Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Assuriya–Urartu müharibəsi — Urartu çarlığı ilə Yeni Assuriya çarlığı arasında baş tutmuş hərbi münaqişə. Müharibə təxminən e.ə. 714-cü ildə Assuriya çarı II Sarqonun Urartuya hücumu ilə başlamışdır. Sarqon Urartu ərazisinin dərinliklərində çoxsaylı hücumlara rəhbərlik etmiş, müharibədə çoxsaylı qələbələr qazanmışdır. Buna baxmayaraq, onun ölümündən sonra Urartu padşahları II Argişti və II Rusa bir çox uğurlu əks-hücumlara başlamış, Urartunun itirilmiş ərazilərini geri almış və Assuriyanın bir sıra ərazilərini zəbt etmişdilər. Hər halda, onların varisləri bir neçə dəfə böyükmiqyaslı məğlubiyyətə uğramış, nəticədə Urartu Assuriyanın müvəkkil dövləti olmuşdur.
| Assuriya–Urartu müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Yeri | |||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
Zəmin
Dəmir dövründə Urartu çarlığı e.ə. IX əsrin ortalarında regionda güclənməyə başlamışdır. Digər dövlətlərlə nisbətdə bir qədər yeni qurulmuş hesab edilən Urartu bir əsr ərzində sonradan Ermənistan yaylası kimi tanınan ərazilərin əksəriyyətini fəth etmişdir. Bununla belə, Assuriya çarı III Tiqlatpalasar yüksələn Urartu çarlığını öz imperiyasının təhlükəsizliyinə artan təhlükə hesab edirdi. Assuriya rəhbərliyinə görə, onlar Urartu ilə birbaşa qarşıdurmaya girərək bu təhlükəyə son qoymalı idilər.
Müharibə
E.ə. 714-cü ildə kral II Sarqon Urartu ərazisinə hücum etmişdir. Onun erkən mərhələlərdə əldə etdiyi uğurlar, xüsusən də Urmiya gölü ətrafında baş tutan döyüşündə qələbə qazanması və Musasirdə baş məbədin talan etməsi Urartu çarı I Rusanın demək olar ki, tam məğlubiyyətinə səbəb olmuşdur. E.ə. 706-cı ildə Sarqonun ölümündən sonra Rusanın varisi çar II Argişti böyükmiqyaslı əks-hücuma keçmişdir. Oun qüvvələri assuriyalıları müharibədən əvvəlki hüdudları aşaraq İranın şimal-qərbindəki Assuriya koloniyalarının dərinliklərinə qovmuşdur. O, Urmiya gölünün ətrafındakı iri qəsəbə və şəhərləri geri almışdır. Kral II Argiştinin hakimiyyətinin erkən dövründə urartuluların qələbələrindən sonra Urartu Arqistinin hakimiyyətinin qalan hissəsi və onun varisi II Rusanın bütün hakimiyyəti dövründə uzunmüddətli sülh və iqtisadi çiçəklənmə ilə xarakterizə olunan "Qızıl əsr" yaşamışdır. Buna baxmayaraq, çar III Rusa assuriyalılar tərəfindən dəfələrlə məğlub edilmişdir. Bu, nəticədə Urartunu Assuriyanın şimal sərhədlərində bufer kimi istifadə edilən müştəri dövlətinə çevirmişdir.
İstinadlar
- Melville, Sarah "The Campaigns of Sargon II, King of Assyria, 721-705 B.C.", University of Oklahoma, 2016
- The Cambridge Ancient History. - Page 74 by I E S Edwards
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Assuriya Urartu muharibesi Urartu carligi ile Yeni Assuriya carligi arasinda bas tutmus herbi munaqise Muharibe texminen e e 714 cu ilde Assuriya cari II Sarqonun Urartuya hucumu ile baslamisdir Sarqon Urartu erazisinin derinliklerinde coxsayli hucumlara rehberlik etmis muharibede coxsayli qelebeler qazanmisdir Buna baxmayaraq onun olumunden sonra Urartu padsahlari II Argisti ve II Rusa bir cox ugurlu eks hucumlara baslamis Urartunun itirilmis erazilerini geri almis ve Assuriyanin bir sira erazilerini zebt etmisdiler Her halda onlarin varisleri bir nece defe boyukmiqyasli meglubiyyete ugramis neticede Urartu Assuriyanin muvekkil dovleti olmusdur Assuriya Urartu muharibesiYeri Ermenistan yaylasiMunaqise terefleriAssuriya Manna UrartuKomandan lar II Sarqon Ualli I Rusa II Argisti II RusaZeminDemir dovrunde Urartu carligi e e IX esrin ortalarinda regionda guclenmeye baslamisdir Diger dovletlerle nisbetde bir qeder yeni qurulmus hesab edilen Urartu bir esr erzinde sonradan Ermenistan yaylasi kimi taninan erazilerin ekseriyyetini feth etmisdir Bununla bele Assuriya cari III Tiqlatpalasar yukselen Urartu carligini oz imperiyasinin tehlukesizliyine artan tehluke hesab edirdi Assuriya rehberliyine gore onlar Urartu ile birbasa qarsidurmaya girerek bu tehlukeye son qoymali idiler MuharibeE e 714 cu ilde kral II Sarqon Urartu erazisine hucum etmisdir Onun erken merhelelerde elde etdiyi ugurlar xususen de Urmiya golu etrafinda bas tutan doyusunde qelebe qazanmasi ve Musasirde bas mebedin talan etmesi Urartu cari I Rusanin demek olar ki tam meglubiyyetine sebeb olmusdur E e 706 ci ilde Sarqonun olumunden sonra Rusanin varisi car II Argisti boyukmiqyasli eks hucuma kecmisdir Oun quvveleri assuriyalilari muharibeden evvelki hududlari asaraq Iranin simal qerbindeki Assuriya koloniyalarinin derinliklerine qovmusdur O Urmiya golunun etrafindaki iri qesebe ve seherleri geri almisdir Kral II Argistinin hakimiyyetinin erken dovrunde urartulularin qelebelerinden sonra Urartu Arqistinin hakimiyyetinin qalan hissesi ve onun varisi II Rusanin butun hakimiyyeti dovrunde uzunmuddetli sulh ve iqtisadi ciceklenme ile xarakterize olunan Qizil esr yasamisdir Buna baxmayaraq car III Rusa assuriyalilar terefinden defelerle meglub edilmisdir Bu neticede Urartunu Assuriyanin simal serhedlerinde bufer kimi istifade edilen musteri dovletine cevirmisdir IstinadlarMelville Sarah The Campaigns of Sargon II King of Assyria 721 705 B C University of Oklahoma 2016 The Cambridge Ancient History Page 74 by I E S Edwards