Aleksandr Qrossheym (rus. Александр Альфонсович Гроссгейм) — sovet botaniki, biologiya elmləri doktoru (1935), Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1945), SSRİ Elmlər Akademiyasının akademiki (1946), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1948).
Aleksandr Qrossheym | |
---|---|
rus. Александр Альфонсович Гроссгейм | |
Doğum tarixi | 23 fevral (6 mart) 1888 |
Vəfat tarixi | 4 dekabr 1948(60 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Elm sahələri | botanika, Filogenetika |
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Həyatı
Aleksandr Qrossheym 6 mart 1888-ci ildə Yekaterinoslavski quberniyasının Verxnednepetrovsk qəzasının Lixovka kəndində anadan olmuşdur. Ali təhsilini Moskva Dövlət Universitetinin Təbiət fakültəsinin Biologiya bölməsində almışdır.
Əmək fəaliyyəti
Aleksandr Qrossheym 1913-1926-cı illərdə Tbilisi Botanika Bağında botanik-florist kimi çalışmışdır. 1917-ci ildə Tiflis Politexnik İnstitutunun Botanika kafedrasında assistent və dosent vəzifələrində işləmişdir. Elmi -pedaqoji fəaliyyətini 1927-ci ildən Bakıda davam etdirəm Qrossheym 1927-1929-cu illərdə Bakı Dövlət Universitetinin dosenti, 1929-cu ildə professoru, 1930-1934-cü illərdə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Botanika kafedrasının müdiri, 1934-1947-ci illərdə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Ali bitkilərin sistematikası və morfologiyası kafedrasının müdiri olmuşdur.
Aleksandr Qrossheym 1936-cı ildə Bakıda Botanika Bağının, 1936-1947-ci illərdə isə Botanika İnstitutunun ilk direktoru olmuşdur. O, 1946-1948-ci illərdə SSRİ EA V.L.Komarov adına Botanika İstitutunun Qafqaz herbarisi sektoruna, 1947-1948-ci illərdə Leninqrad Dövlət Universitetinin Bitki sistematikası və morfologiyası kafedrasına rəhbərlik etmişdir.
Akademik fəaliyyəti
A.A. Qrossheym Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın bitki ehtiyatları, bitkiçiliyi və florası üzrə geniş tədqiqat işləri aparmışdır. Onun təşəbbüsü ilə Respublikada qoruqlar, xüsusilə də Lənkəran və Muğan qoruqları, həmçinin Herbari fondu yaradılmış və herbari kolleksiyasının saxlanma metodikası və strukturu işlənib hazırlanmışdır. Əsas tədqiqatı Qafqazın florası, bitki örtüyü və bitki ehtiyatlarınin öyrənilməsinə həsr olunmuşdur. A. A. Qrossheymin elmi-tədqiqat fəaliyyətinin əsas istiqamətləri arasında floristik-sistematika mühüm yer tutur. 300-dək yeni növ təsvir etmişdir. Akademikin çoxsaylı monoqrafiya və kitabları, həmçinin 200-dən çox elmi əsərinin yarısı Azərbaycanda işlədiyi dövrdə çap olunmuşdur. Qrossheym örtülütoxumluların orijinal filogenetik sistemini irəli sürmüşdür.
Kitabları
- "Qafqaz florası" (1928–1967, VIII cildli)
- "Azərbaycan florası" (1934–1936, III cildli)
- "Qafqaz florasının analizi" (1936)
- "Qafqazın bitki ehtiyatları" (1946)
- "Qafqazın bitki örtüyü" (1948)
- "Qafqaz bitkilərinin təyinedicisi" (1949)
Mükafatları
- "Qafqazın müdafiəsi" medalı
- "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni
- Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətinin qızıl medalı (1932)
- "1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı
İstinadlar
- Гроссгейм Александр Альфонсович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Aleksandr Aljfonsovič Grossgeim // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (xorv.). 2009.
- "Qrossheym Aleksandr Alfonsoviç" (Azərbaycan). science.gov.az. 2023-01-16 tarixində .
