Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atatürk su anbarı-Adıyaman və Şanlıurfa illəri arasında Fərat çayı üzərində qurulmuşdur, enerji və suvarma məqsədlidir.. GAP Layihəsi içində Karakaya su anbarının 180 m mənsəbində, Adıyaman ilindən 51 km uzaqlıqda, Şanlıurfa ilinin Bozova mahalından isə 24 km uzaqlıqda olub, Fərat Çayı üzərində qurulan anbardır.
| Atatürk su anbarı | |
 | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Yerləşməsi | Cənub-şərqi Anadolu regionu |
| Şəhər | Şanlıurfa |
| Dəniz səviyyəsi | 169 m |
| Uzunluğu | 1.819 m |
| Sahəsi | 817 mln m² |
| Həcmi | 48700 mln. m³ |
İnşası və anbarın quruluşu
1983-ci ildə tikintisi başlamış olan anbar 1992-ci ildə istismara verilmişdir. 8 turbinə sahib səddin yüksəkliyi 169 metrdir. Qaya tipli bir anbardır. Gövdə həcmi 84,5 milyon m³-dir. Xarici səthi qaya içidə olan gil və torpaqdır. Anbar gölünün təzyiqi ilə ilk inşasındakı yüksəkliyi 10 metr azalmışdır.
İnşasına 4 noyabr 1983-cü ildə başlandı. 1994-cü ildə bitirilməsi planlaşdırılan su anbarı suvarma və enerji əldə etmək məqsədilə tikilmişdir. 84.4 milyon m³ qaya və torpaq doldurucu ilə doldurucu həcmi baxımından bu günə qədər dünyada inşa edilən anbarlar arasında beşinci yerdədir. Meydana gələn göl sahəsi 817 kvadrat kilometrdir.
Başlanğıcdan yüksəkliyi 169 metrdir. Çay səviyyəsindən hündürlük baxımından minimum dərinliyi 513, orta dərinliyi 526, maksimum dərinliyi isə 524 metrə çatır. Anbarda elektrik istehsalı üçün dərinliyin ən az 133 metr olması lazımdır. Anbar divarının uzunluğu 1644, eni isə 15 metrdir.
Gücü
2400 MW gücüylə illik 8900 GWh elektrik enerjisi istehsal tutumuna malikdir. İnşasından günümüzə qədər 144 milyard kilovat enerji istehsal etmişdir. Bu dəyərin iqtisadi qarşılığı 15 milyard $-dır. Atatürk su anbarı Türkiyədəki hidroelektrik stansiyalarından çıxarılan enerjinin 20 faizini tək başına qarşılayacaq səviyyədədir.
Su anbarının həcmi
Atatürk su anbarı həcmi baxımından dünyanın ən böyük 6-cı anbarı vəziyyətindədir. Hidroelektrik stansiyaları da, dünyada hələ də istehsalı olanlar arasında 3-cü, inşa edilmiş olanlar arasında da 5-ci ən böyük su anbarıdır. Eyni zamanda Avropanın və Türkiyənin ən böyük su anbarıdır. İstanbulun illik su ehtiyacını 5 gündə təmin edə biləcək səviyyədədir.
Suvarma
İllik ortalama su axını 26.654 milyard kubmetrdir. Toplam su saxlama həcmi 48.7 milyard kubmetrdir. Hər bir qrupda gücü 300 Meqavatt olan 8 ədəd turbin generator vardır. 25 İyul 1992-ci ildə bu 8 moduldan ikisi xidmətə açılmışdır. Hələ də tikintisi davam edən Şanlıurfa tunelinin də tamamlanması ilə Şanlıurfa, Harran, Mardin, Ceylanpınar, Siverek-Hilvan düzənlikləri ilə birlikdə 1.43 milyon ərazi suvarılacaqdır. Atatürk su anbarından ümumi 874 min 200 hektar sahənin sulanması planlaşdırılır. 207 min hektarı sulamağa açıqdır. Ölkə iqtisadiyyatına töhfəsi ümumi 5.5 milyard $ olmuşdur. Bütün sahənin sulamağa açılması halında illik qazanc 2,5 milyard $ olacaqdır.
Regiondakı işsizliyə töhfəsi
Bu an 400.000 adam su anbarının tikintisində iştirak edir. Planlaşdırılan sahədə suvarma başlayanda 1 milyon 750 min adamın işlə təmin olunması planlaşdırılır.
Turizm və idman
Bölgəni turizmə açmaq, yerli xalqlara müasir idman növlərini tətbiq etmək və regionda baş verən sosial və iqtisadi irəliləyişi idmanla birləşdirmək üçün 1994-cü ildə qurulan su idmanları festivalı hər il sentyabr ayında keçirilir. Bölgədəki gənclər su idmanına maraq yaradırlar və Atatürk Gölündə suvarma, roinq-kanoe, üzmə və dalğıc sahələrində beynəlxalq yarışlarda iştirak etməyə başladılar.
