Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Anar Məmmədli (26 iyul 1978, Yevlax) — insan hüquqları fəalı, seçkilər və ictimai idarəetmə üzrə ekspert.
Anar Məmmədli | |
---|---|
Doğum tarixi | 26 iyul 1978 (45 yaş) |
Doğum yeri | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | insan hüquqları fəalı |
Mükafatları | Vatslav Havel adına mükafat |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Anar Məmmədli 26 iyul 1978-ci ildə Yevlax şəhərində anadan olub. 1999-cu ildə Azərbaycan Dillər Universitetinin (ADU) Alman dili və filologiyası ixtisası (bakalavr dərəcəsi) üzrə bitirib.
2020-ci ildə ABŞ-nin Sirakuz Universiteti Maksvel Məktəbini İctimai İdarəçilik ixtisası (magistr dərəcəsi) üzrə bitirib.
Fəal əmək fəaliyyətinə 1997-ci ildə müxtəlif qəzetlər üçün tərcümələr etməklə başlayıb.
1998–2001-ci illərdə "Bu gün", "", "Mərkəz" və "Bakı həftəliyi" qəzetlərində reportyor və redaktor vəzifələrində çalışıb.
1997-ci ildə Azərbaycan Dillər Universitetinin bir qrup tələbəsi ilə birlikdə Dünyəvi Yüksəliş Gənclər Təşkilatını yaradıb.
2001-ci ildə QHT-lərin Seçki Monitorinqi Mərkəzinin yaradılmasında iştirak edib. 2008-ci il prezident seçkiləri ərəfəsində mərkəzin qeydiyyatı Ədliyyə Nazirliyinin iddiası əsasında ləğv olunduğu üçün həmin ilin dekabrında Bəşir Süleymanlı ilə birlikdə Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (SMDT) adlı yeni QHT yaradıb.
9 oktyabr 2013-cü ildə keçirilən prezident seçkisi üzrə SMDT-nin apardığı yerli müşahidəçilik və yaydığı ilkin rəy siyasi hakimiyyət təmsilçilərinin kəskin etirazına səbəb olub. Bununla da təşkilata qarşı ənənəvi qarayaxma kampaniyası başlayıb və 27 oktyabr 2013-cü ildə Respublika Baş Prokurorluğunun təşkilata qarşı başladığı cinayət işi əsasında Anar Məmmədli 16 dekabr 2013-cü ildə həbs edilib. Həbsindən 5 ay sonra — 26 may 2014-cü ildə Ağır Cinayətlər Məhkəməsi Məmmədlinin 5 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilməsi barədə qərar verib. Yerli və beynəlxalq təşkilatların siyasi məhbus hesab etdiyi Məmmədli 2016-cı ilin 17 martında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin əfv sərəncamı ilə azadlığa çıxıb.
Anar Məmmədli Azərbaycan (ana dili), alman, türk, ingilis və rus dillərini bilir.
Təhsili
Anar Məmmədli 1999-cu ADU-da təhsilini bakalavr üzrə bitirdikdən sonra iki il ərzində tərcüməçi və jurnalist kimi çalışsa da, əsas marağını seçkilər, siyasi idarəçilik və insan hüquqları üzrə biliklərinin artırılmasına yönəldib. Bu məqsədlə 2000–2005-ci illərdə müxtəlif beynəlxalq təlimlərdə öz biliklərini təkmilləşdirməyə çalışıb.
O, ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosunun, Avropa Şurası Direktoratlığının, ABŞ Milli Demokratiya İnstitutu, Beynəlxalq Seçki Sistemləri Fondu və müxtəlif akademik mərkəzlərin təlim və seminarlarında iştirak edib. Təlim proqramaları ilə yanaşı 2005–2011-ci illərdə müxtəlif təqaüd proqramlarında iştirak edərək, Almaniya, Çexiya, Belçika kimi Avropa Birliyi ölkələrində yaxşı idarəçilik, siyasi iştirakçılıq və yerli idarəetmə üzrə təcrübələri öyrənməyə çalışıb.
