Arkaim— Açıq hava muzeyi, qədim yaşayış məskəni. Rusiya Federasiyasının Çelyabinsk vilayətində e.ə. 20–18 (başqa məlumatlara əsasən e.ə. 18–16) əsrlərə aid yaşayış məskəni. Böyük Karaqanka və Utyaqanka çayları vadisində yerləşir. 1971 ildə aşkar olunmuş, 1980–90 illərdə tədqiq edilmişdir. İki dairəvi torpaq sədlə əhatələnmiş yaşayış məskəninin dünya cəhətlərinə istiqamətlənmiş dörd keçidi vardır. Evlər iç-içə iki dairəvi cərgədə yerləşir, cərgələrin arasından isə taxta döşənmiş dairəvi yol keçir. Yolun altında suaşıran quyuları olan yağış suları kanalizasiyasının xəndəyi aşkar edilmişdir. Arkaimin mərkəzində diametri təqribən 25 m olan boş meydança var. Sədlərin daxilində dar dəhlizlər, taxçalar və evlərə keçidlər, yerüstü karkas konstruksiyalı, ümumi uzun divarı olan evlərin içərisində ocaqlar, sobalar, təsərrüfat quyuları və zirzəmilər, metallurgiya istehsalının qalıqları aşkar olunmuşdur. Arkaimdən 1–1,5 km şimal-şərqdə Böyük Karaqanka məzarlığı yerləşir. Dərinliyi 3,5 m olan qəbir çalaları taxta döşənəkli kameralardan (üç mərtəbəyədək) ibarətdir. Skeletlər Avropa irqinə mənsubdur. Qəbirlərdən saxsı qablar, taxta camlar, mis və tunc bıçaqlar, nizə və ox ucluqları və s. tapılmışdır. Tunc dövrünə aid kurqanların yaxınlığında sarmat mədəniyyətinin son dövrünə aid kurqanlar da yerləşir. 1991 ildə “Arkaim” təbii-landşaft və tarixi-arxeoloji mərkəzi yaradılmışdır.
Məlumat
Skif-sak sivilizasiyasının varisi kimi elmi ədəbiyyatlarda yekdil fikrin olmadığını da qeyd etməliyik. Bu sivilizasiyanın davamçıları olaraq Türk, İran və Slavyanların olması ehtimalı elmi dairələrdə müzakirə olunur. Skif-sak sivilizasiyasının ən böyük maddi tapıntısı Rusiyanın Çelyabinsk vilayətinin Qazaxıstanla sərhədində Cənubi Ural çölündə aşkarlanan Arkaim arxeoloji abidələridir. Təxminən e.ə 2000-1700 illərdə yaradılması ehtimal edilən bu arxeoloji abidə özünəməxsus, olduqca fərqli şəhər tipini təmsil edir. Bu arxeoloji abidənin Avestada qeyd olunan arilərin paytaxtının olması; ilk slavyanların şəhər mədəniyyətini təmsil etməsi; və ya prototürklərin sivilizasiyasını təmsil etməsi ilə bağlı mülahizələr vardır. Qazax alimi arxeoloq “Arkaim - prototürklər tərəfindən yaradılmış dünya sivilizasiyasının ocağı” adlı tədqiqatda bu arxeoloji abidənin Türk sivilizasiyasına məxsus olmasını əsaslandırmağa çalışmışdır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arkaim Aciq hava muzeyi qedim yasayis meskeni Rusiya Federasiyasinin Celyabinsk vilayetinde e e 20 18 basqa melumatlara esasen e e 18 16 esrlere aid yasayis meskeni Boyuk Karaqanka ve Utyaqanka caylari vadisinde yerlesir 1971 ilde askar olunmus 1980 90 illerde tedqiq edilmisdir Iki dairevi torpaq sedle ehatelenmis yasayis meskeninin dunya cehetlerine istiqametlenmis dord kecidi vardir Evler ic ice iki dairevi cergede yerlesir cergelerin arasindan ise taxta dosenmis dairevi yol kecir Yolun altinda suasiran quyulari olan yagis sulari kanalizasiyasinin xendeyi askar edilmisdir Arkaimin merkezinde diametri teqriben 25 m olan bos meydanca var Sedlerin daxilinde dar dehlizler taxcalar ve evlere kecidler yerustu karkas konstruksiyali umumi uzun divari olan evlerin icerisinde ocaqlar sobalar teserrufat quyulari ve zirzemiler metallurgiya istehsalinin qaliqlari askar olunmusdur Arkaimden 1 1 5 km simal serqde Boyuk Karaqanka mezarligi yerlesir Derinliyi 3 5 m olan qebir calalari taxta dosenekli kameralardan uc mertebeyedek ibaretdir Skeletler Avropa irqine mensubdur Qebirlerden saxsi qablar taxta camlar mis ve tunc bicaqlar nize ve ox ucluqlari ve s tapilmisdir Tunc dovrune aid kurqanlarin yaxinliginda sarmat medeniyyetinin son dovrune aid kurqanlar da yerlesir 1991 ilde Arkaim tebii landsaft ve tarixi arxeoloji merkezi yaradilmisdir MelumatSkif sak sivilizasiyasinin varisi kimi elmi edebiyyatlarda yekdil fikrin olmadigini da qeyd etmeliyik Bu sivilizasiyanin davamcilari olaraq Turk Iran ve Slavyanlarin olmasi ehtimali elmi dairelerde muzakire olunur Skif sak sivilizasiyasinin en boyuk maddi tapintisi Rusiyanin Celyabinsk vilayetinin Qazaxistanla serhedinde Cenubi Ural colunde askarlanan Arkaim arxeoloji abideleridir Texminen e e 2000 1700 illerde yaradilmasi ehtimal edilen bu arxeoloji abide ozunemexsus olduqca ferqli seher tipini temsil edir Bu arxeoloji abidenin Avestada qeyd olunan arilerin paytaxtinin olmasi ilk slavyanlarin seher medeniyyetini temsil etmesi ve ya prototurklerin sivilizasiyasini temsil etmesi ile bagli mulahizeler vardir Qazax alimi arxeoloq Arkaim prototurkler terefinden yaradilmis dunya sivilizasiyasinin ocagi adli tedqiqatda bu arxeoloji abidenin Turk sivilizasiyasina mexsus olmasini esaslandirmaga calismisdir