Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ABŞ dolları ($, USD: United States Dollar) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının pul vahididir.
| ABŞ dolları | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Kod və simvol | ||||
| ISO 4217 kodu | USD | |||
| Simvol | $ | |||
| Dövriyyə ərazisi | ||||
| Emitent ölkə | ||||
| Əvəzedici və paralel vahidlər | ||||
| Kiçik | sent (1⁄100) | |||
| Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | ||||
| Sikkələr | 1, 5, 10, 20, 50 sent | |||
| Əsginas | 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 dollar | |||
| Tarixi | ||||
| Dövriyyəyə buraxılma | 1792 | |||
| Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | ||||
| Mərkəzi bank | Federal Ehtiyat Sistemi | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Tarixi
Baxış
ABŞ Konstitusiyasının 8-ci Maddəsi, Konstitusiyanın 8-ci bəndində "Paraya pul vermək" Bu güc tətbiq edən qanunlar hazırda 31 ABŞ-də kodlaşdırılır. § 5112. Bölmə 5112 ABŞ dolları verilməsi lazım olan formaları təyin edir. Bu sikkələr həm 5112-ci bölmədə borcların ödənilməsində "qanuni tender" kimi təyin edilir. Sakaqavea dollarları mis yüngül lehimli dolların bir nümunəsidir. Saf gümüş dolları, Amerikalı Gümüş Qartal olaraq bilinir. Bölmə 5112 də bir centdən 100 dollara qədər olan dəyərlərə malik olan digər sikkələrin zərbəsini və buraxılmasını təmin edir. Bu digər sikkələr ABŞ dolları ilə müqayisədə daha tam olaraq təsvir olunur.
Konstitusiya "hər zaman ictimai pulların daxilolmaları və xərclərinin müntəzəm Bəyanatı və Hesabatı vaxt-zaman dərc ediləcək". Konstitusiyanın bu müddəası Birləşmiş Ştatlar Məcəlləsinin 31-ci bəndinin 331-ci maddəsi ilə müəyyən edilir. "Bəyanatlar" hesabatında bildirilmiş pul məbləği hazırda ABŞ dolları ilə ifadə edilir (məsələn, ABŞ Hökumətinin 2009-cu il Maliyyə Hesabatı bax). Buna görə də ABŞ dolları ABŞ-nin hesabının vahidi kimi təsvir edilə bilər.
"Dollar" sözü, Konstitusiyanın 1-ci maddəsinin 9-cu bəndinin birinci bəndində göstərilən sözlərdən biridir. Orada "dollar" ispan pul vahidi, 8 pul vahidi və ya reallıq bir valyuta dəyəri olan sikkədir. 1792-ci ildə ABŞ Konqresi bir Sikkə Qanunu qəbul etdi. Həmin aktın 9-cu bəndi, "DOLLARLAR VƏ YARADICI" daxil olmaqla müxtəlif sikkələrin istehsalına icazə verilmişdir. Bunların hamısı İspan dolu bir dollar dəyərindədir və eyni zamanda üç yüz yetmiş bir dənə və dörd dörddə altı hissəsi təmiz bir taxıl və ya dörd yüz on altı taxıl gümüşü ". Aktının 20-ci bəndində nəzərdə tutulmuşdur ki, "Birləşmiş Ştatların hesabına pul ABŞ dolları və ya birləşmələrlə ifadə ediləcəkdir … və Birləşmiş Ştatların məhkəmələrindəki ictimai idarələrdə və məhkəmə icraatında olan bütün hesablar saxlanılmalı və bu tənzimləməni uyğunlaşdırmışdı ". Başqa sözlə, bu hərəkət Amerika Birləşmiş Ştatlarının valyutası kimi ABŞ dollarını təyin etdi.
