Alvi Aliyeviç Deniyev (Sutarbi) (çeç. Дениев, Ӏальви Ӏелин воӀ; 15 may 1932, Qroznı, Şimali Qafqaz diyarı[d] – 25 may 1985, Samaşki, Çeçen-İnquş MSSR) — Sovet çeçen aktyoru, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq artisti.
Alvi Deniyev | |
---|---|
çeç. Дениев, Ӏальви Ӏелин воӀ | |
Doğum tarixi | 15 may 1932 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 may 1985 (53 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | yol-nəqliyyat hadisəsi |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | aktyor |
Fəaliyyət illəri | 1956–1985 |
Teatr |
Həyatı
Alvi Deniyev 1932-ci il mayın 15-də anadan olub. 1937-ci ildə atası repressiyaya məruz qalıb. Alvi məktəbə anasının tikdiyi atasının köhnə şinelində və atasının budenovkasında getmişdir.
Çeçenlərin və inquşların deportasiyası illərində axşam məktəbində oxumuş, zavodda tornaçı işləmişdir.
Deniyev yaxşı rəsm çəkir və rəqs edirdi. Üstəlik o, əla vokal qabiliyyətinə malik idi, məşhur operaların ariyalarını ifa edirdi. Gənc Alvi konservatoriyaya daxil olmaq arzusunda idi.
İosif Stalinin şəxsiyyətinə pərıstişinin ifşasından sonra çeçen mədəniyyətinin dirçəlişi başladı. Yeni siyasətin elementlərindən biri Çeçenistan dövlət mahnı və rəqs ansamblının yenidən canlanması idi. Qeydiyyatdan keçmək istəyənlərin sonu yox idi. Bundan əlavə, sənətçilərin vətənə ilk qayıdacaqları barədə də söz-söhbət var idi. Deniev seçimdən keçdi və Vaynax ansamblına daxil edildi.
Çeçenlər doğma vətənə qayıtdıqdan sonra Çeçen-İnquş Dövlət Dram Teatrı yenidən yaradıldı və Deniyev teatrın truppasına daxil oldu. Tezliklə Xalid Oşayevin “Aslanbek Şeripov” pyesi əsasında hazırlanan tamaşada baş rollardan birini ona həvalə etdilər.
Teatrın repertuarı getdikcə genişlənir və Deniyev truppada özünü əsasən komik rolların əsas ifaçılarından biri kimi təsdiqləyir. Onun səhnəyə çıxması zalda gülüş doğururdu.
O, filmlərdə bir neçə rol oynayıb. “Mən rəqs edəcəm” (Əmək və qızılgül) filminin çəkilişlərində iştirak etdikdən sonra Çeçenistan-İnquşetiyanın əməkdar artisti adına layiq görülüb.
1965-ci ilin may ayında dramaturq, nasir və şair Əbdülhəmid Həmidovun eyni adlı pyesi əsasında hazırlanmış "Boz-Əli" komediyasının premyerası oldu. Tamaşaya teatrın ən yaxşı aktyorları cəlb olunmuşdu: Aset İsayeva, Tamara Əliyeva, Xava Xakişeva, Taibat Saiyeva, Həlimət Mustapayeva, Həmid Çimayev, Yaraqi Zubayrayev, Yusup İdayev, Mütalip Davletmirzəyev. Lakin spekulyator Sutarbini canlandıran Deniyev onların fonunda itməmişdi.
Alvi Deniyev, iyirmi ildən artıq müddətdə bu tamaşada 500-dən çox çıxış edib. Bütün bu illər ərzində tamaşa o qədər populyar oldu ki, tamaşanın sözlərindən sitatlar əhali arasında geniş yayıldı. Tamaşanın premyerasından sonra bu personajın adı Denievə "yapışdı". O, hamının sevimlisinə çevrildi.
25 may 1985-ci ildə teatr Samaşkidə qastrol səfərində olarkən Alvi Deniyev avtomobil qəzasında həlak oldu.
Ailəsi
Alvi Deniyev 1955-ci ildə ailə həyatı qurdu. O, ilk övladına Kazbiç adını vermişdir. 1976-cı ildə onun ilk ailəsi dağılır. Deniyev ikinci dəfə ailə həyatı qurur. Bu nigahdan onun iki qızı var idi.
