Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amasiya rayonu — Ermənistan SSR-da və Ermənistan Respublikasında inzibati ərazi vahidi olmuşdur. Ermənistanın Ağbaba mahalı ərazisində rayon. Rayon mərkəzi Amasiya kəndi olmuşdur.
| Rayon | |
| Amasiya rayonu | |
|---|---|
|
| |
| İnzibati mərkəz | Amasiya |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 09.09.1930 |
| Ləğv edilib | 11 aprel 1995 |
| Sahəsi |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
 | |
Tarixi
1930-cu il sentyabrın 9-da yaradılıb. Ərazisi 608 kv.km-dir. Rayon mərkəzi Amasiya şəhər tipli qəsəbəsidir. Rayon mərkəzindən İrəvana olan məsafə 148 km-dir. Ağbaba və Şörəyel mahallarının tərkibi kimi indiki Amasiya rayonunun ərazisi də Şərqi Anadoluya aid olub. Sovet hakimiyyəti dövrünə qədər bu ərazidə mövcud olan 40 kənddən cəmi üçünün-Çələb, Bəndivan və İyli Qarakilsə kəndlərinin əhalisi ermənilər olub.
Bölgənin Ermənistana qatılması ilə razılaşmayan Sınıx, Mumuxan, Qonçalı, Ördəkli, Seldağılan, Mustoğlu, Bağçalı və Söyüdlü kəndlərinin əhalisi 1920-ci illərdə köçüb Türkiyəyə gediblər.
1988-ci ilə kimi azərbaycan türklərinin yaşadıqları və həmin il tərk etməyə məcbur olduqları yaşayış yerləri: Oxçuoğlu, Güllübulaq, Çaxmaq, Mağaracıq, Qaraçanta, Daşkörpü, İbiş, , İlanlı, Düzkənd, , Göllü, Təpəkənd (Təpəköy), , Qarabulaq, Ellərkənd, , , , , , Güllücə, Balıqlı
Amasiya Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibləri
- — 1924–1930
- Cəfər Vəlibəyov — 1930–1936
- — 1936–1938
- — 1938–1939
- Yeğişe Ağacanyan — 1939–1944
- Nikol Harutunyan — 1944–1948
- Muşek Hayrapetyan — 1948–1950
- Marat Qukasyan — 1950–1952
- Aleksan Kirakosyan — 1953–1956
- Həbib Həsənov — 1956–1960
- Hüseyn Məmmədov — 1960–1963
- Azad Hovhannisyan — 1963
- Levin Yeranosyan — 1963–1964
- Harutun Hakopyan — 1964–1969
- Məhərrəm Bayramov — 1969–1974
- Cahangir Əliyev — 1974–1981
- Zərbəli Qurbanov — 1981–1985
- — 1985–1988
- — 1988–1989
Rayon XDS İcraiyyə Komitəsinin sədrləri
- Hüseyn Salmanov — 1924–1926, İrəvan
- Musa Hüseynov — 1926–1930, Balıqlı
- İbrahim Qəribov — 1930–1931, Güllübulaq
- Mirzə Bəşirov — 1931–1936, Zəngibasar
- Rza Şeyxzadə — 1936–1939, İrəvan
- Yaqub Qəribov — 1939–1948, Vedi
- Əli Məmmədov — 1950–1952, Mehri
- Abram Qurginyan — 1952–1961
- Harutyun Hakopyan — 1961–1963
- Levon Bdoyan — 1963–1965
- Cahangir Əliyev — 1965–1969, Düzkənd
- Murat Hakopyan — 1969–1986
- Murat Harutyunyan — 1986–1989
Əhalisi
Şəxsiyyətləri
Amasiya tarixində azərbaycanlıların xüsusi bir yeri vardır. Teymurləng Amasiyalı alimlərlə etdiyi elmi söhbətdə İlyas Amasinin elmi səviyyəsini təqdir edərək və Şirvanşah I İbrahimin (1382–1417) istəyinə əsaslanaraq, onu Şirvan qazısı kimi Şamaxıya göndərmişdir. Qazı İlyas burada həm müəllimlik edərək elm öyrətmiş, həm də Şirvanşahlar dövlətinin baş qazısı vəzifəsini yerinə yetirmişdir. O, burada Şeyx Sədrəddinə tabe olaraq Xəlvətiyyə təriqətinə bağlanmışdır. Teymurləngin ölümündən sonra Amasiyaya dönən İlyas Amasi, sonralar yenidən Şamaxıya qayıdaraq Şeyxin yanında seyr və sülukunu tamamlayıb, Amasiyaya geri qayıtmış və burada təkyə quraraq irşad fəaliyyətinə davam etmişdir.
