Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Austerlits vuruşması - 1805, müttəfiq rus - avstriyalı və fransız qoşunları arasında 20 noyabrda (indi Slavkov, Çexiya) yanında 1805-ci il Rusiya - Avstriya - Fransa müharibəsinin həlledici vuruşması.
| Austerlits döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Napoleon müharibələri | |||
 Austerlits döyüşü | |||
| Tarix | 20 noyabr 1805 | ||
| Yeri | Çexiya | ||
| Nəticəsi | Napoleonun qələbəsi, 3-cü Fransa əleyhinə koalisyanın dağılması | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tərəflərin qüvvələri və mövqeləri
Rus - Avstriya ordusu(86 min nəfər, 350 top) general Kutuzovun komandanlığı altında Braunaudan Olmüza qədər parlaq marş - manevrdan sonra(1805-ci ilin noyabrın ortası) müdafiə üçün rahat Olşan mövqeyində dayandı. Napoleonun ordusu(73 min nəfər,250 top) Brünnadan(indi Brno) şərqə mövqe tutdu. Kutuzov yardım gələnə qədər fəal hərəkət etmək niyyətində deyildi. Napoleon, müttəfiqləri yardım yetişənədək və Prusiyanın ittifaq tərəfində çıxışına qədər vuruşmaya cəlb edərək, fransız ordusunun zəifliyi barədə şaiyələr yayır, barışıq barədə danışıqlar apararaq, Avstriyanı müharibədən çıxmağa sövq etmək istəyirdi. Orduda olan çar I Aleksandr Kutuzovun niyyətlərinə əks olaraq müttəfiq qüvvələrin hucuma keçməsinə israr edirdi, və faktiki olaraq komandanlığı öz üzərinə götürmüşdü. Avstriyalı qeneral hazırladığı hucum planı, Napoleonun pasiv hərəkətlərinə hesablanmışdı. Onun mahiyəti - əsas qüvvələrin cənubdan qəliz yandan alma hərəkəti ilə franszı ordusu ilə Vyananın arasını kəsmək və onun Brünnaa yanında darmadağın etmək. Plana uyğun olaraq rus - avstriyalı ordusu beş sütunla Austerlitsa marş etdi. Müttəfiqlərin ləng tərpənməsi Napoleona vaxt qazandırdı. Rəqibin niyyətini bilərək, o müttəfiq qoşunların əsas qüvvələrinin cinahına və arxasına çıxmaq və onları Prazen yüksəkliklərindən cənubda darmadağın etmək istəyirdi. Fransız ordusunun 3/2(Sult, Bernadot və Müratın korpusları) Brünna yolundan cənubda cəmləşdirilmişdi və Qoldbax çayından keçirilmişdi.
Vuruşmanın gedişi
20 noyabrda satt 7.00 xətt taktikasına əsaslanan uyğun olaraq, 12 km cəbhədə müttəfiqlər hucuma keçdilər. Əsas qüvvələr -, Lanjeron, Pşibışevskinin sütunları Davunun korpusuna hucum etdilər, lakin rəqibin yaxınlaşan hissələrinin artan müqavimətinə rast gəldilər və ancaq 11.00 Telnits, Sokolnits, Zamoku tutdular. Hucum edən sütunların cinah və arxasını təmin etmək üçün Kutuzov tərəfindən yerləşdirilən Kolovratın sütununa I Aleksandr onları tərk etmək əmri verdi. Napoleon bundan yararlandı. 9.00 dərin döyüş qaydasında - sütunlarla - fransız ordusunun əsas qüvvələri rus - avstriyalı qoşunların döyüş qaydalarının mərkəzinə hucum etdilər. Rus qvardiyasının və Lixtenşteyn sütununun Davunun korpusunun hucumunu dayandırmaq cəhdləri bir nəticə vermədi. 11.00 rus- avstriyalı ordusunun mərkəzi darmadağın edilmişdi, Prazen yüksəklikləri fransızlar tərəfindən alınmışdı. Yüksəkliklərdə öz batareyalarını yerləşdirən franszılar bütün cəbhə boyu hucuma keçdilər. Əsas zərbə cənuba - müttəfiqlərin üç sütununun cinahına və arxasına endirildi. Mərkəzdə və sağ cinahda yerləşən müttəfiq qoşunları fransızların təzyiqinə dözməyərək geri çəkilməyə başladı. Prazen yüksəkliklərindən cənubda ağır döyüşlər aparan əsas qüvvələr, Zaçan gölü və Monits və Zaçan gölü arasındakı defiledən keçməyə məcbur edilərək, itkilərlə, qaydasız halda geri çəkilirdilər.
