Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alexander (Sandro) Vasilyeviç Axmeteli (gürc. ალექსანდრე (სანდრო) ვასილის ძე ახმეტელი;13 aprel 1886 – 27 iyun 1937) — Sovet Gürcüstan teatr rejissoru, Gürcüstan SSR-nin xalq artisti (1933). 1937-ci il represiyalarının qurbanı.
| Aleksandr Axmeteli | |
|---|---|
| gürc. ალექსანდრე (სანდრო) ვასილის ძე ახმეტელი | |
 | |
| Doğum tarixi | 13 aprel 1886 |
| Vəfat tarixi | 27 iyun 1937 (51 yaşında) |
| Vətəndaşlığı | |
| Fəaliyyəti | teatr rejissoru, yazıçı |
| Təhsili |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Aleksandr Axmeteli Gürcüstanın Anaqa kəndində keşiş ailəsində anadan olub.
1909-cu ildə teatr tənqidçisi kimi çıxış etməyə başlayır.
1916-cı ildə Peterburq Universitetinin hüquq fakültəsini bitirib. Gürcüstana məzuniyyətə gələrək Telavi və Maxçaanidə özfəaliyyət tamaşaları səhnələşdirib.
Aleksandr Gürcüstanın Müstəqillik Bəyannaməsini imzalayanlardan biridir.
1920-ci ildə Tiflisdə Şanşiaşvilinin "Berdo Zmaniya" pyesini səhnələşdirərək, teatr rejissoru kimi debüt edir və Kote Marcanişvilidən dərs alır.
1922-ci ildə rejissor, 1924-1935-ci illərdə isə Şota Rustaveli Milli Teatrının baş rejissoru olub. 1935-ci il sentyabrın 13-də Gürcüstan Xalq Komissarları Sovetinin və Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin sərəncamı ilə tutduğu vəzifədən kənarlaşdırılıb. Sonra Moskvaya köçərək, Yaşıl Teatrda rejissor işləyib.
Aleksandr Axmeteli 1934-1936-cı illərdə Xanbaba Nurədilov adına Çeçenistan Dövlət Dram Teatrında çalışmış, bir qrup çeçen sənətkarına dərs demişdir.
Axemeteli siyasi cəhətdən Sovet hakimiyyəti üçün etibarsız şəxs sayılırdı. “Antisovet fəaliyyətində” günahlandırılan və xaricə qastrol səfərinə qadağa qoyulan Axemetelini nəhayət 1935-ci ildə səhnədən uzaqlaşdırdılar. O, Moskvadakı pərəstişkarlarının arasına sığındı, lakin 1936-cı il noyabrın 19-da orada həbs olunaraq Tbilisiyə təhvil verildi. Həmkarlarını ingilislər üçün casusluğa cəlb etmə, Lavrenti Beriya və İosif Stalini öldürmək planları hazırlamaq kimi saxta ittihamlarla “xalq düşməni” kimi mühakimə edilir. Aleksandr Axmeteli 27 iyun 1937-ci ildə isə güllələnib.
Xatirəsi
Aleksandr Axmeteli adı Qldani ərazisindəki Dövlət Dram Teatrı və eyniadlı metro stansiyasına verilib. Maçabeli küçəsində Aleksandr Axmeteliyə abidə ucaldılıb (1985). Tbilisidə Şota Rustaveli Teatrı binasında onun xatirə lövhəsi yerləşir.
Yaradıcılığı
Aleksandr Axmeteli Gürcüstanda teatr sənətinin inkişafına çox böyük töhfələr verib. Onun yaratdığı tamaşalar emosionallığı, ixtiraçılığı, izdihamlı səhnələrin quruluşçuluğu, dinamizmi ilə hər zaman seçilirdi.
Teatr tamaşaları
- 1920 — "Berdo Zmaniya" S.Sançiaşvili
- 1924 — S. Şanşiaşvilinin "Heretinin qəhrəmanları" (Kote Marcanişvili ilə birlikdə)
- 1924 — V.Şekspirin "Vindzor çınqıllar" (Kote Marcanişvili ilə birlikdə)
Rustaveli Teatrı
- 1926 — "Zaqmuk" A. Qlebov
- 1928 — "Anzor"S.Sançiaşvili
- 1928 — “Rift” B. Lavrenyov
- 1929 — “Küləklər şəhəri” V. Kirşon
- 1930 — Vaja Pşavelanın novellaları əsasında Q.Robakidzenin “Lamara”sı
- 1931 — “Tetnuld” Şalva Dadiani
- 1933 — "Oğrular" F.Şiller
Tbilisi Dövlət Opera və Balet Teatrı
- Dmitri Arakişvilinin "Şota Rustaveli əfsanəsi"
- Zəkəriyyə Paliaşvilinin "Latavrası"
İstinadlar
- Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 2. Ангола — Барзас. 1970. 632 стр., илл.: 47 л. илл. и карт.
- Театральная энциклопедия. Гл. ред. С. С. Мокульский. Т. 1 — М.: Советская энциклопедия, 1961, 1214 стб. с илл., 12 л. илл.