Seyid Yəhya Şirvaninin digər ardıcılı Çələbi Xəlifə Amasiyada irşad fəaliyyəti göstərmiş, Sultan II Bəyazidə şahzadə ikən dərs demiş və təsəvvüfi bilikləri öyrətmişdir. Çələbi Xəlifənin müridlərindən olan II Bəyazid, sultan olduqda şeyxini İstanbula dəvət etmiş, ona paytaxtda xanəgahı təsis etmişdir.
XIX əsrdə Azərbaycandan Amasiyaya gələn alimlərdən yenə iki böyük şəxsiyyət var. Onlardan biri Şirvanlı İsmayıl Əfəndi, digəri Qarabağlı Həmzə Nigaridir. Onlarla birlikdə və daha sonra bir çox azərbaycanlı mürid də Amasiyaya gələrək məskunlaşmışdır. 1783-cü ildə Şamaxı xanlığının Kürdəmir kəndində doğulan Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani təhsilini Şamaxı, Ərzincan, Tokat, Burdur və Bağdad mədrəsələrində tamamlamış, daha sonra vətənə qayıdaraq burada yeddi il elm tədrisi ilə məşğul olmuşdur. Elmin arxasında bir həqiqət dayandığını anlayan İsmayıl Şirvani yenidən yola çıxaraq bir kamil mürşid tapmaq arzusu ilə Bağdada gedir və burada Mövlana Xalid Bağdadiyə bağlanaraq onun müridi olmuşdu. 1817-ci ildə mürşidindən icazənamə alaraq yenidən məmləkəti Kürdəmirə gələn İsmayıl Şirvani, rus üsul-idarəsinin təzyiqi ilə Azərbaycandan çıxarılana qədər buradakı təkyəsində fəaliyyət göstərmişdi. 1826-cı ildə əvvəlcə Axıskaya köçür. Axıskanın ruslar tərəfindən işğalından sonra Anadoluya gedərək Osmanlı dövlətinin himayəsinə girdi. 1841-ci ildə Amasiyaya yerləşən İsmayıl Şirvani vəfatına qədər burada fəaliyyət göstərmişdir. İsmayıl Şirvaninin oğlu Şirvanizadə Mehmet Rüşdi Paşa Osmanlı dövlətinin baş naziri, digər oğlu isə Əhməd Hülusi Əfəndi İstanbul qazısı olmuşdur. İsmayıl Şirvani 1848-ci ildə vəba xəstəliyindən vəfat etmiş və Amasiya yaxınlığında Şamlar qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur. 1869-cu ildə daxili işlər naziri olan Şirvanizadə Mehmet Rüşdi Paşa atasının qəbri üzərində türbə və məscid inşa etdirmişdi. Türbənin içərisində Mövlanə İsmayıl Şirvaninin, oğlu Əhməd Hülusi Əfəndinin və kürəkəni Hacı İsa Ruhi Əfəndi Şirvaninin qəbirləri vardır. Türbə kompleksinin divarında asılmış metal lövhədə İsmayıl Şirvaninin tərcümeyi-halı və ayrıca olaraq Mövlanə Xaliddən aldığı icazənamə verilmişdir.
İsmayıl Şirvaninin ədəbi təsəvvüfi şəxsiyyəti və Qarabağ bölgəsində fəaliyyətləri ilə diqqət cəlb edən xəlifəsi Mir Həmzə Nigaridir. O, Qarabağ xanlığının Cicimli kəndində 1805-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Gəncliyində elm öyrənmək üçün buradan Sivasa köçərək İsmayıl əfəndinin yanına gəlmişdir. Elmi və təsəvvüfi təhsilini tamamlayaraq Qarabağa qayıtmışdır. Azərbaycanı işğala başlayan ruslara qarşı üsyan hazırlığı edərkən planlarının üstü açıldığına görə, qaçaraq İran üzərindən Ərzuruma getmişdir. Şeyxi İsmayıl Şirvanidən sonra Amasiya və ətrafındakı insanları irşada dəvət etmə vəzifəsini davam etdirmişdir. Vəfatından sonra Amasiyada dəfn olunmuşdur. Mir Həmzə Nigarinin müridlərindən Qazaxlı Şeyx Hacı Mahmud Azərbaycandan toplanan ianələrlə şeyxin qəbri üzərində türbə və məscid tikdirmişdir. 1876-cı ildə tikilməyə başlanmış, 1895-ci ildə başa çatdırılmış "Şirvanlı məscidi" Amasiyada XIX əsrdə barokko üslubunda tikilən tək məscid olması baxımından başqa xüsusiyyət daşıyır. Mir Həmzə əfəndinin türbəsi məscidlə bitişikdir.