İspan dolu dollardan fərqli olaraq, ABŞ dolları dəyərlərin onlu bir sisteminə əsaslanır. Dollarla yanaşı, sikkə rəsmi olaraq dəyirmanın pul vahidlərini və ya bir dolların (simvol ₥), yüzdə birinin bir doqquzuncu (simvolu ¢), bir dollar və ya on doqquzuncu dollar və qartal hər biri üçün qızıl, gümüş və ya mis olan çəkisi və tərkibi ilə on dolar. 1800-cü illərin ortalarında yüz dolar bir ittifaq olaraq bilinir, lakin heç bir ittifaq pulları heç bir zaman vurulmamışdı və yalnız 50 dollar yarım birliyin nümunələri var idi. Bununla belə, dollarların bölünməsi kimi yalnız gündəlik gündəlik istifadədədir; "dime" yalnız 10 ¢ dəyərində sikkə adı kimi istifadə olunur, "qartal" və "dəyirman" isə ümumi olaraq ictimaiyyətə çox bilinməsə də, dəyirmanlar bəzən vergi güzəştləri məsələlərində istifadə edilir və benzin qiymətləri adətən, gallon başına $ X. XX9 şəklində, məsələn, $ 3.599, daha çox $ 3.59 9/10 kimi yazılmışdır. Hal-hazırda dövriyyəyə buraxılmış hallarda ABŞ dolları kimi bərabər və ya bir dollar məbləğində pul buraxılır, eyni zamanda ABŞ dolları ilə bərabər və ya bir dollardan çox olan Federal Rezerv qeydləri (qızıl, gümüş və platin sikkələri 100 ABŞ dolları qanuni tender kimi, lakin daha çox külçə dəyər). Həm də bir dollar pul və qeydlər bu gün istehsal edilir, baxmayaraq ki qeyd forması əhəmiyyətli dərəcədə daha çoxdur. Keçmişdə "kağız pul" bəzən bir dollar (fasiləsiz valyuta) dəyərindən az miqdarda verilmişdi və qızıl sikkələr 20 dollara (1930-cu illərdə dayandırılmış "ikili kartal" kimi tanınmış) 20 dollara qədər dövriyyəyə verilmişdir. Qartal dövrü on doların nominasiyası üçün 1792-ci il Maddəsi Qanunda istifadə edilmiş və sonradan qızıl sikkələrin adlandırılması üçün istifadə edilmişdir. Kəmiyyətli valyutada birdəfəlik pul vahidi, "fractional valyuta" kimi tanınan bəzən də punchik olaraq "shinplasters" adlandırıldı. 1854-cü ildə Xəzinədar katibi Ceyms Guthrie "Birlik", "Yarım Birlik" və "Quarter Union" adlandırılan 100, 50 və 25 dollarlıq qızıl sikkələrin yaradılması təklifini irəli sürmüşdür
1 Birlik = 100 dollar
Azərbaycan manatına nisbətən rəsmi
2010-cu il noyabrın 5-də ABŞ valyutasının manata nisbətən rəsmi məzənnəsi 79,97 qəpik müəyyən edilib. 2015-ci il 21 dekabr Manatın devalvasiyası ilə rəsmi məzənnə 1.57 qəpik müəyyən edilib.
ABŞ dolları haqqında maraqlı faktlar
1. Hesab edilir ki, 1 dollar nominalında olan banknotda masonların simvolları şifrələnmişdir. Axtarış saytlarında əsginasda təsvir olunmuş piramidanın aşağısında yazılan MDCCLXXVI – simvollarını yığmaq kifayətdir, sorğuya cavab olaraq şifrələnmiş simvollar mövzusunda çox sayda məqalələr çıxacaq. Həmçinin Pramidanın altında yazılan "Novus Ordo Seclorum" latın dilində "Yeni dünya Nizamı" deməkdir.
2. Bəzi müəlliflər 1935-ci ilin bir dollarlıq əskinasının dizaynını yanlış olaraq rus rəssamı Nikolay Rerixə aid edirlər. Ancaq onun görünüşünün dəyişilməsinin təşəbbüskarları Henri Volles və Franklin Ruzvelt olmuşdu. Onun dizayneri ABŞ-nin Maliyyə nazirliyi yanında pul nişanları və qiymətli kağızlar buraxan Qravyur Bürosunun rəisi Edvard M. Uiksdir.
3. ABŞ dolları çap olunan kağız – 25% kətandan və 75% pambıqdan ibarətdir. O, bütün parça boyu səpələnmiş müxtəlif ölçüdə qırmızı və göy rəngdə xırda sintetik lifləri olan neytral rəngdədir.