- "Remix of «საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია» by Liza Buskhrikidze". 2019-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- . 2011-01-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- "Ахметели Александр Васильевич (1887)". 2021-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- "Памятник Ахметели". 2018-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- "Мемориальная доска в Тбилиси". 2018-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
- "Театр имени Шота Руставели". 2019-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-26.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alexander Sandro Vasilyevic Axmeteli gurc ალექსანდრე სანდრო ვასილის ძე ახმეტელი 13 aprel 1886 27 iyun 1937 Sovet Gurcustan teatr rejissoru Gurcustan SSR nin xalq artisti 1933 1937 ci il represiyalarinin qurbani Aleksandr Axmeteligurc ალექსანდრე სანდრო ვასილის ძე ახმეტელიDogum tarixi 13 aprel 1886 1886 04 13 Vefat tarixi 27 iyun 1937 1937 06 27 51 yasinda Vetendasligi Gurcustan Demokratik Respublikasi Rusiya imperiyasi SSRIFealiyyeti teatr rejissoru yaziciTehsili Sankt Peterburq Dovlet Universitetinin Huquq fakultesi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAleksandr Axmeteli Gurcustanin Anaqa kendinde kesis ailesinde anadan olub 1909 cu ilde teatr tenqidcisi kimi cixis etmeye baslayir 1916 ci ilde Peterburq Universitetinin huquq fakultesini bitirib Gurcustana mezuniyyete gelerek Telavi ve Maxcaanide ozfealiyyet tamasalari sehnelesdirib Aleksandr Gurcustanin Musteqillik Beyannamesini imzalayanlardan biridir 1920 ci ilde Tiflisde Sansiasvilinin Berdo Zmaniya pyesini sehnelesdirerek teatr rejissoru kimi debut edir ve Kote Marcanisviliden ders alir 1922 ci ilde rejissor 1924 1935 ci illerde ise Sota Rustaveli Milli Teatrinin bas rejissoru olub 1935 ci il sentyabrin 13 de Gurcustan Xalq Komissarlari Sovetinin ve Kommunist bolsevikler Partiyasi Merkezi Komitesinin serencami ile tutdugu vezifeden kenarlasdirilib Sonra Moskvaya kocerek Yasil Teatrda rejissor isleyib Aleksandr Axmeteli 1934 1936 ci illerde Xanbaba Nuredilov adina Cecenistan Dovlet Dram Teatrinda calismis bir qrup cecen senetkarina ders demisdir Axemeteli siyasi cehetden Sovet hakimiyyeti ucun etibarsiz sexs sayilirdi Antisovet fealiyyetinde gunahlandirilan ve xarice qastrol seferine qadaga qoyulan Axemetelini nehayet 1935 ci ilde sehneden uzaqlasdirdilar O Moskvadaki perestiskarlarinin arasina sigindi lakin 1936 ci il noyabrin 19 da orada hebs olunaraq Tbilisiye tehvil verildi Hemkarlarini ingilisler ucun casusluga celb etme Lavrenti Beriya ve Iosif Stalini oldurmek planlari hazirlamaq kimi saxta ittihamlarla xalq dusmeni kimi muhakime edilir Aleksandr Axmeteli 27 iyun 1937 ci ilde ise gullelenib XatiresiAleksandr Axmeteli adi Qldani erazisindeki Dovlet Dram Teatri ve eyniadli metro stansiyasina verilib Macabeli kucesinde Aleksandr Axmeteliye abide ucaldilib 1985 Tbiliside Sota Rustaveli Teatri binasinda onun xatire lovhesi yerlesir YaradiciligiAleksandr Axmeteli Gurcustanda teatr senetinin inkisafina cox boyuk tohfeler verib Onun yaratdigi tamasalar emosionalligi ixtiraciligi izdihamli sehnelerin qurulusculugu dinamizmi ile her zaman secilirdi Teatr tamasalari 1920 Berdo Zmaniya S Sanciasvili 1924 S Sansiasvilinin Heretinin qehremanlari Kote Marcanisvili ile birlikde 1924 V Sekspirin Vindzor cinqillar Kote Marcanisvili ile birlikde Rustaveli Teatri 1926 Zaqmuk A Qlebov 1928 Anzor S Sanciasvili 1928 Rift B Lavrenyov 1929 Kulekler seheri V Kirson 1930 Vaja Psavelanin novellalari esasinda Q Robakidzenin Lamara si 1931 Tetnuld Salva Dadiani 1933 Ogrular F SillerTbilisi Dovlet Opera ve Balet Teatri Dmitri Arakisvilinin Sota Rustaveli efsanesi Zekeriyye Paliasvilinin Latavrasi IstinadlarBolshaya sovetskaya enciklopediya Gl red A M Prohorov 3 e izd T 2 Angola Barzas 1970 632 str ill 47 l ill i kart Teatralnaya enciklopediya Gl red S S Mokulskij T 1 M Sovetskaya enciklopediya 1961 1214 stb s ill 12 l ill Remix of საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია by Liza Buskhrikidze 2019 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 2011 01 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 26 Ahmeteli Aleksandr Vasilevich 1887 2021 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 Pamyatnik Ahmeteli 2018 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 Memorialnaya doska v Tbilisi 2018 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 Teatr imeni Shota Rustaveli 2019 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 26 Xarici kecidler