Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ada Lavleys (ing. Augusta Ada King Byron, Countess of Lovelace, (10 dekabr 1815[…], London – 27 noyabr 1852[…], Marlibon[d], Birləşmiş Krallıq) — Çarlz Bebbic tərəfindən təklif olunan mexaniki ümumi təyinatlı kompüter olan Analitik Mühərrik üzərindəki işi ilə tanınan ingilis riyaziyyatçısı və yazıçısıdır. Maşının sırf hesablamadan kənar tətbiqlərə malik olduğunu ilk anlayan o oldu.Çarlz Bebbic tərəfindən ixtira olunan hesablama maşını üçün ilk proqramı tərtib edən Ada Lavleys dünya tarixində ilk proqramçı sayılır. Bu xanım həmçinin "sikl" və "işçi xana" terminlərini də ilk dəfə tətbiq etmişdir. 1979–1980-ci illərdə ABŞ-nin Müdafiə Nazirliyinin sifarişi ilə Ada proqramlaşdırma dili yaradılmışdır. Dilin yaradılmasında əsas məqsəd hərbi obyektlərin (gəmilərin, təyyarələrin, raketlərin, tankların və s.) idarə edilməsi üçün xüsusi sistemin yaradılması idi. 17 fevral 1983-cü ildə ADA obyektyönümlü proqramlaşdırma dili ANSI tərəfindən rəsmən standartlaşdırılmışdır. Bu dil ABŞ Müdafiə Nazirliyi tərəfindən qəbul edilmiş layihə çərçivəsində hərbi təyinatlı sistemlər və böyük hərbi kompüterlər üçün vahid proqramlaşdırma dilinin yaradılması məqsədilə işlənib hazırlanmışdır. Bundan başqa ilk proqramçı olan bu xanımın adının əbədiləşdirilməsi məqsədilə 1998-ci ildə Ada mükafatı təsis edilmişdir.
| Ada Lavleys | |
|---|---|
| ing. Augusta Ada King, Countess of Lovelace | |
 | |
| Doğum adı | Augusta Ada Byron |
| Doğum tarixi | 10 dekabr 1815[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 noyabr 1852[…](36 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | uşaqlıq xərçəngi[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Uşaqları | |
| Atası | Corc Bayron |
| Anası | Leydi Bayron |
| Elm sahələri | riyaziyyat, informatika[d] |
| İş yeri | |
 | |
 Vikianbarda Ada Lavleys ilə əlaqəli mediafayllar var. | |
Həyatı
Ada Lavleys anadan olandan bir ay sonra onun atası, məşhur ingilis şairi olan Corc Qordon Bayron ailəsi ilə boşanaraq İngiltərəni tərk edir. Bundan sonra Ada, anası Anna İzabel və onun valideynlərinin himayəsində böyüməyə başlayır.
Adanın ailə həyatı uğurlu olmuşdur. O, 1835-ci ilin iyul ayında 18-ci Kinq Lordu birinci qraf Lavleys olan Uilyama ərə getmişdir. 29 yaşlı Ser Uilyam sakit, təmkinli və mehriban insan idi. O, həyat yoldaşının elmi işlərinə anlayışla yanaşırdı və bacardığı qədər ona kömək edirdi.
50-ci illərin əvvəllərində Ada ağır xəstələndi. 1852-ci ilin yayında o, artıq yorğan-döşəkdən qalxa bilmirdi, 1852-ci il 27 noyabrda isə Avqusta Ada Lavleys atası ilə eyni yaşda dünyasını dəyişdi. Vəsiyyətinə əsasən, o, Bayronlar ailəsinin Nottinqemşirdəki ailə qəbiristanlığında dəfn edildi.
İş həyatı
Adanın anası riyaziyyatı çox yaxşı bilirdi və o da qızının riyaziyyatçı olmasını çox istəyirdi. Bu məqsədlə Anna İzabel qızının riyaziyyat dərsləri üçün bir vaxtlar özünün müəllimi olmuş şotland riyaziyyatçısı Oqastes de Morqanı dəvət edir. Riyaziyyat müəlliminin xanımı məşhur Meri Somervill də Adanın tərbiyəsində və yetişməsində xüsusi rol oynamışdır. Merini məşhur edən məqam isə onun fransız dilindən ingilis dilinə tərcümə etdiyi "Səmavi mexanika haqqında traktat" əsəri olmuşdur. Qeyd edək ki, bu əsərin müəllifi məşhur fransız riyaziyyatçısı və astronomu Pyer Simon Laplasdır.
