Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Acı yovşan (lat. Artemisia absinthium) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü. Alaq bitkisi hesab olunur. Yumşaq torpaqlarda, yaşayış yerlərində, yol kənarlarında, bostanlarda, çöllərdə və bağlarda olur.
| Acı yovşan | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Acı yovşan | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 2 m-ə qədərdir. Kökümsovları çoxşaxəli, qısa, şaquli və oduncaqlıdır. Bütün yerüstü hissələri sarımtıl-gümüşü rəngli olmaqla, sıx tükcüklərlə örtülmüşdür. Yovşanın özünəməxsus kəskin iyi vardır. Gövdəsi çoxsaylı, qabırğalı, yuxarı tərəfdən süpürgəvari-budaqlanan yarpaqlardan ibarətdir. Kökətrafı yarpaqları bitki çiçəkləyən zaman adətən ölüşkəyir. Çətirləri və gövdənin aşağı yarpaqları saplaqlı olub, uzunluğu 20 sm, yumurtaşəkilli, girdə üçbucaqşəkilli və ya neştərvari-uzunsov, zərif itiuclu, bütövkənarlı olub, uzunluğu 1–5 mm-dir. Gövdə yarpaqları saplaqlı və növbəlidir. Zirvə yarpaqları oturaq, bütövkənarlı və üçbölümlüdür. Boruşəkilli çiçəkləri sarımtıl, şarabənzər, səbətciyi sallanmış olmaqla, diametri 4 mm-ə qədərdir. Çiçəkləyən zaman keçəyəbənzər, daha sonra çılpaq olub, yarpağın xarici tərəfi xətti, daxili tərəfi isə ellipsvari kütdür. Süpürgəvari çiçəkləri geniş çiçək qrupunda formalaşmışdır.
Alaq otları ilə birlikdə yol kənarlarında, təzə salınmış bağ və meşələrdə rast gəlinir. Bitki və yarpaqları çardax, naveslərdə kölgəli şəraitdə doğranaraq nazik halda (3–5 sm) kağız və ya parça üzərində sərilərək, qurudulmalıdır. Eyni zamanda 40ºС-də quruducu şkafda qurutmaq olar. Yaxşı hava şəraitində 5–7 gün, yarpaqları isə 3–5 gün qurudulmalıdır.
Gövdənin zirvəsindəki çiçək qruplarının uzunluğu 25 sm-ə qədərdir. Çiçəklərin oturduğu gövdə azacıq qabırğalı, sonunda qol-budaqlı, yarpaqlarla yanaşı, mürəkkəb çiçək qrupu olan diametri 2,5–4 mm olan kiçik çiçəkləri vardır. Bitki çiçəkləyən zaman (iyun-avqust) gövdənin zirvəsində yerləşən hissələr oraqla 20–25 sm kəsilməklə götürülür. Adətən tədarük 10–15 gün ərzində aparılmalıdır. Otlar toplandıqdan sonra qurudulur. Bu zaman onların rəngi tünd-sarı olmaqla, çiçək çətiri qonurlaşır və dağılır. Yarpaqları çiçəkləməyə qədər (iyun-iyul) yığılmalıdır. Xammal quru hava şəraitində, qalaq-qalaq yığılmamaq şərti ilə toplayaraq dərhal qurutmağa başlanılmalıdır. Yığılmış xammal açıq, lakin kölgəli, yaxşı ventiliyasiyalı naveslərdə və ya 40–45ОС temperaturda, quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Bu zaman nazik doğranmış xammal 3–5 sm qalınlığında sərilməlidir. Bu halda çıxım 24–25% olur. Yuxarı çəçəkaltlığının yarpaqları oturaq, uzunsov, bütövkənarlı, aşağı çiçəkləri üçbölümlü qovuşuqdur. Kök üstündə olan yarpaqlarının saplaqları üçbucaqlı-dairəvi olmaqla, iki-üç qanada bölünmüşdür. Yarpaqları xətti-uzunsov, küt-sivri, bütövkənarlı və yumşaq olmaqla, üstündə çoxlu sayda tükcüklər olur. Yarpaqların yuxarı tərəfinin rəngi sarımtıl-yaşıl, aşağı tərəfinin rəngi gümüşü-sarı, çiçəklərinin rəngi isə yaşıldır. Özünəməxsus kəskin aromat iyli və acı-ədviyyəli dadlıdır. Gövdənin zirvəsindəki çiçək qruplarının uzunluğu 25sm-ə qədərdir. Çiçəklərin oturduğu gövdə azacıq qabırğalı, sonunda qol-budaqlı, yarpaqlarla yanaşı, mürəkkəb çiçək qrupu olmaqla yanaşı, diametri 2,5–4 mm olan kiçik çiçəklər də olur. Yuxarı çəçəkaltlığının yarpaqları oturaq, uzunsov, bütövkənarlı, aşağı çiçəkləri üçbölümlü qovuşuqdur. Kök üstündə olan yarpaqlarının saplaqları üçbucaqlı-dairəvi olmaqla, iki-üç qanada bölünmüşdür. Yarpaqları xətti-uzunsov, küt və bütövkənarlıdır. Yarpaqları yumşaq olduğuna görə üstündə çoxlu tükcüklər çıxmışdır. Yarpaqların yuxarı tərəfinin rəngi sarımtıl-yaşıl, aşağı tərəfinin rəngi gümüşü-sarı, çəçəklərinin rəngi isə yaşıldır. Özünəməxsus kəskin aromat iyi, ədviyyəli-acı dadılıdır.