Tanınmış şəxsiyyətləri
- — şair, publisist, nasir, folklorşünas.
- Mehdi Abbasov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi zamanı şəhidlik zirvəsini fəth etmiş fateh.
- Səxavət Məhərrəmov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi zamanı şəhidlik zirvəsini fəth etmiş fateh.
- — Azərbaycanın bütövlüyü uğrunda, Qarabağ müharibəsi zamanı şəhidlik zirvəsini fəth etmiş fateh.
- Şahmar Əhmədov — Azərbaycanlı hüquqşünas, uzun illər Ermənistan SSR-in Azərbaycanlılar kompakt yaşayan Amasya rayonunda hakim işləmişdir.
- Akif Əliyev (şəhid)
- Pərviz Abdullayev — texnika elmləri doktoru, professor.
Mənbə
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 18 dekabr 1997-ci il tarixli "1948–1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi deportasiyası haqqında" fərmanı
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 26 mart 1998-ci il tarixli "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" fərmanı
- Петрушевский И.П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XYI – начале XIX в., Ленинград, 1949
- Байбуртян В.А., Армянская колония Новой Джульфы в XYII веке, Иряван, 1969
- Тер-Мкртчян Л.Х., Армения под властью Надир шаха. Москва, 1963
- Езов Г.А., Сношение Петра Великого с Армянским народом, СПб, 1898
- Мамедов С.А., Азербайджан по источникам XV – первой половины XVIII вв., Бакы, 1993 Шопен И., #Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху его присоединения к Российской империи, СПб 1852
- Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar, Bakı, 1989
- Enikolopov İ. K., Qriboedov i Vostok, İrəvan 1954
- Qлинка Н.С., Описания переселения армян Aзербайджанских в пределы России, M.1831
- Kemal Beydilli, 1828–1829. Osmanlı – Rus savaşında Doğu Anadoludan Rusiyaya Köçürülen Ermeniler, X T. T. K. konqresinde sunulan tebliğ, Ankara,1986
- Hovannesiyan R., Armenia on the Road to Independence, Los Angeles, 1976
- Обозрение Российских владений за Кавказом в статистическом, этнографическом, топогрфическом и финансовом отношениях, СПб, 1836
- Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края, Tiflis, 1885
- Величко В.Л., Кавказ. Русское дело и междуплеменные вопросы, С.Петербург, 1904
- "Армянский геноцид". Миф и реальность. Справочник фактов и документов, Б.1992
- Hüsyin Baykara., Azərbaycan istiqlal mücadiləsi tarixi, Bakı, 1992
- Cahangir Zeynaloğlu, Müxtəsər Azərbaycan tarixi, Bakı, 1992
- Заварян С., Экономические условия Карабаха и голод 1906–1907 г., Перевод с армянского, С.Петербург, 1907
- Готлиб В.В., Тайная дипломатия во время первой мировой войны, М.1960
- Suleyman Kocabas, Tarihte Turk-Rus Mucadelesi, Istanbul, 1989
- Шахдин И., Дашнакцутюн на службе русской белогвардейщины и английского командования на Кавказе, Bakı, 1990
- Cəmil Həsənov. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində, 1918–1920-ci illər, Bakı, 1993
- Məmməd Sadıq Aran. "Qardaş köməyi" məqaləsi;1951; Bax: "Ədəbiyyət və incəsənət" qəzeti, 2 oktyabr 1990-cı il.
- Azərbaycan Respublikası MDSPİHA, f.276, s.8, iş 463, v.23; Bax: Bəxtiyar Nəcəfov, Лицо врага (История Армянского национализма в Закавказье в конце XIX начале XX в.), Bakı, 1993
- Грибойедов А., Seçilmiş əsərləri, 2-ci cild, Moskva, 1977.
İstinadlar
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- Ермәнистан ССР хәритәси // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 96–97.
- Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə, Amasiya [ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri 2014-09-04 at the Wayback Machine
- Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh. [ölü keçid]
- İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi [ölü keçid]
- Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı [ölü keçid]
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Amasiya rayonu Ermenistan SSR da ve Ermenistan Respublikasinda inzibati erazi vahidi olmusdur Ermenistanin Agbaba mahali erazisinde rayon Rayon merkezi Amasiya kendi olmusdur RayonAmasiya rayonu40 56 48 sm e 43 46 53 s u Inzibati merkez AmasiyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 09 09 1930Legv edilib 11 aprel 1995Sahesi 614 km EhalisiEhalisi 19 300 nef 1987 TarixiAgbaba mahalinin xeritesi 1930 cu il sentyabrin 9 da yaradilib Erazisi 608 kv km dir Rayon merkezi Amasiya seher tipli qesebesidir Rayon merkezinden Irevana olan mesafe 148 km dir Agbaba ve Soreyel mahallarinin terkibi kimi indiki Amasiya rayonunun erazisi de Serqi Anadoluya aid olub Sovet hakimiyyeti dovrune qeder bu erazide movcud olan 40 kendden cemi ucunun Celeb Bendivan ve Iyli Qarakilse kendlerinin ehalisi ermeniler olub Bolgenin Ermenistana qatilmasi ile razilasmayan Sinix Mumuxan Qoncali Ordekli Seldagilan Mustoglu Bagcali ve Soyudlu kendlerinin ehalisi 1920 ci illerde kocub Turkiyeye gedibler 1988 ci ile kimi azerbaycan turklerinin yasadiqlari ve hemin il terk etmeye mecbur olduqlari yasayis yerleri Oxcuoglu Gullubulaq Caxmaq Magaraciq Qaracanta Daskorpu Ibis Ilanli Duzkend Gollu Tepekend Tepekoy Qarabulaq Ellerkend Gulluce BaliqliAmasiya Rayon Partiya Komitesinin birinci katibleri 1924 1930 Cefer Velibeyov 1930 1936 1936 1938 1938 1939 Yegise Agacanyan 1939 1944 Nikol Harutunyan 1944 1948 Musek Hayrapetyan 1948 1950 Marat Qukasyan 1950 1952 Aleksan Kirakosyan 1953 1956 Hebib Hesenov 1956 1960 Huseyn Memmedov 1960 1963 Azad Hovhannisyan 1963 Levin Yeranosyan 1963 1964 Harutun Hakopyan 1964 1969 Meherrem Bayramov 1969 1974 Cahangir Eliyev 1974 1981 Zerbeli Qurbanov 1981 1985 1985 1988 1988 1989Rayon XDS Icraiyye Komitesinin sedrleriHuseyn Salmanov 1924 1926 Irevan Musa Huseynov 1926 1930 Baliqli Ibrahim Qeribov 1930 1931 Gullubulaq Mirze Besirov 1931 1936 Zengibasar Rza Seyxzade 1936 1939 Irevan Yaqub Qeribov 1939 1948 Vedi Eli Memmedov 1950 1952 Mehri Abram Qurginyan 1952 1961 Harutyun Hakopyan 1961 1963 Levon Bdoyan 1963 1965 Cahangir Eliyev 1965 1969 Duzkend Murat Hakopyan 1969 1986 Murat Harutyunyan 1986 1989EhalisiSexsiyyetleri Amasiya tarixinde azerbaycanlilarin xususi bir yeri vardir Teymurleng Amasiyali alimlerle etdiyi elmi sohbetde Ilyas Amasinin elmi seviyyesini teqdir ederek ve Sirvansah I Ibrahimin 1382 1417 isteyine esaslanaraq onu Sirvan qazisi kimi Samaxiya gondermisdir Qazi Ilyas burada hem muellimlik ederek elm oyretmis hem de Sirvansahlar dovletinin bas qazisi vezifesini yerine yetirmisdir O burada Seyx Sedreddine tabe olaraq Xelvetiyye teriqetine baglanmisdir Teymurlengin olumunden sonra Amasiyaya donen Ilyas Amasi sonralar yeniden Samaxiya qayidaraq Seyxin yaninda seyr ve sulukunu tamamlayib Amasiyaya geri qayitmis ve burada tekye quraraq irsad fealiyyetine davam etmisdir Seyid Yehya Sirvaninin diger ardicili Celebi Xelife Amasiyada irsad fealiyyeti gostermis Sultan II Beyazide sahzade iken ders