Anabella Milbankın dostları sırasına görkəmli ingilis alimi və ixtiraçısı Çarlz Bebbic də daxil idi. Gənc Ada onun emalatxanasına gedir və onun hesablama maşınları üzərindəki işləri ilə tanış olurdu. Çarlz Bebbic bu qızı səmimi qəlbdən sevdi, onda insanlarda qiymətləndirdiyi ən əsas cəhəti — ağlın itiliyini tapmışdı. Bebbic Adanın elmi işlərinə nəzarət edir, ona kitab və məqalələr göndərir və onu öz elmi işləri ilə tanış edirdi.
Ada Bebbicə olan məktublardan birində tam aydınlıqla xarakterizə etmişdir:
"Mənim beynim sadə ölümcül substansiyadan artıqdır; mən əminəm ki, zaman bunu göstərəcəkdir (əgər nəfəsim və digərləri ölümə doğru çox sürətli irəliləməsə). Şeytana and içirəm ki, heç 10 il keçməyəcək ki, mən dünya müəmmalarının həyat qanından müəyyən qədər dadacam, hansı ki bunu sadə ölümcül dodaq və ağıl edə bilməzdi. Heç kəs mənim kiçik varlığımın necə dəhşətli dərəcədə güclü olduğunu və nəyə qadir olduğunu bilmir. Mən "dəhşətli" dedim, siz bunun bəzi vəziyyətlərdə nə demək olduğunu təsvvür edə bilərsiniz. Qraf L. bəzən deyir: "Siz necə də yaxşı general ola bilərdiniz". Zamanla məni ictimai və qayğılarda təsvvür edin (mən həmişə dünya hakimiyyətinə, gücə və şöhrətə malik olmağı arzu edirdim — bu arzu heç vaxt həyata keçməyəcəkdir …). Kainat üçün yaxşıdır ki, mənim məqsəd və şöhrətpərəstliyim həmişəlik daxili dünya ilə bağlıdır və mən qılınc, zəhər və intriqalarla iş görməyə hazırlaşmıram".
Proqramlaşdırma
Hərbi mühəndis L. F. Menabreanın "Çarlz Bebbic tərəfindən ixtira edilən analitik maşın oçerki" məqaləsi Adanı çox maraqlandırdı və o, həmin məqaləni ingilis dilinə tərcümə etdi. Belə olan halda Bebbic ona tərcüməyə bəzi qeydlər əlavə etməyi təklif etdi. Bu ideya dərhal qəbul edildi. Menebreanın məqaləsinin tərcüməsi 20 səhifə tutur, Ada Lavleysin qeydləri isə 2 yarım dəfə artıq, 50 səhifə. Təkcə bu müqayisə onu göstərir ki, A. A. Lavleys heç də sadə şərhçi rolu ilə kifayətlənməmişdi. Bununla belə, Menebreanın məqaləsi daha çox işin texniki hissəsinə aid olduğu halda, Ada Lavleysin qeydləri isə riyazi idi.
İlk düzəlişlər olduqdan sonra o, Bebbicə yazır:
"Mən qeydlərimdən birinə Bernulli rəqəmləri haqqında nümunə olaraq əlavə etmək istəyirəm ki, hansı ki necə qeyri-müəyyən funksiya insan müdaxiləsindən əvvəl maşın tərəfindən hesablanır. Mənə lazımi məlumat və düsturları göndərin".
Bebbic onun xahişi üzrə bütün lazımi məlumatları göndərdi və Adanı çətinliklərdən azad etmək üçün özü bu rəqəmlərin tapılması üçün alqoritmi tərtib etdi. Lakin alqoritmin tərtibində çox kobud səhv etmişdi və Ada dərhal onu aşkar etdi. O, Bernulli rəqəmlərinin hesablanması üçün proqramı müstəqil olaraq yazdı.