4. Dollar nəyə görə yaşıldır? 1869-cu ildə ABŞ-nin Maliyyə nazirliyi Filadelfiyadan olan Messers J. М. & Сох şirkəti ilə pul istehsalı üçün eni 2–3 düym çətinliklə görünən şaquli zolaqlı xüsusi su nişanı olan kağız buraxmaq üçün müqavilə bağlamışdı. Təxminən həmən illər xəzinədarlıq ilk dəfə yaşıl boyadan istifadə edərək dollarları çap etməyə başladı.
Yeniliyin səbəbi fotoşəkilin yaranması idi: ancaq kənarları yaşıl rəngdə olan qara boya ilə işlənmiş köhnə əskinasları çox asan olaraq fotoşəkil üsulu ilə yenidən çap etmək mümkün idi. Hazırlanmasında yaşıl rəng istifadə edildiyi səbəbindən, rənglər seçmək və boya almaq lazım deyildi. Bununla əlaqədar olaraq yaşıl boyanı böyük həcmlərdə istifadə etməyə başladılar. 1929-cu ilə qədər dollarların istehsalında müxtəlif rənglərdən istifadə olunurdu, birtonlu rəngdən ancaq 1929-cu ildə istifadə etməyə başladılar. Bu faktın izahı belə səslənir: yaşıl boyalar kifayət qədər ucuz idi, rəngin özü xarici təsirlərə nisbətən davamlı idi və psixoloji cəhətdən pullara etibar hissi yaradırdı. Son illər dollar banknotları yenidən müxtəlif rəngdə istehsal olunaraq, sarı və çəhrayı rənglərə çalmağa başladılar.
5. Dolların bir banknotunun təxmini çəkisi, dəyərindən asılı olmayaraq 1 qrama bərabərdir.
6. Dollar əskinasının ömrü orta hesabla təxminən 22 ay təşkil edir.
7. Hər bir banknotu çat əmələ gəlincə eninə və uzununa 4 min dəfə qatlamaq olar
Valyuta cütləri
Valyuta cütü — valyuta bazarında bu cütlüyə daxil olan iki valyutanın qiymətlərinin nisbəti. Bu anlayış Forex bazarında ticarətin sadələşdirilməsi üçün geniş istifadə olunur, çünki bir valyuta alarkən bir treyder həmişə digərini satır. Cütdəki ilk valyuta əsas valyuta, ikincisi isə kotirovka valyutası adlanır.
İstinadlar
- "AZN Məzənnələri". 2018-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-11.
- https://banker.az/abs-dollari-haqqinda-maraqli-faktlar/%[ölü keçid]
- "Valyuta cütləri USD / UAH". 2020-09-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-12.
Mənbə
- ABŞ dolları (alm.) (ing.)
Pul ilə əlaqədar olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Dollar ABS dollari USD United States Dollar Amerika Birlesmis Statlarinin pul vahididir ABS dollariKod ve simvolISO 4217 kodu USDSimvol Dovriyye erazisiEmitent olke ABSEvezedici ve paralel vahidlerKicik sent 1 100 Dovriyyede olan sikke ve esginaslarSikkeler 1 5 10 20 50 sentEsginas 1 2 5 10 20 50 100 dollarTarixiDovriyyeye buraxilma 1792Sikke ve eskinaslarin buraxilmasi ve istehsaliMerkezi bank Federal Ehtiyat Sistemi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiEsas meqale ABS dollari tarixiBaxisABS Konstitusiyasinin 8 ci Maddesi Konstitusiyanin 8 ci bendinde Paraya pul vermek Bu guc tetbiq eden qanunlar hazirda 31 ABS de kodlasdirilir 5112 Bolme 5112 ABS dollari verilmesi lazim olan formalari teyin edir Bu sikkeler hem 5112 ci bolmede borclarin odenilmesinde qanuni tender kimi teyin edilir Sakaqavea dollarlari mis yungul lehimli dollarin bir numunesidir Saf gumus dollari Amerikali Gumus Qartal olaraq bilinir Bolme 5112 de bir centden 100 dollara qeder olan deyerlere malik olan diger sikkelerin zerbesini ve buraxilmasini temin edir Bu diger sikkeler ABS dollari ile muqayisede daha tam olaraq tesvir olunur Konstitusiya her zaman