Afina Akropolu Afina Akropolu — Afina şəhərindəki akropoldur, maili zirvəsi (uzunluğu təxminən 300 m və eni 170 m) olan 156 metrlik qayalıq təpədir. Bu, padşahın olduğu əsas yer idi. İçərisində yunan tanrılarına dualar edilən və qurbanlar kəsilən çoxlu məbədlər də var idi. Günümüzdə Akropol memarlıq sənətinin görkəmli abidəsidir. Təpənin hələ eramızdan əvvəl IV minillikdə məskunlaşdığına dair sübutlar olsa da, Parfenon, Propilei, Erexteyon və Nike Apteros məbədi də daxil olmaqla, burada ən mühüm tikililər eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Periklin təşəbbüsü ilə inşa edilmişdir. 1687-ci ildə Türkiyə-Venesiya müharibəsində (1684-1699) Venesiya mühasirəsi zamanı Parfenonda saxlanılan barıtın top gülləsinə tuş gələrək partlaması nəticəsində Parfenon və digər tikililərə ciddi ziyan dəymişdir.
Acropolis of Athens | |
Ölkə | |
---|---|
Tip | Mədəni |
(Kriteriya) | I, II, III, IV, VI |
Keçid | 404 |
Region | Avropa |
Daxil edilməsi | 1987 (11-ci sessiya) |
| |
|
Tarixi
Afinanın kənarında ucalan, 300 m-in 130 m-ə olan qayalı bir zirvədə ilk istehkamlar klassik dövrün başlamasından çox əvvəl meydana çıxmışdır. Artıq arxaik dövrdə burada əzəmətli məbədlər, heykəllər, müxtəlif dini obyektlər yerləşirdi. Əfsanəyə görə Afinanın ilk kralı və Akropolun qurucusu olan Kekropsun şərəfinə Akropol həm də "Kekropiya" (Cecropia) və ya "Kekrops" (Kekrops) adlanır.
Mikena dövründə (e.ə. XV—XIII əsrlər) Akropol möhkəmləndirilmiş kral iqamətgahı idi. E.ə. VII—VI əsrlərdə burada çoxlu tikinti gedirdi. Tiran Pisistratın (e.ə. 560-527) dövründə kral sarayının yerində ilahə Afina Hekatompedonun məbədi tikildi (yəni məbədin uzunluğu yüz addımdır; heykəllərin fraqmentləri qorunub saxlanılıb, bünövrəsi aşkar edilib). Eramızdan əvvəl 480-ci ildə yunan-fars müharibələri zamanı Akropolun məbədləri farslar tərəfindən dağıdılmışdı. Afina sakinləri yalnız düşmənləri Elladadan qovulduqdan sonra ziyarətgahları bərpa edəcəklərinə and içdilər.
E.ə. 447-ci ildə. e. Periklin təşəbbüsü ilə Akropolda yeni tikinti başladı; bütün işlərə rəhbərlik məşhur heykəltaraş Fidiyə həvalə edilmişdi, görünür, o, bütün kompleksin əsasını təşkil edən layihənin, onun memarlıq və heykəltaraşlıq görünüşünün müəllifi idi. Akropolun ansamblının yaradılmasında memarlar Kallikrates, İktin, Mnesikl, Arxilox və başqaları da çalışmışlar.
5-ci əsrdə Parfenon Məryəmin kilsəsinə çevrildi, Afina Parfenosun heykəli isə Konstantinopola daşındı. Yunanıstan türklər tərəfindən zəbt edildikdən sonra (XV əsrdə) məbəd minarələrin əlavə olunduğu məscidə, daha sonra silah anbarına çevrildi; Erexteyon türk paşasının hərəmxanasına çevrildi, Nike Apteros məbədi söküldü və onun bloklarından qala divarları tikildi. 1687-ci ildə Venesiya gəmisinin gülləsindən sonra partlayış Afina məbədinin demək olar ki, bütün mərkəzi hissəsini dağıtdı və venesiyalıların Parfenon heykəllərini uğursuz söküb götürmək cəhdi zamanı bir neçə heykəl sındırıldı. XIX əsrin əvvəllərində Lord Elgin bir sıra metoplar, onlarla metr friz və Erexteyonun eyvanından bir kariatid olan Parfenon frontonlarının demək olar ki, bütün sağ qalan heykəllərini sındırdı.
