Arnoşt Bart (y.sorb Arnošt Bart, Brězynčanski; 29 avqust 1870, Litten[d] – 15 fevral 1956, Brizinq[d]) — Sorbialı siyasətçi və ictimai xadim. Sorbia mədəni-ictimai "Domovina" cəmiyyətinin yaradıcılarından biri və onun ilk sədri (1912-1927).
Arnoşt Bart | |
---|---|
y.sorb Arnošt Bart | |
Doğum tarixi | 29 avqust 1870 |
Doğum yeri | Litten, Almaniya |
Vəfat tarixi | 15 fevral 1956(85 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, tacir |
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiya
29 avqust 1870-ci ildə Kubşuts kommunasının Letonun kəndində serb kəndli ailəsində anadan olub. 1885-1888-ci illərdə Bautzendəki peşə məktəbində təhsil alıb. Təhsildən sonra o, tək Avropanı yox həmdə Fransa, Rusiya və Avstriya-Macarıstanı səyahət edir. 1890-cı ildə vətənə qayıdır və həmin il Sorb təhsil təşkilatı "Matitsa Serbian"a qoşulur. Sorb kəndliləri arasında mədəni və ictimai tədbirlərdə iştirak etmişdir. Eyni zamanda o, sakson mühafizəkarlarının fikirlərini dəstəkləyərək siyasi fəaliyyətlərdə iştirak edirdi. 1912-ci ildə "Domovina" sorb ictimai təşkilatının yaradıcılarından biri idi. 1918-ci ildə Saksoniyada baş verən Noyabr inqilabı zamanı o, Milli Sorb Komitəsinin qurucusu olur. Amerika prezidenti Vudro Vilsonun 14 maddəsi sülh layihəsinə toxunaraq, o, Sorbia millisi öz müqəddəratını təyin etmək və siyasi muxtariyyət üçün daha çox hüquqlar verməyə çağırıb. O, Almaniya İmperiyası çərçivəsində və ya yaranmış Çexoslovakiya Respublikasında Sorb muxtariyyətinin yaradılmasına çağırıb. 1918-ci ilin dekabrında o, Sorbiya dövlətinin maraqlarını dəstəkləmək üçün Çexoslovakiya hökuməti ilə danışıqlar aparıb. Sorbia muxtariyyəti uğrunda apardığı siyasi mübarizədə o, Milli Sorb Komitəsinin bir neçə üzvünü öz tərəfinə çəkə bildi. Yan Bryl ilə birlikdə Versalda sülh konfransında çıxış edərək, Sorbianın müstəqilliyinə çağırdı. 1919-cu ilin yanvarında o, Praqa vasitəsilə Paris Sülh Konfransına getdi. Praqada o, Çexoslovakiya nümayəndə heyətinə qoşulmağa cəhd etdi, lakin buna nail ola bilmədi, bundan sonra 1920-ci ilin aprelində Almaniyaya qayıtdı, burada fəaliyyətinə görə həbs edildi və Leypsiq Ali Məhkəməsi tərəfindən 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum edildi. Azadlığa çıxandan sonra Sorbia Xalq Partiyasının fəaliyyətində iştirak edib. 1933-cü ildə faşistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra həbs edilərək qısa müddətliyinə azadlıqdan məhrum edilib. 1944-1945-ci illərdə həbsdə olub. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Sorbia təşkilatlarının bərpasında iştirak etmişdir. Mühafizəkar fikirlərə sadiq qalaraq sorbiyalılar arasında siyasi fəaliyyətlərdə iştirak etmişdi. Müharibədən sonrakı illərdə o, "Brezinçanski" təxəllüsü götürdüyü Brezinka kəndində yaşayıb. 1956-cı il fevralın 15-də Brezinka kəndində vəfat etmişdir.
Ədəbiyyat
- Hartmut Zwahr: Arnost Bart-Brězynčanski. Z dokumentaciju wo cesćenju. 2. Aufl. Bautzen 1981.
- Edmund Pech: Ernst Bart (1870—1956), Sächsische Biografie. Herausgegeben vom Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde, bearb. von Martina Schattkowsky.
- Hartmut Zwahr: Bart, Arnošt. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, s. 37ff.
