Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağaiani döyüşü — Kaxetiya çarlığının zadəganları ilə Səfəvi imperiyası orduları arasında 1625-ci ildə baş vermiş döyüş.
| Ağaiani döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | yazın əvvəlləri 1625-ci il | ||
| Yeri | Ağaiani kəndi (müasir Kaspi bələdiyyəsi, Şida Kartli, Gürcüstan Respublikası) | ||
| Səbəbi | Gürcülərin Səfəvi hakimiyyətinə qarşı üsyan qaldırmaları | ||
| Nəticəsi | Gürcülərin məğlubiyyəti | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
Arxa plan
1606-cı ildə I Abbas Kartli zadəganlarının və Teymurazın anası olan Ketevanın istəyi ilə ikisi də mülayim gənclər kimi görünən II Luarsab və I Teymurazı səfəvilərin vassalı olan Kartli və Kaxetiya krallıqlarına hökmdar təyin etdi. Ancaq 1612-ci ildə Teymuraz və Luarsabın Qarabağ valisi də daxil olmaqla, Səfəvi zadəganlarını edam etməsi ilə Gürcüstan ilə Şah arasındakı münasibətlər pozuldu. 1613-cü ildə Şah onları Mazandarandakı ov mərasiminə qatılmağa dəvət edərkən, onlar ya həbs ediləcəklərindən, ya da edam ediləcəklərindən qorxduqlarına görə getmədilər. 1614-cü ilin yazında müharibə başladı.
Səfəvi orduları 1614-cü ilin mart ayında iki bölgəni işğal etdi və iki müttəfiq kral Osmanlı vassalı olan İmeretiyə sığındı. Səfəvi saray tarixçisi İsgəndər bəy Münşinin bildirdiyinə görə, I Abbas ən güvəndiyi iki təbbəəsi və qulamının ona olan xəyanətindən dolayı qəzəblənmişdi. 30.000 Kaxetiya kəndlisini Səfəvi imperiyasına sürgün etdi və kral II Aleksandrın nəvəsi İsa xanı Kartli taxtına təyin etdi. İsa xan İsfahandakı sarayda müsəlman olaraq böyüdülmüşdü və Şaha sadiq olacağı düşünülürdü.
I Abbas qaçaq kralları ona verməzsə, İmeretini yandırmaqla təhdid etdi, İmereti, Meqrelya və Quriya hökmdarları bu tələbi birlikdə rədd etdilər. Ancaq Luarsab könüllü olaraq şaha təslim oldu, Abbas başlanğıcda ona yaxşı davrandı, ancaq Luarsab və Teymurazın osmanlılarla ittifaq qurduğunu öyrəndikdə Luarsabın İslamı qəbul etməsini istədi, rədd edən Luarsab həbs edildi.
Teymuraz 1615-ci ildə Osmanlı-Səfəvi düşmənliyinin yenidən canlanmasından yararlanaraq şərqi Gürcüstana geri döndü və oradakı Səfəvi ordusunu məğlub etdi. Ancaq Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə yürüşü ertələdikdən sonra Abbas Teymurazın üzərinə ordu göndərdi. Tiflisdə müqavimət göstərilsə də, bütün şərqi Gürcüstan yenidən səfəvilərə tabe edildi.
Şah Abbas böyük cəza tədbirlərindən sonra Gürcüstanda öz hakimiyyətini bərpa edə bildi, lakin Giorgi Saakadze, kral Teymuraz 1625 və 1626-cı ildə bölgədə Səfəvi nəzarətini azaltmada daha təsirli olan yeni üsyanlara başladılar.
Döyüş
1625-ci ilin yazın əvvəllərində Şah Abbas Qaraçaqay xanın komandanlğı altında Gürcüstana böyük bir ordu göndərdi. Bu ordunun tapşırığı kaxetiyalıların müqavimətini tamamilə ortadan qaldırmaq və sağ qala bilənləri imperiyanın mərkəzi bölgələrinə köçürmək idi. Səfəvi ordusu Ağaiani kəndi yaxınlığında düşərgə saldı və komandan Qaraçaqay xan kaxetiyalı zadəganları (tavadi və aznauriləri) mükafatlandırmaq üçün yanına çağırdı. Lakin öz mükafatlarını almaq üçün çadıra daxil olan zadəganlar qətlə yetirildilər. Təxminən 400 nəfərin qətlə yetirilməsindən sonra Səfəvi komandanının əsl istəyi bəlli oldu. Bəzi zadəganlar düşərgədən qaça bildilər və üsyançılara qoşularaq Səfəvilərə qarşı olan müharibələrini davam etdirdilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Rayfield, Donald. Edge of Empires. London: Reaktion Books Ltd. 2012. ISBN .