Bundan əlavə, Beynəlxalq Atatürk Yelkən Yarışması hər il oktyabr ayında göldən keçirilir.
Balıqçılq
Atatürk Su anbarı yerli əhali üçün zəngin bir qida qaynağıdır və həm istirahət etmək üçün, həm də balıq ovu imkanları ilə də təmin edir. 1992-ci ildə DSİ-nin Atatürk Balıqçılığı Klubunda yayılmış 200.000-ə yaxın balıq (fingerlings) su deposuna gətirildi. O vaxtdan etibarən, gölə yığılmış fingerlings rəqəmi təxminən 33 milyona çatdı.
Anbarda ticari olaraq balıq ovu təxminən 1,1 milyon ABŞ dolları olan bazar dəyəri ilə hər il təxminən 1000 ton balıq növünün tutulmasına yönəldilib. Tutulan 12 balıq növünün 8 dənəsi iqtisadi cəhətdən qiymətlidir. Bundan əlavə, gölün balıq ehtiyatları 7 milyon ton / illik 14 milyon ABŞ dolları dəyərində potensialı var.
Balıqçılıq potensialından istifadə etmək və gölün sahilində yaşayan əhali üçün iş yerləri yaratmaq məqsədilə su anbarı 21 su təsərrüfatı kooperativinə sahib olan 21 balıqçılıq sektoruna bölünüb. Balıqçılıq fəaliyyətinin bütün aspektlərini nəzərə alaraq, su anbarı 15 milyon ABŞ dolları həcmində GSMH-yə daxil olur və 1600 nəfəri işlə təmin edir.
Xarici keçidlər
- Elektrik Üretim A.Ş.
- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
- Atatürk Barajı Elektrik Üretim Bilgileri
İstinadlar
- http://www2.dsi.gov.tr/baraj/detay.cfm?BarajID=149 2015-11-22 at the Wayback Machine http://www2.dsi.gov.tr/baraj/detay.cfm?BarajID=149 2015-11-22 at the Wayback Machine
- http://www.dsi.gov.tr/projeler/ataturk-baraji http://web.archive.org/web/20151123030113/http://www.dsi.gov.tr/
- http://ekonomi.haberturk.com/makro-ekonomi/haber/716841-cari-aciga-baraj-kuruldu http://web.archive.org/web/20141225191751/http://ekonomi.haberturk.com:80/makro-ekonomi/haber/716841-cari-aciga-baraj-kuruldu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ataturk su anbari Adiyaman ve Sanliurfa illeri arasinda Ferat cayi uzerinde qurulmusdur enerji ve suvarma meqsedlidir GAP Layihesi icinde Karakaya su anbarinin 180 m mensebinde Adiyaman ilinden 51 km uzaqliqda Sanliurfa ilinin Bozova mahalindan ise 24 km uzaqliqda olub Ferat Cayi uzerinde qurulan anbardir Ataturk su anbariOlke TurkiyeYerlesmesiCenub serqi Anadolu regionuSeherSanliurfaDeniz seviyyesi169 mUzunlugu1 819 mSahesi817 mln m Hecmi48700 mln m Insasi ve anbarin qurulusu1983 ci ilde tikintisi baslamis olan anbar 1992 ci ilde istismara verilmisdir 8 turbine sahib seddin yuksekliyi 169 metrdir Qaya tipli bir anbardir Govde hecmi 84 5 milyon m dir Xarici sethi qaya icide olan gil ve torpaqdir Anbar golunun tezyiqi ile ilk insasindaki yuksekliyi 10 metr azalmisdir Insasina 4 noyabr 1983 cu ilde baslandi 1994 cu ilde bitirilmesi planlasdirilan su anbari suvarma ve enerji elde etmek meqsedile tikilmisdir 84 4 milyon m qaya ve torpaq doldurucu ile doldurucu hecmi baximindan bu gune qeder dunyada insa edilen anbarlar arasinda besinci yerdedir Meydana gelen gol sahesi 817 kvadrat kilometrdir 1 000 000 Turk liresinin arxa uzundeki Ataturk su anbarinin sekli1 Turk liresinin arxa uzundeki Ataturk su anbarinin sekli Baslangicdan yuksekliyi 169 metrdir Cay seviyyesinden hundurluk baximindan minimum derinliyi 513 orta derinliyi 526 maksimum derinliyi ise 524 metre catir Anbarda elektrik istehsali ucun derinliyin en az 133 metr olmasi lazimdir Anbar divarinin uzunlugu 1644 eni ise 15 metrdir Gucu2400 MW gucuyle illik 8900 GWh elektrik enerjisi istehsal tutumuna malikdir Insasindan gunumuze qeder 144 milyard kilovat enerji istehsal etmisdir Bu