Efiryağlı xammal olduğundan kisə və taylarda qablaşdırılaraq düzgün saxlanılmalıdır. Saxlanılma müddəti 2 ildir.
Qın hissəsində bəzən uzun saplaqlı yarpaqlar yerləşmiş, sonuncu yarpaqların ayasının uzunluğu 6–9 sm, eni 3–7 sm-dir, görünüşünə görə enli-ovaldır, demək olar ki, üçqat lələkvari-bölünmüş, sonuncu dilimləri neştərvaridir, qısa sivriləşmişdir; gövdənin orta yarpaqları qısa saplaqlıdırlar, ikiqat lələkvari-bölünmüşdür, yuxarı yarpaqları demək olar ki, oturaqdır, sadə lələkvari və ya ikiqat üç hissəyə bölünmüşdür. Kənar çiçəkləri dişiciklidir, adətən 25 ədəd olur, tac sapşəkilli borucuğa oxşardır, orta çiçəklər çoxsaylıdırlar (adətən 60 ədəd), tac konusşəkillidir, çılpaqdır, bəzən az tüklüdür. Toxumlarının uzunluğu 1 mm-ə qədərdir, uzunsov-pazşəkillidir, yastıtəhər və nazik şırımlıdır, təpə hissəsinin səthi dəyirmi və az qabarıqdır. İyun-avqust (sentyabr) aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr (oktyabr) aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqazın şərqi və qərbi, Samur-Şabran ovalığı, Kiçik Qafqazın mərkəzi və cənubu, Naxçıvan və Lənkəranın dağlıq əraziləri. Ovalıqdan subalp qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti
Meşələrdə və kolluqlarda, talalarda və yolların kənarında, çəmənliklərdə, qayalarda, bağlarda və bostanlarda, zibilli yerlərdə, çayların vadilərində və quru yataqlarında rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Tərkibindəki efir yağı likör içkisi sənayesində istifadə olunur. Qədimdə və müasir zamanda da xalq təbabətində ondan alınan məlhəm revmatizm, mədə xəstəlikləri və malyariyada, həmçinin iştahgətirici kimi istifadə olunur.
Tərkibi və təsiri
Yabanı çoxillik ot bitkisi olan acı yovşanın qurumuş otu (zirvə yarpaqları və çiçəkləri) və yarpaqları keyfiyyətli xammal və dərman bitkisidir. Ot və çiçəklərinin tərkibində 2% efir yağı, başlıca komponent olan tuyon, tuyol, fellandren, seksiviterpen laktonlar — absintin, anabsintin, artabsin, acı dadlı xammal olan flavonoidlər və aşı maddələr vardır. Bitkinin tərkibində aşı maddələr, artemizin flavonoidi, üzvi turşular, karotin və askorbin turşusu vardır. Kökünün tərkibində inulin olur.
Acı yovşanın xüsusi iyini onun tərkibindəki efir yağı, tuyol spirti, hidrogen peroksid (tuyon, pinen, kadinen, fellandren, bizabolen, β kariofillin, sepinen), 10 ədəd seskviterpen lakton (absintin, anabsintin, artabsin) maddələri yaradır.