1827-ci ildə Yunan üsyançıları tərəfindən Akropolun müdafiəsi zamanı Erexteyon məbədi türk top gülləsindən ağır zədələndi. Türklərin bundan əvvəl tunellərin köməyi ilə Akropolu partlatmaq cəhdlərinin qarşısı mərkəzi küçələrdən birinə adı verilmiş yunan istehkamçısı Kostas Hormovitis tərəfindən alınmışdı.
Yunanıstanın müstəqilliyini elan etdikdən sonra, bərpa işləri davam etdikcə (əsasən XIX əsrin sonunda) Akropolun qədim görünüşü mümkün qədər bərpa edildi: onun ərazisindəki bütün sonrakı tikililər ləğv edildi, Nika Apteros məbədi yenidən quruldu və s. Akropol məbədlərinin relyefləri və heykəlləri Britaniya Muzeyində (London), Luvrda (Paris) və Akropol Muzeyindədir. Açıq havada qalan heykəllər indi nüsxələrlə əvəz olunub.
Qalereya
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- Hurwit 2000, p. 87
- «History» 2019-10-24 at the Wayback Machine, Odysseus. Retrieved 2 December 2012.
- Nicholas Reeves and Dyfri Williams, «The Parthenon in Ruins» 2009-08-06 at the Wayback Machine, British Museum Magazine 57 (spring/summer 2007), pp. 36-38. Retrieved 2 December 2012.
- Афинский Акрополь 2012-04-23 at the Wayback Machine, архитектура и ансамбль Афинского Акрополя.
- Бартенев И. А., Батажкова В. Н. Очерки истории архитектурных стилей. М.: Изобразительное искусство. 1983. 31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Afina Akropolu Afina Akropolu Afina seherindeki akropoldur maili zirvesi uzunlugu texminen 300 m ve eni 170 m olan 156 metrlik qayaliq tepedir Bu padsahin oldugu esas yer idi Icerisinde yunan tanrilarina dualar edilen ve qurbanlar kesilen coxlu mebedler de var idi Gunumuzde Akropol memarliq senetinin gorkemli abidesidir Tepenin hele eramizdan evvel IV minillikde meskunlasdigina dair subutlar olsa da Parfenon Propilei Erexteyon ve Nike Apteros mebedi de daxil olmaqla burada en muhum tikililer eramizdan evvel 5 ci esrde Periklin tesebbusu ile insa edilmisdir 1687 ci ilde Turkiye Venesiya muharibesinde 1684 1699 Venesiya muhasiresi zamani Parfenonda saxlanilan baritin top gullesine tus gelerek partlamasi neticesinde Parfenon ve diger tikililere ciddi ziyan deymisdir Acropolis of AthensOlke YunanistanTip MedeniKriteriya I II III IV VIKecid 404Region Avropa Daxil edilmesi 1987 11 ci sessiya Afina AkropoluUNESCO nun tesnifatina gore bolgeTarixiAfinanin kenarinda ucalan 300 m in 130 m e olan qayali bir zirvede ilk istehkamlar klassik dovrun baslamasindan cox evvel meydana cixmisdir Artiq arxaik dovrde burada ezemetli mebedler heykeller muxtelif dini obyektler yerlesirdi Efsaneye gore Afinanin ilk krali ve Akropolun qurucusu olan Kekropsun serefine Akropol hem de Kekropiya Cecropia ve ya Kekrops Kekrops adlanir Mikena dovrunde e e XV XIII esrler Akropol mohkemlendirilmis kral iqametgahi idi E e VII VI esrlerde burada coxlu tikinti gedirdi Tiran Pisistratin e e 560 527 dovrunde kral sarayinin yerinde ilahe Afina Hekatompedonun mebedi tikildi yeni mebedin uzunlugu yuz addimdir heykellerin fraqmentleri