2018–2020-ci illərdə ABŞ-nin Sirakuz Universitetində təhsil alaraq, akademik biliklərini bu universitetin Vətəndaşlıq və İctimai Münasibətlər üzrə Maksvel Məktəbində İctimai İdarəçilik (Magistr dərəcəsi) ixtisası üzrə təkmilləşdirib.
İctimai fəaliyyəti
Seçki prosesi ilə yanaşı Anar Məmmədli 1998-ci ildən etibarən ölkədə insan hüquq və azadlıqlarının, xüsusən də siyasi məhbusların azadlığı, sərbəst toplaşmaq və birləşmək hüquqlarının müdafiəsi, o cümlədən siyasi iştirakçılığın təbliği yönündə çalışıb.
O indiyədək Azərbaycanda keçirilən 15 seçkinin SMDT (keçmiş SMM) vasitəsilə müşahidəsinə rəhbərlik edərək, seçkilərin gedişi və nəticələri barədə rəylərin hazırlanmasında iştirak edib. Ancaq Anar Məmmədlinin seçki təcrübəsi yalnız Azərbaycanla məhdudlaşmayıb. İndiyədək ENEMO və ATƏT DTİHB-nin beynəlxalq missiyaların tərkibində Türkiyə, Əfqanıstan, Almaniya, Norveç, Ukrayna, Gürcüstan, Qırğızstan və Albaniyada keçirilən seçkilərin müşahidəsində iştirak edib.
Beynəlxalq fəaliyyəti
2005-ci ildə SMDT (keçmiş SMM) Seçkilərin Monitorinqləri Təşkilatının Avropa Şəbəkəsinə (ENEMO) üzv olduqdan sonra Məmmədli bu qurumun tədbirləri, ümumi yığıncaqları və Katibliyinin işində iştirak edib. 2006–2008-ci illərdə isə ENEMO-nun Katibliyinin üzvü seçilib.
2009-cu ildə Avropa Birliyinin Şərq Tərəfdaşlıq siyasəti elan olunduqdan sonra SMDT Şərq Tərəfdaşlıq Forumunun təsis yığıncağına seçilib və Məmmədli qurumu təmsil edib. Sonrakı illərdə VCF-nin Azərbaycanda Milli Platformasının yaranması və fəaliyyətində iştirak eidb, 2012-ci ildə VCF-nin İdarə heyətində təmsil olunub.
2012-ci ildə Avropada Demokratik Seçkilər Platformasının (EPDE) təsis olunmasında Məmmədli fəal iştirak edib və hazırda mərkəzi Berlin şəhəri olan bu qurumun İdarə heyətində bir neçə il təmsil olunub.
2012-ci ildə ABŞ Milli Demokratiya İnstitutu və Dünya Bankının təşəbbüsü ilə Vaşinqtonda keçirilən Forumda SMDT-ni təmsil edərək, "Parlamentin açıqlığı" bəyannaməsinin müzakirəsində və qəbul olunmasında, habelə Açıq Parlament qlobal şəbəkəsinin yaranmasında iştirak edib.
2010-cu ildən etibarən Məmmədli BMT-nin İnsan Hüquqları Komitəsi və Avropa Şurası Parlament Assambleyasının seçkilər, qanunun aliliyi, insan hüquqları və yaxşı idarəçiliyin təşkili üzrə tədbirlərində fəal iştirak edib.
O 2011-ci ildə AŞPA-nın Azərbaycanda siyasi məhbuslar üzrə məruzəçi təyin edilən almaniyalı deputat Kristofer Ştrasserə "Azərbaycanda siyasi məhbuslar" adlı hesabatın hazırlanması, xüsusən həbsdə olan siyasi məhbuslar barədə məhkəm hökmlərinin toplanması, tədqiqi və tərcüməsində kömək edib.
