Səfəvi Astrabadı və ya Astrabad vilayəti (həmçinin Gürgan da adlandırılır) — Səfəvi imperiyasının tərkibindəki vilayətlərdən biri olan Astrabad nəzərdə tutulur. Vilayət Səfəvi imperiyasının cənub-şərqində, həmçinin Xəzər dənizinin də cənub-şərqində yerləşmişdir. Vilayət şimaldan Atrek çayı, cənubdan Əlburz dağları, qərbdən Mazandaran vilayəti və şərqdən Cajarm ilə həmsərhəd olmuşdur. 1501-ci ildə Səfəvi imperiyasının əsasını qoyan I İsmayıl bundan sonra uzun müddət durmadan öz dövlətinin ərazisini böyütdü. Bu böyümə prosesinin bir parçası kimi Astrabad vilayəti 1510-cu ildə Səfəvi imperiyasına birləşdirildi.
Vilayət | |||
Astrabad vilayəti | |||
---|---|---|---|
| |||
| |||
Rəsmi dilləri | Azərbaycan türkcəsi Fars dili |
Səfəvi imperiyasının sonuna doğru vilayət bu inzibati vahidlərə bölünməkdə idi: Girayi, Göklan, Hacılar, Cəlair, Kura-çupi və Yamut. Bu adların hamısı müxtəlif türk tayfalarının adlarından gəlməkdədir. Çünki bu bölgələrin idarə olunması bu tayfalara tapşırılmışdı və tayfa üzvləri də müvafiq olaraq orada məskunlaşmışdılar. Qıpçaqlar və türkmənlərdən bəzi tayfalar vilayətin şimalında yaşamaqda idilər və nominal olaraq Səfəvi imperiyasına tabe idilər.
1589-cu ildən 1598-ci ilə qədər Yaka türklərindən olan Saen-xanilər vilayət üzərində hakimiyyəti ələ keçirdilər. Müvəqqəti olaraq vilayətdə hakimiyyətə sahiblənmiş Saen-xanilərin bu bacarmasının əsas səbəbi həmin zaman effektiv Səfəvi hakimiyyətinin olmaması idi. Onların hakimiyyəti I Abbasın dövrünə qədər davam etdi. 1587-ci ildə hakimiyyətə gələn I Abbas mərkəzləşdirmə siyasətinin bir parçası kimi vilayətə yürüş etdi və vilayətdə mərkəzi hakimiyyəti bərpa etdi. Vilayəti inkişaf etdirmək və vergi gəlirlərini artırmaq üçün Səfəvi imperiyası hələ də fərqli türk tayfalarını bu bölgəyə cəlb etməyə çalışırdı. Astrabadın Səfəvi hakiminin hakimiyyəti bəzən vilayətin sərhədlərindən də kənara çıxırdı və Damğan, Bəstam kimi bölgələri də əhatə edirdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Floor, 2008. səh. 150
- Floor, 2008. səh. 150–151
- Floor, 2008. səh. 151
Mənbə
- Willem Floor. Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri. Washington, DC: Mage Publisher. 2008. ISBN .
Əlavə ədəbiyyat
- C. E. Bosworth. Astarābād, i. History. London and New York: Encyclopædia Iranica/Routledge & Kegan Paul. Ehsan Yarshater. 1987. 838–840. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sefevi Astrabadi ve ya Astrabad vilayeti hemcinin Gurgan da adlandirilir Sefevi imperiyasinin terkibindeki vilayetlerden biri olan Astrabad nezerde tutulur Vilayet Sefevi imperiyasinin cenub serqinde hemcinin Xezer denizinin de cenub serqinde yerlesmisdir Vilayet simaldan Atrek cayi cenubdan Elburz daglari qerbden Mazandaran vilayeti ve serqden Cajarm ile hemserhed olmusdur 1501 ci ilde Sefevi imperiyasinin esasini qoyan I Ismayil bundan sonra uzun muddet durmadan oz dovletinin erazisini boyutdu Bu boyume prosesinin bir parcasi kimi Astrabad vilayeti 1510 cu ilde Sefevi imperiyasina birlesdirildi VilayetAstrabad vilayetiBayraq Resmi dilleri Azerbaycan turkcesi Fars dili Sefevi imperiyasinin sonuna dogru vilayet bu inzibati vahidlere bolunmekde idi Girayi Goklan Hacilar Celair Kura cupi ve Yamut Bu adlarin hamisi muxtelif turk tayfalarinin adlarindan gelmekdedir Cunki bu bolgelerin idare olunmasi bu tayfalara tapsirilmisdi ve tayfa uzvleri de muvafiq olaraq orada meskunlasmisdilar Qipcaqlar ve turkmenlerden bezi tayfalar vilayetin simalinda yasamaqda idiler ve nominal olaraq Sefevi imperiyasina tabe idiler 1589 cu ilden 1598 ci ile qeder Yaka turklerinden olan Saen xaniler vilayet uzerinde hakimiyyeti ele kecirdiler Muveqqeti olaraq vilayetde hakimiyyete sahiblenmis Saen xanilerin bu bacarmasinin esas sebebi hemin zaman effektiv Sefevi hakimiyyetinin olmamasi idi Onlarin hakimiyyeti I Abbasin dovrune qeder davam etdi 1587 ci ilde hakimiyyete gelen I Abbas merkezlesdirme siyasetinin bir parcasi kimi vilayete yurus etdi ve vilayetde merkezi hakimiyyeti berpa etdi Vilayeti inkisaf etdirmek ve vergi gelirlerini artirmaq ucun Sefevi imperiyasi hele de ferqli turk tayfalarini bu bolgeye celb etmeye calisirdi Astrabadin Sefevi hakiminin hakimiyyeti bezen vilayetin serhedlerinden de kenara cixirdi ve Damgan Bestam kimi bolgeleri de ehate edirdi Hemcinin baxSirvan beylerbeyliyi Qarabag beylerbeyliyi Sefevi Xuzistani Sefevi Gurcustani Sefevi KurdustaniIstinadlarFloor 2008 seh 150 Floor 2008 seh 150 151 Floor 2008 seh 151MenbeWillem Floor Titles and Emoluments in Safavid Iran A Third Manual of Safavid Administration by Mirza Naqi Nasiri Washington DC Mage Publisher 2008 ISBN 978 1933823232 Elave edebiyyatC E Bosworth Astarabad i History London and New York Encyclopaedia Iranica Routledge amp Kegan Paul Ehsan Yarshater 1987 838 840 ISBN 978 0 71009 108 6