Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avşar — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Vedi (Ararat) rayonunda kənd.
| kənd | |
| Avşar | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Ermənistan |
| Region | Vedibasar mahalı |
| Rayon | Vedi rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1831 |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 835 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 0605 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Avşar kəndi rayon mərkəzindən 7 km cənub-şərqdə, Vedi çayından ayrılan arxın yanında yerləşir. 1590-cı il tarixli "İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftərin"də Avşar kəndi, 1728-ci il tarixli "İrəvan əyalətinin icmal dəftər"ində Əfşaryerli formasında, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Avşar kimi qeyd edilmişdir.
Toponimiyası
Mənbədə "Avşar-Yerli" kimidir. Digər adı — Kəl-Balavan . 1918-ci ildə kəndin əhalisi qovulmuş və Türkiyədən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişlər. 1928-ci ildən sonra geri qayıtmış azərbaycanlılar 1949–1950-ci illərdə Azərbaycana köçürülmüşlər . Səlcuq oğuzlarının Avşar tayfasının adını əks etdirir. Bu tayfanın adı Mahmud Qaşqarlının (XI əsr) və Fəxrəddin Mübarəkşahın (XIII əsr) əsərlərində Afşar, Rəşid əd Dinin (XIV əsr) və Əbülqazi Xan Xivəlinin (XVII əsr) əsərlərində Avşar kimidir. XIV–XVII əsrlərdə Anadoluda bu etnonimin hər iki forması vardı (bax: "Türk dünyası tarixi" dərgisi, İstanbul, 1996, № 119). XVI əsrdə Səfəvilər dövlətinin Qızılbaş tayfalarından biri kimi bu tayfanın adı yalnız Əfşar kimidir. XV–XVI əsrlərdə bu tayfanın bir hissəsi qızılbaşlara qoşulduğuna görə Səfəvi şahları onlara Azərbaycanda və Ermənistanda ərazilər vermişdilər . (Türkiyədə Avşar adlı 86 kənd vardır (34, 409).
Toponim "çevik və ovçuluğu sevən" mənasını verən avşar oğuz tayfasının adı əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 13 tatar ailəsi, 42 kişi, 38 qadın, cəmi 80, 1873-cü ildə 886, 1886-cı ildə 1059, 1897-ci ildə 1164, 1904-cü ildə 1094, 1914-cü ildə 1203, 1916-cı ildə 1160 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.
1918–1919-cu illərdə azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşlar. Xaricdən köçürülən ermənilər bu kənddə yerləşdirilmişdir. 1920-ci ildə indiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra kənddən qovulmuş azərbaycanlılardan sağ qalanları doğma kəndlərinə qayıtmışlar. 1920-ci ildən sonra kənddə azərbaycanlılarla yanaşı ermənilər də yaşamışdır. Burada 1922-ci ildə 420 nəfər azərbaycanlı 322 erməni, 1926-cı ildə 533 nəfər azərbaycanlı, 317 erməni, 1931-ci ildə 608 nəfər azərbaycanlı, 327 erməni yaşamışdır.
1930-cu ildən Qaranlıq (Martuni), Sisyan, Sevan, Basarkeçər (Vardenis) rayonlarından bura xeyli sayda ermənilər köçürülüb yerləşdirilmişdir.
Z. Qorqodyanın "1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi" (İrəvan, 1932) kitabında göstərilir ki, 1831–1916-cı illərə kimi Avşar kəndində yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır.
Lakin "Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti" əsərində bu fakt təhrif edilərək kənddə azərbaycanlıların yaşadığı göstərilmir. Həmin kitabda 1831–1916-cı illərdə kənddə yalnız ermənilərin yaşadığı qeyd edilir.
Azərbaycanlılar 1948–1953-cü illərdə SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarlarına əsasən zorla Azərbaycana köçürülmüşdür. İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- İbrahim Bayramov, [https://web.archive.org/web/20150721025034/https://behruzmelikov.files.wordpress.com/2013/11/qerbi-azerbaycanin-turk-menseli-toponimleri.pdf Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.172
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.51
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.3
- Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Авшар // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
- B. Ə. Budaqov, Q. Ə. Qeybullayev Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-22.