Nəticələr
Gün bitənə kimi müttəfiqlər 27 min adam ölü yaralı və əsir, 180 top və 45 bayraq itirərək Litava çayının arxasına çəkildilər. Franszılar 1 537 ölü, 6 943 yaralı və bir bayraq itki verdilər. Franszılar daha az qüvvə ilə qələbəyə nail oldular. Napoleon bacarıqla əsas zərbə istiqamətində qüvvələrin cəmləşdirilməsi prinsipindən yararlandı, dəqiqliklə hucum anını seçdi. Müttəfiqlər hərbi əməliyatların planlaşdırmada, təşkilatçılıq və aparılmasında bir sıra kobud səhvə(rəqibin qüvvələrinin zəif kəşfiyatı, Napoleonun pasiv hərəkətləri barədə yanlış nəticə, qoşunların iadrəedilməsində zəif uzlaşma) yol verdilər. Austerlits vuruşması və xətt taktikasının iflası idi, və fransız burjua hərbi sisteminin və döyüş sənətinin üstünlüyün göstərdi. Austerlits vuruşmasından sonra Fransa əleyhinə koalisiya dağıldı.
Mənbə
- Советская военная энциклопедия Москва 1980 Военное издательство министерства обороны СССР T. 1
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Austerlits vurusmasi 1805 muttefiq rus avstriyali ve fransiz qosunlari arasinda 20 noyabrda indi Slavkov Cexiya yaninda 1805 ci il Rusiya Avstriya Fransa muharibesinin helledici vurusmasi Austerlits doyusuNapoleon muharibeleriAusterlits doyusuTarix 20 noyabr 1805Yeri CexiyaNeticesi Napoleonun qelebesi 3 cu Fransa eleyhine koalisyanin dagilmasiMunaqise terefleriRusiya imperiyasi Avstriya imperiyasiKomandan lar Napoleon I Aleksandr II FransTereflerin quvvesi73 200 nizami qosun 139 top 85 400 nizami qosun 278 topItkiler1 537 olu 6 943 yarali 1 bayraq itirilib 27 000 olu yarali ve esir 180 top 45 bayraq itirilib Vikianbarda elaqeli mediafayllarTereflerin quvveleri ve movqeleriRus Avstriya ordusu 86 min nefer 350 top general Kutuzovun komandanligi altinda Braunaudan Olmuza qeder parlaq mars manevrdan sonra 1805 ci ilin noyabrin ortasi mudafie ucun rahat Olsan movqeyinde dayandi Napoleonun ordusu 73 min nefer 250 top Brunnadan indi Brno serqe movqe tutdu Kutuzov yardim gelene qeder feal hereket etmek niyyetinde deyildi Napoleon muttefiqleri yardim yetisenedek ve Prusiyanin ittifaq terefinde cixisina qeder vurusmaya celb ederek fransiz ordusunun zeifliyi barede saiyeler yayir barisiq barede danisiqlar apararaq Avstriyani muharibeden cixmaga sovq etmek isteyirdi Orduda olan car I Aleksandr Kutuzovun niyyetlerine eks olaraq muttefiq quvvelerin hucuma kecmesine israr edirdi ve faktiki olaraq komandanligi oz uzerine goturmusdu Avstriyali qeneral hazirladigi hucum plani Napoleonun pasiv hereketlerine hesablanmisdi Onun mahiyeti esas quvvelerin cenubdan qeliz yandan alma hereketi ile franszi ordusu ile Vyananin arasini kesmek ve onun Brunnaa yaninda darmadagin etmek Plana uygun