Ay sərt sahibədir (ing. The Moon Is a Harsh Mistress) — ABŞ yazıçısı Robert Haynlaynın fantastika romanı. İlk dəfə 1965-ci ilin dekabrı və 1966-cı ilin aprelində "IF" jurnalında dərc olunmuşdur. 1967-ci ildə "" layiq görülmüşdür.
Süjet
"Ay sərt sahibədir" əsərində hadisələr Ayda baş verir. 21-ci əsrdə Ay Terradan (Yerdən) məhkumların göndərildiyi böyük həbsxanadır. Ayda insanlar torpaqsız süxurların üzərində taxıl yetişdirməli və Terraya göndərməlidirlər. Bu olduqca ağır zəhmət tələb edir. Eyni zamanda su faydalı qazıntı kimi ayrıca mədən sənayesidir. Xərclər dayanmadan artır. Yaşamaq əzaba çevrilir. Sosial təzyiqlər dözülməz hal alır. Yerli inzibatçıların özbaşınalığına və qəddarlığına qarşı Ay sakinləri inqilab etmək qərarını verirlər.
Ay - Ay Yerin təbii peykidir. Ay eyni zamanda hegemoniya üçün predmetdir. Haynlayn bizə ABŞ-nin daha da güclü olduğu, SSRİ-nın öz mövqeyini qoruyub saxladığı və Çinin inkişaf etdiyi gələcək yeni era təqdim edir. Ay isə məhkumların, lazım olmayan insanların gödərildiyi yeni qitədir.
Ay ABŞ elmi-fantastikası üçün olduqca vacib ədəbi elementdir. Ucsuz-bucaqsız kainatımızda bizə ən yaxın kosmik cisim bizim üçün doğmalıq hissləri bəxş edir, lakin onu böyük həbsxanaya çevirmək ona qarşı tarixən mövcud olan isti münasibətin sonuna işarə edir?
İnqilabın fəlsəfi-nəzəri əsasları - Haynlayn sadəcə unikal üslublu, dinamik və həyəcanverici elmi-fantastik roman yazmayıb. O, eyni zamanda bizə inqilabın fəlsəfi-nəzəri əsasları ilə əlaqədar olduqca maraqlı konsepsiyalar məcmusu təqdim edib. Belə ki, sosial strukturla nəzəriyyəni birləşdirmək olduqca böyük intellekt tələb edir. Bu diqqətəlayiq məqamdır. Başqa sözlə, addım-addım narazı kütlənin inqilab yolu ilə müstəqillik əldə etməsini təsvir etmək üçün kifayət qədər dərin fikirlərə - fəlsəfəyə sahib olmaq lazımdır. Haynlayn yaxşı başa düşürdü ki, oxuculara hazır məhsul təqdim etmək lazımdır. Çünki başvermə məkanından asılı olmadan inqilab və müstəqillik yolu ilə əlaqədar mövzular strategiya deməkdir. Strategiya isə sınama-yanılma yöntəmi ilə hazırlana bilməz. Bu yol beyində hazır formaya düşməli, sonradan xarici dünyaya ixrac olunmalıdır. Haynlayn məhz bu aspektdə olduqca uğurlu nəticələr əldə edib ki, bu da onun çox böyük yazıçı statusuna mailk olduğunun sübutudur.
Texnologiya - Tez-tez "Mann mənim yeganə dostum" deyən Mayk adlı təkamül keçirmiş super kompüter əsərin ən əsas fiqurudur. Çünki onsuz nə inqilab gerçəkləşə bilərdi, nə də inqilabın ab-havası üçün zəruri şərtlər. Bu konteksdə Haynlayn bizi bir xeyli təəccübləndirir. Yazıçı bir çox yeni ideyalar və maraqlı nüanslara toxunur. Bu məqamlar gələcəyin kompüterləri haqqında maraqlı təsəvvürlərə yiyələnməyə imkan yaradır. Biz artıq bu gün bir çox super kompüterlərə rast gəlsək də, Mayk şəxsiyyətə sahib kompüterdir. Hətta özünüdər əlamətlərinə də rast gəlinir. Hər halda Mayk özü özlüyündə əsərin möhtəşəm hissəsidir.
Ədəbi vandalizm - Bəlkə də mən ilk dəfə idi ki, ədəbi vandalizmlə qarşılaşdım. Şerbakov adlı birisinin tərcüməsini oxuyaraq mən özümə qarşı böyük haqsızlıq etmiş olsam da, mən əvvəlcədən bu haqda heç nə bilmirdim. Robert Haynlaynın bu əsəri, sanki, Şerbakov tərəfindən zorakılığa məruz qalıb. "Tərcüməçi" əsəri orijinaldan o dərəcədə bərbad tərcümə edib ki, uğyun gəlməyən sözlər və ifadələr izafiliyindən ürəyim bulandı. Buna baxmayaraq, əsəri sona çatdıra bildim. Hər halda bundan sonra bir neçə tərcümə variantı olan əsərləri mütailə obyektinə çevirməzdən öncə araşdırmalarımda daha ehtiyatlı olmağa çalışacam.
Xarici keçidlər
- «The Moon Is a Harsh Mistress» əsərinin publikasiya siyahısı — saytında. (ing.)
- The Moon is a Harsh Mistress at Worlds Without End
- The Moon Is a Harsh Mistress as first serialized in : parts one, two, three, four, and five on the Internet Archive
- Proposed movie adaptation: Uprising — Internet Movie Database saytında.
İstinadlar
- "1966 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 2007-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-27.