İştahın artırılmasında istifadə edilir. Bitki (bütöv və bölünmüş) və çiçəkləri keyfiyyətli iştahartırıcı, mədə-bağırsaq sistemini gücləndirici kimi dəmləmə və qarışıqların tərkibində istifadə edilir. Xammal olaraq dəmləmə və bişirmə kimi faydalıdir. Elmi təbabət öyrənmişdir ki, başlıca olaraq tərkibində olan acı maddə iştahanı artırmaqla, enerjini bərpa edir. Dəmləməsi olduqca acı olduğu üçün onu xininlə müqayisə etmək olar. Yovşanın tərkibindəki acı maddə (absintin) və digər maddələr mədə-bağırsaq, xüsusən mədəaltı vəzin funksiyasını stimullaşdırır. Yovşan mərkəzi sinir və qanyaradıcı sistemin fəaliyyətini artırır, asteniya, zəiflik, anemiya və epilepsiya xəstəliklərin tam müalicəsinə zəmanət yaradır. Tərkibində hərarətsalıcı və öskürəkkəsici maddələr olduğundan teperaturla müşayət olunan malyariya, qripp və kəskin respirator xəstəliklərin profilaktika və müalicəsində istifadə edilir. Xüsusən hipersekresiya ilə müşayət olunan mədə xəstəliklərində müvəffəqiyyətlə təyin edilir. Eyni zamanda kəskin və xroniki hepatit, xolesistit, öddaşı xəstəliklərinin müalicəsində də tətbiq edilir. Yovşan həm də müxtəlif qaraciyər və ödyolu xəstəliklərini müalicə etmək üçün qarışıqların tərkibinə daxildir. Tərkibi diuretik və iltihabəleyhinə maddələrlə zəngindir. Preparat meteorizm, dismenorreya, böyrək, böyrəkdaşı və qurdqovucu xəstəliklərin profilaktika və müalicəsində istifadə edilir. Son illərdə yovşan yüngül işlədici kimi bağırsaq xəstəliklərində də tətbiq edilir. Yovşanının dəmləməsindən xaricə işlədilən preparat kimi kompres və islatmalar, bağırsaqlardan askarid və bizquyruq helmintlərinin qovulmasında imalə kimi istifadə edilir. 1 çay qaşığı bitkini 250 ml qaynar suda dəmləyərək, 10 dəqiqə soyudaraq gündə 3 dəfə yeməkdən 1,5 saat əvvəl və ya sonra içmək lazımdır (sutqalıq doza). Müalicə kursu 2–3 həftədir.
Yovşanın (T-ae Absinthii). 1:5 nisbətində 70% spirtli məhlulu:
Rp.: Herbae Absinthii 100,0
D. S. 1 çay qaşığı bitkini 2 stəkan qaynar suda 20 dəqiqə dəmləyərək, gündə 3 dəfə 1/4 stəkan yeməkdən əvvəl içmək lazımdır.
Rp.: T-ae Absinthii 25ml
D. S. 15–20 damcı gündə 3 dəfə yeməkdən 15–20 dəqiqə əvvəl içmək lazımdır.
Əks göstəriş — Hamiləlik və enterkolit hesab olunur. Yüksək dozası sinir sisteminin çox oyanmasına səbəb olur. Hətta yüksək olmayan dozası belə anemiya, təngnəfəslik və qusma halları yaradır.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 848.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;ReferenceAadlı istinad üçün mətn göstərilməyib
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aci yovsan lat Artemisia absinthium bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin yovsan cinsine aid bitki novu Alaq bitkisi hesab olunur Yumsaq torpaqlarda yasayis yerlerinde yol kenarlarinda bostanlarda collerde ve baglarda olur Aci yovsanElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerCins YovsanNov Aci yovsanBeynelxalq elmi adiArtemisia absinthium L 1753Sekil axtarisiITIS 35445NCBI 72332EOL 469712Botaniki xarakteristikasiCoxillik ot bitkisi olub hundurluyu 2 m e qederdir Kokumsovlari coxsaxeli qisa saquli ve oduncaqlidir Butun yerustu hisseleri sarimtil gumusu rengli olmaqla six tukcuklerle ortulmusdur Yovsanin ozunemexsus keskin iyi vardir Govdesi coxsayli qabirgali yuxari terefden supurgevari budaqlanan yarpaqlardan ibaretdir Koketrafi yarpaqlari bitki cicekleyen zaman adeten oluskeyir Cetirleri ve govdenin asagi yarpaqlari saplaqli olub uzunlugu 20 sm yumurtasekilli girde ucbucaqsekilli ve ya nestervari uzunsov zerif itiuclu butovkenarli olub uzunlugu 1 5 mm dir Govde yarpaqlari saplaqli ve novbelidir Zirve yarpaqlari oturaq butovkenarli ve ucbolumludur Borusekilli cicekleri