qorunub saxlanilib bunovresi askar edilib Eramizdan evvel 480 ci ilde yunan fars muharibeleri zamani Akropolun mebedleri farslar terefinden dagidilmisdi Afina sakinleri yalniz dusmenleri Elladadan qovulduqdan sonra ziyaretgahlari berpa edeceklerine and icdiler E e 447 ci ilde e Periklin tesebbusu ile Akropolda yeni tikinti basladi butun islere rehberlik meshur heykeltaras Fidiye hevale edilmisdi gorunur o butun kompleksin esasini teskil eden layihenin onun memarliq ve heykeltarasliq gorunusunun muellifi idi Akropolun ansamblinin yaradilmasinda memarlar Kallikrates Iktin Mnesikl Arxilox ve basqalari da calismislar 5 ci esrde Parfenon Meryemin kilsesine cevrildi Afina Parfenosun heykeli ise Konstantinopola dasindi Yunanistan turkler terefinden zebt edildikden sonra XV esrde mebed minarelerin elave olundugu mescide daha sonra silah anbarina cevrildi Erexteyon turk pasasinin heremxanasina cevrildi Nike Apteros mebedi sokuldu ve onun bloklarindan qala divarlari tikildi 1687 ci ilde Venesiya gemisinin gullesinden sonra partlayis Afina mebedinin demek olar ki butun merkezi hissesini dagitdi ve venesiyalilarin Parfenon heykellerini ugursuz sokub goturmek cehdi zamani bir nece heykel sindirildi XIX esrin evvellerinde Lord Elgin bir sira metoplar onlarla metr friz ve Erexteyonun eyvanindan bir kariatid olan Parfenon frontonlarinin demek olar ki butun sag qalan heykellerini sindirdi 1827 ci ilde Yunan usyancilari terefinden Akropolun mudafiesi zamani Erexteyon mebedi turk top gullesinden agir zedelendi Turklerin bundan evvel tunellerin komeyi ile Akropolu partlatmaq cehdlerinin qarsisi merkezi kucelerden birine adi verilmis yunan istehkamcisi Kostas Hormovitis terefinden alinmisdi Yunanistanin musteqilliyini elan etdikden sonra berpa isleri davam etdikce esasen XIX esrin sonunda Akropolun qedim gorunusu mumkun qeder berpa edildi onun erazisindeki butun sonraki tikililer legv edildi Nika Apteros mebedi yeniden quruldu ve s Akropol mebedlerinin relyefleri ve heykelleri Britaniya Muzeyinde London Luvrda Paris ve Akropol Muzeyindedir Aciq havada qalan heykeller indi nusxelerle evez olunub Akropol antik dovrde L Klenze terefinden rekonstruksiya 1846 Akropol Sekil texminen 1870 ci illere aiddir Akropol Sekil texminen 1870 ci illere aiddir QalereyaAkropol Akropolun gorunusu Akropolun girisi Afina Akropolunun girisinde berpa edilmis ionik sutunu Parfenon Erexteyon cenub qerb terefi Parfenon Afina Akropolunda ustunluk teskil edir Afina Akropolunun planiIstinadlararchINFORM alm 1994 Hurwit 2000 p 87 History 2019 10 24 at the Wayback Machine Odysseus Retrieved 2 December 2012 Nicholas Reeves and Dyfri Williams The Parthenon in Ruins 2009 08 06 at the Wayback Machine British Museum Magazine 57 spring summer 2007 pp 36 38 Retrieved 2 December 2012 Afinskij Akropol 2012 04 23 at the Wayback Machine arhitektura i ansambl Afinskogo Akropolya Bartenev I A Batazhkova V N Ocherki istorii arhitekturnyh stilej M Izobrazitelnoe iskusstvo 1983 31