Xatirəsi
- 1992-ci ildə Qroznıdakı Teatralnı Meydanı Alvi Deniyev Meydanı olaraq dəyişdirildi.
- 2003-cü ildə Çeçenistanda "Sutarbi" komik jurnalı nəşr olundu.
Tamaşaları
- Aslanbek Şeripov (Tımçuk);
- "Cəsur Kikila";
- Maqomed Musayevin "Terek dalğaları";
- Əbdülhəmid Həmidovun "Ölümsüzləri" (Bulba);
- S.Əhmədovun “Gəlinlərin üsyanı” (Məhkəş);
- Vsevolod Vişnevskinin "Optimist faciəsi" (Lider);
- Xoranın zarafatları, xalq komediyası (Xora);
- "Ən bahalı" Nurdin Muzaev (Elabek);
- Üzeyir Hacıbəyovun "Arşın mal alan"
- və bir çox başqaları.
Filmoqrafiya
- 1962 "Rəqs edəcəm" - Abdulla
- 1979 "Dağ romanı" - Əhməd
- 1979-cu il "Qarabayırın izi ilə"
- 1980 "Qoca Şeyxin üzüyü" - Yakub Siyuxov
- 1984 "Azad gəl" - Siracəddin
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Гешаев, Муса Баутдинович. Знаменитые чеченцы. 3 (2000 nüs.). Москва: Мусаиздат. 2006. 174–195.
Xarici keçidlər
- Аза Газиева. "Незабвенный кумир публики". vesti95.ru. Вести республики. 2012-06-06. İstifadə tarixi: 2014-12-18.
- "Альви Дениев". mkchr.com. Министерство культуры Чеченской Республики. 2008-11-29. 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-18.
- "Чеченские хроники. ЖЗЛ. Альви Дениев". checheninfo.ru. Информационное агентство «Чечен-Инфо». 2013-09-25. İstifadə tarixi: 2014-12-18.
- Зарета Осмаева. "Легенда чеченской сцены". nana-journal.ru. Нана (журнал). 2018-03-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alvi Aliyevic Deniyev Sutarbi cec Deniev Ӏalvi Ӏelin voӀ 15 may 1932 Qrozni Simali Qafqaz diyari d 25 may 1985 Samaski Cecen Inqus MSSR Sovet cecen aktyoru Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin xalq artisti Alvi Deniyevcec Deniev Ӏalvi Ӏelin voӀDogum tarixi 15 may 1932 1932 05 15 Dogum yeri Qrozni Cecen Muxtar Vilayeti d Simali Qafqaz diyari d RSFSR SSRIVefat tarixi 25 may 1985 1985 05 25 53 yasinda Vefat yeri Samaski Acxoy Martan rayonu Cecen Inqus MSSR RSFSR SSRIVefat sebebi yol neqliyyat hadisesiVetendasligi SSRIFealiyyeti aktyorFealiyyet illeri 1956 1985Teatr Xanbaba Nuredilov adina Cecenistan Dovlet Dram TeatriHeyatiAlvi Deniyev 1932 ci il mayin 15 de anadan olub 1937 ci ilde atasi repressiyaya meruz qalib Alvi mektebe anasinin tikdiyi atasinin kohne sinelinde ve atasinin budenovkasinda getmisdir Cecenlerin ve inquslarin deportasiyasi illerinde axsam mektebinde oxumus zavodda tornaci islemisdir Deniyev yaxsi resm cekir ve reqs edirdi Ustelik o ela vokal qabiliyyetine malik idi meshur operalarin ariyalarini ifa edirdi Genc Alvi konservatoriyaya daxil olmaq arzusunda idi Iosif Stalinin sexsiyyetine peristisinin ifsasindan sonra cecen medeniyyetinin dircelisi basladi Yeni siyasetin elementlerinden biri Cecenistan dovlet mahni ve reqs ansamblinin yeniden canlanmasi idi Qeydiyyatdan kecmek isteyenlerin sonu yox idi Bundan elave senetcilerin vetene ilk qayidacaqlari barede de soz sohbet var idi Deniev secimden