Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdallar — İrəvan xanlığının Karpibasar mahalında kənd adı.
Toponimik adı
Abdallar — İrəvan xanlığının Karpibasar mahalında kənd adı. 1590-cı ilə aid mənbədə Abdallar məzrə (əkin yeri) adı, 1728-ci ilə aid mənbədə isə qəryə (kənd) adıdır. Həmin mənbədə kəndin İrəvan əyalətinin Karbi nahiyəsində Maçdərə kəndinin yaxınlığında yerləşdiyi qeyd olunur və onun Kasim vələdi Yusif adlı bir şəxsə (mülkədara) məxsus olması göstərilir. 1828–1832-ci illərdə kəndin Azərbaycan türklərindən ibarət əhalisi qovulduqdan sonra kənd dağılmışdır.Türkiyə və Ermənistan ərazisində çoxlu toponimlərdə əksini tapmış abdal komponentinin mənasını bütün hallarda müəyyən etmək çətindir. Qədim türk tayfalarından biri Abdal (Ağhun) adlanmışdır, Abdal adlı tayfa başqırdlarda, qaraqalpaqlarda, qazaxlarda və türkmənlərdə vardır. V.A.Qordlevski yazmışdır ki, Abdal tayfası orta əsrlərdə Türkiyədə güclü ictimai-siyasi qruplardan idi.Lakin XV–XVI əsrlərdə İranda və Türkiyədə Sufi təriqətinin üzvləri də abdal (ərəbcə bədəl sözündən) mömin, zahid, müdrik adlanırdı. (I Şah İsmayıl Xətaidə: Sufiyəm təriqətdə, həqiqətdə abdaləm). Səfəvi şahları dərviş-abdallara Ermənistan və Azərbaycan ərazisində torpaqlar bağışlayırdılar. Lakin bu kəndin adı məhz Abdal etnonimini əks etdirir. 1727-ci ilə aid mənbədə Dağlıq Qarabağın Vərəndə mahalında Abdal kəndi, XIX əsrdə Zəngəzur qəzasında Abdallar (digər adı Oruclu) kəndi, Ordubad rayonunda Abdal dağ adı, Ağdam və Tovuz rayonlarında Abdal kənd adları, XIX əsrdə Şimali Qafqazda Ter əyalətində Abdal dağı toponimləri də qədim türk mənşəli Abdal (Ağ hun) tayfasının adı ilə bağlıdır. Bu tayfa V–VI əsrlərdə Orta Asiya, Əfqanıstan və Çin Türküstanını əhatə etmiş bir dövlətin başçısı Eptalın adı ilə adlanmışdır. Bu çara mənsub pul üzərində Xionların (yəni hunların-Q.Q.) çarı Eptal sözü oxunur. VI əsrin ortalarında Şimali Qafqazda Hun ölkəsində yaşayan bir tayfa Abdel kimi qeyd olunmuşdur. 1588-ci ilə aid mənbədə Qarabağ düzündə Həsən Abdallı elinin yaşadığı göstərilir.<ref>Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Абдаллар // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. с. 135.<ref>
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Qeybullayev Q.Ə. Qədim türklər və Ermənistan, Bakı, 1992.
İstinadlar
- Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб., 1852.
- İravan eyaletinin mufessel defteri. Istanbul. Basbakanlik Arsivi, № 633.
- Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri.
- Артамонов М.И. История хазар. Л., 1961.
- Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб., 1852.
- Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана. Баку, 1986.
- Армянская география VII века по Р.Х. Спб., 1877.
- Гордлевский В.А. Сочинения, том. Ш.
- Койчубаев Е. Краткий толковый словарь топонимов Казахстана. Алма-Ата. 1974.
- Defteri mufessele eyaleti Gence. Istanbul Basbakanlik Arsivi. Taku-tahrir defterleri. № 103.
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.
- M.Ə.Abasova, N.S.Bəndəliyev, X.I.Məmmədov. Böyük Qafqazın cənub-qərb hissəsinin toponimiyası. Bakı, 1993.