Bu proqram ölçüsünə, mürəkkəbliyinə və məsələlərin riyazi tərtibinə görə heç bir elementar nümunə ilə müqayisə oluna bilməyəcək dərəcədə xüsusi maraq kəsb edir. Bu nümunə Ada Lavleysə analitik maşında proqramlaşdırmanın metodikasını tam olaraq göstərməyə imkan verdi və uyğun metodla hesablamada olan üstünlüyü təyin etdi.
Ada Lavleys kompüter proqramlaşdırmasını ilk əvvəl məsələnin qoyulmasından başlayır, sonra proqramlaşdırma üçün əlverişli hesablama metodu seçir və yalnız bundan sonra proqramın tərtibinə başlayır.
Bu proqram Bebbicdə heyrət doğurdu və o, onun müəllifi üçün tərifləyici sözləri əsirgəmirdi və onlar tamamilə layiq idilər. Dəstək və xoş sözlər Adanın özünə inamını artırdı və ona iş üçün güc verdi. Uğurlar ona böyük gərginlik və sağlamlığı bahasına gəlirdi, hansı ki bu barədə o, Bebbicə olan məktublarında dəfələrlə şikayətlənirdi. Ada Lavleys istəyirdi ki, arzu etdiyi bu və ya sonrakı işlər necəsə onun adı ilə bağlı olsun. Buna görə də Ada hər qeydin altında öz inisiallarını qoymağa qərar verir.
Ada Lavleysin qeydləri onun ideya və prinsiplərinə əsaslanan müasir proqramlaşdırmanın əsasını qoydu. Ada dövrün mənasını tamamilə dərk etmişdi — dövrü hesablama metodlarından istifadə hesablayıcı maşınlardan istifadəni yüngülləşdirən ən sadə və ən effektiv metodlardan biridir. Buna görə də o, öz işində dövrlərə çox diqqət ayırırdı. Dövr anlayışını belə vermişdi: "Dövr əməliyyatı 1 dəfədən artıq təkrarlanan istənilən əməliyyatlar qrupuna deyilir".
Hər şeydən əvvəl, artıq o zaman Ada Lavleys özünə universal hesablayıcı maşının imkanlarının nəhəng "spektr genişliyi" haqqında tam hesabat verirdi. Bununla belə, o, bu imkanların sərhədlərini çox aydın təsəvvür edirdi:
"Analitik maşın imkanlarının şişirdilməsinin qarşısını almaq arzu olunandır. Analitik maşın, həqiqətən yeni nə isə yaratmağa iddia etmir. Maşın bizim ona verdiyimiz əmrləri yerinə yetirir. O, analizi izləyə bilər, lakin o, hər hansı analitik münasibətləri və ya həqiqətləri əvvəlcədən tapa bilməz. Maşının funksiyası bizə artıq tanış olduğumuzu əldə etməkdən ibarətdir".
1843-cü ildə bu fikirləri bildirən zaman Ada, əlbəttə ki, 120 ildən sonra proqramlaşdırmanın necə inkişaf edəcəyini və hansı forma alacağını görə bilməzdi.
İlk və yeganə çalışmasında Ada Lavleys müasir proqramlaşdırma üçün belə, aktual olan çoxlu sayda sualları nəzərdən keçirmişdir.
Maddi sıxıntı
Bir az sonra Bebbic Lavleyslər ilə birlikdə at yarışlarında uduşlu pul sisteminn hazırlanması və praktiki yoxlanmasına başladılar. Bu yolla hesablama maşını üzərindəki işin davam etdirilməsi üçün vəsait qazanmaq istəyirdi. "Sistem" ümidləri doğrultmadı, kifayət qədər böyük məbləğ uduzduqdan sonra Bebbic və qraf Lavleys "sistemin" təkmilləşdirilməsindəki işdən imtina etdilər. Lakin coşğun və inadkar ledi Ada oyuna davam edirdi. O, bu riskli oyuna çox cəlb olunaraq, bütün öz şəxsi vəsaitini ona xərcləmişdi, özü də onun həyat yoldaşı bundan xəbərsiz idi. Bundan başqa, ledi Ada dələduz bir qrup tərəfindən şantaj edilirdi.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Байрон, Джордж-Ноэль-Гордон (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. Т. IIа. С. 726–730.
