Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orta çağda Qarabağda Abdal adlı üç yurd yerı vardı. Bunlardan biri Dizaq nahiyəsinda, indiki Cəbrayıl rayonunun kəndinin yerində, ikincisi və üçüncüsü Vərəndə nahiyəsində yerləşirdi. İkinci Abdal yurdu hazırkı Ağdam rayonunun Abdal kəndidir. Ücüncü Abdal yurdu isə Günümüzdəki Füzuli rayonunda yerləşən Qacar kəndinin bir məhəlləsi idi. Maraqlıdır ki, Qacar elinin böyük qollarından biri Abdallı adlanırdı. Abdal adının qədim bir tarixi var. Bu ada Altaydan Anadoluya qədər, türklərin məskunlaşdıqları hər yerdə rast gəlmək mümkündür.
Abdal qədim türk tayfasının adıdır. Bu tayfa Ağ hun tayfasının adını əks etdirir. Əsasında abdal tayfasının adı duran etnotoponimlər də geniş yayılmışdır. Abdal tayfasının başqırdlarda, qaraqalpaqlarda, qazaxlarda və türkmənlərdə olması da məlum faktdır. Ağdam rayonunda yerləşən Abdal kəndi haqqında Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğətində verilmiş məlumatda göstərilir ki, "Suriyalı tarixçi Zaxari Ritor (VI yüzil) Şimali Qafqazda Hun əyalətində yaşayan müxtəlif tayfalar arasında türkdilli abdel tayfasının da adını çəkir. Akad. V. V. Bartold abadel/abdal tayfasını hun tayfası sayır. Qazaxlarda, qaraqalpaqlarda, türkmənlərdə və Türkiyədə də abdal adlı tayfa qeydə alınıb. Mənbələrdə Heftal, Heptal, Eftal kimi qeyd edilən etnonim abdal adının müxtəlif fonetik formalarıdır. Alban tarixçisi Movses Kalankatlı Albaniyada yaşayan abdal tayfasının adını çəkir. Onun yazdığına görə heptallar (abdallar) Makedoniyalı İsgəndər dövründə (e.ə. IV yüzil) buraya köçürülmüşlər. Hər halda abdal tayfasının Qafqaz Albaniyasında eradan əvvəl yaşaması ehtimal olunur".
Abdal əsaslı etnotoponimlər Azərbaycan və Ermənistan ərazisindən başqa RF-nin Başqırdıstan respublikasında, Türkmənistanda da yayılmışdır. Ordubad rayonundakı Abdal dağ adı, XIX yüzildə Şimali Qafqazın Ter əyalətində Abdal dağı toponimlərindəki abdal sözü qədim türk tayfasının adını əks etdirir. Göründüyü kimi abdal əsaslı etnotoponimlərin yayılma arealı olduqca genişdir. Ermənistanda Abdal adlı bir neçə toponim vardı. Abdal-Abovyan rayonunda kənd adı, Yuxari Abdallar — 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Qarni nahiyəsində kənd adı, Abdallar — İrəvan xanlığının Karpibasar mahalında kənd adı, Abdallar Ulya kənd adı, Avdal, Avdallar kənd adları, Avdalağa qala adı qeydə alınmışdır. Avdal Ulya etnotoponimindəki Ulya komponenti ərəb dilindən olub yuxarı mənasındadır.
Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğətində Azərbaycanın Ordubad rayonunda Abdal adında dağ, Tovuz rayonunda isə kənd olması haqqında məlumat verilir. Bundan başqa Qubadlıda Abdalanlı, Oğuzda Abdallı kəndləri də vardır.
Abdal adı harda olur-olsun türk kökündən gəlir.
Mənbə
- Гейбуллаев Г.А. О происхождении некоторых етнотопонимов Азербайджана. Доклады АН Азерб ССР. Баку: 1978, № 11. стр.69–71
- Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz. Bakı: ADPU nəşri, 1997, 352 s.
- Azərbaycan toponimləri. Ensiklopedik lüğət. Bakı: Azərbaycan ensiklopediyası, 1999, 588 s. səh.8.
- XV-XVI yüzillərdə Türkiyənin ictimai-siyasi həyatında abdal tayfası əhəmiyyətli rol oynamışdır. Гордиевский В.А. Сочинения. Tом 3. Mосква: Издательство АН ССР, 1962, 588 стр., стр.108)
- Azərbaycan toponimləri. Ensiklopedik lüğət. Bakı: Azərbaycan ensiklopediyası, 1999, 588 s., səh. 8–9).
