Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avqus Anselm Vesli (3 avqust 1887, Tampere, Finlandiya knyazlığı – güm. 1942, Leninqrad) — Finlandiyalı jurnalist, həmkarlar ittifaqının üzvü və inqilabçı. 1918-ci il Finlandiya vətəndaş müharibəsində Qırmızı Qvardiyaya rəhbərlik etmişdir.
| Avqus Vesli | |
|---|---|
| August Anselm Wesley | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Digər adları | August Anselm Wesley (evlilikdən əvvəlki soyadı Wesslin) |
| Doğum adı | August Anselm Wesslin |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tampere, Finlandiya knyazlığı |
| Vəfat tarixi | bilinmir |
| Vəfat yeri | Sankt-Peterburq, SSRİ |
| Vətəndaşlığı | |
| Milliyyəti | Fin |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Böyük Britaniya Estoniya |
| Xidmət illəri | 1917–1920 |
| Rütbəsi | Leytenant |
| Döyüşlər | Finlandiya vətəndaş müharibəsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Erkən illəri və Finlandiya vətəndaş müharibəsi
Avqus Anselm Veslin Tampere şəhərində dünyaya gəlib və 1904-cü ildə 17 yaşında ABŞ-yə köç edib.O, Amerika Sosialist Partiyasının fəal üzvü olub, fin-amerikalı işçilər arasında məruzəçi kimi fəaliyyət göstərib. Wesley Minnesota ştatının Duluth şəhərindəki İşçi Xalqlar Kollecində oxuyub və burada 1910-cu illərin ortalarında müəllim kimi də çalışıb.O, Dünya Sənaye İşçiləri ilə əlaqəli olan Finlandiyanın gündəlik Industrialisti qəzetində jurnalist idi.Vesley Birləşmiş Ştatlar vətəndaşlığına sahib idi, lakin ölkə 1917-ci ildə Birinci Dünya Müharibəsinə qoşulduqda, Vesley layihədən yayınmaq üçün Yaponiya və Rusiya vasitəsilə Finlandiyaya qayıtdı. Vesley həyat yoldaşı Fanny Käyhkö'nün məmləkəti olan Şimali Kareliyanın ucqar əyalətindəki Joensuu'ya köçdü.Vesli Sosial Demokrat Partiyasının rayon partiya katibi vəzifəsində çalışıb.1917-ci ildə Finlandiyada keçirilən ümumi tətil zamanı o, yerli tətil komitəsinin rəhbəri idi və tezliklə Joensuu Qırmızı Qvardiyasının komandiri seçildi.1918-ci il yanvarın sonlarında vətəndaş müharibəsi başlayan kimi, Ağ Qvardiyaçılar Joensuuda nəzarəti ələ keçirdilər. Qırmızıların çoxu əsir düşdü, lakin Vesli şəhəri tərk etməyi bacardı. O, cəbhə xəttini keçərək Qırmızıların nəzarətində olan Finlandiyanın cənubuna keçdi və paytaxt Helsinkiyə yollandı. O, Helsinki Qırmızı Qvardiyasının komandiri oldu və fevralın 16-da Vesli təşkilatın iyerarxiyasında ikinci ən yüksək vəzifə olan Qırmızı Qvardiyanın baş qərargahının rəisi seçildi.
Murmansk legionu
6 aprel 1918-ci ildə Tampere döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra Kullervo Mannerə diktator səlahiyyətləri verildi və Vesli vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Sosialist fraksiya aprelin sonunda süqut etməzdən əvvəl Vesli Sovet Rusiyasına qaçdı. O, Şərqi Kareliyaya köçdü və Rusiyaya qaçmış Fin Qırmızı Qvardiya döyüşçülərindən ibarət Britaniya tərəfindən təşkil edilmiş bir birləşmə olan Murmansk legionuna qoşuldu. Müttəfiq Şimali Rusiya Müdaxiləsi zamanı Vesli tərcüməçi və kəşfiyyatçı kimi xidmət etdi və Britaniya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin leytenantı oldu.Almaniyanın təslim olmasından sonra Müttəfiqlər və Sovet Rusiyası düşmən olduqdan sonra Murmansk legionunun statusu dəyişdi. Murmansk legionunun fin komandiri Verner Lehtimäki bolşevik hökumətinə sadiq qaldı, lakin Uesli, Oskari Tokoy və Karl Emil Primus-Nyman açıq şəkildə müttəfiqləri dəstəklədilər. Onlar Fin fəhlə sinfini kommunizmi rədd etməyə və demokratik sosialist Finlandiya uğrunda onlara qoşulmağa çağırdılar.Sürgündə olan Finlandiya Kommunist Partiyası üçü satqın və qanundan kənar elan etdi. Daha sonra Vesli Lehtimakinin üsyan planını və Finlandiyaya hücum etmək niyyətlərini ifşa etdi. Nəticədə Lehtimaki və başqaları, məsələn, Livo Ahava legiondan qovularaq bolşevik tərəfinə keçdilər.