olaraq rus avstriyali ordusu bes sutunla Austerlitsa mars etdi Muttefiqlerin leng terpenmesi Napoleona vaxt qazandirdi Reqibin niyyetini bilerek o muttefiq qosunlarin esas quvvelerinin cinahina ve arxasina cixmaq ve onlari Prazen yuksekliklerinden cenubda darmadagin etmek isteyirdi Fransiz ordusunun 3 2 Sult Bernadot ve Muratin korpuslari Brunna yolundan cenubda cemlesdirilmisdi ve Qoldbax cayindan kecirilmisdi Vurusmanin gedisiAusterlits vurusmasi 20 noyabrda satt 7 00 xett taktikasina esaslanan uygun olaraq 12 km cebhede muttefiqler hucuma kecdiler Esas quvveler Lanjeron Psibisevskinin sutunlari Davunun korpusuna hucum etdiler lakin reqibin yaxinlasan hisselerinin artan muqavimetine rast geldiler ve ancaq 11 00 Telnits Sokolnits Zamoku tutdular Hucum eden sutunlarin cinah ve arxasini temin etmek ucun Kutuzov terefinden yerlesdirilen Kolovratin sutununa I Aleksandr onlari terk etmek emri verdi Napoleon bundan yararlandi 9 00 derin doyus qaydasinda sutunlarla fransiz ordusunun esas quvveleri rus avstriyali qosunlarin doyus qaydalarinin merkezine hucum etdiler Rus qvardiyasinin ve Lixtensteyn sutununun Davunun korpusunun hucumunu dayandirmaq cehdleri bir netice vermedi 11 00 rus avstriyali ordusunun merkezi darmadagin edilmisdi Prazen yukseklikleri fransizlar terefinden alinmisdi Yuksekliklerde oz batareyalarini yerlesdiren franszilar butun cebhe boyu hucuma kecdiler Esas zerbe cenuba muttefiqlerin uc sutununun cinahina ve arxasina endirildi Merkezde ve sag cinahda yerlesen muttefiq qosunlari fransizlarin tezyiqine dozmeyerek geri cekilmeye basladi Prazen yuksekliklerinden cenubda agir doyusler aparan esas quvveler Zacan golu ve Monits ve Zacan golu arasindaki defileden kecmeye mecbur edilerek itkilerle qaydasiz halda geri cekilirdiler NeticelerGun bitene kimi muttefiqler 27 min adam olu yarali ve esir 180 top ve 45 bayraq itirerek Litava cayinin arxasina cekildiler Franszilar 1 537 olu 6 943 yarali ve bir bayraq itki verdiler Franszilar daha az quvve ile qelebeye nail oldular Napoleon bacariqla esas zerbe istiqametinde quvvelerin cemlesdirilmesi prinsipinden yararlandi deqiqlikle hucum anini secdi Muttefiqler herbi emeliyatlarin planlasdirmada teskilatciliq ve aparilmasinda bir sira kobud sehve reqibin quvvelerinin zeif kesfiyati Napoleonun pasiv hereketleri barede yanlis netice qosunlarin iadreedilmesinde zeif uzlasma yol verdiler Austerlits vurusmasi ve xett taktikasinin iflasi idi ve fransiz burjua herbi sisteminin ve doyus senetinin ustunluyun gosterdi Austerlits vurusmasindan sonra Fransa eleyhine koalisiya dagildi MenbeSovetskaya voennaya enciklopediya Moskva 1980 Voennoe izdatelstvo ministerstva oborony SSSR T 1