ictimai pullarin daxilolmalari ve xerclerinin muntezem Beyanati ve Hesabati vaxt zaman derc edilecek Konstitusiyanin bu muddeasi Birlesmis Statlar Mecellesinin 31 ci bendinin 331 ci maddesi ile mueyyen edilir Beyanatlar hesabatinda bildirilmis pul meblegi hazirda ABS dollari ile ifade edilir meselen ABS Hokumetinin 2009 cu il Maliyye Hesabati bax Buna gore de ABS dollari ABS nin hesabinin vahidi kimi tesvir edile biler Dollar sozu Konstitusiyanin 1 ci maddesinin 9 cu bendinin birinci bendinde gosterilen sozlerden biridir Orada dollar ispan pul vahidi 8 pul vahidi ve ya realliq bir valyuta deyeri olan sikkedir 1792 ci ilde ABS Konqresi bir Sikke Qanunu qebul etdi Hemin aktin 9 cu bendi DOLLARLAR VE YARADICI daxil olmaqla muxtelif sikkelerin istehsalina icaze verilmisdir Bunlarin hamisi Ispan dolu bir dollar deyerindedir ve eyni zamanda uc yuz yetmis bir dene ve dord dordde alti hissesi temiz bir taxil ve ya dord yuz on alti taxil gumusu Aktinin 20 ci bendinde nezerde tutulmusdur ki Birlesmis Statlarin hesabina pul ABS dollari ve ya birlesmelerle ifade edilecekdir ve Birlesmis Statlarin mehkemelerindeki ictimai idarelerde ve mehkeme icraatinda olan butun hesablar saxlanilmali ve bu tenzimlemeni uygunlasdirmisdi Basqa sozle bu hereket Amerika Birlesmis Statlarinin valyutasi kimi ABS dollarini teyin etdi Ispan dolu dollardan ferqli olaraq ABS dollari deyerlerin onlu bir sistemine esaslanir Dollarla yanasi sikke resmi olaraq deyirmanin pul vahidlerini ve ya bir dollarin simvol yuzde birinin bir doqquzuncu simvolu bir dollar ve ya on doqquzuncu dollar ve qartal her biri ucun qizil gumus ve ya mis olan cekisi ve terkibi ile on dolar 1800 cu illerin ortalarinda yuz dolar bir ittifaq olaraq bilinir lakin hec bir ittifaq pullari hec bir zaman vurulmamisdi ve yalniz 50 dollar yarim birliyin numuneleri var idi Bununla bele dollarlarin bolunmesi kimi yalniz gundelik gundelik istifadededir dime yalniz 10 deyerinde sikke adi kimi istifade olunur qartal ve deyirman ise umumi olaraq ictimaiyyete cox bilinmese de deyirmanlar bezen vergi guzestleri meselelerinde istifade edilir ve benzin qiymetleri adeten gallon basina X XX9 seklinde meselen 3 599 daha cox 3 59 9 10 kimi yazilmisdir Hal hazirda dovriyyeye buraxilmis hallarda ABS dollari kimi beraber ve ya bir dollar mebleginde pul buraxilir eyni zamanda ABS dollari ile beraber ve ya bir dollardan cox olan Federal Rezerv qeydleri qizil gumus ve platin sikkeleri 100 ABS dollari qanuni tender kimi lakin daha cox kulce deyer Hem de bir dollar pul ve qeydler bu gun istehsal edilir baxmayaraq ki qeyd formasi ehemiyyetli derecede daha coxdur Kecmisde kagiz pul bezen bir dollar fasilesiz valyuta deyerinden az miqdarda verilmisdi ve qizil sikkeler 20 dollara 1930 cu illerde dayandirilmis ikili kartal kimi taninmis 20 dollara qeder dovriyyeye verilmisdir Qartal dovru on dolarin nominasiyasi ucun 1792 ci il Maddesi Qanunda istifade edilmis ve sonradan qizil sikkelerin adlandirilmasi ucun istifade edilmisdir Kemiyyetli valyutada birdefelik pul vahidi fractional valyuta kimi taninan bezen de punchik olaraq shinplasters adlandirildi 1854 cu ilde Xezinedar katibi Ceyms Guthrie Birlik Yarim Birlik ve Quarter Union adlandirilan 100 50 ve 25 dollarliq qizil sikkelerin yaradilmasi