Ətirli ağ şam (lat. Abies balsamea) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin ağ şam cinsinə aid bitki növü.
Ətirli ağ şam | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Ətirli ağ şam | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Şimali Amerikanın iynəyarpaqlı meşələrində, Kanada və ABŞ-da tundra zonasına qədər bitir, daşlıqlarda isə meşənin yuxarı sərhədlərinə qədər (1500-2500 m) yayılmışdır. Uzunömürlüdür, 150-200 ilə qədər yaşayır. Hündürlüyü 15-25 m, gövdəsinin diametri 50 (70) sm, düz, konusvarı, sıx, çətiri aşağı əyilmiş ağacdır. Cavan ağacların qabığı boz, hamar, çox miqdarda ətirli, qabarıq, sonradan qırmızı-qonur, xırda yarıqlıdır. Cavan zoğları əvvəlcə yaşıl, qısa, düz dayanan tükcüklərlə örtülmüşdür, sonradan qırmızı-qonur olur, çılpaqdır. Tumurcuqları şarşəkilli və ya yumurtavarı, qatranlı, yaşılımtıl, açıq-bənövşəyi çalarlıdır. İynəyarpaqların uzunluğu 15-35 mm, eni 2 mm, üstü tünd-yaşıl, parlaq, ucu kütdür, budaqların üzərində 4-7 il qalır, sürtüldükdə ətirli qoxu verir. Zoğda iynəyarpaqları iki cərgədə yerləşir. Qozaları oavl-silindrik, uzunluğu 5-10 sm, eni 2-2,5 sm, kal halda tünd-bənövşəyi, yetişdikdən sonra boz-qonur rəngdə olur, çox qətranlıdır. Toxum qabıqlarının uzunluğu təxminən 15 mm, eni 17 mm, yuxarı tərəfi yumru, ensiz kiiçk ayaqlıdır, rəngi bənövşəyi çalarlıdır. Küləyə, soyuğa davamlıdır, tez böyüyür. Aşağı budaqları asanlıqla kök atır, ana bitkinin ətrafında böyüyən caavn ağaclar çox effektli qrup yaradır. Meyvə verməyə 20-30 yaşından başlayır. Budaqların budanması bitkinin formasını dəyişir. Xiyaban, qrup və tək əkinlərdə istifadə edilir. Mədəni şəraitdə 1697-ci ildən becərilir. Abşeron]da və Astarada mədəni şəraitdə becərilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Etirli ag sam lat Abies balsamea bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin ag sam cinsine aid bitki novu Etirli ag samElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins Ag samNov Etirli ag samBeynelxalq elmi adiAbies balsamea Mill 1768Sekil axtarisiITIS 18032NCBI 90345EOL 1061732 Simali Amerikanin iyneyarpaqli meselerinde Kanada ve ABS da tundra zonasina qeder bitir dasliqlarda ise mesenin yuxari serhedlerine qeder 1500 2500 m yayilmisdir Uzunomurludur 150 200 ile qeder yasayir Hundurluyu 15 25 m govdesinin diametri 50 70 sm duz konusvari six cetiri asagi eyilmis agacdir Cavan agaclarin qabigi boz hamar cox miqdarda etirli qabariq sonradan qirmizi qonur xirda yariqlidir Cavan zoglari evvelce yasil qisa duz dayanan tukcuklerle ortulmusdur sonradan qirmizi qonur olur cilpaqdir Tumurcuqlari sarsekilli ve ya yumurtavari qatranli yasilimtil aciq benovseyi calarlidir Iyneyarpaqlarin uzunlugu 15 35 mm eni 2 mm ustu tund yasil parlaq ucu kutdur budaqlarin uzerinde 4 7 il qalir surtuldukde etirli qoxu verir Zogda iyneyarpaqlari iki cergede yerlesir Qozalari oavl silindrik uzunlugu 5 10 sm eni 2 2 5 sm kal halda tund benovseyi yetisdikden sonra boz qonur rengde olur cox qetranlidir Toxum qabiqlarinin uzunlugu texminen 15 mm eni 17 mm yuxari terefi yumru ensiz kiick ayaqlidir rengi benovseyi calarlidir Kuleye soyuga davamlidir tez boyuyur Asagi budaqlari asanliqla kok atir ana bitkinin etrafinda boyuyen caavn agaclar cox effektli qrup yaradir Meyve vermeye 20 30 yasindan baslayir Budaqlarin budanmasi bitkinin formasini deyisir Xiyaban qrup ve tek ekinlerde istifade edilir Medeni seraitde 1697 ci ilden becerilir Abseron da ve Astarada medeni seraitde becerilir IstinadlarHemcinin bax