- Пигулевская Н.В. Сирийские источники по истории народов СССР. М. -Л., 1941.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Abdallar Abdallar Irevan xanliginin Karpibasar mahalinda kend adi Toponimik adiAbdallar Irevan xanliginin Karpibasar mahalinda kend adi 1590 ci ile aid menbede Abdallar mezre ekin yeri adi 1728 ci ile aid menbede ise qerye kend adidir Hemin menbede kendin Irevan eyaletinin Karbi nahiyesinde Macdere kendinin yaxinliginda yerlesdiyi qeyd olunur ve onun Kasim veledi Yusif adli bir sexse mulkedara mexsus olmasi gosterilir 1828 1832 ci illerde kendin Azerbaycan turklerinden ibaret ehalisi qovulduqdan sonra kend dagilmisdir Turkiye ve Ermenistan erazisinde coxlu toponimlerde eksini tapmis abdal komponentinin menasini butun hallarda mueyyen etmek cetindir Qedim turk tayfalarindan biri Abdal Aghun adlanmisdir Abdal adli tayfa basqirdlarda qaraqalpaqlarda qazaxlarda ve turkmenlerde vardir V A Qordlevski yazmisdir ki Abdal tayfasi orta esrlerde Turkiyede guclu ictimai siyasi qruplardan idi Lakin XV XVI esrlerde Iranda ve Turkiyede Sufi teriqetinin uzvleri de abdal erebce bedel sozunden momin zahid mudrik adlanirdi I Sah Ismayil Xetaide Sufiyem teriqetde heqiqetde abdalem Sefevi sahlari dervis abdallara Ermenistan ve Azerbaycan erazisinde torpaqlar bagislayirdilar Lakin bu kendin adi mehz Abdal etnonimini eks etdirir 1727 ci ile aid menbede Dagliq Qarabagin Verende mahalinda Abdal kendi XIX esrde Zengezur qezasinda Abdallar diger adi Oruclu kendi Ordubad rayonunda Abdal dag adi Agdam ve Tovuz rayonlarinda Abdal kend adlari XIX esrde Simali Qafqazda Ter eyaletinde Abdal dagi toponimleri de qedim turk menseli Abdal Ag hun tayfasinin adi ile baglidir Bu tayfa V VI esrlerde Orta Asiya Efqanistan ve Cin Turkustanini ehate etmis bir dovletin bascisi Eptalin adi ile adlanmisdir Bu cara mensub pul uzerinde Xionlarin yeni hunlarin Q Q cari Eptal sozu oxunur VI esrin ortalarinda Simali Qafqazda Hun olkesinde yasayan bir tayfa Abdel kimi qeyd olunmusdur 1588 ci ile aid menbede Qarabag duzunde Hesen Abdalli elinin yasadigi gosterilir lt ref gt Budagov B Ә Geјbullaјev G Ә Abdallar Ermәnistanda Azәrbaјҹan mәnshәli toponimlәrin izaһly lүgәti Baky Oguz eli 1998 s 135 lt ref gt Hemcinin baxQerbi Azerbaycan AbbasgoluEdebiyyatQeybullayev Q E Qedim turkler ve Ermenistan Baki 1992 IstinadlarShopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ee prisoedineniya k Rossijskoj imperii Spb 1852 Iravan eyaletinin mufessel defteri Istanbul Basbakanlik Arsivi 633 Basbakanlik Arsivi Qapu tahrir defterleri 808 1728 ye tarihi Revan ey aleti Defteri Artamonov M I Istoriya hazar L 1961 Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ee prisoedineniya k Rossijskoj imperii Spb 1852 Gejbullaev G A Toponimiya Azerbajdzhana Baku 1986 Armyanskaya geografiya VII veka po R H Spb 1877 Gordlevskij V A Sochineniya tom Sh Kojchubaev E Kratkij tolkovyj slovar toponimov Kazahstana Alma Ata 1974 Defteri mufessele eyaleti Gence Istanbul Basbakanlik Arsivi Taku tahrir defterleri 103 Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj karte Kavkaza Tiflis 1913 M E Abasova N S Bendeliyev X I Memmedov Boyuk Qafqazin cenub qerb hissesinin toponimiyasi Baki 1993 Pigulevskaya N V Sirijskie istochniki po istorii narodov SSSR M L 1941