- Kindred Britain.
- Stein D. Ada: A Life and a Legacy (ing.). The MIT Press, 1985.
- Amson-Bradshaw G. Pioneers of Science and Technology (ing.). 2018. P. 13. 48 p.
- The Calculating Passion of Ada Byron (ing.). 1986.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- . 2013-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-05.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ada Lavleys ing Augusta Ada King Byron Countess of Lovelace 10 dekabr 1815 London 27 noyabr 1852 Marlibon d Birlesmis Kralliq Carlz Bebbic terefinden teklif olunan mexaniki umumi teyinatli komputer olan Analitik Muherrik uzerindeki isi ile taninan ingilis riyaziyyatcisi ve yazicisidir Masinin sirf hesablamadan kenar tetbiqlere malik oldugunu ilk anlayan o oldu Carlz Bebbic terefinden ixtira olunan hesablama masini ucun ilk proqrami tertib eden Ada Lavleys dunya tarixinde ilk proqramci sayilir Bu xanim hemcinin sikl ve isci xana terminlerini de ilk defe tetbiq etmisdir 1979 1980 ci illerde ABS nin Mudafie Nazirliyinin sifarisi ile Ada proqramlasdirma dili yaradilmisdir Dilin yaradilmasinda esas meqsed herbi obyektlerin gemilerin teyyarelerin raketlerin tanklarin ve s idare edilmesi ucun xususi sistemin yaradilmasi idi 17 fevral 1983 cu ilde ADA obyektyonumlu proqramlasdirma dili ANSI terefinden resmen standartlasdirilmisdir Bu dil ABS Mudafie Nazirliyi terefinden qebul edilmis layihe cercivesinde herbi teyinatli sistemler ve boyuk herbi komputerler ucun vahid proqramlasdirma dilinin yaradilmasi meqsedile islenib hazirlanmisdir Bundan basqa ilk proqramci olan bu xanimin adinin ebedilesdirilmesi meqsedile 1998 ci ilde Ada mukafati tesis edilmisdir Ada Lavleysing Augusta Ada King Countess of LovelaceDogum adi Augusta Ada ByronDogum tarixi 10 dekabr 1815 1815 12 10 Dogum yeri London Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiVefat tarixi 27 noyabr 1852 1852 11 27 36 yasinda Vefat yeri Marlibon d Birlesmis KralliqVefat sebebi usaqliq xercengi d Defn yeri Muqeddes Mariya Maqdalena kilsesi d Usaqlari Enn Blant 15 ci baronessa Uentvort Atasi Corc BayronAnasi Leydi BayronElm saheleri riyaziyyat informatika d Is yeri Kembric UniversitetiVikianbarda Ada Lavleys ile elaqeli mediafayllar var HeyatiAda Lavleys anadan olandan bir ay sonra onun atasi meshur ingilis sairi olan Corc Qordon Bayron ailesi ile bosanaraq Ingiltereni terk edir Bundan sonra Ada anasi Anna Izabel ve onun valideynlerinin himayesinde boyumeye baslayir Adanin aile heyati ugurlu olmusdur O 1835 ci ilin iyul ayinda 18 ci Kinq Lordu birinci qraf Lavleys olan Uilyama ere getmisdir 29 yasli Ser Uilyam sakit temkinli ve mehriban insan idi O heyat yoldasinin elmi islerine anlayisla yanasirdi ve bacardigi qeder ona komek edirdi 50 ci illerin evvellerinde Ada agir xestelendi 1852 ci ilin yayinda o artiq yorgan dosekden qalxa bilmirdi 1852 ci il 27 noyabrda ise Avqusta Ada Lavleys atasi ile eyni yasda dunyasini deyisdi Vesiyyetine esasen o Bayronlar ailesinin Nottinqemsirdeki aile qebiristanliginda defn edildi Is heyatiAdanin anasi riyaziyyati cox yaxsi bilirdi ve o da qizinin riyaziyyatci olmasini cox isteyirdi Bu meqsedle Anna Izabel qizinin riyaziyyat dersleri ucun bir vaxtlar ozunun muellimi olmus sotland riyaziyyatcisi