Estoniyada həyat
Murmansk legionu 1919-cu ilin sonlarında ləğv edildi. Böyük Britaniya və ABŞ Finlandiyanın müstəqilliyinin tanınması üçün ilkin şərt qoydular; Finlandiya hökuməti legionerlərin sağ-salamat evlərinə qayıtmasına icazə verməli idi və onlar etdikləri əməllərə görə cəzalandırıla bilməzdilər. Bununla belə, bu müqavilə Uesli kimi Qırmızı Qvardiya liderlərini istisna edirdi. Ona Britaniyaya köçmək icazəsi verildi, lakin Vesli Estoniyada qalmağı seçdi. O, Estoniya Ordusuna daxil olub, burada Müstəqillik Müharibəsində leytenant rütbəsində xidmət edib. Müharibədən sonra Vesli Tallinndə məskunlaşdı və burada əvvəlcə sosial işlər nazirliyində, sonra isə Vaba Maa qəzetində jurnalist kimi çalışdı.
Vesli ədəbiyyatı eston və fin dillərinə də tərcümə edirdi. Onun tərcümələrindən biri də Laozinin məşhur “Tao Te Çinq” əsərinin 1937-ci ildə eston dilindəki versiyasıdır.
1920-1930-cu illərdə Vesli bir neçə dəfə Finlandiya hökuməti ilə əlaqə saxlayıb, Finlandiyaya qayıtmağı xahiş etsə də, heç bir uğur əldə edə bilmədi; hökumət Qırmızı Qvardiya liderlərinin geri qayıtmasını istisna edirdi. 1940-cı ilin iyununda Sovet İttifaqı Estoniyanı işğal edəndə Vesli yerin altına girdi. Onu sonuncu dəfə 1941-ci ildə Narvada görüblər. Bəzi qəzet mənbələrinə görə, Vesli 1942-ci ildə Leninqradın mühasirəsində aclıqdan ölüb.
İstinadlar
- "August Wesslin". Ellis Island Foundation. 12 May 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- "Michiganin osavaltiossa Yhdysvalloissa. Työväen Opiston opettajat" (fin). Finnish Labour Museum. 7 November 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- Wasastjerna, Hans R. History of the Finns in Minnesota. Duluth, Minnesota: Minnesota Finnish-American Historical Society. 1957. səh. 238. 2017-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-27.
- Partanen, Jukka. Isänmaa ja raja. Suojeluskunnat Pohjois-Karjalassa 1917–1944. Saarijärvi: Pohjois-Karjalan Sotilaspoikien Perinnekilta. 2012. səh. 32. ISBN .
- Palmær, Carsten; Mankinen, Raimo. Finlands röda garden. En bok om klasskriget 1918 (PDF). Gothenburg: Oktoberförlaget. 1973. 22–23. ISBN . 2024-04-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-27.
- Svechnikov, Mikhail. Vallankumous ja kansalaissota Suomessa. Helsinki: Otava. 1925. 2024-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-27.
- "Sisällissodassa vastakkain kaksi kouluttamatonta armeijaa" (fin). Svinhufvud – Suomen itsenäisyyden tekijät ja vaiheet. 2016. 16 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- Kotakallio, Juha. Hänen majesteettinsa agentit: Brittitiedustelu Suomessa 1918–41. Helsinki: Atena. 2015. 32–37. ISBN .