Siyasi motivli həbsi və beynəlxalq reaksiyalar
Azərbaycanda 9 oktyabr 2013-cü ildə keçirilən prezident seçkisi ərəfəsində siyasi gərginlik ilin əvvəllində müşahidə olunurdu. İsmayıllıda bir qrup sakinin yerli icra hakimiyyəti nümayəndələrinə kütləvi etirazından siyasi hakimiyyət siyasi narazılığın qarşısını almaq üçün siyasi motivli həbslərə başladı.
2013-cü il fevralın 4-də Respublikaçı Alternativ Hərəkatının sədri İlqar Məmmədov və Müsavat Partiyası Məclisinin üzvü Tofiq Yaqublu guya İsmayılıda iğtişaşların təşkilində iştirakına görə həbs edildilər. Bunun ardınca NİDA Vətəndaş Hərəkatının 7 üzvü Mart və Aprel aylarında təşkil olunan "Əsgər ölümlərinə etiraz" aksiyalarından sonra həbs edildilər. Aprelin 11-də isə gənclər üçün vaxtaşırı mühazirələrin təşkil olunduğu Azad Fikir Universitetinin ofisi Baş Prokurorluğun başladığı cinayət-istintaq tədbirləri çərçivəsində bağlandı.
Avqustda başlayan prezident seçkilərini uzunmüddətli qaydada müşahidə edən SMDT seçki gününədək iki aralıq hesabat hazırlayıb yaydı. Bu hesabatlarda namziədlərin irəli sürülməsi və qeydiyyatı, seçkiqabağı təşviqat dövründə inzibati resurslardan istifadə halları, siyasi fəalalr və müstəqil müşahidəçilərə qarşı siyasi təqiblər, ifadə azadlığı, sərbəst toplaşmaq azadlığının pozulması halları qedilib. Bu hesabatlar yayıldıqdan sonra iqtidara yaxın mediada SMDT əleyhinə qarayaxma kampaniyası başladı.
SMDT ölkə üzrə əməkdaşlıq etdiyi ictimai birliklər və vətəndaş qruplarının dəstəyi ilə seçki günü üçün müşahidəçilərin hazırlanamsı və seçki komissiyalarında qeydiyyatıan hüquqi yardım göstərdi.
9 Oktaybr günü SMDT Statistikaya Əsaslanmış Müşahdiə üzrə ölkə üzrə seçki məntəqələrində çalışan müşahidəçilərdən toplanan hesabatlar əsasında kütləvi qanun pozuntuları qeydə aldığını bildirdi. Bu pozuntulara səsvermə zamanı bir şəxsin bir-neçə dəfə səs verməsi, seçicilərin qrup halında məntəqəyə gətirilməsi, adı seçici siyahısında olmayan insanların səsvermədə iştirakı və saxta seçki bülletenlərinin qutulara atılması halları daxil idi. SMDT səslərin sayılması zamanı seçki məntəqələrinin 30 faizində səslərin yekun protokollarda düzgün əks olunmadığını, seçki məntəqələrinin 44 faizində isə yekun protokollar məntəqələrin qarşısında asılmadığını qeydə alıb. Bütün bunları nəzərə alaraq, SMDT ilkin rəyində 9 oktybar 2013-cü il prezident seçkisində bərabər rəqabət imkanlarının təmin olunmadığını, seçkinin milli qanunvericilik və beynəlxalq standartların pozulması şəraitində baş tutaraq, azad və demokratik olmadığını bəyan edib.
SMDT-nin İlkin Rəyi açıqlandıqdan iki həftə sonra — oktaybrın 27-də Baş Prokurorluğun Ağır Cinayətlər İdarəsində SMDT-yə və onun tərəfdaşı olan Könüllülərin Beynəlxalq Həmrəyliyi Birliyinə qarşı cinayət işi açılıb. Bu iş üzrə istintaq prosesi ilə SMDT-nin bütün vəzifəli şəxsləri, o cümlədən Anar Məmmədli əməkdaşlıq edərək, zəruri sənədləri və materialları təqdim ediblər. Ancaq təxminən ay yarım sürən istintaqdan sonra Anar Məmmədli dekabrın 16-da saxlanılaraq, barəsində həbs qəti-imkan tədbiri seçilib.