teklifini ireli surmusdur 1 Birlik 100 dollarAzerbaycan manatina nisbeten resmi2010 cu il noyabrin 5 de ABS valyutasinin manata nisbeten resmi mezennesi 79 97 qepik mueyyen edilib 2015 ci il 21 dekabr Manatin devalvasiyasi ile resmi mezenne 1 57 qepik mueyyen edilib ABS dollari haqqinda maraqli faktlar1 Hesab edilir ki 1 dollar nominalinda olan banknotda masonlarin simvollari sifrelenmisdir Axtaris saytlarinda esginasda tesvir olunmus piramidanin asagisinda yazilan MDCCLXXVI simvollarini yigmaq kifayetdir sorguya cavab olaraq sifrelenmis simvollar movzusunda cox sayda meqaleler cixacaq Hemcinin Pramidanin altinda yazilan Novus Ordo Seclorum latin dilinde Yeni dunya Nizami demekdir 2 Bezi muellifler 1935 ci ilin bir dollarliq eskinasinin dizaynini yanlis olaraq rus ressami Nikolay Rerixe aid edirler Ancaq onun gorunusunun deyisilmesinin tesebbuskarlari Henri Volles ve Franklin Ruzvelt olmusdu Onun dizayneri ABS nin Maliyye nazirliyi yaninda pul nisanlari ve qiymetli kagizlar buraxan Qravyur Burosunun reisi Edvard M Uiksdir 3 ABS dollari cap olunan kagiz 25 ketandan ve 75 pambiqdan ibaretdir O butun parca boyu sepelenmis muxtelif olcude qirmizi ve goy rengde xirda sintetik lifleri olan neytral rengdedir 4 Dollar neye gore yasildir 1869 cu ilde ABS nin Maliyye nazirliyi Filadelfiyadan olan Messers J M amp Soh sirketi ile pul istehsali ucun eni 2 3 duym cetinlikle gorunen saquli zolaqli xususi su nisani olan kagiz buraxmaq ucun muqavile baglamisdi Texminen hemen iller xezinedarliq ilk defe yasil boyadan istifade ederek dollarlari cap etmeye basladi Yeniliyin sebebi fotosekilin yaranmasi idi ancaq kenarlari yasil rengde olan qara boya ile islenmis kohne eskinaslari cox asan olaraq fotosekil usulu ile yeniden cap etmek mumkun idi Hazirlanmasinda yasil reng istifade edildiyi sebebinden rengler secmek ve boya almaq lazim deyildi Bununla elaqedar olaraq yasil boyani boyuk hecmlerde istifade etmeye basladilar 1929 cu ile qeder dollarlarin istehsalinda muxtelif renglerden istifade olunurdu birtonlu rengden ancaq 1929 cu ilde istifade etmeye basladilar Bu faktin izahi bele seslenir yasil boyalar kifayet qeder ucuz idi rengin ozu xarici tesirlere nisbeten davamli idi ve psixoloji cehetden pullara etibar hissi yaradirdi Son iller dollar banknotlari yeniden muxtelif rengde istehsal olunaraq sari ve cehrayi renglere calmaga basladilar 5 Dollarin bir banknotunun texmini cekisi deyerinden asili olmayaraq 1 qrama beraberdir 6 Dollar eskinasinin omru orta hesabla texminen 22 ay teskil edir 7 Her bir banknotu cat emele gelince enine ve uzununa 4 min defe qatlamaq olarValyuta cutleriValyuta cutu valyuta bazarinda bu cutluye daxil olan iki valyutanin qiymetlerinin nisbeti Bu anlayis Forex bazarinda ticaretin sadelesdirilmesi ucun genis istifade olunur cunki bir valyuta alarken bir treyder hemise digerini satir Cutdeki ilk valyuta esas valyuta ikincisi ise kotirovka valyutasi adlanir Istinadlar AZN Mezenneleri 2018 10 04 tarixinde Istifade tarixi 2010 11 11 https banker az abs dollari haqqinda maraqli faktlar olu kecid Valyuta cutleri USD UAH 2020 09 05 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 12 MenbeABS dollari alm ing Pul ile elaqedar olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin