Aleksandr Svanidze (gürc. ალექსანდრე სვანიძე ; 1886 və ya 1884, Baci (Gürcüstan), Kutaisi quberniyası, Rusiya imperiyası – 20 avqust 1941, SSRİ) — gürcü siyasətçi və tarixçi. İosif Stalinin yaxın dostlarından biri idi. Həmçinin bacısı Kato Svanidze İosif Stalinin həyat yoldaşı olmuşdur. Buna baxmayaraq 1936-1938-ci illərdə baş tutmuş Böyük təmizləmə əməliyyatının qurbanlarından olmuşdur. O, 1937-ci ildə həbs edilmiş və 1941-ci ildə elə həbsdə ikən öldürülmüşdür.
Aleksandr Svanidze | |
---|---|
gürc. ალექსანდრე სვიმონის ძე სვანიძე rus. Александр Семёнович Сванидзе | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1886 və ya 1884 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 20 avqust 1941 |
Vəfat yeri | |
Partiya | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | tarixçi, yazıçı, tərcüməçi, siyasətçi |
Atası | Svimon Svanidze[d] |
Anası | Sepora Dvali[d] |
Dini | ateizm |
Həyatı
Aleksandr Svanidze 1886-cı ildə Rusiya imperiyasının tərkibində olan Qərbi Gürcüstanın kəndində, zadəgan ailəsində anadan olmuşdur. O, əvvəlcə Gürcüstanın Tiflis şəhərində, sonradan isə Almaniyanın Yena şəhərində yerləşən Yena Univeristetində təhsil almışdır. İngilis və alman dillərini öyrənən Aleksandr Svanidze qədim sivilizasiyalar haqqında tarixi araşdırmalar ilə maraqlanmışdır.
1901-ci ildə, hələ 15 yaşında olarkən nın sıralarına daxil olmuş və bolşeviklərin bölgədəki gizli təşkilatında fəaliyyət göstərmişdir. 1919-cu ildə Gürcüstan Demokratik Respublikasının yaranmasından sonra ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. Bolşeviklərin Rusiyada hakimiyyətə gəlməsindən sonra 1920-1921-ci illərdə xalq xarici işlər komisarlığında işləməyə başlamışdır. 1921-1922-ci illərdə isə Gürcüstan SSR-nin və Zaqafqaziya SFSR-nin xalq maliyyə komissarı vəzifəsində çalışmışdır. 1924-cü ildə Almaniyaya Sovet ticarət elçisi kimi təyin edilmişdir. 1935-ci ildə Sovet ittifaqında geri döndükdən sonra "Vneştorqbank SSRİ"nin idarə heyətinin sədr müavini vəzifəsində çalışmışdır.
Aleksandr Svanidze həmçinin elmi fəaliyyətini də davam etdirmişdir. O, bu dövrdə "Qədim Tarix Bülleteni" jurnalını yaratmış, Nax-Dağıstan dillərini öyrənmiş və həmçinin orta əsr gürcü şairi Şota Rustavelinin "Pələng dərisi geymiş pəhləvan" əsərini rus dilinə tərcümə etmişdir.
O, Böyük təmizləmə dövründə, 1937-ci ildə İosif Stalinin əmri ilə həbs edilmişdir. SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı tərəfindən əfv edilməsinin qarşılığında alman casusluğunu qəbul etməsi tələb edilmişdir. Lakin o, bu təklifi rədd etmişdir. 20 avqust 1941-ci ildə, 55 yaşında öldürülmüşdür. Həmin ildə bacısı Mariko, bir il sonra isə həyat yoldaşı Mariya öldürüldülər.
İstinadlar
- Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (rus.). СПб: Петербургское Востоковедение, 2013. 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке)
- Иосиф Сталин в объятиях семьи. Из личного архива. — М.: Родина, 1993. — 224 стр. —
- (2007), Young Stalin, pp. 311-2. McArthur & Company, ISBN .
- Rieber, Alfred J. Stalin, Man of the Borderlands Arxivləşdirilib 2012-08-01 at Archive.today. The American Historical Review. December 2001, vol. 106, no. 5.
- Сванидзе, Александр Семенович 2016-03-03 at the Wayback Machine. Hrono.ru. Retrieved on 2008-06-14. (rus.)
- (1967), Twenty Letters to a Friend, pp. 68-69.
Xarici keçidlər
- Сванидзе Александр Семёнович на «Родоводе». Дерево предков и потомков
- Записка В.С. Жабина А.И. Микояну о реабилитации А.С. Сванидзе 2020-12-09 at the Wayback Machine . 6 января 1956 г. (РГАНИ. Ф. 3. Оп. 8. Д. 378. Л. 143–145)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Svanidze gurc ალექსანდრე სვანიძე 1886 ve ya 1884 Baci Gurcustan Kutaisi quberniyasi Rusiya imperiyasi 20 avqust 1941 SSRI gurcu siyasetci ve tarixci Iosif Stalinin yaxin dostlarindan biri idi Hemcinin bacisi Kato Svanidze Iosif Stalinin heyat yoldasi olmusdur Buna baxmayaraq 1936 1938 ci illerde bas tutmus Boyuk temizleme emeliyyatinin qurbanlarindan olmusdur O 1937 ci ilde hebs edilmis ve 1941 ci ilde ele hebsde iken oldurulmusdur Aleksandr Svanidzegurc ალექსანდრე სვიმონის ძე სვანიძე rus Aleksandr Semyonovich SvanidzeSexsi melumatlarDogum tarixi 1886 ve ya 1884Dogum yeri Baci Gurcustan Kutaisi quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 avqust 1941 1941 08 20 Vefat yeri SSRIPartiya Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasi Rusiya Sosial Demokrat Fehle bolsevikler Partiyasi Umumittifaq Kommunist bolsevikler Partiyasi 1941 Tehsili Yena UniversitetiFealiyyeti tarixci yazici tercumeci siyasetciAtasi Svimon Svanidze d Anasi Sepora Dvali d Dini ateizmHeyatiAleksandr Svanidze 1886 ci ilde Rusiya imperiyasinin terkibinde olan Qerbi Gurcustanin kendinde zadegan ailesinde anadan olmusdur O evvelce Gurcustanin Tiflis seherinde sonradan ise Almaniyanin Yena seherinde yerlesen Yena Univeristetinde tehsil almisdir Ingilis ve alman dillerini oyrenen Aleksandr Svanidze qedim sivilizasiyalar haqqinda tarixi arasdirmalar ile maraqlanmisdir 1901 ci ilde hele 15 yasinda olarken nin siralarina daxil olmus ve bolseviklerin bolgedeki gizli teskilatinda fealiyyet gostermisdir 1919 cu ilde Gurcustan Demokratik Respublikasinin yaranmasindan sonra olkeni terk etmek mecburiyyetinde qalmisdir Bolseviklerin Rusiyada hakimiyyete gelmesinden sonra 1920 1921 ci illerde xalq xarici isler komisarliginda islemeye baslamisdir 1921 1922 ci illerde ise Gurcustan SSR nin ve Zaqafqaziya SFSR nin xalq maliyye komissari vezifesinde calismisdir 1924 cu ilde Almaniyaya Sovet ticaret elcisi kimi teyin edilmisdir 1935 ci ilde Sovet ittifaqinda geri dondukden sonra Vnestorqbank SSRI nin idare heyetinin sedr muavini vezifesinde calismisdir Aleksandr Svanidze hemcinin elmi fealiyyetini de davam etdirmisdir O bu dovrde Qedim Tarix Bulleteni jurnalini yaratmis Nax Dagistan dillerini oyrenmis ve hemcinin orta esr gurcu sairi Sota Rustavelinin Peleng derisi geymis pehlevan eserini rus diline tercume etmisdir O Boyuk temizleme dovrunde 1937 ci ilde Iosif Stalinin emri ile hebs edilmisdir SSRI Xalq Daxili Isler Komissarligi terefinden efv edilmesinin qarsiliginda alman casuslugunu qebul etmesi teleb edilmisdir Lakin o bu teklifi redd etmisdir 20 avqust 1941 ci ilde 55 yasinda oldurulmusdur Hemin ilde bacisi Mariko bir il sonra ise heyat yoldasi Mariya oldurulduler IstinadlarLyudi i sudby Biobibliograficheskij slovar vostokovedov zhertv politicheskogo terrora v sovetskij period 1917 1991 rus SPb Peterburgskoe Vostokovedenie 2013 496 s Socialnaya istoriya otechestvennoj nauki o Vostoke ISBN 978 5 85803 225 0 Iosif Stalin v obyatiyah semi Iz lichnogo arhiva M Rodina 1993 224 str ISBN 5 7330 0043 0 2007 Young Stalin pp 311 2 McArthur amp Company ISBN 978 1 55278 646 8 Rieber Alfred J Stalin Man of the Borderlands Arxivlesdirilib 2012 08 01 at Archive today The American Historical Review December 2001 vol 106 no 5 Svanidze Aleksandr Semenovich 2016 03 03 at the Wayback Machine Hrono ru Retrieved on 2008 06 14 rus 1967 Twenty Letters to a Friend pp 68 69 Xarici kecidlerSvanidze Aleksandr Semyonovich na Rodovode Derevo predkov i potomkov Zapiska V S Zhabina A I Mikoyanu o reabilitacii A S Svanidze 2020 12 09 at the Wayback Machine 6 yanvarya 1956 g RGANI F 3 Op 8 D 378 L 143 145