sarimtil sarabenzer sebetciyi sallanmis olmaqla diametri 4 mm e qederdir Cicekleyen zaman keceyebenzer daha sonra cilpaq olub yarpagin xarici terefi xetti daxili terefi ise ellipsvari kutdur Supurgevari cicekleri genis cicek qrupunda formalasmisdir Alaq otlari ile birlikde yol kenarlarinda teze salinmis bag ve meselerde rast gelinir Bitki ve yarpaqlari cardax naveslerde kolgeli seraitde dogranaraq nazik halda 3 5 sm kagiz ve ya parca uzerinde serilerek qurudulmalidir Eyni zamanda 40ºS de quruducu skafda qurutmaq olar Yaxsi hava seraitinde 5 7 gun yarpaqlari ise 3 5 gun qurudulmalidir Govdenin zirvesindeki cicek qruplarinin uzunlugu 25 sm e qederdir Ciceklerin oturdugu govde azaciq qabirgali sonunda qol budaqli yarpaqlarla yanasi murekkeb cicek qrupu olan diametri 2 5 4 mm olan kicik cicekleri vardir Bitki cicekleyen zaman iyun avqust govdenin zirvesinde yerlesen hisseler oraqla 20 25 sm kesilmekle goturulur Adeten tedaruk 10 15 gun erzinde aparilmalidir Otlar toplandiqdan sonra qurudulur Bu zaman onlarin rengi tund sari olmaqla cicek cetiri qonurlasir ve dagilir Yarpaqlari ciceklemeye qeder iyun iyul yigilmalidir Xammal quru hava seraitinde qalaq qalaq yigilmamaq serti ile toplayaraq derhal qurutmaga baslanilmalidir Yigilmis xammal aciq lakin kolgeli yaxsi ventiliyasiyali naveslerde ve ya 40 45OS temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Bu zaman nazik dogranmis xammal 3 5 sm qalinliginda serilmelidir Bu halda cixim 24 25 olur Yuxari cecekaltliginin yarpaqlari oturaq uzunsov butovkenarli asagi cicekleri ucbolumlu qovusuqdur Kok ustunde olan yarpaqlarinin saplaqlari ucbucaqli dairevi olmaqla iki uc qanada bolunmusdur Yarpaqlari xetti uzunsov kut sivri butovkenarli ve yumsaq olmaqla ustunde coxlu sayda tukcukler olur Yarpaqlarin yuxari terefinin rengi sarimtil yasil asagi terefinin rengi gumusu sari ciceklerinin rengi ise yasildir Ozunemexsus keskin aromat iyli ve aci edviyyeli dadlidir Govdenin zirvesindeki cicek qruplarinin uzunlugu 25sm e qederdir Ciceklerin oturdugu govde azaciq qabirgali sonunda qol budaqli yarpaqlarla yanasi murekkeb cicek qrupu olmaqla yanasi diametri 2 5 4 mm olan kicik cicekler de olur Yuxari cecekaltliginin yarpaqlari oturaq uzunsov butovkenarli asagi cicekleri ucbolumlu qovusuqdur Kok ustunde olan yarpaqlarinin saplaqlari ucbucaqli dairevi olmaqla iki uc qanada bolunmusdur Yarpaqlari xetti uzunsov kut ve butovkenarlidir Yarpaqlari yumsaq olduguna gore ustunde coxlu tukcukler cixmisdir Yarpaqlarin yuxari terefinin rengi sarimtil yasil asagi terefinin rengi gumusu sari ceceklerinin rengi ise yasildir Ozunemexsus keskin aromat iyi edviyyeli aci dadilidir Efiryagli xammal oldugundan kise ve taylarda qablasdirilaraq duzgun saxlanilmalidir Saxlanilma muddeti 2 ildir Qin hissesinde bezen uzun saplaqli yarpaqlar yerlesmis sonuncu yarpaqlarin ayasinin uzunlugu 6 9 sm eni 3 7 sm dir gorunusune gore enli ovaldir demek olar ki ucqat lelekvari bolunmus sonuncu dilimleri nestervaridir qisa sivrilesmisdir govdenin orta yarpaqlari qisa saplaqlidirlar ikiqat lelekvari bolunmusdur yuxari yarpaqlari demek olar ki oturaqdir sade lelekvari ve ya ikiqat uc hisseye bolunmusdur Kenar cicekleri disiciklidir adeten 25 eded olur tac sapsekilli borucuga oxsardir orta cicekler coxsaylidirlar adeten 60 eded tac konussekillidir cilpaqdir bezen az tukludur Toxumlarinin uzunlugu 1 mm e qederdir uzunsov pazsekillidir yastiteher ve nazik sirimlidir tepe hissesinin sethi deyirmi ve az qabariqdir Iyun avqust sentyabr aylarinda cicekleyir avqust sentyabr oktyabr aylarinda meyve verir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqazin serqi ve qerbi Samur Sabran ovaligi Kicik Qafqazin merkezi ve