2014-cü ilin mayında isə məhkəmə tərəfindən 5 il 6 ay azadlıqdan məhrum edilib.
İstinadlar
- SMDT-nin tarixi 2021-02-28 at the Wayback Machine/
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Anar Memmedli 26 iyul 1978 Yevlax insan huquqlari feali seckiler ve ictimai idareetme uzre ekspert Anar MemmedliDogum tarixi 26 iyul 1978 1978 07 26 45 yas Dogum yeri Yevlax Yevlax rayonu Azerbaycan SSR SSRITehsili Azerbaycan Diller Universiteti Maksvell Vetendasliq ve Ictimai Elaqeler Mektebi d Fealiyyeti insan huquqlari fealiMukafatlari Vatslav Havel adina mukafat Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAnar Memmedli 26 iyul 1978 ci ilde Yevlax seherinde anadan olub 1999 cu ilde Azerbaycan Diller Universitetinin ADU Alman dili ve filologiyasi ixtisasi bakalavr derecesi uzre bitirib 2020 ci ilde ABS nin Sirakuz Universiteti Maksvel Mektebini Ictimai Idarecilik ixtisasi magistr derecesi uzre bitirib Feal emek fealiyyetine 1997 ci ilde muxtelif qezetler ucun tercumeler etmekle baslayib 1998 2001 ci illerde Bu gun Merkez ve Baki hefteliyi qezetlerinde reportyor ve redaktor vezifelerinde calisib 1997 ci ilde Azerbaycan Diller Universitetinin bir qrup telebesi ile birlikde Dunyevi Yukselis Gencler Teskilatini yaradib 2001 ci ilde QHT lerin Secki Monitorinqi Merkezinin yaradilmasinda istirak edib 2008 ci il prezident seckileri erefesinde merkezin qeydiyyati Edliyye Nazirliyinin iddiasi esasinda legv olundugu ucun hemin ilin dekabrinda Besir Suleymanli ile birlikde Seckilerin Monitorinqi ve Demokratiyanin Tedrisi Merkezi SMDT adli yeni QHT yaradib 9 oktyabr 2013 cu ilde kecirilen prezident seckisi uzre SMDT nin apardigi yerli musahidecilik ve yaydigi ilkin rey siyasi hakimiyyet temsilcilerinin keskin etirazina sebeb olub Bununla da teskilata qarsi enenevi qarayaxma kampaniyasi baslayib ve 27 oktyabr 2013 cu ilde Respublika Bas Prokurorlugunun teskilata qarsi basladigi cinayet isi esasinda Anar Memmedli 16 dekabr 2013 cu ilde hebs edilib Hebsinden 5 ay sonra 26 may 2014 cu ilde Agir Cinayetler Mehkemesi Memmedlinin 5 il 6 ay muddetine azadliqdan mehrum edilmesi barede qerar verib Yerli ve beynelxalq teskilatlarin siyasi mehbus hesab etdiyi Memmedli 2016 ci ilin 17 martinda Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyevin efv serencami ile azadliga cixib Anar Memmedli Azerbaycan ana dili alman turk ingilis ve rus dillerini bilir TehsiliAnar Memmedli 1999 cu ADU da tehsilini bakalavr uzre bitirdikden sonra iki il erzinde tercumeci ve jurnalist kimi calissa da esas maragini seckiler siyasi idarecilik ve insan huquqlari uzre biliklerinin artirilmasina yoneldib Bu meqsedle 2000 2005 ci illerde muxtelif beynelxalq telimlerde oz biliklerini tekmillesdirmeye calisib O ATET in Demokratik Tesisatlar ve Insan Huquqlari Burosunun Avropa Surasi Direktoratliginin ABS Milli Demokratiya Institutu Beynelxalq Secki Sistemleri Fondu ve muxtelif akademik merkezlerin telim ve seminarlarinda istirak edib