Oqastes de Morqani devet edir Riyaziyyat muelliminin xanimi meshur Meri Somervill de Adanin terbiyesinde ve yetismesinde xususi rol oynamisdir Merini meshur eden meqam ise onun fransiz dilinden ingilis diline tercume etdiyi Semavi mexanika haqqinda traktat eseri olmusdur Qeyd edek ki bu eserin muellifi meshur fransiz riyaziyyatcisi ve astronomu Pyer Simon Laplasdir Anabella Milbankin dostlari sirasina gorkemli ingilis alimi ve ixtiracisi Carlz Bebbic de daxil idi Genc Ada onun emalatxanasina gedir ve onun hesablama masinlari uzerindeki isleri ile tanis olurdu Carlz Bebbic bu qizi semimi qelbden sevdi onda insanlarda qiymetlendirdiyi en esas ceheti aglin itiliyini tapmisdi Bebbic Adanin elmi islerine nezaret edir ona kitab ve meqaleler gonderir ve onu oz elmi isleri ile tanis edirdi Ada Bebbice olan mektublardan birinde tam aydinliqla xarakterize etmisdir Menim beynim sade olumcul substansiyadan artiqdir men eminem ki zaman bunu gosterecekdir eger nefesim ve digerleri olume dogru cox suretli irelilemese Seytana and icirem ki hec 10 il kecmeyecek ki men dunya muemmalarinin heyat qanindan mueyyen qeder dadacam hansi ki bunu sade olumcul dodaq ve agil ede bilmezdi Hec kes menim kicik varligimin nece dehsetli derecede guclu oldugunu ve neye qadir oldugunu bilmir Men dehsetli dedim siz bunun bezi veziyyetlerde ne demek oldugunu tesvvur ede bilersiniz Qraf L bezen deyir Siz nece de yaxsi general ola bilerdiniz Zamanla meni ictimai ve qaygilarda tesvvur edin men hemise dunya hakimiyyetine guce ve sohrete malik olmagi arzu edirdim bu arzu hec vaxt heyata kecmeyecekdir Kainat ucun yaxsidir ki menim meqsed ve sohretperestliyim hemiselik daxili dunya ile baglidir ve men qilinc zeher ve intriqalarla is gormeye hazirlasmiram Proqramlasdirma Herbi muhendis L F Menabreanin Carlz Bebbic terefinden ixtira edilen analitik masin ocerki meqalesi Adani cox maraqlandirdi ve o hemin meqaleni ingilis diline tercume etdi Bele olan halda Bebbic ona tercumeye bezi qeydler elave etmeyi teklif etdi Bu ideya derhal qebul edildi Menebreanin meqalesinin tercumesi 20 sehife tutur Ada Lavleysin qeydleri ise 2 yarim defe artiq 50 sehife Tekce bu muqayise onu gosterir ki A A Lavleys hec de sade serhci rolu ile kifayetlenmemisdi Bununla bele Menebreanin meqalesi daha cox isin texniki hissesine aid oldugu halda Ada Lavleysin qeydleri ise riyazi idi Ilk duzelisler olduqdan sonra o Bebbice yazir Men qeydlerimden birine Bernulli reqemleri haqqinda numune olaraq elave etmek isteyirem ki hansi ki nece qeyri mueyyen funksiya insan mudaxilesinden evvel masin terefinden hesablanir Mene lazimi melumat ve dusturlari gonderin Bebbic onun xahisi uzre butun lazimi melumatlari gonderdi ve Adani cetinliklerden azad etmek ucun ozu bu reqemlerin tapilmasi ucun alqoritmi tertib etdi Lakin alqoritmin tertibinde cox kobud sehv etmisdi ve Ada derhal onu askar etdi O Bernulli reqemlerinin hesablanmasi ucun proqrami musteqil olaraq yazdi Bu proqram olcusune murekkebliyine ve meselelerin riyazi tertibine gore hec bir elementar numune ile muqayise oluna bilmeyecek derecede xususi maraq kesb edir Bu numune Ada Lavleyse analitik masinda proqramlasdirmanin metodikasini tam olaraq gostermeye imkan verdi ve uygun metodla