demis ve tesevvufi bilikleri oyretmisdir Celebi Xelifenin muridlerinden olan II Beyazid sultan olduqda seyxini Istanbula devet etmis ona paytaxtda xanegahi tesis etmisdir XIX esrde Azerbaycandan Amasiyaya gelen alimlerden yene iki boyuk sexsiyyet var Onlardan biri Sirvanli Ismayil Efendi digeri Qarabagli Hemze Nigaridir Onlarla birlikde ve daha sonra bir cox azerbaycanli murid de Amasiyaya gelerek meskunlasmisdir 1783 cu ilde Samaxi xanliginin Kurdemir kendinde dogulan Seyx Ismayil Siraceddin Sirvani tehsilini Samaxi Erzincan Tokat Burdur ve Bagdad medreselerinde tamamlamis daha sonra vetene qayidaraq burada yeddi il elm tedrisi ile mesgul olmusdur Elmin arxasinda bir heqiqet dayandigini anlayan Ismayil Sirvani yeniden yola cixaraq bir kamil mursid tapmaq arzusu ile Bagdada gedir ve burada Movlana Xalid Bagdadiye baglanaraq onun muridi olmusdu 1817 ci ilde mursidinden icazename alaraq yeniden memleketi Kurdemire gelen Ismayil Sirvani rus usul idaresinin tezyiqi ile Azerbaycandan cixarilana qeder buradaki tekyesinde fealiyyet gostermisdi 1826 ci ilde evvelce Axiskaya kocur Axiskanin ruslar terefinden isgalindan sonra Anadoluya gederek Osmanli dovletinin himayesine girdi 1841 ci ilde Amasiyaya yerlesen Ismayil Sirvani vefatina qeder burada fealiyyet gostermisdir Ismayil Sirvaninin oglu Sirvanizade Mehmet Rusdi Pasa Osmanli dovletinin bas naziri diger oglu ise Ehmed Hulusi Efendi Istanbul qazisi olmusdur Ismayil Sirvani 1848 ci ilde veba xesteliyinden vefat etmis ve Amasiya yaxinliginda Samlar qebiristanliginda defn olunmusdur 1869 cu ilde daxili isler naziri olan Sirvanizade Mehmet Rusdi Pasa atasinin qebri uzerinde turbe ve mescid insa etdirmisdi Turbenin icerisinde Movlane Ismayil Sirvaninin oglu Ehmed Hulusi Efendinin ve kurekeni Haci Isa Ruhi Efendi Sirvaninin qebirleri vardir Turbe kompleksinin divarinda asilmis metal lovhede Ismayil Sirvaninin tercumeyi hali ve ayrica olaraq Movlane Xalidden aldigi icazename verilmisdir Ismayil Sirvaninin edebi tesevvufi sexsiyyeti ve Qarabag bolgesinde fealiyyetleri ile diqqet celb eden xelifesi Mir Hemze Nigaridir O Qarabag xanliginin Cicimli kendinde 1805 ci ilde dunyaya gelmisdir Gencliyinde elm oyrenmek ucun buradan Sivasa kocerek Ismayil efendinin yanina gelmisdir Elmi ve tesevvufi tehsilini tamamlayaraq Qarabaga qayitmisdir Azerbaycani isgala baslayan ruslara qarsi usyan hazirligi ederken planlarinin ustu acildigina gore qacaraq Iran uzerinden Erzuruma getmisdir Seyxi Ismayil Sirvaniden sonra Amasiya ve etrafindaki insanlari irsada devet etme vezifesini davam etdirmisdir Vefatindan sonra Amasiyada defn olunmusdur Mir Hemze Nigarinin muridlerinden Qazaxli Seyx Haci Mahmud Azerbaycandan toplanan ianelerle seyxin qebri uzerinde turbe ve mescid tikdirmisdir 1876 ci ilde tikilmeye baslanmis 1895 ci ilde basa catdirilmis Sirvanli mescidi Amasiyada XIX esrde barokko uslubunda tikilen tek mescid olmasi baximindan basqa xususiyyet dasiyir Mir Hemze efendinin turbesi mescidle bitisikdir Taninmis sexsiyyetleri sair publisist nasir folklorsunas Mehdi Abbasov Azerbaycanin Milli Qehremani Qarabag muharibesi zamani sehidlik zirvesini feth etmis fateh Sexavet Meherremov Azerbaycanin Milli Qehremani Qarabag muharibesi zamani sehidlik zirvesini feth etmis fateh Azerbaycanin butovluyu ugrunda Qarabag muharibesi zamani sehidlik zirvesini feth etmis fateh Sahmar Ehmedov Azerbaycanli