Telim proqramalari ile yanasi 2005 2011 ci illerde muxtelif teqaud proqramlarinda istirak ederek Almaniya Cexiya Belcika kimi Avropa Birliyi olkelerinde yaxsi idarecilik siyasi istirakciliq ve yerli idareetme uzre tecrubeleri oyrenmeye calisib 2018 2020 ci illerde ABS nin Sirakuz Universitetinde tehsil alaraq akademik biliklerini bu universitetin Vetendasliq ve Ictimai Munasibetler uzre Maksvel Mektebinde Ictimai Idarecilik Magistr derecesi ixtisasi uzre tekmillesdirib Ictimai fealiyyetiSecki prosesi ile yanasi Anar Memmedli 1998 ci ilden etibaren olkede insan huquq ve azadliqlarinin xususen de siyasi mehbuslarin azadligi serbest toplasmaq ve birlesmek huquqlarinin mudafiesi o cumleden siyasi istirakciligin tebligi yonunde calisib O indiyedek Azerbaycanda kecirilen 15 seckinin SMDT kecmis SMM vasitesile musahidesine rehberlik ederek seckilerin gedisi ve neticeleri barede reylerin hazirlanmasinda istirak edib Ancaq Anar Memmedlinin secki tecrubesi yalniz Azerbaycanla mehdudlasmayib Indiyedek ENEMO ve ATET DTIHB nin beynelxalq missiyalarin terkibinde Turkiye Efqanistan Almaniya Norvec Ukrayna Gurcustan Qirgizstan ve Albaniyada kecirilen seckilerin musahidesinde istirak edib Beynelxalq fealiyyeti2005 ci ilde SMDT kecmis SMM Seckilerin Monitorinqleri Teskilatinin Avropa Sebekesine ENEMO uzv olduqdan sonra Memmedli bu qurumun tedbirleri umumi yigincaqlari ve Katibliyinin isinde istirak edib 2006 2008 ci illerde ise ENEMO nun Katibliyinin uzvu secilib 2009 cu ilde Avropa Birliyinin Serq Terefdasliq siyaseti elan olunduqdan sonra SMDT Serq Terefdasliq Forumunun tesis yigincagina secilib ve Memmedli qurumu temsil edib Sonraki illerde VCF nin Azerbaycanda Milli Platformasinin yaranmasi ve fealiyyetinde istirak eidb 2012 ci ilde VCF nin Idare heyetinde temsil olunub 2012 ci ilde Avropada Demokratik Seckiler Platformasinin EPDE tesis olunmasinda Memmedli feal istirak edib ve hazirda merkezi Berlin seheri olan bu qurumun Idare heyetinde bir nece il temsil olunub 2012 ci ilde ABS Milli Demokratiya Institutu ve Dunya Bankinin tesebbusu ile Vasinqtonda kecirilen Forumda SMDT ni temsil ederek Parlamentin aciqligi beyannamesinin muzakiresinde ve qebul olunmasinda habele Aciq Parlament qlobal sebekesinin yaranmasinda istirak edib 2010 cu ilden etibaren Memmedli BMT nin Insan Huquqlari Komitesi ve Avropa Surasi Parlament Assambleyasinin seckiler qanunun aliliyi insan huquqlari ve yaxsi idareciliyin teskili uzre tedbirlerinde feal istirak edib O 2011 ci ilde ASPA nin Azerbaycanda siyasi mehbuslar uzre meruzeci teyin edilen almaniyali deputat Kristofer Strassere Azerbaycanda siyasi mehbuslar adli hesabatin hazirlanmasi xususen hebsde olan siyasi mehbuslar barede mehkem hokmlerinin toplanmasi tedqiqi ve tercumesinde komek edib Siyasi motivli hebsi ve beynelxalq reaksiyalarAzerbaycanda 9 oktyabr 2013 cu ilde kecirilen prezident seckisi erefesinde siyasi gerginlik ilin evvellinde musahide olunurdu Ismayillida bir qrup sakinin yerli icra hakimiyyeti numayendelerine kutlevi etirazindan siyasi hakimiyyet siyasi naraziligin qarsisini almaq ucun siyasi motivli hebslere basladi 2013 cu il fevralin 4 de Respublikaci Alternativ Herekatinin sedri Ilqar Memmedov ve Musavat Partiyasi Meclisinin uzvu Tofiq Yaqublu guya Ismayilida igtisaslarin teskilinde istirakina gore hebs edildiler Bunun ardinca NIDA Vetendas Herekatinin 7 uzvu Mart ve Aprel aylarinda teskil olunan Esger olumlerine etiraz aksiyalarindan sonra hebs edildiler Aprelin 11 de ise gencler ucun vaxtasiri muhazirelerin teskil olundugu Azad Fikir Universitetinin ofisi Bas Prokurorlugun basladigi cinayet istintaq tedbirleri cercivesinde baglandi Avqustda baslayan prezident seckilerini uzunmuddetli qaydada musahide eden SMDT secki gununedek iki araliq hesabat hazirlayib yaydi Bu hesabatlarda namziedlerin ireli surulmesi ve qeydiyyati seckiqabagi tesviqat dovrunde inzibati resurslardan istifade hallari siyasi fealalr ve musteqil musahidecilere qarsi siyasi teqibler ifade azadligi serbest toplasmaq azadliginin pozulmasi hallari qedilib Bu hesabatlar yayildiqdan sonra iqtidara yaxin mediada SMDT eleyhine qarayaxma kampaniyasi basladi SMDT olke uzre emekdasliq etdiyi ictimai birlikler ve vetendas qruplarinin desteyi ile secki gunu ucun musahidecilerin hazirlanamsi ve secki komissiyalarinda qeydiyyatian huquqi yardim gosterdi 9 Oktaybr gunu SMDT Statistikaya Esaslanmis Musahdie uzre olke uzre secki menteqelerinde calisan musahidecilerden toplanan hesabatlar esasinda kutlevi qanun pozuntulari qeyde aldigini bildirdi Bu pozuntulara sesverme zamani bir sexsin bir nece defe ses vermesi secicilerin qrup halinda menteqeye getirilmesi adi secici siyahisinda olmayan insanlarin sesvermede istiraki ve saxta secki bulletenlerinin qutulara atilmasi hallari daxil idi SMDT seslerin sayilmasi zamani secki menteqelerinin 30 faizinde seslerin yekun protokollarda duzgun eks olunmadigini secki menteqelerinin 44 faizinde ise yekun protokollar menteqelerin qarsisinda asilmadigini qeyde alib Butun bunlari nezere alaraq SMDT ilkin reyinde 9 oktybar 2013 cu il prezident seckisinde beraber reqabet imkanlarinin temin olunmadigini seckinin milli qanunvericilik ve beynelxalq standartlarin pozulmasi seraitinde bas tutaraq azad ve demokratik olmadigini beyan edib SMDT nin Ilkin Reyi aciqlandiqdan iki hefte sonra oktaybrin 27 de Bas Prokurorlugun Agir Cinayetler Idaresinde SMDT ye ve onun terefdasi olan Konullulerin Beynelxalq Hemreyliyi Birliyine qarsi cinayet isi acilib Bu is uzre istintaq prosesi ile SMDT nin butun vezifeli sexsleri o cumleden Anar Memmedli emekdasliq ederek zeruri senedleri ve materiallari teqdim edibler Ancaq texminen ay yarim suren istintaqdan sonra Anar Memmedli dekabrin 16 da saxlanilaraq baresinde hebs qeti imkan tedbiri secilib 2014 cu ilin mayinda ise mehkeme terefinden 5 il 6 ay azadliqdan mehrum edilib IstinadlarSMDT nin tarixi 2021 02 28 at the Wayback Machine