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.84–85, 154–155
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.85, 155
- Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s. 366
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s. 154–155
- Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s.366
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Avsar Avsar Irevan quberniyasinin Irevan qezasinda indi Vedi Ararat rayonunda kend kendAvsar39 50 26 sm e 44 41 01 s u Olke ErmenistanRegion Vedibasar mahaliRayon Vedi rayonuTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1831Sahesi 17 5 km Merkezin hundurluyu 835 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 4 929 nef 2011 Resmi dili ermeni diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi 0605Avsar Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAvsar kendi rayon merkezinden 7 km cenub serqde Vedi cayindan ayrilan arxin yaninda yerlesir 1590 ci il tarixli Irevan eyaletinin mufessel defterin de Avsar kendi 1728 ci il tarixli Irevan eyaletinin icmal defter inde Efsaryerli formasinda Qafqazin 5 verstlik xeritesinde Avsar kimi qeyd edilmisdir ToponimiyasiMenbede Avsar Yerli kimidir Diger adi Kel Balavan 1918 ci ilde kendin ehalisi qovulmus ve Turkiyeden gelme ermeniler yerlesdirilmisler 1928 ci ilden sonra geri qayitmis azerbaycanlilar 1949 1950 ci illerde Azerbaycana kocurulmusler Selcuq oguzlarinin Avsar tayfasinin adini eks etdirir Bu tayfanin adi Mahmud Qasqarlinin XI esr ve Fexreddin Mubareksahin XIII esr eserlerinde Afsar Resid ed Dinin XIV esr ve Ebulqazi Xan Xivelinin XVII esr eserlerinde Avsar kimidir XIV XVII esrlerde Anadoluda bu etnonimin her iki formasi vardi bax Turk dunyasi tarixi dergisi Istanbul 1996 119 XVI esrde Sefeviler dovletinin Qizilbas tayfalarindan biri kimi bu tayfanin adi yalniz Efsar kimidir XV XVI esrlerde bu tayfanin bir hissesi qizilbaslara qosulduguna gore Sefevi sahlari onlara Azerbaycanda ve Ermenistanda eraziler vermisdiler Turkiyede Avsar adli 86 kend vardir 34 409 Toponim cevik ve ovculugu seven menasini veren avsar oguz tayfasinin adi esasinda emele gelmisdir Etnotoponimdir Qurulusca sade toponimdir EhalisiKendde 1831 ci ilde 13 tatar ailesi 42 kisi 38 qadin cemi 80 1873 cu ilde 886 1886 ci ilde 1059 1897 ci ilde 1164 1904 cu ilde 1094 1914 cu ilde 1203 1916 ci ilde 1160 nefer yalniz azerbaycanli yasamisdir 1918 1919 cu illerde azerbaycanlilar ermeniler terefinden qirginlarla qovulmuslar Xaricden kocurulen ermeniler bu kendde yerlesdirilmisdir 1920 ci ilde indiki Ermenistanda sovet hakimiyyeti qurulandan sonra kendden qovulmus azerbaycanlilardan sag qalanlari dogma kendlerine qayitmislar 1920 ci ilden sonra kendde azerbaycanlilarla yanasi ermeniler de yasamisdir Burada 1922 ci ilde 420 nefer azerbaycanli 322 ermeni 1926 ci ilde 533 nefer azerbaycanli 317 ermeni 1931 ci ilde 608 nefer azerbaycanli 327 ermeni yasamisdir 1930 cu ilden Qaranliq Martuni Sisyan Sevan Basarkecer Vardenis rayonlarindan bura xeyli sayda ermeniler kocurulub yerlesdirilmisdir Z Qorqodyanin 1831 1931 ci illerde Sovet Ermenistaninin ehalisi Irevan 1932 kitabinda gosterilir ki 1831 1916 ci illere kimi Avsar kendinde yalniz azerbaycanlilar yasamisdir Lakin Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti eserinde bu fakt tehrif edilerek kendde azerbaycanlilarin yasadigi gosterilmir Hemin kitabda 1831 1916 ci illerde kendde yalniz ermenilerin yasadigi qeyd edilir Azerbaycanlilar 1948 1953 cu illerde SSRI Nazirler Sovetinin qerarlarina esasen zorla Azerbaycana kocurulmusdur Indi burada yalniz ermeniler yasayir IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Ibrahim Bayramov https web archive org web 20150721025034 https behruzmelikov files wordpress com 2013 11 qerbi azerbaycanin turk menseli toponimleri pdf Arxivlesdirilib 2015 07 21 at the Wayback Machine Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 ISBN 5 8066 1452 2 Irevan eyaletinin icmal defteri arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyatov ve H Memmedov Qaramanli Baki Elm 1996 s 172 Irevan eyaletinin icmal defteri arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyatov ve H Memmedov Qaramanli Baki Elm 1996 s 51 Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kart Kavkazskogo kraya Tiflis Tipografiya K P Kazlovskogo 1913 s 3 Budagov B Ә Geјbullaјev G Ә Avshar Ermәnistanda Azәrbaјҹan mәnshәli toponimlәrin izaһly lүgәti Baky Oguz eli 1998 452 s B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Arxivlenmis suret PDF 2020 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 22 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 84 85 154 155 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 85 155 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 366 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 154 155 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 366Hemcinin bax