- . 2016-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-24.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, III cild, səh. 246–247
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Qrossheym rus Aleksandr Alfonsovich Grossgejm sovet botaniki biologiya elmleri doktoru 1935 Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin akademiki 1945 SSRI Elmler Akademiyasinin akademiki 1946 SSRI Dovlet mukafati laureati 1948 Aleksandr Qrossheymrus Aleksandr Alfonsovich GrossgejmDogum tarixi 23 fevral 6 mart 1888Vefat tarixi 4 dekabr 1948 1948 12 04 60 yasinda Vefat yeri Leninqrad RSFSR SSRIDefn yeri Literatorski mostki d Elm saheleri botanika FilogenetikaIs yerleri Sankt Peterburq Dovlet Universiteti Botanika Institutu 1912 1929 Tbilisi botanika bagi 1929 1946 Tehsili Moskva Imperator Universitetinin Fizika ve Riyaziyyat fakultesi d Moskva Dovlet UniversitetiUzvluyu SSRI Elmler AkademiyasiMukafatlariHeyatiAleksandr Qrossheym 6 mart 1888 ci ilde Yekaterinoslavski quber niya sinin Verxnednepetrovsk qezasinin Lixovka kendinde anadan olmusdur Ali tehsilini Moskva Dovlet Universitetinin Tebiet fakultesinin Biologiya bolmesinde almisdir Emek fealiyyetiAleksandr Qrossheym 1913 1926 ci illerde Tbilisi Botanika Baginda botanik florist kimi calismisdir 1917 ci ilde Tiflis Politexnik Institutunun Botanika kafed rasinda assistent ve dosent vezifelerinde islemisdir Elmi pedaqoji fealiyyetini 1927 ci ilden Bakida davam etdirem Qrossheym 1927 1929 cu illerde Baki Dovlet Universitetinin dosenti 1929 cu ilde professoru 1930 1934 cu illerde Azer baycan Pedaqoji Institutunun Botanika kafedrasinin mudiri 1934 1947 ci illerde ise Azerbaycan Dovlet Uni versitetinin Ali bitkilerin sistematikasi ve morfologiyasi kafedrasinin mudiri olmusdur Aleksandr Qrossheym 1936 ci ilde Bakida Botanika Baginin 1936 1947 ci iller de ise Botanika Institutunun ilk direk toru olmusdur O 1946 1948 ci illerde SSRI EA V L Komarov adina Bota nika Isti tutunun Qafqaz herbarisi sektoruna 1947 1948 ci illerde Leninqrad Dovlet Universitetinin Bitki sistematikasi ve morfolo giyasi kafedrasina rehberlik etmisdir Akademik fealiyyetiA A Qrossheym Qafqazin o cumleden Azerbaycanin bitki ehtiyatlari bitkiciliyi ve florasi uzre genis tedqiqat isleri aparmisdir Onun tesebbusu ile Respublikada qoruqlar xususile de Lenkeran ve Mugan qoruqlari hemcinin Herbari fondu yaradilmis ve herbari kolleksiyasinin saxlanma metodikasi ve strukturu islenib hazirlanmisdir Esas tedqiqati Qafqazin florasi bitki ortuyu ve bitki ehtiyatlarinin oyrenilmesine hesr olunmusdur A A Qrossheymin elmi tedqiqat fealiyyetinin esas istiqametleri arasinda floristik sistematika muhum yer tutur 300 dek yeni nov tesvir etmisdir Akademikin coxsayli monoqrafiya ve kitablari hemcinin 200 den cox elmi eserinin yarisi Azerbaycanda islediyi dovrde cap olunmusdur Qrossheym ortulutoxumlularin orijinal filogenetik sistemini ireli surmusdur Kitablari Qafqaz florasi 1928 1967 VIII cildli Azerbaycan florasi 1934 1936 III cildli Qafqaz florasinin analizi 1936 Qafqazin bitki ehtiyatlari 1946 Qafqazin bitki ortuyu 1948 Qafqaz bitkilerinin teyinedicisi 1949 Mukafatlari Qaf qazin muda fiesi medali Qirmizi emek bayragi ordeni Rusiya Cografiya Ce miy yeti nin qizil medali 1932 1941 1945 ci illerde Boyuk Veten muharibesinde resa detli emeye gore medaliIstinadlarGrossgejm Aleksandr Alfonsovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Aleksandr Aljfonsovic Grossgeim Proleksis enciklopedija Opca i nacionalna enciklopedija xorv 2009 Qrossheym Aleksandr Alfonsovic Azerbaycan science gov az 2023 01 16 tarixinde 2016 03 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 06 24 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi III cild seh 246 247