İstinadlar
- Brozović D., Ladan T. Arnošt Bart // Hrvatska enciklopedija (xorv.). LZMK, 1999. 9272 s.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arnost Bart y sorb Arnost Bart Brezyncanski 29 avqust 1870 Litten d 15 fevral 1956 Brizinq d Sorbiali siyasetci ve ictimai xadim Sorbia medeni ictimai Domovina cemiyyetinin yaradicilarindan biri ve onun ilk sedri 1912 1927 Arnost Barty sorb Arnost BartDogum tarixi 29 avqust 1870 1870 08 29 Dogum yeri Litten AlmaniyaVefat tarixi 15 fevral 1956 1956 02 15 85 yasinda Vefat yeri Brizinq d ADRFealiyyeti siyasetci tacirUzvluyu Macica Serbska 1890 Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiya29 avqust 1870 ci ilde Kubsuts kommunasinin Letonun kendinde serb kendli ailesinde anadan olub 1885 1888 ci illerde Bautzendeki pese mektebinde tehsil alib Tehsilden sonra o tek Avropani yox hemde Fransa Rusiya ve Avstriya Macaristani seyahet edir 1890 ci ilde vetene qayidir ve hemin il Sorb tehsil teskilati Matitsa Serbian a qosulur Sorb kendlileri arasinda medeni ve ictimai tedbirlerde istirak etmisdir Eyni zamanda o sakson muhafizekarlarinin fikirlerini destekleyerek siyasi fealiyyetlerde istirak edirdi 1912 ci ilde Domovina sorb ictimai teskilatinin yaradicilarindan biri idi 1918 ci ilde Saksoniyada bas veren Noyabr inqilabi zamani o Milli Sorb Komitesinin qurucusu olur Amerika prezidenti Vudro Vilsonun 14 maddesi sulh layihesine toxunaraq o Sorbia millisi oz muqedderatini teyin etmek ve siyasi muxtariyyet ucun daha cox huquqlar vermeye cagirib O Almaniya Imperiyasi cercivesinde ve ya yaranmis Cexoslovakiya Respublikasinda Sorb muxtariyyetinin yaradilmasina cagirib 1918 ci ilin dekabrinda o Sorbiya dovletinin maraqlarini desteklemek ucun Cexoslovakiya hokumeti ile danisiqlar aparib Sorbia muxtariyyeti ugrunda apardigi siyasi mubarizede o Milli Sorb Komitesinin bir nece uzvunu oz terefine ceke bildi Yan Bryl ile birlikde Versalda sulh konfransinda cixis ederek Sorbianin musteqilliyine cagirdi 1919 cu ilin yanvarinda o Praqa vasitesile Paris Sulh Konfransina getdi Praqada o Cexoslovakiya numayende heyetine qosulmaga cehd etdi lakin buna nail ola bilmedi bundan sonra 1920 ci ilin aprelinde Almaniyaya qayitdi burada fealiyyetine gore hebs edildi ve Leypsiq Ali Mehkemesi terefinden 3 il muddetine azadliqdan mehrum edildi Azadliga cixandan sonra Sorbia Xalq Partiyasinin fealiyyetinde istirak edib 1933 cu ilde fasistler hakimiyyete geldikden sonra hebs edilerek qisa muddetliyine azadliqdan mehrum edilib 1944 1945 ci illerde hebsde olub Ikinci Dunya Muharibesinden sonra Sorbia teskilatlarinin berpasinda istirak etmisdir Muhafizekar fikirlere sadiq qalaraq sorbiyalilar arasinda siyasi fealiyyetlerde istirak etmisdi Muharibeden sonraki illerde o Brezincanski texellusu goturduyu Brezinka kendinde yasayib 1956 ci il fevralin 15 de Brezinka kendinde vefat etmisdir Arnost Bartin mezariEdebiyyatHartmut Zwahr Arnost Bart Brezyncanski Z dokumentaciju wo cescenju 2 Aufl Bautzen 1981 Edmund Pech Ernst Bart 1870 1956 Sachsische Biografie Herausgegeben vom Institut fur Sachsische Geschichte und Volkskunde bearb von Martina Schattkowsky Hartmut Zwahr Bart Arnost W Jan Solta Petr Kunze Franc Sen wud Nowy biografiski slownik k stawiznam a kulturje Serbow Ludowe nakladnistwo Domowina Budysin 1984 s 37ff IstinadlarBrozovic D Ladan T Arnost Bart Hrvatska enciklopedija xorv LZMK 1999 9272 s Arxivlenmis suret 2023 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 16