Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abstraksiya və ya Abstraktlaşdırma (lat. abstractio — ayırma, təcridetmə) — elmi-tədqiqat metodu; idrak prosesində predmet və hadisələrin əhəmiyyətsiz xassə və əlamətlərinin fikrən ayrılması, mühüm, əsas əlamətlərin ümumiləşdirilməsi. Abstraksiya tədqiq edilən cisim və hadisələrin şəklini sadələşdirməyə, onların inkişaf qanunauyğunluqlarını müəyyənləşdrməyə imkan verir.
Abstraktlaşdırma predmetlərin qeyri-mühüm xassə, münasibət və əlaəqlərindən fikrən sərf-nəzər edilməsi, bu predmetlərin tədqiqatçını maraqlandıran bir və ya bir neçə mühüm əlamətinin seçilib götürülməsi deməkdir.
Abstraksiyanın öz hüdudları var: necə deyərlər, yanğının alovunu yanan şeydən sərf-nəzər etmək mümkün eyil. Obyektiv gerçəklikdə nəyin seçiləcəyi və nədən sərf-nəzər ediləcəyi hər bir konkret anda öyrənilən obyektin özünün təbiətindən və tədqiqatçının vəzifələrinən asılı olur. Məsələn, planetlərin dövriyyə qanununu təyin etmək üçün İ. Keplerə Marsın rəngini və Günəşin temperaturunu bilmə lazım deyilir. Abstraktlaşdırma prosesinin nəticəsində predmetlər haqqında müxtəlif anlayışlar ("bitki", "heyvan", "insan" və s.), predmetlərin ayrı-ayrı xassələri haqqında fiirlər ("həcm", "uzunluq" və s.) meydana çıxır.
İdeallaşdırma abstraktlaşdırmanın spesifik bir növüdür. İdeallaşdırma fikrən abstrakt obyektlərin yaradılmasına deyilir. Abstrakt obyektlər gerçəklikdə mövcud deyildirlər, lakin real aləmdə onların nümunəsi, yəni fikrən quraşdırılması mümkündür. İdeallaşdırma elə anlayışların yaardılması prosesidir ki, onların prototiplərinə yalnız təxmini işarə etmək olar. İdeallaşdırmanın nəticəsi olan analyışlara misal olaraq "nöqtə" (nə uzunluğu, nə hündürlüyü, nə də eni olmayan obyekt), "düz xətt" və sş anlayışları göstərmək olar. Ümumiyyətlə, elmi idrakda gerçəlikdə mövcud olmayan, əməli həyata keçirilə bilməyən "ideal" obyektlərdən geniş istifadə olunur.
Tədqiqat prosesinə ideallaşdıırılmış obyektlərin daxil etdirilməsi real proseslərin qanunauyğunluqlarına daha dərindən varmaq üçün onların abstrakt sxemlərini qurmaq imkanını verir.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abstraksiya ve ya Abstraktlasdirma lat abstractio ayirma tecridetme elmi tedqiqat metodu idrak prosesinde predmet ve hadiselerin ehemiyyetsiz xasse ve elametlerinin fikren ayrilmasi muhum esas elametlerin umumilesdirilmesi Abstraksiya tedqiq edilen cisim ve hadiselerin seklini sadelesdirmeye onlarin inkisaf qanunauygunluqlarini mueyyenlesdrmeye imkan verir Abstraktlasdirma predmetlerin qeyri muhum xasse munasibet ve elaeqlerinden fikren serf nezer edilmesi bu predmetlerin tedqiqatcini maraqlandiran bir ve ya bir nece muhum elametinin secilib goturulmesi demekdir Abstraksiyanin oz hududlari var nece deyerler yanginin alovunu yanan seyden serf nezer etmek mumkun eyil Obyektiv gerceklikde neyin secileceyi ve neden serf nezer edileceyi her bir konkret anda oyrenilen obyektin ozunun tebietinden ve tedqiqatcinin vezifelerinen asili olur Meselen planetlerin dovriyye qanununu teyin etmek ucun I Keplere Marsin rengini ve Gunesin temperaturunu bilme lazim deyilir Abstraktlasdirma prosesinin neticesinde predmetler haqqinda muxtelif anlayislar bitki heyvan insan ve s predmetlerin ayri ayri xasseleri haqqinda fiirler hecm uzunluq ve s meydana cixir Ideallasdirma abstraktlasdirmanin spesifik bir novudur Ideallasdirma fikren abstrakt obyektlerin yaradilmasina deyilir Abstrakt obyektler gerceklikde movcud deyildirler lakin real alemde onlarin numunesi yeni fikren qurasdirilmasi mumkundur Ideallasdirma ele anlayislarin yaardilmasi prosesidir ki onlarin prototiplerine yalniz texmini isare etmek olar Ideallasdirmanin neticesi olan analyislara misal olaraq noqte ne uzunlugu ne hundurluyu ne de eni olmayan obyekt duz xett ve ss anlayislari gostermek olar Umumiyyetle elmi idrakda gercelikde movcud olmayan emeli heyata kecirile bilmeyen ideal obyektlerden genis istifade olunur Tedqiqat prosesine ideallasdiirilmis obyektlerin daxil etdirilmesi real proseslerin qanunauygunluqlarina daha derinden varmaq ucun onlarin abstrakt sxemlerini qurmaq imkanini verir IstinadlarHemcinin baxMentiq Nezeriyye Behmenyar AzerbaycaniXarici kecidler