deyerin iqtisadi qarsiligi 15 milyard dir Ataturk su anbari Turkiyedeki hidroelektrik stansiyalarindan cixarilan enerjinin 20 faizini tek basina qarsilayacaq seviyyededir Su anbarinin hecmiAtaturk su anbari hecmi baximindan dunyanin en boyuk 6 ci anbari veziyyetindedir Hidroelektrik stansiyalari da dunyada hele de istehsali olanlar arasinda 3 cu insa edilmis olanlar arasinda da 5 ci en boyuk su anbaridir Eyni zamanda Avropanin ve Turkiyenin en boyuk su anbaridir Istanbulun illik su ehtiyacini 5 gunde temin ede bilecek seviyyededir SuvarmaIllik ortalama su axini 26 654 milyard kubmetrdir Toplam su saxlama hecmi 48 7 milyard kubmetrdir Her bir qrupda gucu 300 Meqavatt olan 8 eded turbin generator vardir 25 Iyul 1992 ci ilde bu 8 moduldan ikisi xidmete acilmisdir Hele de tikintisi davam eden Sanliurfa tunelinin de tamamlanmasi ile Sanliurfa Harran Mardin Ceylanpinar Siverek Hilvan duzenlikleri ile birlikde 1 43 milyon erazi suvarilacaqdir Ataturk su anbarindan umumi 874 min 200 hektar sahenin sulanmasi planlasdirilir 207 min hektari sulamaga aciqdir Olke iqtisadiyyatina tohfesi umumi 5 5 milyard olmusdur Butun sahenin sulamaga acilmasi halinda illik qazanc 2 5 milyard olacaqdir Regiondaki issizliye tohfesiBu an 400 000 adam su anbarinin tikintisinde istirak edir Planlasdirilan sahede suvarma baslayanda 1 milyon 750 min adamin isle temin olunmasi planlasdirilir Turizm ve idmanBolgeni turizme acmaq yerli xalqlara muasir idman novlerini tetbiq etmek ve regionda bas veren sosial ve iqtisadi irelileyisi idmanla birlesdirmek ucun 1994 cu ilde qurulan su idmanlari festivali her il sentyabr ayinda kecirilir Bolgedeki gencler su idmanina maraq yaradirlar ve Ataturk Golunde suvarma roinq kanoe uzme ve dalgic sahelerinde beynelxalq yarislarda istirak etmeye basladilar Bundan elave Beynelxalq Ataturk Yelken Yarismasi her il oktyabr ayinda golden kecirilir BaliqcilqAtaturk Su anbari yerli ehali ucun zengin bir qida qaynagidir ve hem istirahet etmek ucun hem de baliq ovu imkanlari ile de temin edir 1992 ci ilde DSI nin Ataturk Baliqciligi Klubunda yayilmis 200 000 e yaxin baliq fingerlings su deposuna getirildi O vaxtdan etibaren gole yigilmis fingerlings reqemi texminen 33 milyona catdi Anbarda ticari olaraq baliq ovu texminen 1 1 milyon ABS dollari olan bazar deyeri ile her il texminen 1000 ton baliq novunun tutulmasina yoneldilib Tutulan 12 baliq novunun 8 denesi iqtisadi cehetden qiymetlidir Bundan elave golun baliq ehtiyatlari 7 milyon ton illik 14 milyon ABS dollari deyerinde potensiali var Baliqciliq potensialindan istifade etmek ve golun sahilinde yasayan ehali ucun is yerleri yaratmaq meqsedile su anbari 21 su teserrufati kooperativine sahib olan 21 baliqciliq sektoruna bolunub Baliqciliq fealiyyetinin butun aspektlerini nezere alaraq su anbari 15 milyon ABS dollari hecminde GSMH ye daxil olur ve 1600 neferi isle temin edir Xarici kecidlerElektrik Uretim A S Devlet Su Isleri Genel Mudurlugu Ataturk Baraji Elektrik Uretim BilgileriIstinadlarhttp www2 dsi gov tr baraj detay cfm BarajID 149 2015 11 22 at the Wayback Machine http www2 dsi gov tr baraj detay cfm BarajID 149 2015 11 22 at the Wayback Machine http www dsi gov tr projeler ataturk baraji http web archive org web 20151123030113 http www dsi gov tr http ekonomi haberturk com makro ekonomi haber 716841 cari aciga baraj kuruldu http web archive org web 20141225191751 http ekonomi haberturk com 80 makro ekonomi haber 716841 cari aciga baraj kuruldu