 21–35 gün davam edir, ortalama uzunluğu 28 gündür və təxminən 30–45 il davam edir.
Təbii olaraq meydana gələn hormonlar bu dövrləri idarə edir. Follikül stimullaşdırıcı hormonun (FSH) müntəzəm olaraq yüksəlməsi və azalması, yetişməmiş yumurta hüceyrələrinin (oositlərin) istehsalını və böyüməsini təmin edir. Estrogen hormonu, mayalanma baş verərsə, embrionu yerləşdirmək üçün uterus divarını qalınlaşdırır. Qatılaşmış divarın qan axını embrionu qida ilə təmin edir. Embrion implantasiya olunmazsa, bu divar parçalanır və qan xaric olur. Progesteron səviyyəsinin azalması ilə başlayan menstruasiya uterus divarının tsiklik tökülməsidir və hamiləliyin baş vermədiyini göstərir.
Hər bir dövr yumurtalıqda (yumurtalıq dövrü) və ya ana bətnində (uşaqlıq dövrü) baş verən hadisələrə əsaslanan mərhələlərdən keçir. Yumurtalıq dövrü follikulyar faza, ovulyasiya və luteal fazadan, uşaqlıq dövrü menstrual, proliferativ və ifrazat fazalarından ibarətdir. Menstruasiya dövrünün birinci günü, ümumiyyətlə beş gün davam edən dövrün başlanğıcıdır. Təxminən on dördüncü gündə yumurtalıq adətən bir yumurta buraxır. Menarş (ilk aybaşı dövrünün başlanğıcı) adətən 12 yaşlarında baş verir.
Menstruasiya dövrü bəzi qadınlarda ağrılı döş gilələri və yorğunluq kimi simptomlarla yaşamasına səbəb ola bilər. Gündəlik həyata təsir edən daha şiddətli simptomlar menstruasiya əvvəli disforik pozğunluq kimi təsnif edilir və qadınların 3–8%-i tərəfindən yaşanır. Menstruasiyanın ilk bir neçə günündə bəzi qadınlar qarından arxa və yuxarı budlara yayıla bilən menstruasiya ağrıları yaşayırlar. Hormonal doğuşa nəzarət üsulları menstrual dövrü tənzimləyə və ya dəyişdirə bilər.
Dövrlər və fazalar
Menstruasiya dövrü yumurtalıq və uşaqlıq dövrlərini əhatə edir. Yumurtalıq dövrü yumurtalığın follikullarında baş verən dəyişiklikləri, uşaqlıq dövrü isə uterusun endometrial qişasında baş verən dəyişiklikləri ehtiva edir. Hər iki dövr müəyyən fazalara bölünür. Yumurtalıq dövrü bir-birini əvəz edən follikulyar və luteal fazalardan, uşaqlıq dövrü isə menstruasiya, proliferativ faza və ifrazat fazasından ibarətdir.
İstinadlar
- Richards JS. "The ovarian cycle". Vitamins and Hormones (Review). 107. 2018: 1–25. doi:10.1016/bs.vh.2018.01.009. ISBN . PMID 29544627.
- Tortora, 2017. səh. 944
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 0 saniye evvel Atakhanli muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Aybasi dovru ve ya menstruasiya dovru hormon istehsalinda ve qadin reproduktiv sisteminin usaqliq ve yumurtaliqlarin strukturlarinda hamile qalmaga imkan veren bir sira tebii deyisiklikler Yumurtaliq dovru yumurtalarin istehsalini ve buraxilmasini hemcinin estrogen ve progesteron hormonlarinin dovri buraxilmasini idare edir Uterus dovru embrionun yerlesmesi ucun usaqligin betnin divarinin hazirlanmasini ve saxlanmasini tenzimleyir Bu dovrler eyni vaxtda ve elaqeli sekilde bas verir normalda 21 35 gun davam edir ortalama uzunlugu 28 gundur ve texminen 30 45 il davam edir Tebii olaraq meydana gelen hormonlar bu dovrleri idare edir Follikul stimullasdirici hormonun FSH muntezem olaraq yukselmesi ve azalmasi yetismemis yumurta huceyrelerinin oositlerin istehsalini ve boyumesini temin edir Estrogen hormonu mayalanma bas vererse embrionu yerlesdirmek ucun uterus divarini qalinlasdirir Qatilasmis divarin qan axini embrionu qida ile temin edir Embrion implantasiya olunmazsa bu divar parcalanir ve qan xaric olur Progesteron seviyyesinin azalmasi ile baslayan menstruasiya uterus divarinin tsiklik tokulmesidir ve hamileliyin bas vermediyini gosterir Her bir dovr yumurtaliqda yumurtaliq dovru ve ya ana betninde usaqliq dovru bas veren hadiselere esaslanan merhelelerden kecir Yumurtaliq dovru follikulyar faza ovulyasiya ve luteal fazadan usaqliq dovru menstrual proliferativ ve ifrazat fazalarindan ibaretdir Menstruasiya dovrunun birinci gunu umumiyyetle bes gun davam eden dovrun baslangicidir Texminen on dorduncu gunde yumurtaliq adeten bir yumurta buraxir Menars ilk aybasi dovrunun baslangici adeten 12 yaslarinda bas verir Menstruasiya dovru bezi qadinlarda agrili dos gileleri ve yorgunluq kimi simptomlarla yasamasina sebeb ola biler Gundelik heyata tesir eden daha siddetli simptomlar menstruasiya evveli disforik pozgunluq kimi tesnif edilir ve qadinlarin 3 8 i terefinden yasanir Menstruasiyanin ilk bir nece gununde bezi qadinlar qarindan arxa ve yuxari budlara yayila bilen menstruasiya agrilari yasayirlar Hormonal dogusa nezaret usullari menstrual dovru tenzimleye ve ya deyisdire biler Dovrler ve fazalarMenstruasiya dovru yumurtaliq ve usaqliq dovrlerini ehate edir Yumurtaliq dovru yumurtaligin follikullarinda bas veren deyisiklikleri usaqliq dovru ise uterusun endometrial qisasinda bas veren deyisiklikleri ehtiva edir Her iki dovr mueyyen fazalara bolunur Yumurtaliq dovru bir birini evez eden follikulyar ve luteal fazalardan usaqliq dovru ise menstruasiya proliferativ faza ve ifrazat fazasindan ibaretdir IstinadlarRichards JS The ovarian cycle Vitamins and Hormones Review 107 2018 1 25 doi 10 1016 bs vh 2018 01 009 ISBN 978 0 128 14359 9 PMID 29544627 Tortora 2017 seh 944