- Mitchell, 2011. səh. 69
- Savory, 1980. səh. 183–184
- Gürcüstan Sovet Ensiklopediyası, II cild, s. 47
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agaiani doyusu Kaxetiya carliginin zadeganlari ile Sefevi imperiyasi ordulari arasinda 1625 ci ilde bas vermis doyus Agaiani doyusuTarix yazin evvelleri 1625 ci ilYeri Agaiani kendi muasir Kaspi belediyyesi Sida Kartli Gurcustan Respublikasi Sebebi Gurculerin Sefevi hakimiyyetine qarsi usyan qaldirmalariNeticesi Gurculerin meglubiyyetiMunaqise terefleriKartli carligi Kaxetiya carligi Sefevi imperiyasiKomandan lar Bilinmir Qaracaqay xanItkiler400 cox azArxa plan1606 ci ilde I Abbas Kartli zadeganlarinin ve Teymurazin anasi olan Ketevanin isteyi ile ikisi de mulayim gencler kimi gorunen II Luarsab ve I Teymurazi sefevilerin vassali olan Kartli ve Kaxetiya kralliqlarina hokmdar teyin etdi Ancaq 1612 ci ilde Teymuraz ve Luarsabin Qarabag valisi de daxil olmaqla Sefevi zadeganlarini edam etmesi ile Gurcustan ile Sah arasindaki munasibetler pozuldu 1613 cu ilde Sah onlari Mazandarandaki ov merasimine qatilmaga devet ederken onlar ya hebs edileceklerinden ya da edam edileceklerinden qorxduqlarina gore getmediler 1614 cu ilin yazinda muharibe basladi Sefevi ordulari 1614 cu ilin mart ayinda iki bolgeni isgal etdi ve iki muttefiq kral Osmanli vassali olan Imeretiye sigindi Sefevi saray tarixcisi Isgender bey Munsinin bildirdiyine gore I Abbas en guvendiyi iki tebbeesi ve qulaminin ona olan xeyanetinden dolayi qezeblenmisdi 30 000 Kaxetiya kendlisini Sefevi imperiyasina surgun etdi ve kral II Aleksandrin nevesi Isa xani Kartli taxtina teyin etdi Isa xan Isfahandaki sarayda muselman olaraq boyudulmusdu ve Saha sadiq olacagi dusunulurdu I Abbas qacaq krallari ona vermezse Imeretini yandirmaqla tehdid etdi Imereti Meqrelya ve Quriya hokmdarlari bu telebi birlikde redd etdiler Ancaq Luarsab konullu olaraq saha teslim oldu Abbas baslangicda ona yaxsi davrandi ancaq Luarsab ve Teymurazin osmanlilarla ittifaq qurdugunu oyrendikde Luarsabin Islami qebul etmesini istedi redd eden Luarsab hebs edildi Teymuraz 1615 ci ilde Osmanli Sefevi dusmenliyinin yeniden canlanmasindan yararlanaraq serqi Gurcustana geri dondu ve oradaki Sefevi ordusunu meglub etdi Ancaq Osmanli ordusu Sefeviler uzerine yurusu erteledikden sonra Abbas Teymurazin uzerine ordu gonderdi Tiflisde muqavimet gosterilse de butun serqi Gurcustan yeniden sefevilere tabe edildi Sah Abbas boyuk ceza tedbirlerinden sonra Gurcustanda oz hakimiyyetini berpa ede bildi lakin Giorgi Saakadze kral Teymuraz 1625 ve 1626 ci ilde bolgede Sefevi nezaretini azaltmada daha tesirli olan yeni usyanlara basladilar Doyus1625 ci ilin yazin evvellerinde Sah Abbas Qaracaqay xanin komandanlgi altinda Gurcustana boyuk bir ordu gonderdi Bu ordunun tapsirigi kaxetiyalilarin muqavimetini tamamile ortadan qaldirmaq ve sag qala bilenleri imperiyanin merkezi bolgelerine kocurmek idi Sefevi ordusu Agaiani kendi yaxinliginda duserge saldi ve komandan Qaracaqay xan kaxetiyali zadeganlari tavadi ve aznaurileri mukafatlandirmaq ucun yanina cagirdi Lakin oz mukafatlarini almaq ucun cadira daxil olan zadeganlar qetle yetirildiler Texminen 400 neferin qetle yetirilmesinden sonra Sefevi komandaninin esl isteyi belli oldu Bezi zadeganlar dusergeden qaca bildiler ve usyancilara qosularaq Sefevilere qarsi olan muharibelerini davam etdirdiler Hemcinin baxSah I Abbasin Kartli ve Katexiyaya yurusleri Martqopi doyusu Tsitsamuri doyusuIstinadlarRayfield Donald Edge of Empires London Reaktion Books Ltd 2012 ISBN 978 1 78023 030 6 Mitchell 2011 seh 69 Savory 1980 seh 183 184 Gurcustan Sovet Ensiklopediyasi II cild s 47