- Aatsinki, Ulla. Tukkiliikkeestä kommunismiin. Lapin työväenliikkeen radikalisoituminen ennen ja jälkeen 1918. Tampere: University of Tampere. 2009. 202–203. ISBN . 30 April 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- Lackman, Matti. "Från krigskommunism till upproret i Tallinn. Kommunisternas upprorsverksamhet 1919–1924 och dess inverkan på Finlands säkerhet". (isveç). 2015 (3). 2015: 249. 9 April 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- "Wesley, August" (eston). Eesti biograafiline andmebaas ISIK. 2004. 9 April 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- "Memento: August Wesley" (eston). Museum of Occupation. 2005. 10 January 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
- Krull, Hasso. "Tõlkeklassika: Laozi "Daodejing"". Ninniku (eston). 2013 (13). 2013. 9 April 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 April 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avqus Anselm Vesli 3 avqust 1887 Tampere Finlandiya knyazligi gum 1942 Leninqrad Finlandiyali jurnalist hemkarlar ittifaqinin uzvu ve inqilabci 1918 ci il Finlandiya vetendas muharibesinde Qirmizi Qvardiyaya rehberlik etmisdir Avqus VesliAugust Anselm WesleySexsi melumatlarDiger adlari August Anselm Wesley evlilikden evvelki soyadi Wesslin Dogum adi August Anselm WesslinDogum tarixi 3 avqust 1887Dogum yeri Tampere Finlandiya knyazligiVefat tarixi bilinmirVefat yeri Sankt Peterburq SSRIVetendasligi FinlandiyaMilliyyeti FinHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Boyuk Britaniya EstoniyaXidmet illeri 1917 1920Rutbesi LeytenantDoyusler Finlandiya vetendas muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiErken illeri ve Finlandiya vetendas muharibesi Avqus Anselm Veslin Tampere seherinde dunyaya gelib ve 1904 cu ilde 17 yasinda ABS ye koc edib O Amerika Sosialist Partiyasinin feal uzvu olub fin amerikali isciler arasinda meruzeci kimi fealiyyet gosterib Wesley Minnesota statinin Duluth seherindeki Isci Xalqlar Kollecinde oxuyub ve burada 1910 cu illerin ortalarinda muellim kimi de calisib O Dunya Senaye Iscileri ile elaqeli olan Finlandiyanin gundelik Industrialisti qezetinde jurnalist idi Vesley Birlesmis Statlar vetendasligina sahib idi lakin olke 1917 ci ilde Birinci Dunya Muharibesine qosulduqda Vesley layiheden yayinmaq ucun Yaponiya ve Rusiya vasitesile Finlandiyaya qayitdi Vesley heyat yoldasi Fanny Kayhko nun memleketi olan Simali Kareliyanin ucqar eyaletindeki Joensuu ya kocdu Vesli Sosial Demokrat Partiyasinin rayon partiya katibi vezifesinde calisib 1917 ci ilde Finlandiyada kecirilen umumi tetil zamani o yerli tetil komitesinin rehberi idi ve tezlikle Joensuu Qirmizi Qvardiyasinin komandiri secildi 1918 ci il yanvarin sonlarinda vetendas muharibesi baslayan kimi Ag Qvardiyacilar Joensuuda nezareti ele kecirdiler Qirmizilarin coxu esir dusdu lakin Vesli seheri terk etmeyi bacardi O cebhe xettini kecerek Qirmizilarin nezaretinde olan Finlandiyanin cenubuna kecdi ve paytaxt Helsinkiye yollandi O Helsinki Qirmizi Qvardiyasinin komandiri oldu ve fevralin 16 da Vesli teskilatin iyerarxiyasinda ikinci en yuksek vezife olan Qirmizi Qvardiyanin bas qerargahinin reisi secildi Murmansk legionu 6 aprel 1918 ci ilde Tampere doyusundeki meglubiyyetden sonra Kullervo Mannere diktator selahiyyetleri verildi ve Vesli vezifesinden uzaqlasdirildi Sosialist fraksiya aprelin sonunda suqut etmezden evvel Vesli Sovet Rusiyasina qacdi O Serqi Kareliyaya kocdu ve Rusiyaya qacmis Fin Qirmizi Qvardiya doyusculerinden ibaret Britaniya terefinden teskil edilmis bir birlesme olan Murmansk legionuna qosuldu Muttefiq Simali Rusiya Mudaxilesi zamani Vesli tercumeci ve kesfiyyatci kimi xidmet etdi ve Britaniya Herbi Deniz Quvvelerinin leytenanti oldu Almaniyanin teslim olmasindan sonra Muttefiqler ve Sovet Rusiyasi dusmen olduqdan sonra Murmansk legionunun statusu deyisdi Murmansk legionunun fin komandiri Verner Lehtimaki bolsevik hokumetine sadiq