- "1967 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 2019-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-27.
- Gioia, Ted. "The Moon is a Harsh Mistress". conceptual fiction. 28 August 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 9 April 2012.
- "Books Today". The New York Times: 40. June 2, 1966.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ay sert sahibedir ing The Moon Is a Harsh Mistress ABS yazicisi Robert Haynlaynin fantastika romani Ilk defe 1965 ci ilin dekabri ve 1966 ci ilin aprelinde IF jurnalinda derc olunmusdur 1967 ci ilde layiq gorulmusdur Ay sert sahibedir romani IF jurnalinda dekabr 1965Sujet Ay sert sahibedir eserinde hadiseler Ayda bas verir 21 ci esrde Ay Terradan Yerden mehkumlarin gonderildiyi boyuk hebsxanadir Ayda insanlar torpaqsiz suxurlarin uzerinde taxil yetisdirmeli ve Terraya gondermelidirler Bu olduqca agir zehmet teleb edir Eyni zamanda su faydali qazinti kimi ayrica meden senayesidir Xercler dayanmadan artir Yasamaq ezaba cevrilir Sosial tezyiqler dozulmez hal alir Yerli inzibatcilarin ozbasinaligina ve qeddarligina qarsi Ay sakinleri inqilab etmek qerarini verirler Ay Ay Yerin tebii peykidir Ay eyni zamanda hegemoniya ucun predmetdir Haynlayn bize ABS nin daha da guclu oldugu SSRI nin oz movqeyini qoruyub saxladigi ve Cinin inkisaf etdiyi gelecek yeni era teqdim edir Ay ise mehkumlarin lazim olmayan insanlarin goderildiyi yeni qitedir Ay ABS elmi fantastikasi ucun olduqca vacib edebi elementdir Ucsuz bucaqsiz kainatimizda bize en yaxin kosmik cisim bizim ucun dogmaliq hissleri bexs edir lakin onu boyuk hebsxanaya cevirmek ona qarsi tarixen movcud olan isti munasibetin sonuna isare edir Inqilabin felsefi nezeri esaslari Haynlayn sadece unikal uslublu dinamik ve heyecanverici elmi fantastik roman yazmayib O eyni zamanda bize inqilabin felsefi nezeri esaslari ile elaqedar olduqca maraqli konsepsiyalar mecmusu teqdim edib Bele ki sosial strukturla nezeriyyeni birlesdirmek olduqca boyuk intellekt teleb edir Bu diqqetelayiq meqamdir Basqa sozle addim addim narazi kutlenin inqilab yolu ile musteqillik elde etmesini tesvir etmek ucun kifayet qeder derin fikirlere felsefeye sahib olmaq lazimdir Haynlayn yaxsi basa dusurdu ki oxuculara hazir mehsul teqdim etmek lazimdir Cunki basverme mekanindan asili olmadan inqilab ve musteqillik yolu ile elaqedar movzular strategiya demekdir Strategiya ise sinama yanilma yontemi ile hazirlana bilmez Bu yol beyinde hazir formaya dusmeli sonradan xarici dunyaya ixrac olunmalidir Haynlayn mehz bu aspektde olduqca ugurlu neticeler elde edib ki bu da onun cox boyuk yazici statusuna mailk oldugunun subutudur Texnologiya Tez tez Mann menim yegane dostum deyen Mayk adli tekamul kecirmis super komputer eserin en esas fiqurudur Cunki onsuz ne inqilab gerceklese bilerdi ne de inqilabin ab havasi ucun zeruri sertler Bu konteksde Haynlayn bizi bir xeyli teeccublendirir Yazici bir cox yeni ideyalar ve maraqli nuanslara toxunur Bu meqamlar geleceyin komputerleri haqqinda maraqli tesevvurlere yiyelenmeye imkan yaradir Biz artiq bu gun bir cox super komputerlere rast gelsek de Mayk sexsiyyete sahib komputerdir Hetta ozunuder elametlerine de rast gelinir Her halda Mayk ozu ozluyunde eserin mohtesem hissesidir Edebi vandalizm Belke de men ilk defe idi ki edebi vandalizmle qarsilasdim Serbakov adli birisinin tercumesini oxuyaraq men ozume qarsi boyuk haqsizliq etmis olsam da men evvelceden bu haqda hec ne bilmirdim Robert Haynlaynin bu eseri sanki Serbakov terefinden zorakiliga meruz qalib Tercumeci eseri orijinaldan o derecede berbad tercume edib ki ugyun gelmeyen sozler ve ifadeler izafiliyinden ureyim bulandi Buna baxmayaraq eseri sona catdira bildim Her halda bundan sonra bir nece tercume varianti olan eserleri mutaile obyektine cevirmezden once arasdirmalarimda daha ehtiyatli olmaga calisacam Xarici kecidler The Moon Is a Harsh Mistress eserinin publikasiya siyahisi saytinda ing The Moon is a Harsh Mistress at Worlds Without End The Moon Is a Harsh Mistress as first serialized in parts one two three four and five on the Internet Archive Proposed movie adaptation Uprising Internet Movie Database saytinda Istinadlar 1966 Award Winners amp Nominees Worlds Without End 2007 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2009 07 27 1967 Award Winners amp Nominees Worlds Without End 2019 09 17 tarixinde Istifade tarixi 2009 07 27 Gioia Ted The Moon is a Harsh Mistress conceptual fiction 28 August 2012 tarixinde Istifade tarixi 9 April 2012 Books Today The New York Times 40 June 2 1966