huquqsunas uzun iller Ermenistan SSR in Azerbaycanlilar kompakt yasayan Amasya rayonunda hakim islemisdir Akif Eliyev sehid Perviz Abdullayev texnika elmleri doktoru professor MenbeAzerbaycan Respublikasi prezidentinin 18 dekabr 1997 ci il tarixli 1948 1953 cu illerde azerbaycanlilarin Ermenistan SSR erazisindeki tarixi etnik torpaqlarindan kutlevi deportasiyasi haqqinda fermani Azerbaycan Respublikasi prezidentinin 26 mart 1998 ci il tarixli Azerbaycanlilarin soyqirimi haqqinda fermani Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v XYI nachale XIX v Leningrad 1949 Bajburtyan V A Armyanskaya koloniya Novoj Dzhulfy v XYII veke Iryavan 1969 Ter Mkrtchyan L H Armeniya pod vlastyu Nadir shaha Moskva 1963 Ezov G A Snoshenie Petra Velikogo s Armyanskim narodom SPb 1898 Mamedov S A Azerbajdzhan po istochnikam XV pervoj poloviny XVIII vv Baky 1993 Shopen I Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ego prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb 1852 Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar Baki 1989 Enikolopov I K Qriboedov i Vostok Irevan 1954 Qlinka N S Opisaniya pereseleniya armyan Azerbajdzhanskih v predely Rossii M 1831 Kemal Beydilli 1828 1829 Osmanli Rus savasinda Dogu Anadoludan Rusiyaya Kocurulen Ermeniler X T T K konqresinde sunulan teblig Ankara 1986 Hovannesiyan R Armenia on the Road to Independence Los Angeles 1976 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom topogrficheskom i finansovom otnosheniyah SPb 1836 Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gosudarstvennyh krestyan Zakavkazskogo kraya Tiflis 1885 Velichko V L Kavkaz Russkoe delo i mezhduplemennye voprosy S Peterburg 1904 Armyanskij genocid Mif i realnost Spravochnik faktov i dokumentov B 1992 Husyin Baykara Azerbaycan istiqlal mucadilesi tarixi Baki 1992 Cahangir Zeynaloglu Muxteser Azerbaycan tarixi Baki 1992 Zavaryan S Ekonomicheskie usloviya Karabaha i golod 1906 1907 g Perevod s armyanskogo S Peterburg 1907 Gotlib V V Tajnaya diplomatiya vo vremya pervoj mirovoj vojny M 1960 Suleyman Kocabas Tarihte Turk Rus Mucadelesi Istanbul 1989 Shahdin I Dashnakcutyun na sluzhbe russkoj belogvardejshiny i anglijskogo komandovaniya na Kavkaze Baki 1990 Cemil Hesenov Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller Baki 1993 Memmed Sadiq Aran Qardas komeyi meqalesi 1951 Bax Edebiyyet ve incesenet qezeti 2 oktyabr 1990 ci il Azerbaycan Respublikasi MDSPIHA f 276 s 8 is 463 v 23 Bax Bextiyar Necefov Lico vraga Istoriya Armyanskogo nacionalizma v Zakavkaze v konce XIX nachale XX v Baki 1993 Gribojedov A Secilmis eserleri 2 ci cild Moskva 1977 IstinadlarErmeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974 Ermәnistan SSR hәritәsi Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә IV ҹild Eldәҝәz Itabira Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1980 S 96 97 Qerbi Azerbaycan azerbaycanlilara qarsi genosid demoqrafik statistika guzgusunde Amasiya olu kecid Xarici kecidlerQerbi Azerbaycanin turk menselli toponimleri 2014 09 04 at the Wayback Machine Vandalizm tarixi adlara qarsi soyqirimi Baki Tehsil 2006 92 seh olu kecid Indiki Ermenistan qedim turk yurdu idi olu kecid Qerbi Azerbaycan erazilerinde yer adlarinin soyqirimi olu kecid Hemcinin baxQerbi Azerbaycan Azerbaycanlilarin Qerbi Azerbaycandan deportasiyasi Ermeni ehalisinin tarixi miqrasiyasiXarici kecidler