qaldi lakin Uesli Oskari Tokoy ve Karl Emil Primus Nyman aciq sekilde muttefiqleri desteklediler Onlar Fin fehle sinfini kommunizmi redd etmeye ve demokratik sosialist Finlandiya ugrunda onlara qosulmaga cagirdilar Surgunde olan Finlandiya Kommunist Partiyasi ucu satqin ve qanundan kenar elan etdi Daha sonra Vesli Lehtimakinin usyan planini ve Finlandiyaya hucum etmek niyyetlerini ifsa etdi Neticede Lehtimaki ve basqalari meselen Livo Ahava legiondan qovularaq bolsevik terefine kecdiler Estoniyada heyat Murmansk legionu 1919 cu ilin sonlarinda legv edildi Boyuk Britaniya ve ABS Finlandiyanin musteqilliyinin taninmasi ucun ilkin sert qoydular Finlandiya hokumeti legionerlerin sag salamat evlerine qayitmasina icaze vermeli idi ve onlar etdikleri emellere gore cezalandirila bilmezdiler Bununla bele bu muqavile Uesli kimi Qirmizi Qvardiya liderlerini istisna edirdi Ona Britaniyaya kocmek icazesi verildi lakin Vesli Estoniyada qalmagi secdi O Estoniya Ordusuna daxil olub burada Musteqillik Muharibesinde leytenant rutbesinde xidmet edib Muharibeden sonra Vesli Tallinnde meskunlasdi ve burada evvelce sosial isler nazirliyinde sonra ise Vaba Maa qezetinde jurnalist kimi calisdi Vesli edebiyyati eston ve fin dillerine de tercume edirdi Onun tercumelerinden biri de Laozinin meshur Tao Te Cinq eserinin 1937 ci ilde eston dilindeki versiyasidir 1920 1930 cu illerde Vesli bir nece defe Finlandiya hokumeti ile elaqe saxlayib Finlandiyaya qayitmagi xahis etse de hec bir ugur elde ede bilmedi hokumet Qirmizi Qvardiya liderlerinin geri qayitmasini istisna edirdi 1940 ci ilin iyununda Sovet Ittifaqi Estoniyani isgal edende Vesli yerin altina girdi Onu sonuncu defe 1941 ci ilde Narvada gorubler Bezi qezet menbelerine gore Vesli 1942 ci ilde Leninqradin muhasiresinde acliqdan olub Istinadlar August Wesslin Ellis Island Foundation 12 May 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Michiganin osavaltiossa Yhdysvalloissa Tyovaen Opiston opettajat fin Finnish Labour Museum 7 November 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Wasastjerna Hans R History of the Finns in Minnesota Duluth Minnesota Minnesota Finnish American Historical Society 1957 seh 238 2017 04 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 27 Partanen Jukka Isanmaa ja raja Suojeluskunnat Pohjois Karjalassa 1917 1944 Saarijarvi Pohjois Karjalan Sotilaspoikien Perinnekilta 2012 seh 32 ISBN 978 952 93143 0 0 Palmaer Carsten Mankinen Raimo Finlands roda garden En bok om klasskriget 1918 PDF Gothenburg Oktoberforlaget 1973 22 23 ISBN 917 24201 4 6 2024 04 11 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2024 05 27 Svechnikov Mikhail Vallankumous ja kansalaissota Suomessa Helsinki Otava 1925 2024 05 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 27 Sisallissodassa vastakkain kaksi kouluttamatonta armeijaa fin Svinhufvud Suomen itsenaisyyden tekijat ja vaiheet 2016 16 October 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Kotakallio Juha Hanen majesteettinsa agentit Brittitiedustelu Suomessa 1918 41 Helsinki Atena 2015 32 37 ISBN 978 952 30004 7 6 Aatsinki Ulla Tukkiliikkeesta kommunismiin Lapin tyovaenliikkeen radikalisoituminen ennen ja jalkeen 1918 Tampere University of Tampere 2009 202 203 ISBN 978 951 44757 4 0 30 April 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Lackman Matti Fran krigskommunism till upproret i Tallinn Kommunisternas upprorsverksamhet 1919 1924 och dess inverkan pa Finlands sakerhet isvec 2015 3 2015 249 9 April 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Wesley August eston Eesti biograafiline andmebaas ISIK 2004 9 April 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Memento August Wesley eston Museum of Occupation 2005 10 January 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017 Krull Hasso Tolkeklassika Laozi Daodejing Ninniku eston 2013 13 2013 9 April 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 April 2017