- Ənvər Çingizoğlu. Abdal yurdu. "Soy" dərgisi, 10 (18), 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Orta cagda Qarabagda Abdal adli uc yurd yeri vardi Bunlardan biri Dizaq nahiyesinda indiki Cebrayil rayonunun kendinin yerinde ikincisi ve ucuncusu Verende nahiyesinde yerlesirdi Ikinci Abdal yurdu hazirki Agdam rayonunun Abdal kendidir Ucuncu Abdal yurdu ise Gunumuzdeki Fuzuli rayonunda yerlesen Qacar kendinin bir mehellesi idi Maraqlidir ki Qacar elinin boyuk qollarindan biri Abdalli adlanirdi Abdal adinin qedim bir tarixi var Bu ada Altaydan Anadoluya qeder turklerin meskunlasdiqlari her yerde rast gelmek mumkundur Abdal qedim turk tayfasinin adidir Bu tayfa Ag hun tayfasinin adini eks etdirir Esasinda abdal tayfasinin adi duran etnotoponimler de genis yayilmisdir Abdal tayfasinin basqirdlarda qaraqalpaqlarda qazaxlarda ve turkmenlerde olmasi da melum faktdir Agdam rayonunda yerlesen Abdal kendi haqqinda Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugetinde verilmis melumatda gosterilir ki Suriyali tarixci Zaxari Ritor VI yuzil Simali Qafqazda Hun eyaletinde yasayan muxtelif tayfalar arasinda turkdilli abdel tayfasinin da adini cekir Akad V V Bartold abadel abdal tayfasini hun tayfasi sayir Qazaxlarda qaraqalpaqlarda turkmenlerde ve Turkiyede de abdal adli tayfa qeyde alinib Menbelerde Heftal Heptal Eftal kimi qeyd edilen etnonim abdal adinin muxtelif fonetik formalaridir Alban tarixcisi Movses Kalankatli Albaniyada yasayan abdal tayfasinin adini cekir Onun yazdigina gore heptallar abdallar Makedoniyali Isgender dovrunde e e IV yuzil buraya kocurulmusler Her halda abdal tayfasinin Qafqaz Albaniyasinda eradan evvel yasamasi ehtimal olunur Abdal esasli etnotoponimler Azerbaycan ve Ermenistan erazisinden basqa RF nin Basqirdistan respublikasinda Turkmenistanda da yayilmisdir Ordubad rayonundaki Abdal dag adi XIX yuzilde Simali Qafqazin Ter eyaletinde Abdal dagi toponimlerindeki abdal sozu qedim turk tayfasinin adini eks etdirir Gorunduyu kimi abdal esasli etnotoponimlerin yayilma areali olduqca genisdir Ermenistanda Abdal adli bir nece toponim vardi Abdal Abovyan rayonunda kend adi Yuxari Abdallar 1728 ci ilde Irevan eyaletinin Qarni nahiyesinde kend adi Abdallar Irevan xanliginin Karpibasar mahalinda kend adi Abdallar Ulya kend adi Avdal Avdallar kend adlari Avdalaga qala adi qeyde alinmisdir Avdal Ulya etnotoponimindeki Ulya komponenti ereb dilinden olub yuxari menasindadir Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugetinde Azerbaycanin Ordubad rayonunda Abdal adinda dag Tovuz rayonunda ise kend olmasi haqqinda melumat verilir Bundan basqa Qubadlida Abdalanli Oguzda Abdalli kendleri de vardir Abdal adi harda olur olsun turk kokunden gelir MenbeGejbullaev G A O proishozhdenii nekotoryh etnotoponimov Azerbajdzhana Doklady AN Azerb SSR Baku 1978 11 str 69 71 Mirzeyev H Asiq poeziyasinda yasayan adlarimiz ve tariximiz Baki ADPU nesri 1997 352 s Azerbaycan toponimleri Ensiklopedik luget Baki Azerbaycan ensiklopediyasi 1999 588 s seh 8 XV XVI yuzillerde Turkiyenin ictimai siyasi heyatinda abdal tayfasi ehemiyyetli rol oynamisdir Gordievskij V A Sochineniya Tom 3 Moskva Izdatelstvo AN SSR 1962 588 str str 108 Azerbaycan toponimleri Ensiklopedik luget Baki Azerbaycan ensiklopediyasi 1999 588 s seh 8 9 Enver Cingizoglu Abdal yurdu Soy dergisi 10 18 2008