hesablamada olan ustunluyu teyin etdi Ada Lavleys komputer proqramlasdirmasini ilk evvel meselenin qoyulmasindan baslayir sonra proqramlasdirma ucun elverisli hesablama metodu secir ve yalniz bundan sonra proqramin tertibine baslayir Bu proqram Bebbicde heyret dogurdu ve o onun muellifi ucun terifleyici sozleri esirgemirdi ve onlar tamamile layiq idiler Destek ve xos sozler Adanin ozune inamini artirdi ve ona is ucun guc verdi Ugurlar ona boyuk gerginlik ve saglamligi bahasina gelirdi hansi ki bu barede o Bebbice olan mektublarinda defelerle sikayetlenirdi Ada Lavleys isteyirdi ki arzu etdiyi bu ve ya sonraki isler necese onun adi ile bagli olsun Buna gore de Ada her qeydin altinda oz inisiallarini qoymaga qerar verir Ada Lavleysin qeydleri onun ideya ve prinsiplerine esaslanan muasir proqramlasdirmanin esasini qoydu Ada dovrun menasini tamamile derk etmisdi dovru hesablama metodlarindan istifade hesablayici masinlardan istifadeni yungullesdiren en sade ve en effektiv metodlardan biridir Buna gore de o oz isinde dovrlere cox diqqet ayirirdi Dovr anlayisini bele vermisdi Dovr emeliyyati 1 defeden artiq tekrarlanan istenilen emeliyyatlar qrupuna deyilir Her seyden evvel artiq o zaman Ada Lavleys ozune universal hesablayici masinin imkanlarinin neheng spektr genisliyi haqqinda tam hesabat verirdi Bununla bele o bu imkanlarin serhedlerini cox aydin tesevvur edirdi Analitik masin imkanlarinin sisirdilmesinin qarsisini almaq arzu olunandir Analitik masin heqiqeten yeni ne ise yaratmaga iddia etmir Masin bizim ona verdiyimiz emrleri yerine yetirir O analizi izleye biler lakin o her hansi analitik munasibetleri ve ya heqiqetleri evvelceden tapa bilmez Masinin funksiyasi bize artiq tanis oldugumuzu elde etmekden ibaretdir 1843 cu ilde bu fikirleri bildiren zaman Ada elbette ki 120 ilden sonra proqramlasdirmanin nece inkisaf edeceyini ve hansi forma alacagini gore bilmezdi Ilk ve yegane calismasinda Ada Lavleys muasir proqramlasdirma ucun bele aktual olan coxlu sayda suallari nezerden kecirmisdir Maddi sixinti Bir az sonra Bebbic Lavleysler ile birlikde at yarislarinda uduslu pul sisteminn hazirlanmasi ve praktiki yoxlanmasina basladilar Bu yolla hesablama masini uzerindeki isin davam etdirilmesi ucun vesait qazanmaq isteyirdi Sistem umidleri dogrultmadi kifayet qeder boyuk mebleg uduzduqdan sonra Bebbic ve qraf Lavleys sistemin tekmillesdirilmesindeki isden imtina etdiler Lakin cosgun ve inadkar ledi Ada oyuna davam edirdi O bu riskli oyuna cox celb olunaraq butun oz sexsi vesaitini ona xerclemisdi ozu de onun heyat yoldasi bundan xebersiz idi Bundan basqa ledi Ada deleduz bir qrup terefinden santaj edilirdi IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Bajron Dzhordzh Noel Gordon rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1891 T IIa S 726 730 Kindred Britain Stein D Ada A Life and a Legacy ing The MIT Press 1985 Amson Bradshaw G Pioneers of Science and Technology ing 2018 P 13 48 p ISBN 978 1 5263 0422 3 The Calculating Passion of Ada Byron ing 1986 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi 2013 08 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 05 Hemcinin baxCorc BayronXarici kecidlerVikianbarda Ada Lavleys ile elaqeli mediafayllar var