kecdi ve Vaynax ansamblina daxil edildi Cecenler dogma vetene qayitdiqdan sonra Cecen Inqus Dovlet Dram Teatri yeniden yaradildi ve Deniyev teatrin truppasina daxil oldu Tezlikle Xalid Osayevin Aslanbek Seripov pyesi esasinda hazirlanan tamasada bas rollardan birini ona hevale etdiler Teatrin repertuari getdikce genislenir ve Deniyev truppada ozunu esasen komik rollarin esas ifacilarindan biri kimi tesdiqleyir Onun sehneye cixmasi zalda gulus dogururdu O filmlerde bir nece rol oynayib Men reqs edecem Emek ve qizilgul filminin cekilislerinde istirak etdikden sonra Cecenistan Inqusetiyanin emekdar artisti adina layiq gorulub 1965 ci ilin may ayinda dramaturq nasir ve sair Ebdulhemid Hemidovun eyni adli pyesi esasinda hazirlanmis Boz Eli komediyasinin premyerasi oldu Tamasaya teatrin en yaxsi aktyorlari celb olunmusdu Aset Isayeva Tamara Eliyeva Xava Xakiseva Taibat Saiyeva Helimet Mustapayeva Hemid Cimayev Yaraqi Zubayrayev Yusup Idayev Mutalip Davletmirzeyev Lakin spekulyator Sutarbini canlandiran Deniyev onlarin fonunda itmemisdi Alvi Deniyev iyirmi ilden artiq muddetde bu tamasada 500 den cox cixis edib Butun bu iller erzinde tamasa o qeder populyar oldu ki tamasanin sozlerinden sitatlar ehali arasinda genis yayildi Tamasanin premyerasindan sonra bu personajin adi Denieve yapisdi O haminin sevimlisine cevrildi 25 may 1985 ci ilde teatr Samaskide qastrol seferinde olarken Alvi Deniyev avtomobil qezasinda helak oldu AilesiAlvi Deniyev 1955 ci ilde aile heyati qurdu O ilk ovladina Kazbic adini vermisdir 1976 ci ilde onun ilk ailesi dagilir Deniyev ikinci defe aile heyati qurur Bu nigahdan onun iki qizi var idi Xatiresi1992 ci ilde Qroznidaki Teatralni Meydani Alvi Deniyev Meydani olaraq deyisdirildi 2003 cu ilde Cecenistanda Sutarbi komik jurnali nesr olundu TamasalariAslanbek Seripov Timcuk Cesur Kikila Maqomed Musayevin Terek dalgalari Ebdulhemid Hemidovun Olumsuzleri Bulba S Ehmedovun Gelinlerin usyani Mehkes Vsevolod Visnevskinin Optimist faciesi Lider Xoranin zarafatlari xalq komediyasi Xora En bahali Nurdin Muzaev Elabek Uzeyir Hacibeyovun Arsin mal alan ve bir cox basqalari Filmoqrafiya1962 Reqs edecem Abdulla 1979 Dag romani Ehmed 1979 cu il Qarabayirin izi ile 1980 Qoca Seyxin uzuyu Yakub Siyuxov 1984 Azad gel SiraceddinIstinadlarvesti95 nanaEdebiyyatGeshaev Musa Bautdinovich Znamenitye chechency 3 2000 nus Moskva Musaizdat 2006 174 195 Xarici kecidlerAza Gazieva Nezabvennyj kumir publiki vesti95 ru Vesti respubliki 2012 06 06 Istifade tarixi 2014 12 18 Alvi Deniev mkchr com Ministerstvo kultury Chechenskoj Respubliki 2008 11 29 2014 11 29 tarixinde Istifade tarixi 2014 12 18 Chechenskie hroniki ZhZL Alvi Deniev checheninfo ru Informacionnoe agentstvo Chechen Info 2013 09 25 Istifade tarixi 2014 12 18 Zareta Osmaeva Legenda chechenskoj sceny nana journal ru Nana zhurnal 2018 03 29 tarixinde Istifade tarixi 2014 12 18