cenubu Naxcivan ve Lenkeranin dagliq erazileri Ovaliqdan subalp qursagina qeder Yasayis muhitiMeselerde ve kolluqlarda talalarda ve yollarin kenarinda cemenliklerde qayalarda baglarda ve bostanlarda zibilli yerlerde caylarin vadilerinde ve quru yataqlarinda rast gelinir Teserrufat ehemiyyetiTerkibindeki efir yagi likor ickisi senayesinde istifade olunur Qedimde ve muasir zamanda da xalq tebabetinde ondan alinan melhem revmatizm mede xestelikleri ve malyariyada hemcinin istahgetirici kimi istifade olunur Terkibi ve tesiriYabani coxillik ot bitkisi olan aci yovsanin qurumus otu zirve yarpaqlari ve cicekleri ve yarpaqlari keyfiyyetli xammal ve derman bitkisidir Ot ve ciceklerinin terkibinde 2 efir yagi baslica komponent olan tuyon tuyol fellandren seksiviterpen laktonlar absintin anabsintin artabsin aci dadli xammal olan flavonoidler ve asi maddeler vardir Bitkinin terkibinde asi maddeler artemizin flavonoidi uzvi tursular karotin ve askorbin tursusu vardir Kokunun terkibinde inulin olur Aci yovsanin xususi iyini onun terkibindeki efir yagi tuyol spirti hidrogen peroksid tuyon pinen kadinen fellandren bizabolen b kariofillin sepinen 10 eded seskviterpen lakton absintin anabsintin artabsin maddeleri yaradir Istahin artirilmasinda istifade edilir Bitki butov ve bolunmus ve cicekleri keyfiyyetli istahartirici mede bagirsaq sistemini guclendirici kimi demleme ve qarisiqlarin terkibinde istifade edilir Xammal olaraq demleme ve bisirme kimi faydalidir Elmi tebabet oyrenmisdir ki baslica olaraq terkibinde olan aci madde istahani artirmaqla enerjini berpa edir Demlemesi olduqca aci oldugu ucun onu xininle muqayise etmek olar Yovsanin terkibindeki aci madde absintin ve diger maddeler mede bagirsaq xususen medealti vezin funksiyasini stimullasdirir Yovsan merkezi sinir ve qanyaradici sistemin fealiyyetini artirir asteniya zeiflik anemiya ve epilepsiya xesteliklerin tam mualicesine zemanet yaradir Terkibinde heraretsalici ve oskurekkesici maddeler oldugundan teperaturla musayet olunan malyariya qripp ve keskin respirator xesteliklerin profilaktika ve mualicesinde istifade edilir Xususen hipersekresiya ile musayet olunan mede xesteliklerinde muveffeqiyyetle teyin edilir Eyni zamanda keskin ve xroniki hepatit xolesistit oddasi xesteliklerinin mualicesinde de tetbiq edilir Yovsan hem de muxtelif qaraciyer ve odyolu xesteliklerini mualice etmek ucun qarisiqlarin terkibine daxildir Terkibi diuretik ve iltihabeleyhine maddelerle zengindir Preparat meteorizm dismenorreya boyrek boyrekdasi ve qurdqovucu xesteliklerin profilaktika ve mualicesinde istifade edilir Son illerde yovsan yungul isledici kimi bagirsaq xesteliklerinde de tetbiq edilir Yovsaninin demlemesinden xarice isledilen preparat kimi kompres ve islatmalar bagirsaqlardan askarid ve bizquyruq helmintlerinin qovulmasinda imale kimi istifade edilir 1 cay qasigi bitkini 250 ml qaynar suda demleyerek 10 deqiqe soyudaraq gunde 3 defe yemekden 1 5 saat evvel ve ya sonra icmek lazimdir sutqaliq doza Mualice kursu 2 3 heftedir Yovsanin T ae Absinthii 1 5 nisbetinde 70 spirtli mehlulu Rp Herbae Absinthii 100 0 D S 1 cay qasigi bitkini 2 stekan qaynar suda 20 deqiqe demleyerek gunde 3 defe 1 4 stekan yemekden evvel icmek lazimdir Rp T ae Absinthii 25ml D S 15 20 damci gunde 3 defe yemekden 15 20 deqiqe evvel icmek lazimdir Eks gosteris Hamilelik ve enterkolit hesab olunur Yuksek dozasi sinir sisteminin cox oyanmasina sebeb olur Hetta yuksek olmayan dozasi bele anemiya tengnefeslik ve qusma hallari yaradir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 848 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi ReferenceA adli istinad ucun metn gosterilmeyibHemcinin bax